Alan Phan - Dòng Tiền Chạy Trốn…từ Trung Quốc

<i >"Hãy chuẩn bị cho sự vô định bằng cách học hỏi từ
những người trong quá khứ đã phải đương đầu với những
gì không thấy và không đoán được" – Prepare for the unknown
by studying how others have coped with the unforeseeable and the
unpredictable – George S. Patton</i>

<b>Chuyện cũ của Alan</b>

Vào khoảng 1974, tôi là một doanh nhân trẻ đang lên như diều
gặp gió của thương trường Saigon. Tự tin, lạc quan, năng nổ
và không bao giờ nghĩ rằng thời đại vàng son sẽ chấm dứt
đột ngột. Mặc dù quanh tôi, những bạn bè đại gia và chính
trị gia đang bàn về những thỏa hiệp ngầm của Mỹ khi Nixon
qua Tàu, và theo họ, "hoàng hôn" của VNCH đang dần tới. Họ
âm thầm chuẩn bị chuyển tiền, tài sản, gia đình…ra nước
ngoài, tìm chỗ hạ cánh an toàn. Tôi thì lăng xăng mua lại các
tài sản này với giá rẻ, nghĩ rằng họ ngu, "Mỹ đời nào
bỏ VN sau khi đã đầu tư tiền, người và công sức quá
lớn?"…

Cho đến khi nằm nghe sóng biển rì rào ở đảo Guam ngày
30/4/1975, tôi mới nhận ra là mình "ngu" nhất xứ. Trong túi
chỉ có 600 đô la, vừa được ông bạn Đại Tá Mỹ móc cho,
tôi nhìn về lục địa Mỹ bên kia bờ Thái Bình, với một vợ
một con mới lên 3, nghĩ về tương lai mà ngán ngẫm cho sự
chủ quan dốt nát của mình.

Tôi vừa trở lại Shanghai sau mấy năm vắng bóng. Trung Quốc
2014 sao có chút gì quen thuộc như Saigon 1974. Sau 40 năm, lịch
sử có lập lại với những người bạn đại gia và chính trị
gia Trung Quốc ? Phần lớn nghĩ rằng trận chiến chống tham
nhũng của Tập Cận Bình chỉ là một tranh dành quyền lực
để vét chuyến tàu chót và ai thắng ai thua thì cũng không ảnh
hưởng gì đến khúc rẻ của Định Mệnh. Dù con số thống kê
chính thức đã minh xác sự kiện "chạy trốn", nhưng chỉ
khi ngồi yên tĩnh với bạn bè trong những khu vườn hay phòng
ốc cô lập, tôi mới được chia sẻ và nắm bắt về tổng
quan của vấn đề. Một câu theo kiểu Mỹ, "It's huge" (Nó
lớn lắm).

<b>Chuyện con số</b>

Trước hết, hãy nhìn qua những số liệu trên các mạng
truyền thông.

Theo một nghiên khảo của Hurun Consulting Group tại Shanghai, có
64% nhà giàu tại Trung Quốc đã và đang lên kế hoạch để xin
di cư ra nước ngoài. Nhà giàu được định nghĩa là có tài
sản hơn 12 triệu RMB (hay khoảng 1.8 triệu USD). Điểm đến mong
ước? Mỹ (52%), Canada (21%), Úc (9%) và châu Âu (7%). Hai phần ba
số người trên sẵn sàng bỏ quốc tịch Trung Quốc.

Trong 5 năm vừa qua, nhà đầu tư Trung Quốc đã đổ 18 tỷ USD
vào địa ốc Mỹ và 8 tỷ chỉ trong 2013. Theo Wealth Insight qua
tin của CNBC, người Trung Quốc hiện đang nắm giữ 685 tỷ USD
trị giá tài sản tại nước ngoài (không tính đến những
đầu tư chính thức của công ty quốc doanh hay tư doanh của
Trung Quốc có giấy phép).

Một nguồn tin được Wall Street Journal và Bloomberg khai thác
gần đây là sự kiện giá nhà ở Shanghai xuống gần 7% trong 3
tháng qua. Lý do là các quan chức và cựu quan chức đang bán
đổ bán tháo nhà đất để chạy trốn cuộc thanh trừng đang
diễn ra do Tập Cận Bình khởi xướng.

Dĩ nhiên, tất cả số liệu ghi trên là những rút tỉa từ
báo cáo chính thức qua hệ thống tài chánh ngân hàng. Luật
Trung Quốc chỉ cho một cá nhân đem ra khỏi nước số tiền
ngoại tệ tối đa là 50,000 USD. Đó là tảng băng nổi. Nếu
cộng thêm sự chuyển dịch từ hệ thống ngân hàng ngầm,
đường giây bang hội, xã hội đen và quan hệ thương mại,
dòng tiền chạy trốn (capital flight) thực sự có thể lớn gấp
ba.

<b>Chuyện xưa và nay</b>

Sau khi lang thang theo chân tập đoàn đầu tư Eisenberg khắp Trung
Quốc vài năm (1976 đến 1979), tôi quay lại Shanghai vào 1995 (6
năm sau biến cố Thiên An Môn) với tiền đầu tư riêng của
công ty mình. Trung Quốc vẫn chưa thay đổi nhiều. Ngoài Portman
Ritz-Carlton, không đâu có thể tìm được ly cà phê ngon đúng
điệu. Mỗi buổi sáng, sau breakfast, tôi phải tiếp hơn 1 chục
doanh gia, xếp hàng đưa business plan xin gọi vốn. Ngày nào cũng
mệt nhoài sau bữa ăn tối. Đôi khi còn phải làm việc với
các phụ tá cho đến nửa khuya.

Chỉ 12 năm sau, cuộc sống của những doanh nhân thuộc thế
hệ đầu tiên đó đã thay đổi: nhiều người đi tù, nhiều
người thành đại gia tăm tiếng. Sau breakfast, tôi và phụ tá
phải tự quay điện thoại để xin cuộc hẹn; và chúng tôi
trở nên người phải đi săn mồi. Phần lớn tiếp tôi vì tình
nghĩa cũ: những đại gia mới giàu của Trung Quốc không còn
cần đến tiền của tư bản Mỹ nữa. Họ thẳng thắn giải
thích: một, tiền tích tụ trong nội địa từ các quỹ và ngân
hàng Trung Quốc khá dồi dào và điều kiện giải ngân cũng dễ
dàng theo quan hệ; hai, các công ty của họ có nhiều bí mật
tiềm ẩn từ những quan chức chống lưng, họ không thể "minh
bạch và trung thực" theo yêu cầu quốc tế. Họ chỉ làm
việc với các siêu ngân hàng Âu Mỹ khi cần một số tiền
rất lớn và chỉ làm với những đối tác có những tài sản
trí tuệ mà họ cần học hỏi.

Trong chuyến đi gần nhất, 2014, mọi thứ lại thay đổi. Tôi
đến Shanghai để thăm vài bạn cũ, không có ý định làm ăn
gì. Và cũng chẳng báo cho ai hay. Tuy nhiên, nhiều đại gia nghe
tin, cho người đến khách sạn rước tôi đi gặp. Lần này,
họ muốn tôi tư vấn về sự an toàn của "dòng tiền chạy
trốn" bên Mỹ và những nơi trú ẩn khác. Xin nói ngay là tôi
không biết hay liên quan gì đến việc chuyển tiền ra nước
ngoài; thực sự, các đại gia này đều có đường giây kín
đáo và quyền lực ngầm để làm chuyện này dễ dàng. Họ
cũng không cần đến những loại visa nhập cư như EB5 của Mỹ.
Họ có đầy đủ mọi loại hộ chiếu cho mình và vợ con, từ
Monaco đến Thụy Sĩ hay Canada.

Họ muốn nghe tôi nói về cách để dòng tiền của họ, khi
đã đến Âu Mỹ, sẽ được đầu tư như thế nào để có ROI
(return on investment) khả quan nhất; làm thế nào để tránh
những thất thoát chặt chém từ các nhà quản lý Mỹ; làm thế
nào để tránh những soi mói của báo chí hay cơ quan tài chính
Mỹ; nên đầu tư vào kênh nào để có một danh mục (portfolio)
cân bằng; làm thế nào để vấn đề thừa kế êm đẹp; tạo
một chiến lược M&amp;A ra sao để phát triển kinh doanh tại
Mỹ và tái đầu tư vào những thị trường mới nổi; những
ngành nghề nhiều triển vọng và tăng trưởng nhanh trong 20 năm
tới; những đòn bẫy quan trọng để gia tăng cường độ thu
nhập…cũng như những vụn vặt khác về đời sống của một
gia đình "tỷ phú" tại Mỹ.

Nói tóm lại, họ tin rằng một người có học, ở Mỹ từ
1963, lại là một người bạn lâu năm…như tôi thì có thể coi
như một nguồn thông tin miễn phí đáng tin cậy…không như
những "thằng" luật sư hay tư vấn khác, chỉ làm vì
"fees" (cho thấy cái mindset của người Trung Quốc, giàu hay
nghèo, đều thích miễn phí).

<b>Đằng sau nhung lụa</b>

Đùa chút thôi, chứ một lần, nghe ông bạn tâm tình trong quán
bar M, nhìn xuống The Old Bund…

"Tôi không biết là kinh tế Trung Quốc đến lúc nào thì vỡ
trận? Nhanh hay chậm, nhưng chắc nó sẽ đến. Có quá nhiều
bất cập và scandals đang được dấu kín bởi nhiều phe quyền
lực mà sẽ được phơi bày trong các cuộc tranh chấp. Dù mang
tiếng là tỷ phú, nhưng tôi biết mình chỉ là con tốt thí, cá
nằm trên thớt, và tai họa luôn đe dọa."

Tôi hơi lạ vì người đàn ông mới qua tuổi 50 đang ở trên
"đỉnh cao" của giới thượng lưu Shanghai sao còn mệt mỏi
hơn ông già Alan?

"Tôi đã cho gia đình qua Mỹ định cư rồi. Chỉ còn một
thân một mình và chỉ cần 30 phút thông báo là tôi biến khỏi
Shanghai. Chúng tôi bỏ đi nhưng vẫn yêu xứ sở này vô cùng.
Không khí, thực phẩm nhiễm độc, người dân ngu xuẩn và vô
văn hóa, quan chức tham lam và ăn cướp…nhưng đó chỉ là
chuyện nhỏ. Chuyện quan trọng là với những người giàu có,
quyền thế như chúng tôi mà còn cảm thấy bất an thường
trực…thì người dân nghèo túng ngoài kia sẽ thấy thế nào.
Một ngày gần đây, sức ép sẽ làm vỡ tung nắp đậy…và
như anh hay nói…God help us!!!"

Con sông Huangpu dưới kia vẫn trôi nhanh và tàu bè vẫn qua lại
tấp nập. Du khách vẫn lăng xăng chụp hình và xả rác. Nhưng
có ai để ý đến dòng sóng ngầm cuồn cuộn ngay dưới mặt
sông? Như con rồng của lịch sử đang sẵn sàng trổi dậy để
xóa bàn cờ làm lại?

<strong>Alan Phan</strong>




***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140822/alan-phan-dong-tien-chay-trontu-trung-quoc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét