Nguyễn Công Thảo - Ngụ ngôn hiện đại "chàng buôn gỗ' và 'tiến sĩ 200 triệu'

Tôi có niềm tin rằng "anh chàng buôn gỗ" nọ hẳn không phải
là người đầu tiên "gõ cửa trái tim" vị PGS già. Tôi tin có
nhiều "con buôn" khác đã, đang và sẽ đổ chừng ấy tiền,
thậm chí là hơn để có bằng TS.

<strong>Tiến sĩ có ý nghĩa gì?</strong>

Đây là học vị cao nhất trong tất cả các bậc học hiện nay
ở hầu hết các quốc gia. Bằng tiến sĩ do một cơ sở đào
tạo có uy tín, được cơ quan chức năng thừa nhận. Ở ta, các
cơ sở đào tạo này phải được Bộ Giáo dục và Đào tạo
cấp phép.

Một cách hiểu chung, người có học vị tiến sĩ được thừa
nhận đã trải qua các khóa học lí thuyết, các trải nghiệm
thực tế cần thiết khác để trở thành một nhà khoa học
độc lập, có đủ năng lực giảng dạy, nghiên cứu, chủ trì
những nghiên cứu mang tính phức tạp. Họ chủ yếu làm việc
tại các cơ sở khoa học như trường đại học, viện nghiên
cứu...

Tiến sĩ vì thế chỉ là một học vị khoa học, có ý nghĩa
trong lĩnh vực cụ thể. Điều đó không có nghĩa đã là tiến
sĩ, tức là biết tất cả. Sở hữu tấm bằng tiến sĩ cũng
không có nghĩa nhà khoa học không cần tiếp tục nghiên cứu,
học hỏi. Trái lại, nó mới chỉ mở ra một giai đoạn nghiên
cứu khác, ở bậc cao hơn, chuyên sâu hơn. Tấm bằng này sẽ
chả có ý nghĩa gì về mặt khoa học nếu sau khi có nó trong
tay, người ta cất vào tủ, làm công việc hoàn toàn khác, như
đi "buôn gỗ" chẳng hạn.

Ấy vậy mà vị PGS kia đã "thật thà" mà thú nhận rằng mình
bị "lay động" bởi "Anh ấy nói mình đi buôn gỗ nhưng muốn
học tử tế cho rạng rỡ dòng họ". Và rồi ông cho mình cái
niềm tin anh ta dù đi buôn gỗ cũng hoàn toàn có thể trở thành
tiến sĩ chỉ vì "Anh này thì đủ điều kiện, mặt mày sáng
láng, ăn nói hoạt bát". Hãy cứ cho là "anh này" đã có bằng
cử nhân, rồi bằng thạc sĩ, không lẽ vị PGS này không hiểu
rằng nền <strong><em>tảng kinh nghiệm, đề cương nghiên cứu,
kế hoạch học tập, mục tiêu học tập</em></strong> mới là
những yếu tố quan trọng?

Hỡi ôi, một tờ giấy vô tri cũng có thể làm danh giá cho một
dòng họ hay sao?

<center><img
src="http://imgs.vietnamnet.vn/Images/vnn/2014/08/21/09/20140821094348-tsy-c0c28.jpg"
width="516"></center>
<center><em>Ảnh minh họa</em></center>

<strong>Cái "giá" để thành tiến sĩ</strong>

Gần đây, chuyện "làm" tiến sĩ đã được báo chí nhắc đến
nhiều, với đủ cả cung bậc, màu sắc. Thôi thì đủ cả hỉ,
nộ, ái, ố. Nhưng có lẽ phải đợi đến sự kiện "<em>200
triệu lấy được bằng tiến sĩ y khoa</em>" như một số báo
mới phản ánh mấy ngày vừa qua, "giá" thực của việc có tấm
bằng tiến sĩ mới được hé mở cho công luận rộng đường
suy tính. Bài phỏng vấn của báo Tiền Phong mới đây với vị
PGS nọ cũng giúp củng cố thêm cho việc đưa ra những tính
toán "khoa học" về chi phí cần thiết để có được tấm
bằng cao quý này<a href="http://editor.tuanvietnam.net/#_ftn1" >[1]</a>.

Báo chí đã ước tính chỉ cần 200 triệu là có thể làm tiến
sĩ. Bài phỏng vấn cho thấy đây là ước tính quá lầm. Đừng
có mà "rẻ rúng" cái bằng tiến sĩ như thế, mấy chục tấn
gạo, vài chục con trâu đã là cái "đinh" gì mà đòi mơ tưởng
thành "tiến sĩ". Đó mới chỉ là chi phí cho hội đồng xét
tuyển đầu vào thôi. Còn bao nhiêu là khoản khác cho mấy năm
dài đằng đẵng phía trước. Vị PGS kia hoàn toàn đúng khi cho
rằng "<em>Anh nhà báo này hiểu việc ra được TS đơn giản
quá</em>"!

Yêu cầu 2 bài nghiên cứu đăng trên tạp chí chuyên ngành là
yêu cầu đầu vào bắt buộc với hầu hết những ai muốn học
tiến sĩ. Ấy thế mà vị PGS này cho đó chỉ là thủ tục,
chả có gì ghê gớm cả. Bất cứ ai trong giới khoa học đều
hiểu rằng, để viết một bài nghiên cứu khoa học có chất
lượng, cần không chỉ tiền bạc mà rất nhiều thời gian, tâm
huyết, trí lực, có khi mất cả vài năm trời. Ngay tác giả
bài viết này, phải mất vài năm trời, hợp tác cùng 2 tiến
sĩ khác, một trong nước, một đang giảng dạy tại Hà Lan, kế
thừa kết quả nghiên cứu của một dự án quy mô rồi mới có
thể cho ra một bài viết, mới dám nộp cho tạp chí ở nước
ngoài. Rồi thì chờ đợi phản biện, chỉnh sửa. Bao nhiêu là
công đoạn mới nhìn thấy nỗ lực của mình được công bố.

Ấy vậy mà vị PGS này chả cho việc công bố 2 bài tạp chí
ấy là ghê gớm. Nếu bận đi buôn gỗ, ừ thì cứ đi đi. Cứ
đưa tiền đây rồi sẽ có người làm hộ. Nghe vừa hài hước
vừa chua xót, cứ như đi xây hộ cái chuồng gà, mua hộ ít
mồi về làm đồ nhậu.

Trường Đại học Y- Dược Thái Nguyên có lẽ phải khen
thưởng vị này bởi mong mỏi của "ông" thật "trong sáng" khi
"ông" đặt "tư lợi" sau "trường lợi" với việc nói rằng
"chỉ muốn làm sao cho khoa có học viên. Nếu có thêm trò thì
tôi được dạy và được nhà trường trả thù lao, chứ không
phải cầu mong được cho tiền hay mua bán".

<strong>Bài học từ phía sau</strong>

Với đa phần công nhân viên chức, người lao động ở các
doanh nghiệp cả trong và ngoài nước, đây sẽ là chừng 7 năm
lương.

Nghĩa là nhịn đói đi làm, không ăn, không uống, không tiêu gì
cả sau chừng ấy thời gian, họ mới có được 200 triệu. Với
người nông dân, con số này có nghĩa chừng 50 tấn lúa và nếu
nhìn vào diện tích canh tác bình quân, năng suất trung bình ở
vùng đồng bằng sông Hồng, một nông dân phải mất cả đời
người "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời" trên đồng
ruộng, chỉ uống nước giếng cầm hơi, làm ra bao nhiêu thóc
bán bấy nhiêu, may ra mới được con số này. Một cách cụ
thể hơn, số tiền trên đủ để nuôi tất cả học sinh tiểu
học của một huyện miền núi với những bữa cơm có thịt
trong nhiều tháng trời. Đó là số tiền không hề nhỏ đối
với người lao động ở bất cứ quốc gia nào, nhất là Việt
Nam.

Nói như thế để thấy rằng, đối với hầu hết người dân,
không dễ gì một lúc có chừng ấy tiền mặt trong nhà và càng
không có chuyện người ta sẵn sang bỏ ra con số đó nếu như
ấy là một việc không thực sự cần thiết.

Câu chuyện về 200 triệu và tấm bằng tiến sĩ lại thêm một
ví dụ sống cho việc đào tạo tiến sĩ ở nước ta. Tôi có
niềm tin rằng "anh chàng buôn gỗ" nọ hẳn không phải là
người đầu tiên "gõ cửa trái tim" vị PGS già. Tôi tin có
nhiều "con buôn" khác đã, đang và sẽ đổ chừng ấy tiền,
thậm chí là hơn để có bằng TS mà không chỉ nhằm mục đích
"vẻ vang dòng họ". Tôi tin không chỉ có một "tấm lòng đáng
kính" như vị PGS này ở các cơ sở đào tạo sau đại học ở
xứ ta.

Gần đây, bị ảnh hưởng từ đâu đó, câu cửa miệng của
nhiều người Việt giờ đã là "cái gì không mua được bằng
tiền, sẽ mua được bằng nhiều tiền". Ngẫm đúng mà đau!




***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140821/nguyen-cong-thao-ngu-ngon-hien-dai-chang-buon-go-va-tien-si-200-trieu),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét