<strong>Chó - mèo và chính thể</strong>
Ðầu mùa mưa 2014. Vào một buổi tối trăng chênh chếch, lần
đầu tiên Sài Gòn có đến ba người bị giết bởi những kẻ
trộm chó khi truy đuổi chúng. Bầu không khí tưởng chừng
thật bình yên ở Củ Chi - một huyện ngoại thành, bất chợt
bị xé toạc. Giới cảnh sát nơi đây, vốn đã không tém dẹp
được nạn hút chích lan rộng trong nhiều năm qua, nay lại trở
nên bất lực một cách cực kỳ đáng nghi ngờ trước mối tai
biến chó - mèo không thiếu liên đới với quản trị chính
thể.
Chủ Nhật, 18 Tháng Năm năm 2014 - một ngày nắng đẹp và
được giới chức chính quyền TP. HCM ghi nhận "bình yên."
Một nữ sinh viên duyên dáng của trường đại học y khoa Sài
Gòn khóc sướt mướt vì cuộc biểu tình ôn hòa chống Trung
Quốc đã bị trấn dẹp một cách không thể kiêu binh hơn. Cũng
một cách nào đó, có thể ví thân phận người biểu tình
không khác số phận của những kẻ trộm chó khi họ bị đẩy
đuổi từ góc này sang xó khác trên các đường phố. Thế
nhưng còn kém xa vị thế của giới trộm chó, những người
biểu tình hoàn toàn tay không vũ khí mà cũng chẳng có bất kỳ
công cụ hỗ trợ nào, ngoài tấm lòng trung trinh vì nước mà
không hẳn vì đảng.
Nhưng sự kích động đến khó tả đã cùng hòa quyện, bởi khi
những giọt nước mắt của người biểu tình tuôn chảy thì
người nhà nạn nhân bị giết bởi những kẻ trộm chó cũng
chìm vào tang khóc. Sài Gòn đã khác xưa nhiều lắm...
Không khí vừa cô đặc vừa phân hủy của một chất hỗn hợp
vừa tập quyền vừa buông quyền đang khiến cho xã hội loài
người nơi đây chen chúc trong một tai ương không còn là tiềm
ẩn. Nếu nạn trộm chó mèo trước đây thường chỉ xuất
hiện ở các tỉnh miền Trung như Hà Tĩnh, Nghệ An, Thanh Hóa,
còn những vụ nổ súng cực kỳ hung hãn của chúng lẫn những
cuộc đấm đá tập thể đến chết mà người dân dành cho
chúng cũng chỉ diễn ra ở các vùng nông thôn miền Bắc và
đôi khi ngay tại thủ đô Hà Nội, thì giờ đây người Sài
Gòn chính gốc đã có đầy đủ lý do để khiếp hãi.
<strong>Không trở lại</strong>
Tất cả đều có nguồn cơn từ quản trị chính thể. Hãy
thử hỏi, một chính quyền quản lý như thế nào mà để xảy
ra cảnh tượng đám đông hôi của ngay lúc thanh thiên bạch
nhật khi một người đánh rơi bọc tiền giữa trung tâm quận
5? Nhưng vào lúc tối trời, cây cầu mới Phú Mỹ lại phải
chứng kiến một đám lưu manh không ngần ngại chặt phăng cánh
tay của một phụ nữ để cướp đồ. Giá trị đến 5 ngàn
tỷ đồng của cây cầu không một bóng cảnh sát này đã trở
nên có ý nghĩa thế nào trong cơn trấn lột rộng khắp khiến
người dân không dám ra khỏi nhà vào ban đêm.
Một Sài Gòn thời thượng cũng không còn quá an toàn cho khách
du lịch nước ngoài. Natalia - một họa sĩ người Nga và đã có
quá đủ trải nghiệm ở Hà Nội khi luôn phải khép chặt
khuỷu tay vào túi xách mỗi khi ra đường - cũng không thể có
cảm giác tự do hơn khi dạo chân trên những phố Tây ở Sài
Gòn như Ðề Thám, Phạm Ngũ Lão, hoặc ngay giữa trung tâm
Ðồng Khởi và Nguyễn Huệ của thành phố từng được mặc
định là "hòn ngọc Viễn Ðông."
"Với tư cách là một người du lịch chuyên nghiệp, tôi sẽ
không muốn đến Việt Nam lần thứ hai" - nữ du khách người
Anh có tên rất đẹp là Jane thề thốt. Từ Hội An vào Sài
Gòn, không dưới ba lần cô bị chặt chém bởi những tiểu
thương chụp giật ban ngày và cả những kẻ giật đồ buổi
đêm.
Trong số nhiều nạn nhân là du khách quốc tế, không ít người
đã xoáy hỏi bạn bè người Việt của họ là tại sao chỗ
nào cũng thấy cảnh sát giao thông cùng nạn mãi lộ mà đến
báo chí quốc tế cũng thầm nhuần như một món ăn khoái khẩu
bậc nhất ở Việt Nam, nhưng lại chẳng có mấy cảnh sát
trật tự ra tay giúp họ mỗi khi xảy ra các vụ cướp giật và
bắt chẹt?
Khá nhanh chóng, nam du khách trẻ người Mỹ gốc Việt là Lincoln
Thành đã bị lôi cuốn vào vòng cảm giác bất an, dù chỉ mới
lần đầu đặt chân đến dải đất đã từng "hai lần đánh
thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ." Và cũng rất không
may cho ngành du lịch Việt Nam, Thành lại đang làm nghiên cứu
sinh về ngành xã hội học. Thế là một trong những đề tài
lý tưởng nhất đã được vị du khách này phác thảo trong
đầu, ngay vào lúc anh ta chứng kiến một tên cướp phóng
thẳng xe máy lên lề đường Sài Gòn để giật điện thoại
từ chính đồng bào của hắn.
Nhưng điều đáng nói là trong khi bản khảo sát bỏ túi của
một hãng du lịch tư nhân cho thấy có đến hơn 90% du khách
nước ngoài không muốn trở lại Việt Nam lần thứ hai, các cơ
quan quản lý du lịch ở Hà Nội và Sài Gòn vẫn tự miệt thị
chính họ bằng lối tuyên truyền một chiều không chán về
những con số 4 triệu và 3 triệu khách du lịch quốc tế hàng
năm.
<strong>Cái xác phân hủy</strong>
Bị xem là một trong những điểm ăn chơi thác loạn và phục
vụ cho công tác rửa tiền vào bậc nhất ở Việt Nam, Sài Gòn
đã trở nên một cứ điểm của quá nhiều món ăn tạp nhạp
và hôi thối. Khi chứng kiến những cái xác chuột nguyên vẹn
bị tung ra đường phố cho đến lúc bị xe cán nát nhừ thành
một bữa ăn đỏ au, một du khách nước ngoài đã thốt lên
"Chỉ còn thiếu chuyện người ta quăng ra đường xác người
nữa thôi!"
Nhưng đó không phải là tương lai xa xôi. Sài Gòn và cả Hà
Nội nữa đã từng nhìn thấy những cái xác hoàn toàn biến
thể trôi trên sông hoặc bị nhét vào thùng rác.
Khuôn mặt quản trị chính thể cũng từ đó hiện hình không
thể nhanh chóng hơn: thượng bất chính - hạ tất loạn.
Bất công là nguồn gốc của phản kháng. Chỉ sau khi xảy ra
vụ "lương khủng" của ban giám đốc một công ty môi
trường ở Sài Gòn, 5,000 công nhân quét rác ở thành phố này
mới nhận ra khoảng cách thu nhập lên đến hơn hai chục lần
giữa thượng cấp và họ có ý nghĩa thế nào để tiếng thở
dài trào thoát khỏi cổ họng. Cùng thời với phong trào cắt
giảm ODA đối với Việt Nam từ các nước Bắc Âu như Thụy
Ðiển và Ðan Mạch, song những kẻ tạp ăn viện trợ ODA và ăn
luôn vào cả quỹ lương dành cho công nhân đã chỉ bị chính
quyền TP. HCM xử lý về mặt hành chính, chứ không có bất cứ
thái độ công bằng nào trong việc cần phải thu hồi số tiền
bị thất thoát.
Hậu quả là mức thu nhập bình quân của công nhân môi trường
bị giảm hẳn trong bối cảnh nền kinh tế đã bước sang năm
suy thoái thứ bảy, còn phân hóa thu nhập giàu nghèo ở Việt
Nam có thể đạt đến hàng trăm lần.
Thời gian cũng đang sắp chạm vào năm thứ bốn mươi của
"Ngày giải phóng miền Nam," nhưng rõ là Sài Gòn chỉ bình
yên trong túi tiền ngồn ngộn của giới quan chức và những
nhóm lợi ích không hề biết đến giới hạn của từ "ăn
bẩn." Còn với cái nhìn sạch sẽ hơn, chẳng khó để nhận
ra bên cạnh hàng loạt cao ốc và khách sạn cực kỳ diêm dúa
vẫn là những dòng kênh đen ngòm nước xả qua các triều
đại; kế cận những nhà hàng ngào ngạt mùi thức ăn mắc
tiền, mấy năm qua đã bắt đầu xuất hiện những gương mặt
thượt dài vì đói ăn của lớp người cực nghèo...
Bần cùng là một lý do hợp lý để nảy sinh đạo tặc. Bảy
năm suy thoái kinh tế cùng nạn tham nhũng tăng tiến bất chấp
mọi giới hạn là những kích thích tố sáng giá nhất để
trộm cướp sinh sản khắp nơi. Sẽ chẳng có gì đáng ngạc
nhiên nếu năm sau và những năm sau nữa Sài Gòn sẽ tuôn trào
các đợt biểu tình tự phát của công nhân, tiểu thương và
trí thức để phản kháng những nghịch lý khủng khiếp: một
chính quyền thành phố đồ sộ cùng vài ba chục ngàn cảnh sát
nhưng lại chỉ làm được điều tối thiểu là gìn giữ mặt
bằng tối thiểu về mức sống dân chúng và đạo đức xã
hội.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140619/pham-chi-dung-sai-gon-binh-yen-va-tai-bien),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét