Nói đến nợ xấu, một nghịch lý nổi lên là ai cũng thấy
VAMC với số vốn ít ỏi 500 tỉ đồng chỉ là nơi tạm thời
cất giữ nợ xấu giùm các ngân hàng chứ không phải là giải
pháp trọn vẹn. Nhưng ai cũng sẽ phản ứng dữ dội trước ý
tưởng dùng ngân sách nhà nước, tức tiền đóng thuế của
người dân để giải quyết nợ xấu.
<div class="boxright220"><img
src="http://www.thesaigontimes.vn/Uploads/Articles/120974/cfbf9_e67b5_ngan_hang_mac_ket_trong_no_xau.jpg"
/><div class="textholder">Nợ xấu có phần trách nhiệm của giới
ngân hàng cho vay mà không có những biện pháp phòng ngừa rủi
ro. Ảnh TL SGT</div></div>
Không dùng ngân sách thì không xử lý được nợ xấu; sử
dụng ngân sách thì không ổn với công luận – vậy phải làm
sao đây?
Việc trước tiên là phải phân loại nợ xấu. Nợ xấu của
doanh nghiệp nhà nước, nói gì thì nói, cũng là trách nhiệm
của nhà nước. Hiện nay các khoản nợ mà các tập đoàn như
Vinashin, Vinalines vay của các ngân hàng trong nước đã trở
thành nợ xấu từ lâu nhưng thực chất vẫn còn được khoanh
ở đó, chứ chưa xếp vào nợ xấu, tức các ngân hàng chưa
trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ.
Đây chính là điểm nghẽn lớn nhất trong quá trình giải
quyết nợ xấu vì không thể đỗ hết lỗi cho các ngân hàng
cho vay thiếu thận trọng được. Các khoản vay lớn này
thường gắn với các dự án lớn, được nhiều cấp phê
duyệt, thậm chí các ngân hàng còn được chỉ định phải cho
vay. Vì thế, với các món nợ xấu của doanh nghiệp nhà nước,
không còn cách nào khác hơn là ngân sách phải rót tiền để
giải quyết.
Nhưng đúng là công luận sẽ không bao giờ chấp nhận chuyện
ngân sách giờ đây phải chi ra thêm hàng chục ngàn tỉ đồng
giải quyết hậu quả của các doanh nghiệp kiểu như Vinashin,
Vinalines. Vì thế việc đầu tiên là phải công khai minh bạch
hết mọi ngóc ngách nợ nần này. Phải thành lập các ủy ban
chuyên giải quyết hậu quả. Thực tế ngân sách nhà nước và
bản thân các ngân hàng đã phải gánh chịu trực tiếp hay gián
tiếp hậu quả của những món nợ xấu này rồi. Nhiều khoản
nợ được xóa một phần, phần còn lại được tái cơ cấu,
giãn thời gian trả nợ hay đổi bằng trái phiếu với sự bảo
lãnh của nhà nước. Ví dụ khi Chính phủ đồng ý xóa khoản
lãi 416 tỉ đồng tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) cho
Vinalines thì rõ ràng tiền đó là tiền của nhà nước mà bản
chất cũng là tiền của người dân.
Thứ hai là các khoản nợ xấu của các thành phần kinh tế. Rõ
ràng ở đây trách nhiệm của giới ngân hàng cho vay mà không
có những biện pháp phòng ngừa rủi ro là rất lớn. Vậy,
trách nhiệm giải quyết nợ xấu đầu tiên là của giới chủ
ngân hàng. Chính họ phải bổ sung vốn để giải quyết nợ
xấu. Với những ai không đủ khả năng bổ sung vốn, đương
nhiên họ phải mất hết quyền sở hữu ngân hàng. Nếu nhà
nước muốn giải cứu các ngân hàng này, việc đầu tiên là
đảm nhận quyền sở hữu, điều hành sau đó là khảo sát
tình hình để có những con số chính xác thì mới giải quyết
được vấn đề.
Cho đến nay hầu như chưa có ông chủ ngân hàng nào gánh cái
trách nhiệm cho những năm tháng vung tay quá trán cho vay bừa bãi
cả. Thử hỏi trong bối cảnh đó mà kêu gọi người dân đóng
góp "tiền, vàng để giải quyết nợ xấu" như ở Hàn Quốc
là một lời nhục mạ người dân, nhất là dân nghèo.
Thật ra ở Hàn Quốc, chỉ có chuyện các tổ chức xã hội
đứng ra vận động người dân hiến tặng vàng để giúp trả
nợ quốc gia chứ không có chuyện gánh dùm nợ xấu cho các
ngân hàng. Chiến dịch dài một tháng này là nhằm giúp Hàn
Quốc trả lại một phần trong số 57 tỉ đô la Mỹ mà Quỹ
Tiền tệ quốc tế (IMF) đã đổ vào để cứu nền kinh tế
nước này trong cơn khủng hoảng năm 1998. Và biện pháp này mang
tính hình thức để động viên là chủ yếu vì giỏi lắm chỉ
thu được chừng 150-200 triệu đô la.
Vai trò của nhà nước trong giai đoạn này là tạo điều kiện
về mặt luật pháp để chủ nợ có thể nhanh chóng bán các
tài sản thế chấp nhằm thu hồi nợ. Không hình sự hóa các
trách nhiệm để xảy ra nợ xấu ở các ngân hàng cổ phần
bởi nỗi lo bị hình sự hóa đang làm cho nhiều chủ ngân hàng
cố tình che giấu nợ xấu hay không chịu xử lý đến nơi
đến chốn.
Quan trọng hơn, quá trình giải quyết nợ xấu theo hướng buộc
chủ ngân hàng chịu trách nhiệm bằng đồng vốn của chính
họ đang bị cản trở bởi các nhóm lợi ích không muốn thấy
tài sản của họ biến mất theo nợ xấu. Bài học của Hàn
Quốc chính là ý chí chính trị để buộc các ngân hàng, các
tập đoàn kinh tế phải chịu cảnh phá sản thì mới mong vực
dậy nền kinh tế.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141009/nguyen-van-phu-xu-ly-no-xau-nhu-the-nao),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét