Những con số khác xa</b>
Đã bắt đầu thời kỳ khủng hoảng ngân sách trầm trọng,
đó là hậu quả tất yếu của thời kỳ lãng phí ngân sách,
đầu tư ồ ạt vào các dự án kinh tế của nhà nước.
Bội chi ngân sách diễn ra liên tục hàng chục năm qua, kéo
theo nợ công cũng gia tăng tương ứng. Mức thâm hụt ngân sách
của VN rất cao so với các nước trong khu vực.
<a name="more"></a>
Theo Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Quỹ Tiền tệ Quốc
tế (IMF), thâm hụt ngân sách của VN không dưới 6%GDP/năm. Các
tổ chức quốc tế đưa ra những con số khác xa với báo cáo
của Bộ Tài chính. Ví dụ năm 2009, con số thâm hụt ngân sách
không bao gồm chi trả nợ gốc theo báo cáo của Bộ Tài chính
là 3,7% GDP, trong khi đó con số tương ứng do ADB và IMF công bố
cao hơn nhiều, lần lượt là 6,6% và 9,0% GDP.
<b>Ngân sách lãng phí vào việc gì?</b>
Thứ nhất, lãng phí chi phí hội họp.
Không biết trên thế giới có nước nào họp hành nhiều bằng
VN hay không? Cán bộ nhà nước từ cấp xã đến cấp trung
ương họp hành liên miên, những cuộc họp lê thê với những
phát biểu kiểu 'định hướng' dài dòng mất thời gian cứ
lập đi lập lại. Việc lãng phí như thế nào, tiêu tốn ngân
sách bao nhiêu chắc không cần phải nhắc lại. Tình trạng này
kéo dài suốt mấy chục năm và trở thành đặc trưng của bộ
máy công quyền.
Thứ hai, lãng phí chi phí cho cán bộ nhà nước đi học. Đủ
các hình thức học: học nâng cao trình độ văn hóa, học bồi
dưỡng nghiệp vụ, học quản lý hành chính, học lý luận
chính trị và ra nước ngoài học tập…
Thứ ba, lãng phí chi phí xây dựng tượng đài. Tượng đài
mọc lên khắp nơi, nhiều nhất là những tượng đài để
'ghi chiến công' của cách mạng, đặc biệt có rất nhiều
tượng đài rất lớn. Một sự thật đắng lòng: Tượng đài
là loại công trình bị rút ruột, tham nhũng nhiều nhất.
Thứ tư, lãng phí chi phí xây dựng trụ sở, nhất là trụ sở
đảng ủy, thành ủy, huyện ủy, ban dân vận, ban tuyên giáo,
trung tâm bồi dưỡng chính trị…Bộ máy cồng kềnh khiến
ngân sách phải cõng chi phí xây dựng trụ sở quá mức.
Thứ năm, lãng phí cho quỹ lương. Ai cũng hiểu cán bộ công
chức nhà nước làm việc năng suất thấp, đánh cắp thời gian
làm việc. Nhiều cán bộ sáng cấp ô đi, chiều cấp ô về,
chẳng làm được bao nhiêu việc, vào cơ quan đùa giỡn, chơi
game, tán gẫu…
Thứ sáu, lãng phí mua sắm. Mua sắm ô tô, văn phòng phẩm,
sửa chữa…
Còn bao nhiêu lãng phí nữa? Chắc chắn còn nhiều.
Tham nhũng, tham ô đã làm thất thoát ngân sách không ít. Ai
cũng đã hiểu, nên cũng không kể thêm ở đây. Tôi muốn nhấn
mạnh một tổn thất to lớn cho ngân sách song hành với vấn
nạn tham nhũng chính là chi đầu tư phát triển.
<b>Đầu tư phát triển cái gì?</b>
Một thời kỳ kéo dài trước đây, các địa phương ra sức
'thi đua' đầu tư và tăng trưởng, nhưng hiệu quả kém và
thiệt hại nặng cho nền kinh tế cũng như môi sinh. Còn nhớ
những năm 2000-2010 các địa phương đua nhau xây dựng nhà máy
mía đường, đốn rừng xây dựng nhà máy xi măng, xây dựng
thủy điện, khai thác boxit, rất nhiều DNNN đầu tư trái ngành
như Công ty cao su lại đầu tư bất động sản, Công ty điện
lực lại đầu tư viễn thông, Công ty dầu khí lại đầu tư
ngân hàng!
Cụ thể năm 2011, số tiền đầu tư trái ngành: Tập đoàn
Dầu khí chiếm vị trí đầu với 6.690 tỷ đồng. Tập đoàn
Cao su xếp thứ hai với 3.700 tỷ đồng. Tập đoàn Điện lực
xếp thứ ba với 2.100 tỷ đồng…
Tại sao các địa phương, các ngành, các DNNN lại đua nhau làm
dự án bất kể hiệu quả như thế nào? Thứ nhất, họ có
chỉ tiêu về tăng trưởng, việc làm để báo cáo. Thứ hai,
họ có % hoa hồng, có lót tay, có thu nhập bất chính từ những
dự án này.
Hệ lụy của việc lãng phí ngân sách, đầu tư ồ ạt không
chỉ dẫn đến thâm hụt ngân sách, vỡ nợ công mà còn gây
nên lạm phát, phá hủy môi trường, tiêu tốn nguồn lực tài
chính của nền kinh tế, đẩy nợ quá hạn lên cao khiến ngân
hàng khốn đốn (dự án thường vay thêm vốn ngân hàng) và
tổn thất ngân sách do tham nhũng, hối lộ, lãng phí.
Những biện pháp mà chính phủ đưa ra nhằm đối phó thâm
hụt ngân sách: cắt giảm lao động trả lương từ ngân sách,
thắt chặt chi tiêu công, truy thu thuế những doanh nghiệp
chuyển giá, bán cổ phần DNNN, tăng giá xăng, thu phí xe máy,
tăng phạt vi phạm, …một phần nào đã và đang làm cho nền
kinh tế co lại.
Hà Nội vừa chỉ đạo chấm dứt hợp đồng lao động với
những nhân viên do các phòng chuyên môn tự ký và trả lương
bằng kinh phí từ ngân sách.
<i>KTNN kết luận năm 2013, Bạc Liêu không còn kết dư ngân
sách và còn cần đến hơn 1.350 tỉ đồng để trả nợ do
mượn nguồn đến hạn phải trả và dự báo thời gian tới
"Kho bạc Nhà nước sẽ không còn tồn quỹ để giải ngân cho
các nhiệm vụ chi đã được giao dự toán, kể cả chi cho con
người" (ý nói việc chi lương).</i>
<i><b>"Dứt khoát không để vỡ nợ" (!?)</b></i>
Nợ công VN đã vượt giới hạn đỏ theo cách tính của quốc
tế. VN hiện nay cứ mỗi quí ngân sách Nhà nước phải trả
nợ nước ngoài khoảng 1 tỷ USD. Năm 2013 chính phủ phải phát
hành 60.000 tỷ đồng trái phiếu để đảo nợ, năm 2014 dự
kiến là 70.000 tỷ! An toàn là phải có khả năng trả nợ đến
hạn. Như vậy tình hình nợ công VN đã rơi vào trạng thái
'không an toàn'.
Phát biểu tại Đà Nẵng hôm 7/8/2014 Thủ tướng Nguyễn Tấn
Dũng trấn an toàn dân: "Việt Nam dứt khoát không để vỡ
nợ" (!?).
Theo Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách Nguyễn
Hữu Quang, với mức bội chi 5,3% GDP, dư nợ công tính theo luật
Quản lý nợ công đến hết năm 2013 là 56,2% GDP. Tuy nhiên, theo
cách tính của thông lệ quốc tế, nợ công VN đã chạm tới
100%GDP. (ngưỡng an toàn nợ công VN là 65% theo nghị quyết của
quốc hội)
Quá nhiều mầm mống cho khủng hoảng toàn diện
Do sức ép lạm phát và đời sống công nhân suy giảm mấy năm
qua, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã thống nhất phương án
tăng lương tối thiếu năm 2015 lên 15,1%. Điều này sẽ gây ra
lạm phát cao trong năm 2015, trong khi 6 tháng qua vẫn có hơn 33.000
doanh nghiệp phải đóng cửa, giải thể. Cộng với bộ máy nhà
nước muốn cắt giảm lao động, như vậy dự đoán thất
nghiệp sẽ gia tăng.
Ngân hàng nông nghiệp (Agribank) đang có nợ xấu 'khủng'.
Trong khi doanh nghiệp vay vốn vẫn chưa thoát được khó khăn.
Theo Luật các TCTD và Quy chế cho vay của Ngân hàng nhà nước VN
thì Agribank không được đảo nợ và phải trích lập dự phòng
rủi ro số tiền rất lớn (tùy thuộc nhóm nợ và TSTC). Nếu
Agribank thực hiện đúng pháp luật thì có nguy cơ bị rơi vào
trạng thái 'kiểm soát đặc biệt' cần phải giải cứu.
Báo cáo Kiểm toán Nhà nước vừa "bêu' tên những doanh
nghiệp nhà nước (DNNN) lỗ khủng tới mức báo động đỏ, và
danh sách các công ty kinh doanh tới mức âm vốn chủ sở hữu.
5/50 công ty do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đầu tư thua
lỗ 3.702 tỷ đồng, 11/31 công ty do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
(PVN) đầu tư thua lỗ 6.342 tỷ đồng, 7/24 công ty do Tổng công
ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) đầu tư lỗ
lũy kế 339,6 tỷ đồng; 6/57 công ty thuộc Tập đoàn Công
nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) lỗ 118,3 tỷ đồng…
Dự án boxite Tây Nguyên (Nhân Cơ và Tân Rai) vẫn tiếp tục
lỗ lã, dự kiến năm 2014 sẽ lỗ trên 500 tỷ đồng và còn
tiếp tục lỗ tương đương trong 2015.
Kinh tế ảm đạm, thất nghiệp gia tăng, vật giá leo thang,
thâm hụt ngân sách, nguy cơ vỡ nợ ngân sách…là bức tranh
kinh tế từ đây đến hết 2015 và có khả năng làm đổ vỡ
nền kinh tế trước thềm Đại hội XII của Đảng.
Giặc Trung cộng đang tiếp tục những hành động gây hấn cho
mưu đồ thôn tín biển đông. Thoát Trung tất yếu phải thoát
dần từ kinh tế. Điều này sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến
xuất khẩu nông sản của VN sang Trung Quốc.
Tham gia vào Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)
sẽ là cứu cánh cho nền kinh tế Việt Nam. Chính phủ đang nỗ
lực đàm phán, nhưng nếu VN không đạt thỏa thuận sớm tất
sẽ đối mặt khủng hoảng trong sự vô vọng bởi năm 2015
nước Mỹ bước vào cuộc chạy đua bầu cử tổng thống,
không ai còn tâm trí để đàm phán TPP với Việt Nam.
Có quá nhiều mầm mống cho cuộc khủng hoảng kinh tế lớn
nhất từ trước đến nay tại Việt Nam. Mong rằng Đại hội
XII sẽ cải cách triệt để về chính trị, đó là giải pháp
lâu dài và bền vững cho VN trong tương lai.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140822/nguyen-thien-nhan-khung-hoang-ngan-sach-tram-trong-va-nguy-co-do-vo-nen-kinh-te),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét