<div class="boxright300"><img
src="https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-frc3/t1/1385655_582779785104704_297743888_n.jpg"
/></div>
Việt Minh tổ chức <em>"Cách mạng tháng Tám"</em> thành công,
đặt tên nước là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, cũng hơi lạ
vì trật tự của các từ khi dịch sang tiếng nước ngoài;
đúng ra là Cộng Hòa Việt Nam Dân Chủ. Tuy nhiên, cái lạ hơn
là tại sao đã là Cộng Hòa rồi lại còn Dân Chủ; có nước
cộng hòa nào hình thành theo trào lưu cách mạng dân chủ trên
thế giới từ thế kỷ XVIII mà phi dân chủ đâu?
Vậy nhưng chưa đủ, tên nước còn thêm 3 tiêu ngữ "<em>Độc
Lập – Tự Do – Hạnh Phúc"</em> cho giống với <em>"Tự Do
– Bình Đẳng – Bác Ái"</em> của Cộng Hòa Pháp. Ba tiêu
ngữ đó vừa là mục tiêu chung của quá trình phát triển đất
nước, lại vừa độc lập với nhau trong bản chất chính trị
của chế độ, trong trình tự đấu tranh giành lấy và do vậy,
chưa hẳn có quan hệ nhân quả hoặc thống nhất với nhau:
độc lập chưa chắc tự do và hạnh phúc, và ngược lại. Từ
tư duy phân biệt ấy, sau này ông Hồ mới có câu nói gọi là
chân lý nổi tiếng <em>"Không có gì quí hơn độc lập tự
do"</em>, nghĩa là có những cái quí bằng, song không biết đó
là cái gì; hạnh phúc chăng?
Xem ra những cái tên thật dài của những nước chậm tiến,
bị thực dân hóa đó chỉ là một kiểu <em>"Tại đây có bán
cá tươi"</em> thôi. Đến tên nước bây giờ, thực sự không
biết để gọi cái gì, và ngay cả mục tiêu <em>"độc
lập"</em> trong tiêu ngữ đó cũng phải xem lại, vì đã là
<em>"xã hội chủ nghĩa"</em> thì dứt khoát phải tiến lên
cộng sản chủ nghĩa, mà cộng sản chủ nghĩa thì không có
độc lập từng nước nữa.
Trong thời kỳ <em>"đổi mới"</em>, Đảng CSVN xây dựng
cương lĩnh chính trị với đủ thứ đặc trưng của <em>"chủ
nghĩa xã hội Việt Nam"</em> nhưng cũng thấy chưa đủ, lại
còn thêm mục tiêu <em>"xã hội công bằng dân chủ văn
minh"</em>. Ở đó, một lần nữa họ cũng tách từng mục tiêu
ra, làm như thể công bằng không bao hàm dân chủ và công bằng
dân chủ không phải là văn minh vậy. Sau đó từ <em>"dân
chủ"</em> lại được bàn bạc một cách thận trọng nhưng
quyết liệt để chuyển ra phía trước từ <em>"công
bằng"</em>. Chỉ vậy thôi nhưng nhân dân mất vài ba chục tỷ
đồng đóng thuế để soạn thảo nghị quyết, hội thảo lấy
ý kiến và tổ chức đại hội để <em>"thông qua"</em>.
Té ra, từ ngữ và chính trị quan trọng thật, giống như sự
kiêng kỵ từ ngữ trong tôn giáo và húy trong thời phong kiến
vậy. Theo đà đó, người ta có những cách nói rất lạ, chẳng
hạn, tách <em>"đồng chí"</em> ra khỏi <em>"đồng
bào"</em>, tách đảng ra khỏi quân và dân (<em>"Toàn đảng,
toàn quân, toàn dân"</em>), tách <em>"đồng chí"</em> khỏi
<em>"các bạn"</em>, phân biệt một cách có chủ ý giữa
<em>"công dân", "nhân dân"</em> và <em>"dân"</em> trong
những ngữ cảnh khác nhau. Người ta nói <em>"dân chủ nhưng
phải có kỷ cương", "dân chủ nhưng phải có luật
pháp"</em>, làm như thể dân chủ đối lập với luật pháp,
song khi cần đổi màu, người ta trích nguyên văn giáo trình ra
rằng <em>"dân chủ và nhà nước pháp quyền là anh em sinh
đôi"</em>. Người ta nói đất nước có nền dân chủ gấp
triệu lần các nước tư bản, song tổ chức được hình thành
bởi nền dân chủ là Quốc hội thì lại được ngày càng
được dân chủ hóa. Người ta nói <em>"mở rộng dân
chủ"</em> nhưng lại không cho biết độ rộng đó là bao nhiêu
và hiện tại đang <em>"rộng"</em> đến đâu. Người ta nói
nhà nước là của dân, do dân, vì dân nhưng khi cần vốn cho
xây dựng cơ sở hạ tầng thì lại nói nhà nước và nhân dân
cùng làm. Người ta nói: <em>"xã hội hóa"</em> các hoạt
động trong đời sống xã hội như giáo dục, văn hóa…nhưng
bản chất nó đã là xã hội rồi; và từ <em>"cách
mạng"</em> đến nay, khi đảng lãnh đạo toàn diện và tuyệt
đối, cá nhân và tư nhân, gia đình, làng xã, tôn giáo và có
lúc cả Tổ quốc nữa, bị triệt bỏ, quốc hữu hóa, hợp
tác hóa hoặc quốc doanh hóa, quốc tế hóa thì còn đường
mướp nào mà không "<em>xã hội"</em>?
Và trong những ngày này, người ta đang cố chứng minh cho thế
giới rằng đất nước có chính sách nhân quyền rất tốt
bằng những viện dẫn thực tiễn và văn kiện, hiến pháp,
luật pháp, chủ trương đường lối, trong khi, từ ngữ diễn
đạt cho khái niệm này lại lập lửng, lúc là <em>"nhân
quyền"</em>, lúc lại là <em>"quyền con người"</em>, khiến
cho người dân trong nước và những người sử dụng tiếng
Việt khác không biết đâu mà mần; vì cùng với sự lập lờ
từ ngữ ấy, khái niệm này được định nghĩa trong từng hoàn
cảnh cũng khác nhau, chẳng hạn mức độ thừa nhận tính phổ
quát và những lập luận ngụy biện về tính riêng của khu
vực, của từng quốc gia, dân tộc, nền văn hóa. Chỉ phân
tích sự lập lờ đó, người ta cũng biết thái độ và hành
động thực tiễn của chế độ <em>"chúng ta"</em> thực sự
ra sao.
<strong>Xích Tử</strong>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140208/tu-ngu-chinh-tri-o-nuoc-ta), một số
đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét