<center><img
src="http://www.phnompenhpost.com/sites/default/files/styles/full-screen_watermarked/public/field/image/8-boat-with-vietnamese_0.jpg?itok=Knv1Jtba"
width="600" />
<em>Một phụ nữ chèo thuyền trên làng Kandal ở Kampong Chhnang,
nơi có đa phần là người Việt sinh sống</em> Ảnh Eli
Meixler</center>
Trong khi những người biểu tình chống Việt Nam tuần hành và
đốt cờ trên đường phố Phnom Penh hôm thứ Ba, ngôi làng
Kandal ở Kampong Chhnang vẫn tĩnh lặng. Hầu hết dân làng là
người Việt vô tổ quốc sinh ra ở Cambodia, họ sống trên
những chiếc bè dọc theo bờ Tonle Sap bên kia núi Phnom Kongrei.
Giữa làng là một ngôi chùa nổi của Phật giáo Đại thừa
được trang hoàng bằng những thư pháp chữ Hoa và hình chữ
Vạn, và một dàn loa phát ra bản nhạc rock Việt với âm thanh
méo mó. Có khoảng 1.000 gia đình người Việt sinh sống ở khu
vực giữa Kandal và ngôi làng Chong Koh bên cạnh. Đa số vẫn
được xem là những người nhập cư hợp pháp mặc dù họ sinh
ra trong Vương quốc và có gốc gác ở đây từ mấy đời.
Những người dân trong ngôi làng nổi này vẫn không bị ảnh
hưởng bởi lời lẽ kỳ thị sắc tộc hừng hực ở thủ đô.
Tuy nhiên các tổ chức phi chính phủ đang lo ngại cho sự an
toàn của họ trước tình trạng bạo lực bài bác người Việt
xảy ra đầu năm nay. Cuộc thăm dò dân số trên toàn quốc
nhằm loại bỏ toàn bộ dân ngoại quốc nhập cư bất hợp
pháp đã trục xuất ít nhất là 329 người nước ngoài, đa số
là người Việt ra khỏi nước. Trong khi hai sự việc trên vẫn
chưa gây ảnh hưởng đến những người dân làng nổi ở
Kampong Chhnang, tuần lễ vừa qua là một lời nhắc nhở đầy
đau xót đến tình trạng công dân hạng hai của họ trên Vương
quốc này.
"Nếu họ không muốn người Việt sinh sống tại Cambodia và
muốn trục xuất chúng tôi về Việt Nam, tôi sẽ phải ra đi …
vì tôi không có quyền sinh sống hợp pháp ở đây," ngư dân
Nguyên Young Thong 53 tuổi ở làng Kandal nói. Với giọng nói
nặng âm hưởng tiếng Việt, ông nói rằng ông sinh ra và đã
sống cả đời mình ở Cambodia, ngoại trừ 13 năm ông phải tị
nạn ở Việt Nam để tránh chính quyền Khmer Đỏ.
Mặc dù ông có thẻ di trú cũng như sổ hộ khẩu, hoàn cảnh
nhập cư của ông đang trong trình trạng bấp bênh vì ông đã
từ chối trả 250.000 riel (khoảng $60) tiền lệ phí mà cơ quan
di trú địa phương đòi hỏi. "Nhà tôi đã sống trên vùng
nước này nhiều đời nay, vậy mà tôi vẫn luôn phải trả
tiền để có được những giấy tờ này," ông nói một cách
cay đắng.
Pham Min Hong, một người thu mua phế liệu 58 tuổi trong làng nói
rằng tình trạng di trú của ông hiện tại vẫn hợp pháp nhưng
ông lo rằng thái độ bài người Việt sẽ ảnh hưởng đến
đời sống của ông nếu khách hàng Khmer không mua bán với ông
nữa.
"Tôi thấy sợ mỗi khi người Khmer Krom biểu bình, nhưng tôi
cho rằng chính quyền sẽ giải quyết vấn đề này," ông nói.
Làn sóng của những cuộc biểu tình bài Việt khởi đầu từ
tháng Sáu khi phát ngôn viên Đại sứ Quán Việt Nam Trần Văn
Thông công khai phản đối quan điểm chung của người Cambodia
rằng miền nam Việt Nam, còn gọi là Kampuchea Krom, từng bị
thực dân Pháp tách khỏi Cambodia và giao cho Việt Nam vào năm
1949.
"Tôi chưa bao giờ nghe thấy hoặc biết đến Kampuchea Krom,"
ông Nguyen Young Thong trả lời khi được hỏi đến quan điểm
của ông về những cuộc biểu tình xảy ra cách đấy 100 ki lô
mét. "Thậm chí khi tôi thấy truyền hình chiếu cảnh biểu
tình, tôi cũng không biết họ là ai."
Pham Min Hong có cha là dân Khmer Krom nói rằng ông đồng ý với
quan điểm của những người biểu tình. Nhưng thái độ bài
ngoại của họ đối với những người Việt bình thường làm
ông quan ngại. "Họ gọi tôi là Duồn cũng được," ông nói,
ám chỉ thuật ngữ Khmer được xem là mang tính miệt thị
người Việt, "nhưng đừng nên đổ lên tôi những gì tổ
tiên tôi từng làm."
Ang Chanrith, giám đốc Tổ chức Quyền Người Thiểu số
(Minority Rights Organisation - MIRO) nói rằng ông lo ngại cho sự an
toàn của cộng đồng người Việt nếu các cuộc biểu tình
chuyển thành bạo lực. Bạo lực bài Việt đã xảy ra hai lần
tại Phnom Penh trong năm 2014 với một người Việt đi xe máy bị
đám đông giết chết tại quận Meanchey hôm tháng Hai và một
quán cà phê người Việt bị đập phá hôm tháng Giêng. "Tôi
hi vọng rằng chính quyền Cambodia sẽ cho phép người biểu tình
tuần hành, nếu không chính quyền sẽ bị người dân cho là con
rối của Việt Nam," ông nói thêm rằng những cuộc đàn áp
bằng vũ lực đối với những người biểu tình chống người
Việt chắc chắn sẽ dẫn đến việc họ sẽ trút cơn giận
lên những người dân gốc Việt.
Chanrith nói rằng ông đồng ý trên nguyên tắc về việc trục
xuất những người nhập cư bất hợp pháp, ông cho rằng chính
quyền nên cấp quyền công dân chính thức thể theo luật pháp
của Vương quốc. Ông nói: "Chúng tôi luôn đòi hỏi Bộ Di
trú không nên xem những người Việt sinh ra ở Cambodia là dân
nhập cư - đây là một bất công đối với họ. Nếu chúng ta
xem lại luật quốc tịch thì một số trong họ có thể được
quyền nhập quốc tịch Khmer."
Khó để có được quốc tịch Cambodia, ngay cả đối với
những người Việt thiểu số với gốc gác gia đình lâu đời
tại Vương quốc. Người thu mua phế liệu Pham Minh Hong nói
tiếng Khmer nhuần nhuyễn với giọng Cambodia rõ rệt nói rằng
ông sống cả đời tại Kampong Chhnang. Nhưng mặc dù sinh ra tại
Vương quốc và lấy vợ người Khmer, Pham Min Hong vẫn không
phải là công dân Cambodia hoặc công dân Việt Nam.
Là một người vô quốc gia, cứ hai năm một lần ông phải
đáo hạn thẻ di trú và hộ khẩu của mình để được sống
hợp pháp trong Vương quốc. Mặc dù ông nói rằng cha mẹ ông
đều sinh ra tại Cambodia - một yêu cầu về quyền thừa hưởng
công dân cho những ai có cha mẹ người nước ngoài là ông
phải cung cấp giấy khai sinh của cha mẹ mình để phù hợp
với luật pháp. "Tôi thấy ganh tị đối với những người
có quốc tịch, vì dù gia đình tôi đã ở đây mấy đời
những tôi vẫn không được đi bầu và sinh sống một cách ổn
định," ông nói.
Chanrith nói rằng rất hiếm khi các gia đình Cambodia gốc Việt
còn giữ giấy tờ pháp lý trước thời Khmer Đỏ vì chính sách
đàn áp sắc tộc của họ đối với cộng đồng người Việt.
"Một số người Việt cả đời không biết đến sổ gia
đình, giấy khai sinh hoặc căn cước," ông nói, cần có ba
loại giấy này để được cấp quyền công dân Cambodia.
Chanrith nói ông tin rằng đảng đối lập có cơ sở khi tố cáo
Đảng Nhân dân Cambodia cầm quyền đã cho phép những người
Việt không đăng ký đi bầu bất hợp pháp để tăng ủng hộ
cho mình, mặc dù ông cũng cáo giác Đảng Cứu quốc Cambodia
lợi dụng thái độ bài Việt để kêu gọi cử tri. Cả hai
đảng liên tục bác bỏ những cáo buộc này.
Tại làng Kandal ở Kampong Chhnang, nơi Chanrith ước đoán có ít
hơn 10 phần trăm người dân có quốc tịch Cambodia, việc bầu
bán là quá xa lạ đối với người dân địa phương. Do Young
Oun, một ngư dân địa phương và chức sắc kỳ cựu của ngôi
chùa Phật giáo nói rằng ông đã bị từ chối khi tìm cách
chuyển tình trạng nhập cư sang nhập tịch.
"Khi tôi đến làm đơn, họ nói rằng tôi không đạt tiêu
chuẩn để được nhập quốc tịch Cambodia," ông bổ sung
rằng nguồn gốc tổ tiên ông ở Cambodia từ thời Vua Norodom
Sihanouk, vốn bắt đầu từ năm 1941.
<center><img
src="http://www.phnompenhpost.com/sites/default/files/styles/full-screen_watermarked/public/8-nguyen-young-thong.jpg?itok=nhDdon7e"
width="600" />
<em>Do Young Oun, 50 tuổi và cháu</em> Ảnh Eli Meixler</center>
Tuy nhiên, hiện tại thì vấn đề trục xuất dường như còn
quá xa vời đối với những người dân của ngôi làng nổi ở
Kampong Chhnang. Với những người Việt từng ở đây lâu đời,
khi tiếp xúc với mục Cuối tuần của tờ Phnom Penh Post, nói
rằng họ không nhớ có hàng xóm nào từng bị trục xuất vì di
trú bất hợp pháp.
Dù vậy, Do Young Oun và những dân làng khác nói rằng họ chấp
nhận tình cảnh bất lực và sẽ không phản đối nếu bị
bắt phải ra đi. "Nếu nhọ muốn trục xuất chúng tôi khỏi
nơi đây, tôi sẽ đi, vì mọi người đi hết thì tôi cũng
phải đi với họ thôi. Tuy nhiên, tôi rất sợ phải rời khỏi
đất nước mà chúng tôi được sinh ra," ông nói.
Tướng Sok Phal, giám đốc Sở Di trú thuộc Bộ Nội vụ đã
từ chối nhận định trong khi cuộc điều tra dân số vẫn đang
tiếp diễn.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141021/bennett-murray-vandy-muong-bap-benh-lang-noi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét