<h2>Tóm tắt</h2>
Biên giới Việt-Trung là một chủ đề nhiều người Việt quan
tâm nhưng ít người có thời giờ hay phương tiện để xem xét
cụ thể những địa điểm gây tranh cãi. Để đáp ứng nhu
cầu này cũng như để giúp các nhà nghiên cứu có thêm một
phương tiện khảo sát các khu biên giới, chúng tôi đã vẽ
biên giới Việt-Trung hiện nay (theo hiệp định biến giới 1999)
song song với một phiên bản cũ trên Google Map (GM) và Google Earth
(GE). Bạn đọc có thể mở trực tiếp hay tải xuống tài liệu
này (dạng kmz) từ địa chỉ mạng:
https://drive.google.com/file/d/0B_lidFOs3N1XRmdVQXRMNE1ZVEU/edit?usp=sharing
(nhấp chuột trực tiếp để mở GM).
https://www.dropbox.com/s/mdr2870e3vg2gvm/Bi%C3%AAn%20gi%E1%BB%9Bi%20V-T.kmz
(509 KB, tải về máy cá nhân rồi nhấp chuột để mở GE)
Bài viết cùng với tài liệu trên bao gồm các nội dung sau.
1. Thể hiện toàn bộ các cột mốc biên giới và đỉểm
định vị khác của biên giới ngày nay lên GM và GE. Việc này
cho phép những người quan tâm về biên giới Việt Nam - Trung
Quốc khảo sát vị trí của từng cột mốc với độ chính xác
và mức chi tiết rất cao của GM và GE bằng cách phóng to chỗ
quan tâm trên màn hình tới mức cho phép.
2. Thể hiện đường biên giới hiện nay trên GE với sai số
nhỏ tới mức có thể được trong khả năng chúng tôi bằng
cách nối các cột mốc và đỉểm định vị khác của biên
giới (ở điểm 1) lại với nhau (đường màu đỏ) theo như mô
tả trong Nghị định thư về phân giới và cắm mốc 2009 và
tận dụng những thông tin có được trên GE. Việc này cho phép
những người quan tâm về biên giới Việt Nam - Trung Quốc khảo
sát biên giới này bằng GM và GE.
3. Đưa ra gợi ý về một số khu vực mà Việt Nam và Trung
Quốc có thể đã nhượng bộ nhau, giúp cho người quan tâm về
biên giới Việt Nam - Trung Quốc có thể nghiên cứu thêm qua
việc so sánh biên giới ngày nay (ở điểm 2) với biên giới do
Google vẽ sẵn (chúng tôi cũng đã vẽ lại [đường màu trắng]
để dự phòng trường hợp Google cập nhật biên giới). Các khu
vực này được liệt kê ở phụ lục 2 và 3.
4. Tìm hiểu thêm về những khu vực trong điểm 3 bằng cách so
sánh biên giới do chúng tôi vẽ (trong điểm 2) với biên giới
trong bản đồ 1:50 000 của quân đội Mĩ (đường màu
vàng/nghệ) và biên giới trong bản đồ của Quân đội Nhân
dân Việt Nam (đường màu hường/hường sậm) mà chúng cũng
đã đưa lên GE. Vì bản đồ 1:50 000 của quân đội Mĩ đã
dựa trên bản đồ của Sở Địa dư Đông Dương, phép so sánh
này đưa ra những gợi ý có thể chính xác hơn về những khu
vực mà Việt Nam và Trung Quốc có thể đã nhượng bộ nhau.
5. Tìm hiểu về nguồn gốc của biên giới Việt - Trung vẽ
sẵn của GE và qua đó cũng thấy được chỗ còn hạn chế
của của bản đồ này. Ở những đoạn có trong bộ bản đồ
quân đội Mĩ mà chúng tôi tìm được, biên giới Google trùng
hợp hầu như hoàn toàn với biên giới trong bản đồ của quân
đội Mĩ. Ở những phần khác, có những đoạn trùng hợp với
bản đồ của Quân đội Nhân dân Việt Nam và những đoạn có
những khác biệt đáng kể. Chúng tôi chưa rõ Google đã dựa
vào tài liệu nào để vẽ những đoạn này.
Phần chính của bài cùng 4 phụ lục sẽ nói rõ hơn về các
các nội dung trên cùng với các chi tiết kĩ thuật, kể cả các
đường link tới các bản đồ AMS/QĐND cho các bạn đọc nào
quan tâm.
<center><h2>Quy ước các kí hiệu sử dụng (trong bản đồ
GE)</h2></center>
<img src="http://danluan.org/files/u23/danluan_l0028.jpg" width="600"
height="437" alt="danluan_l0028.jpg" />
<h2>1. Giới thiệu chung:</h2>
Vừa qua chúng tôi đã <a
href="https://danluan.org/tin-tuc/20131007/so-sanh-vi-tri-cot-moc-bien-gioi-viet-nam-trung-quoc-voi-ban-do-cua-quan-doi-my">công
bố bộ bản đồ </a>so sánh các cột mốc mới với biên giới
Việt - Trung <sup>1</sup> trên bộ bản đồ 1:50 000 của Cục bản
đồ quân đội Mĩ (Army Map Service - AMS). Các bản đồ này
được làm dựa trên các bản đồ của Sở Địa dư Đông
Dương của Pháp (Societé de Géographie de l'Indochine - SGI). Bộ
bản đồ này cho người đọc thấy rõ vị trí các cột mốc
mới so với núi đồi, sông suối, v.v..., và cho phép người
đọc có thể so sánh biên giới mới với biên giới có khả
năng là biên giới theo quan điểm của Pháp về Công ước Pháp
– Thanh 1887 và 1895 (Công ước mà hai bên Việt Nam và Trung
Quốc thống nhất dùng làm cơ sở cho việc đàm phán biên giới
<sup>2</sup>). Tuy nhiên, bộ bản đồ này vẫn còn thiếu một
số khu vực của biên giới và cũng hơi bất tiện cho người
đọc vì phải tải về máy cá nhân 23 bản đồ (21 đã công
bố đường dẫn + 2 sẽ nêu đường dẫn trong bài viết này)
có dung lượng khá lớn. Các bản đồ này có ưu điểm là có
thể hiện địa hình dưới dạng các đường đẳng cao/ sâu,
tuy nhiên cũng khá bất tiện cho người tìm hiểu khi phải lần
theo các đường này để hình dung ra biên giới mới từ các
cột mốc. Ngoài ra, bản đồ tuy có tỉ lệ khá cao (1:50 000)
nhưng vẫn chưa đủ cao để tìm hiểu những khu vực nhỏ.
Hiện nay, Google Maps (GM) và nhất là Google Earth (GE) với các kĩ
thuật vệ tinh đã cho phép thể hiện bản đồ các khu vực
trên thế giới với độ phân giải cao với đầy đủ địa
hình dưới dạng ảnh thật, thậm chí tới từng đường phố,
nhà cửa, xe cộ… Vì thế, thể hiện các cột mốc mới trên
GE và GM rồi tìm cách dựa vào mô tả trong Nghị định thư về
phân giới và cắm mốc biên giới Việt Trung năm 2009
(NĐT)<sup>3</sup> và địa hình thấy được trên bản đồ chúng
ta sẽ dễ dàng hình dung chính xác biên giới mới. Hơn nữa,
trên GE và GE cũng có đường biên giới Việt – Trung vẽ sẵn
(đường màu vàng trên GE và màu xám sậm trên GM) cho tới lúc
này vẫn chưa cập nhật theo Hiệp ước biên giới 1999. Theo
đối chiếu của chúng tôi (xem hình 1a, b, c như minh hoạ)
<em><strong>ở những chỗ có thể kiểm chứng với bản đồ
của AMS</strong></em>, đường biên giới GE/GM hầu như hoàn toàn
trùng hợp tọa độ với đường biên giới AMS. Căn cứ vào
địa hình, ở một số chỗ các tọa độ trên bản đồ AMS có
sai số khoảng 100-200 m, vì vậy biên giới trên GE/GM cũng có sai
số tương tự. Đối chiếu biên giới có sẵn và biên giới
vẽ thêm, người đọc có thể nhận ra những vị trí <em>có
khả năng</em> thay đổi chủ qua Hiệp ước biên giới 1999 theo
bản đồ GE/GM. Chúng tôi nhấn mạnh là 'vị trí <em>có khả
năng</em> đổi chủ' hay nói ví von là <em>'vị trí là ứng
viên của các khu vực đổi chủ'</em> vì chúng ta không chắc
đường biên giới trên GE và GM có phản ánh quan điểm của hai
bên Việt Nam và Trung Quốc về Công ước Pháp - Thanh hay/và
phản ánh đúng thực tế biên giới cũ hay không, ngoài ra còn
có thể có những sai sót kĩ thuật chưa phát hiện được.
<img
src="https://lh4.googleusercontent.com/bW3nYP5NlbKlbT1ulEU6VL5fc2sl3FUhP5bOZKdOsPCtsGbpCr5VmrfD6Iw-9cBMQTXWa4g5j5KjIVlim71TgmcBiIOMDYKGbuIpumzUdRYbS08Yp8zx5dd0vw"
width="600" />
<em><center>Hình 1a: Biên giới trên GE (đường vàng - lấy trực
tiếp từ màn hình) sai lệch nhỏ so với biên giới AMS ở khu
vực Cao Bằng (chồng bản đồi lấy từ GE lên bản đồ
AMS)</center></em>
<img
src="https://lh4.googleusercontent.com/KwW-kyWPKgG-lT4exff1WK7AhwpG7ifz89HsFTel2jxv6eAIVGuhQYo-mxjztLQf71M6oevQXlbJiNw5ci1mBwfy2k29liH9d76DdnOHpRFD44IILEfcUQxR8A"
width="600" />
<em><center>Hình 1b: Ở khu vực Bình Liêu (Quảng Ninh), biên giới
trên GE (màu xanh - trích ra qua file kml) trùng khá khít khao với
biên giới AMS, chỗ AMS để trống do có nguồn mâu thuẫn (chỗ
khoanh đỏ trên hình) thì GE nối liền bằng đoạn
thẳng</center></em>
<img
src="https://lh6.googleusercontent.com/3jFFHxpmLofRCEFEctuNzM2KPwI-9UdHMfTYWg69-5Jwc1jRhukOGKF3KadpKDdk65m0imGATFhyUp6-fWaKRRp63oJC4gUf5m7OueW3tjuTEut4-1rKupKP9A"
width="600" />
<em><center>Hình 1c: Biên giới GE (màu xanh - trích ra qua file kml)
chồng khít khao lên giên giới AMS ở khu vực nhỏ chỗ ải Nam
Quan cũ</center></em>
Lưu ý rằng GM và GE có thể dùng miễn phí và người đọc có
thể truy cập dễ dàng, xem xét bất cứ vị trí nào với độ
phóng đại cao<sup>4</sup>. Tận dụng các ưu điểm đó của GM
và GE, chúng tôi đã sử dụng các thông tin trong NĐT và các
bản đồ kèm theo lập ra được bản đồ biên giới Việt -
Trung trên GM và GE dưới dạng các file kmz (dạng nén của file
kml) mà bạn đọc có thể tải về máy cá nhân để sử dụng.
Bản đồ trên GM có đường dẫn là
https://drive.google.com/file/d/0B_lidFOs3N1XRmdVQXRMNE1ZVEU/edit?usp=sharing
(file kmz 49KB).
và bản đồ trên GE có đường dẫn là
https://drive.google.com/file/d/0B_lidFOs3N1XTnFBVmxmTVRWdm8/edit?usp=sharing
(file kmz 509 KB)
Thật ra, cả hai file trên đều có thể mở bằng GM lẫn GE.
Nếu nhấp chuột trực tiếp vào đường dẫn thì sẽ mở bản
đồ trên GM, còn nếu tải (file kmz) về máy cá nhân thì chỉ
mở được bằng GE (cũng bằng cách nhấp chuột vào tên file
với điều kiện máy đã có cài đặt Google Earth). Tuy nhiên,
chúng tôi đề nghị người đọc nên mở bản đồ đầu bằng
GM, còn bản đồ sau bằng GE vì GM hiện nay chưa cho phép thể
hiện hết các tính năng có trong bản đồ sau.
Để tải các file này về máy cá nhân, bạn đọc có thể mở
file bằng GM trước, sau đó nhấp chuột vào mục
<em>'File'</em> ở thanh menu của GM và chọn
<em>'Download'</em>, hoặc chỉ đơn giản nhấp chuột vào kí
hiệu <em>'mũi tên chỉ xuống'</em> ngay dưới mục
<em>'File'</em> (xem hình 3b) thì sẽ tải được file kmz về
máy cá nhân.
Riêng file bản đồ GE cũng có thể tải về trực tiếp theo
đường dẫn sau:
https://www.dropbox.com/s/mdr2870e3vg2gvm/Bi%C3%AAn%20gi%E1%BB%9Bi%20V-T.kmz
<h2>2. Mô tả chi tiết</h2>
Trên hai bản đồ này đều có các chi tiết sau:
<ol>
<li><strong>Vị trí các cột mốc</strong> (hoặc các điểm định
vị khác trên tuyến biên giới): được thể hiện bằng kí
hiệu hình bong bóng xanh có chấm tròn đen ở giữa (trên GM)
hoặc bằng kí hiệu đinh ghim vàng (trên GE). Tên cột mốc sẽ
hiện ra khi người đọc nhấp chuột vào nó (xem hình 2b và 3b)
và còn khi nhấp chuột vào các điểm định vị khác thì sẽ
cho thấy sẽ cho thấy dòng chữ <em>'điểm định vị khác
trên tuyến biên giới'</em>.</li>
<li><strong>Biên giới 1999 (màu đỏ)</strong>: đây chỉ là mục
tạm thời khi GE/GM chưa cập nhật biên giới theo NĐT. Mặc dù
chúng tôi đã cố gắng hết sức trong khả năng cho phép để
đảm bảo đường biên giới theo đúng như mô tả trong NĐT, tuy
nhiên do một số hạn chế kĩ thuật chưa khắc phục được
nên sẽ có một số đoạn của đường biên giới này có thể
có sai lệch <em>với đường biên giới đúng</em>. Những chỗ
quá ngoằn ngoèo đã bị lược bớt chỉ theo hướng chính của
biên giới, một số chỗ chưa theo thật đúng địa hình do ảnh
vệ tinh ghép chưa thật chính xác (như trường hợp ở khu vực
ải Nam Quan cũ...) hoặc do ảnh bị mờ/ mây che/độ phân giải
thấp không cho thấy rõ sống núi/đường phân thuỷ/hẻm
núi/đường mòn/suối nhỏ phải mò mẫm vẽ theo thông tin có
sẵn về độ cao của GE. Riêng các đoạn biên giới dọc theo
sông lớn có mức độ chính xác cao hơn, tuy nhiên do hiện nay
độ phân giải của ảnh một số khu vực chưa thật cao nên
không đảm bảo biên giới là trung tuyến dòng chảy hay nằm
đúng chỗ so với các cồn trên sông. Đặc biệt lưu ý rằng
đường biên giới mới chúng tôi vẽ trên GM, còn sơ lược hơn
nhiều, chỉ đơn giản là nối các cột mốc liên tiếp lại
với nhau theo đường thẳng. Do đó, đối với những khu vực
nhỏ, bạn đọc khi dùng GE/GM <em>cần đối chiếu lại</em> với
mô tả trong NĐT và bộ bản đồ chính thức kèm theo. Rất
tiếc do chất lượng bộ bản đồ đó không tốt, mọi thứ
chỉ thấy lờ mở nên đã không giúp chúng tôi được nhiều
khi vẽ biên giới mới trên GE/GM.</li>
<li><strong>Vị trí của một số khu vực đáng chú ý</strong>:
gồm các khu vực trên bản đồ cho thấy có sự thay đổi về
biên giới lớn dễ nhận ra, các địa điểm có nêu trong Bị
vong lục 1979 (BVL) (dù trên bản đồ cho thấy có/không có thay
đổi) hoặc đơn giản là các vị trí đã được nêu trong các
tài liệu chính thức của chính phủ Việt Nam hay đã từng
được đề cập trên các diễn đàn. Trên GE các vị trí này
được thể hiện bằng kí hiệu <em>'bảng chú ý'</em> hoặc
bằng kí hiệu khác có kèm theo dấu '?'(đối với trường
hợp có vẻ TQ lấn VN) hoặc có kèm theo tên (trong BVL), và bằng
kí hiệu bong bóng màu tía có chấm vuông ở giữa có kèm dấu
'?' đối trường hợp có vẻ VN lấn sang TQ. Chi tiết về
các địa điềm này sẽ được hiện lên màn hình khi bạn
đọc nhấp chuột vào các kí hiệu tương ứng vừa nêu. Tất
cả vị trí này được liệt kê chi tiết trong Phụ lục 2 (49
trường hợp biên giới mới lấn về phía VN so với GE) và Phụ
lục 3 (31 trường hợp biên giới mới lấn về phía TQ so với
GE). Trên GM các kí hiệu có thể khác đi vì GM chưa cho phép
thể hiện đầy đủ như GE như đã nêu và chúng tôi chỉ minh
hoạ một số trường hợp. Có thể dễ dàng phát hiện vẫn
còn một số khu vực khác có thay đổi theo GE/GM với diện tích
nhỏ hơn mà chúng tôi chưa liệt kê ra trong 2 phụ lục này. Và
cũng xin nhắc lại một lần nữa đó chỉ là những khu vực
<em>có thay đổi về biên giới theo bản đồ GE/GM 2003</em>, chứ
chưa hẳn có thay đổi thật sự trên thực tế. Những vị trí
nào có vẻ không có thay đổi theo bản đồ AMS/QĐND đều có
ghi chú trong hai phụ lục này.
Riêng trên GE còn có thêm 2 mục sau:</li>
<li><strong>Biên giới Việt - Trung theo GE tháng 11/2003</strong>:
mục này chỉ để dự phòng, bạn đọc chỉ phải dùng tới
mục này sau khi GE cập nhật biên giới theo đúng NĐT.</li>
<li><strong>Biên giới Việt - Trung theo bản đồ AMS/Quân đội
Nhân dân Việt Nam</strong>: gồm những đoạn biên giới vẽ theo
bản đồ QĐND Việt Nam /QGPND miến Nam in trong những năm
1975-1991... hay theo bản đồ AMS thập niên 1960. Những đoạn
biên giới mà hai bản đồ này đều có và trùng khớp được
vẽ màu vàng/nghệ, những đoạn nào chỉ có bản đồ của
QĐND thì vẽ màu hường/hường sậm và đoạn nào chưa có bản
đồ thì chừa trống. Lưu ý rằng ở những chỗ có sai lệch
của bản đồ AMS hay QĐND (những chỗ biên giới theo sông suối
nhưng không trùng với sông suối thể hiện trên GE) phát hiện
được thì chúng tôi có chỉnh lại đúng như địa hình chứ
không theo toạ độ trên bản đồ và vẽ với màu sậm
(nghệ/hường sậm). Phụ lục 4 sẽ cho thêm các chi tiết và
đường dẫn để truy cập các bản đồ này. Ngoài ra, bạn
đọc có thể tải về file kmz sau đây rồi mở trên GE để xem
từng bản đồ đó ứng với đoạn biên giới nào:
https://www.dropbox.com/s/f5d7ov83q3f0lcv/MapList.kmz (3 KB).</li>
</ol>
<h2>3. Một số điều cần lưu ý:</h2>
Bản đồ trên GM có điểm lợi là người đọc có thể chuyển
từ chế độ bản đồ thông thường sang chế độ ảnh vệ
tinh bất cứ khi nào mình muốn. Tuy nhiên, có vẻ GM chưa cập
nhật các bản đồ dạng thông thường theo các ảnh vệ tinh
mới nhất của họ (xem hình 4a và 4b). Còn bản đồ GE cho phép
nhìn bất kì khu vực nào theo những góc độ khác nhau, và đối
với nhiều khu vực, người đọc có thể truy cập ảnh vệ tinh
ở nhiều thời điểm khác nhau (nhấp chuột vào icon có dạng
đồng hồ) giúp có cái nhìn phong phú hơn chế độ một ảnh
của GM, nhất là trường hợp gặp ảnh mờ hoặc bị mây che.
Hơn nữa, GE có hiển thị luôn thang tỉ lệ cho phép người
đọc có thể ước đoán về các khoảng cách trên bản đồ
<sup>9</sup>. Vì thế bạn đọc chỉ nên dùng bản đồ GM như
<em>tài liệu phụ</em> để tham khảo/đối chiếu thêm, nhất là
khi muốn xem xét dưới dạng bản đồ thường hoặc muốn có
thêm chi tiết không có trong GE.
Đối với bản đồ GE, chúng tôi làm thành 5 mục riêng biệt:
(1) vị trí cột mốc, (2)đường biên giới hiện nay, (3) vị
trí các khu vực có khả năng đổi chủ, (4) đường biên giới
theo GE năm 2013, (5) đường biên giới AMS/QĐND. Nhờ thế sau khi
mở bản đồ ra, người xem có thể loại ra khỏi bản đồ
mục mình không quan tâm bằng cách <em>'uncheck'</em> (loại bỏ
dấu '✓') ô vuông trước tên mục đó trong phần
<em>'Places'</em> trên <em>'Sidebar'</em>. Ví dụ như ở hình
2b, mục <em>'Biên giới 1999'</em> đã bị unchecked nên không
có đường nối màu đỏ như ở hình khác - tương tự như bạn
đọc có thể làm với các chi tiết có sẵn trên bản đồ ở
<em>'Layers'</em> (lớp) trên <em>'Sidebar'</em>. Để có thể
theo dõi bài viết này, bạn đọc khi mở file kmz của chúng tôi
lần đầu nên đảm bảo có các dấu '✓' ở các lớp
<em>'Borders and Labels', 'Roads</em>' (và có thể cả
<em>'Places'</em>) trong phần <em>'Layers'</em>.
Nhìn chung GE thể hiện rất chính xác vị trí các cột mốc như
dọc theo các ranh giới tự nhiên như sông/suối, sống
núi/đường phân thuỷ … (xem hình 2a và 3a), ngay cả đường
nhỏ (xem hình 2c). Cả GM lẫn GE đều có một số chỗ không
thật chính xác (ví dụ như giao điểm biên giới Viêt- Trung-
Lào có toạ độ không đúng như nêu trong NĐT hoặc các trường
hợp trong hình 3b, hình 4a). Một số ảnh vệ tinh của GE ở các
thời điểm khác nhau không trùng khớp (xem hình 4a). Điều này
có thể do có hạn chế nào đó trong kĩ thuật lắp ráp nhiều
ảnh vệ tinh của các khu vực khác nhau lại với nhau. Vì thế,
đối với từng khu vực cụ thể có quan tâm, bạn đọc cần
chú ý dùng các cách khác nhau để kiểm tra mức độ chính xác
của GE ở khu vực đó (chẳng hạn như cách chúng tôi làm trong
các ví dụ ở các hình bên dưới). Những khu vực khác nhau có
thể sẽ có độ chính xác khác nhau vì chúng có thể không nằm
trên cùng một ảnh vệ tinh.
<img
src="https://lh5.googleusercontent.com/ONGRCCVatLyg-27nlyFF5EKN54aS-fdVHx-g1-muAehBX5Wi5zxnu5AE5ILcjNz_qJAPt1hYM37zBLkjl0R4447s1uzVrP7_poE_JpTGB2MmQku_NYjx4u2JCw"
width="600" />
<em><center>Hình 2a: Các cột mốc nằm chính xác hai bên bờ sông,
hai bên đầu cầu như mô tả trong NĐT</center></em>
<img
src="https://lh5.googleusercontent.com/wsrEf9WnLQ8PY60G9YloxQsFomnXCo0Zz5csaEHC4hdneif3LN3efFWWhW7YfHMG7-XlzJKhMilhVy0cr8-c2cuTbBkDzyWfpLCbmm8hlNPrKDsq2NlUx-xKZA"
width="600" />
<em><center>Hình 2b: Các cột mốc nằm chính xác trên đỉnh
núi/sống núi/đường phân thuỷ/yên ngựa như mô tả trong
NĐT</center></em>
<em>Trong hình này, 'Sidebar' được hiển thi nhưng đường
biên giới mới (màu đỏ) đã bị loại ra khỏi bản đồ (do
mục 'Đường BG' trong phần 'Places' ở 'Sidebar' không
còn dấu '✓')</em>
<img
src="https://lh4.googleusercontent.com/K8u8slMxEjDYRpUVpN1zPjn-CLGJ3ZN79HrwRQW6F9d5YVIz0rfYdiV027MY5G2__any8qTBh2Q0OMDXOixmwJtUdXs3QOpSTjhhUSEUV8-qDCJFnqesS9q2nQ"
width="600" />
<em><center>Hình 2c: GE thể hiện cột mốc chính xác cả bên
đường nhỏ dọc biên giới</center></em>
<center><img
src="https://lh3.googleusercontent.com/YADo-V5zFsSZH7ZGQ35eWUPe79kPErZmkQths9MYH2RdEalKPCdb1BPk-qYED5L4S_v0EmvhAxW4Fue4evWxF1GV6drIWhJcrmnWTwi7FiNtS2-Fu18utEPVDg"
width="450" /></center>
<em><center>Hình 3a: Ảnh vệ tinh độ phân giải khá cao của GE
cho vi trí cốt mốc chính xác trên sông </center></em>
<center><img
src="https://lh6.googleusercontent.com/xCO8d67uny7zCq3Kj3SBLpkUX6KHJIRSUUllDlh_e_yULcbR4wjtDV_PVzWQIAlCWCErPH99QXgrureyqeiHAl7pQhZiTs2APELU0kPh6vKkqW2vcvEbmPWwJQ"
width="450" /></center>
<em>Hình 3b: Cùng khu vực như ở hình 3a, nhưng trên GM cột mốc
94(1) không nằm trên bờ sông Hồng phía TQ như mô tả trong NĐT
và không cho thấy cồn Tian Fang Xiao Dao (Thiên Phương) nằm giữa
sông ở mốc 95(1) kế phía dưới.</em>
<img
src="https://lh6.googleusercontent.com/y2Gaqj1_UMOHcBJgneHmBnYKwuWnDlsno48aYHo801SWUBd2rDmE3s8Efs4zUkqGKYTyRliEWg5DSCR1RC0a9u7UZXw1zRER7fSADi4aRqqJekXm1Qx6neb31A"
width="600" />
<em><center>Hình 4a: QL 1A và các chi tiết khác trong ảnh màu lệch
với ảnh đen trắng (và GM) khoảng 30-40 m theo hướng Đông -
Tây và cả theo hướng Bắc - Nam) </center></em>
<center><img
src="https://lh4.googleusercontent.com/tQSRS8HBZCJ2cA1RJKl2yn1r0vfmEmMCVtCMcttq79DV00BopUJ0BkY3D3U4QvqcLKJIe21LGIl05NlHIWdJXExCD8qovW76UloZO7ae4G-vtNOL5MEb-6JSpA"
width="500" /></center>
<em><center>Hình 4b: Bản đồ GM chưa cập nhật/thiếu thông tin
so với ảnh vệ tinh của GE </center></em>
<center><img
src="https://lh3.googleusercontent.com/J3bTv2f_miK4Fd4iWvPFSlgLWjIh5VRhvMu84wFleS4VItrLKoZfYPjYrXgsVqWWQf1DLfGh1dM9V1YCgmOX9Yhq7xB6Z5mtLYlRsyIbHwBTruwNtkD_FryVow"
width="450" /></center>
<em>Hình 4c: Cột mốc 1116 có vẻ nằm bên lề phần nối dài
về phía biên giới của QL 1A trên ảnh đen trắng như mô tả
trong NĐT <sup>10</sup>(trong khi ảnh màu bên trên và GM cho thấy
hình như nó nằm ngay trên lòng đường)</em>
Đối với vị trí các cột mốc, GE cho phép người đọc thấy
rõ vị trí của các cột mốc bằng ảnh thật với độ chính
xác từ vài mét (nếu nằm trong khu vực có ảnh vệ tinh độ
phân giải cao trên GE) tới vài chục mét (nếu nằm trong khu
vực có ảnh vệ tinh độ phân giải kém hơn hoặc có vấn đề
kĩ thuật).
Đối với biên giới mới (đường đỏ trên GE), GE cho người
đọc một cái nhìn rõ ràng cả tổng thể lẫn chi tiết, không
lờ mờ như bộ bản đồ kèm theo NĐT, và nói chung phản ánh
đúng những gì mà NĐT mô tả ngoại trừ một số nhược
điểm kĩ thuật khó khắc phục như chúng tôi đã nêu trên.
Ngoài ra, khi dùng bản đồ GE/GM người đọc có thể tự phát
hiện và xem xét tường tận dễ dàng hơn những khu vực biên
giới <em>có khả năng</em> có thay đổi như chúng tôi có chỉ ra
một số trong phần <em>'Vị trí đáng chú ý'</em> trên bản
đồ GE. Tuy nhiên, để xác định các khu vực đó có thay đổi
thực sự hay không, người đọc trước hết cần tự kiểm tra
coi tại khu vực đó bản đồ GE/GM có bị sai số không (chẳng
hạn dùng các cột mốc ở các vị trí đặc biệt như ven sông,
trên sống núi, bên đường, hai bên cầu… hay những cách khác
như thử đặt một placemark cho một địa điểm mà mình đã
biết chắc vị trí và toạ độ...). Kế đó phải phối kiểm
với bản đồ AMS (do biên giới GE/GM có sai lệch với biên
giới AMS như đã nêu ở trên) vì bản đồ này cũng đã có
sẵn, đáng tin cậy và có nhiều khả năng phản ánh đúng Công
ước Pháp Thanh (ít ra là theo quan điểm và cách diễn giải
của Pháp) <em>so với các bản đồ được biết hiện nay</em>.
Tuy nhiên, ở bước này cần lưu ý thêm rằng trên bản đồ AMS
cũng có một số khu vực bị sai lệch hoặc có nguồn mâu
thuẫn, chẳng hạn như ở khu vựcThác Bản Giốc hay khu vực
ải Nam Quan cũ... Ở những khu vực như thế, vì đường biên
giới được số hoá đưa lên GE nên các điểm trên biên giới
giữ đúng toạ độ [như bản đồ AMS], và do vậy cả đoạn
biên giới không phù hợp với địa hình theo ảnh vệ tinh (tức
không đúng theo các văn bản pháp lí lẫn thực tế) Điều này
cho thấy việc dùng kết hợp hai bản đồ là vô cùng cần
thiết: dùng GE để chỉnh lại địa hình trên AMS và dùng AMS
để chỉnh lại đường biên giới trên GE cho đúng theo địa
hình (ở những khu vực có sự không trùng khớp như thế này -
xem Phụ lục 1).
Ngoài ra, cũng cần lưu ý thêm rằng biên giới trên GM và GE
chỉ là do bên thứ ba (trường hợp này là Google) vẽ ra nên
không có tính pháp lí. Thật ra, như đã có lưu ý trong các bài
trước, ngay cả bản đồ của SGI cũng không có tính pháp lí
<sup>11</sup>vì nó chỉ là bản đồ của một bên chứ không
phải là bản đồ kèm theo công ước có chữ kí của hai bên.
Ngoài các điều trên, muốn đưa ra một kết luận nghiêm túc
nào đó người đọc cuối cùng vẫn phải phối kiểm lại với
các tài liệu/bản đồ/bằng chứng khác, dĩ nhiên kể cả NĐT
và bộ bản đồ kèm theo nó. Việc này, dĩ nhiên nằm ngoài
phạm vi bài viết có tính chất giới thiệu này.
Nói tóm lại, hai bản đồ này, nhất là bản đồ GE là công
cụ rất mạnh mẽ và tiện dụng. Chúng cho phép người dùng có
thể xem xét chi tiết vị trí các cột mốc mới và có một cái
nhìn tổng thể về đường biên giới mới nhanh chóng và dễ
dàng. Chúng cũng giúp người đọc phát hiện nhanh chóng những
đoạn biên giới có khả năng đã bị thay đổi sau Hiện định
biên giới 1999. Đó là những là gợi ý tốt giúp những người
quan tâm tới biên giới trên bộ định hướng những chỗ cần
xem xét, nghiên cứu thêm. Sau khi đối chiếu với các tài liệu
khác xác định ra những đoạn bị định nhầm do sai sót của
Google, chúng ta có thể quay trở lại GE/GM dùng các thông tin
phong phú trên đó để củng cố thêm các kết luận của mình.
Chẳng hạn, chúng ta có thể ước lượng độ dài những đoạn
biên giới có thay đổi và diện tích khu vực có thay đổi
tương ứng (xem chú thích 9)...
____________________________________________________
<sup>1</sup> Xem:
https://danluan.org/tin-tuc/20131007/so-sanh-vi-tri-cot-moc-bien-gioi-viet-nam-trung-quoc-voi-ban-do-cua-quan-doi-my
<sup>2</sup> Xem:
http://www.QDND.vn/QDNDsite/vi-vn/61/43/120/120/120/120728/Default.aspx
hoặc
http://www.tuyengiao.vn/Home/BantuyengiaoTW/huongdanchidao/5685/Qua-trinh-dam-phan-va-ket-qua-phan-gioi-cam-moc-bien-gioi-tren-dat-lien-giua-Viet-Nam-Trung-Quoc
<sup>3</sup> Cụ thể hóa Hiệp Ước Phân Giới năm 1999, xem Công
báo từ số 634+635
http://congbao.chinhphu.vn/noi-dung-van-ban-so-36_2010_SL-LPQT-%285924%29?cbid=6117
Tới số 640+641
http://congbao.chinhphu.vn/noi-dung-van-ban-so-36_2010_SL-LPQT-%285924%29?cbid=5937
<sup>4</sup> Google Maps có sẵn trên mạng, còn Google Earth thì cần
cài đặt vào máy tính cá nhân. Có thể tải GE xuống theo
đường dẫn sau: http://www.google.com/earth/download/ge/agree.html, và
việc cài đặt rất đơn giản.
<sup>5</sup> Chúng tôi cho rằng đây là cách tải file kmz về máy
cá nhân an toàn nhất vì Google là một công ti lớn có uy tín.
<sup>6</sup> Cột mốc đầu tiên ở giao điểm biên giới Việt -
Trug - Lào không ghi số, chúng tôi tạm gọi là "cột mốc 0"
<sup>7</sup> Xem công báo số 142+149.
<sup>8</sup> Xem <a
href="http://www.boxitvn.net/wp-content/uploads/2013/09/vandebiengioiviettrung.pdf">"Vấn
đề biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc"</a> (Bị vong lục
của Bộ ngoại giao Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về
việc nhà cầm quyền Trung Quốc gây khiêu khích, xâm lấn lãnh
thổ Việt Nam ở vùng biên giới), nxb Sự Thật, 1979
<sup>9</sup> Thật ra, GE cho phép ta có thể biết chính xác khoảng
cách giữa hai điểm (theo đường thằng hoặc đường bất kì)
bằng cách dùng công cụ <em>"Ruler"</em> (trong
<em>"Tools"</em>) hoặc công cụ <em>"Add Path"</em> (trong
"Add") để vẽ một Path (đường) nối hai điểm đó. Sau
đó, mở <em>'Properties'</em> của Path này thì sẽ thấy số
đo trong mục <em>'Measurements'</em> theo đơn vị tuỳ chọn.
Từ đó, ta có thể ước lượng diện tích của một khu vực
bằng cách xấp xỉ nó bằng một đa giác hay cách thích hợp
nào đó. Thật ra, GE Pro (dùng phải trả tiền) cho phép tính
được diện tích nhưng có lẽ không cần thiết với đa số
chúng ta.
<sup>10</sup> Ngoài ra, hầu hết các cột mốc khác đều nằm khá
đúng như mô tả trong NĐT. Do đó, có nhiều khả năng ở khu
vực này ảnh màu bị ghép lệch hơn là các toán đo đạc phân
giới đo/ghi sai hoặc lỗi sao chép của những người soạn văn
bản.
<sup>11</sup> Và hơn nữa cũng có những chỗ không phù hợp với
các biên bản kèm theo công ước Pháp - Thanh, ví dụ cột mốc
18 cũ gần cổng ải Nam Quan ở bên lề đường theo biên bản
nhưng trên bản đồ lại nằm lưng chừng trên sườn đồi….
<center>***</center>
<h2>PHỤ LỤC</h2>
<strong><span class="underlined-text">Phụ lục 1</span>: Sai lệch địa
hình của AMS và sai lệch biên giới của GE ở Thác Bản Giốc
và ải Nam Quan cũ</strong>
<strong>1. Ở khu vực Thác Bản Giốc</strong>: GE và phần mềm
chuyên dụng chúng tôi dùng để vẽ các cột mốcđều cho thấy
địa hình ở đây bị lệch về phía Nam khoảng 150 m (xem hình
5), và sai lệch đó đã ảnh hưởng ngược lại GE: đường
biên giới trên GE nằm về phía Nam 150 m so với địa hình (do
đã vẽ theo đúng toa độ như trên AMS).
<img
src="https://lh6.googleusercontent.com/7GY9RpmH_5DaK52kXoJOb1V_F-PZgJzylCBywJWWiF04rkn-tONg6opJ0Rbkqf2U6RQz_n1O2DnZ62EQ0UbCR-ZGL4yyuXAy6NteD26jRmRcnI8Ljznv97ow6Q"
width="600" />
<em><center>Hình 5: Các cột mốc trong 2 bản đồ khu vực Thác
Bản Giốc như nhau: điểm A (vàng) trong 2 bản đồ cho thấy
biên giới trên GE vẽ theo đúng toạ độ như trên AMS, điểm x
(đỏ) trong 2 bản đồ cho thấy các chi tiết địa hình trên
bản đồ AMS lệch về phía Nam khoảng 150 m so với bản đồ GE
(tức là so với thực tế theo ảnh vệ tinh của GE).
</center></em>
Do đó khi dùng GE để xem xét khu vưc này phải dời đoạn biên
giới cũ lên phía Bắc khoảng 150 m mới phù hợp với thực tế
địa hình và các văn bản pháp lí. Hoặc ngược lại, khi dùng
bản đồ AMS cần phải dời địa hình về phía Nam khoảng 150 m
mới đúng với thực tế địa hình.
<strong>2. Ở khu vực ải Nam Quan</strong>: tình hình còn phức
tạp hơn, địa hình trên bản đồ AMS bị vẽ lệch về phía
Nam 75 ± 30 m như đã được chỉ ra trong bài <a
href="https://danluan.org/tin-tuc/20131020/so-sanh-bien-gioi-moi-o-khu-vuc-nam-quan-voi-ban-do-cua-quan-doi-my">"So
sánh biên giới mới ở khu vực Nam Quan với bản đồ của quân
đội Mỹ"</a>. Thêm vào đó, ảnh vệ tinh của GE ở các thời
điểm khác nhau có vẻ đã bị ghép lệch khoảng 30 - 40 m theo
hướng Đông - Tây như đã nêu trong phần chính. Vì Google số
hoá biên giới trên bản đồ AMS để đưa lên GE nên biên giới
trên GE theo đúng toạ độ, do đó biên giới trên GE sẽ nằm
về phía Nam so với địa hình thực tế khoảng 85 m (số đo như
trên GE) về phía Nam và có thể lệch 30 m về phía Đông (tuỳ
theo ảnh - xem hình 6).
Do đó, khi xem xét khu vực này dù dùng bản đồ GE hay bản đồ
AMS đều cần phải có những điều chỉnh thích hợp tương tự
như đã nêu với trường hợp Thác Bản Giốc.
<img
src="https://lh5.googleusercontent.com/TethCuIJg1ofRdz2HF4TMNOnsALG-B1H3Hry06Dkt-TVDDmhVGgrHCOb6ClRQNasDzL5Fuo9XAoSXyb3AbZaCnVjv-JqYuhUPsyzfecSNu1wCTajMAOmtjNqLw"
width="600" />
<em>Hình 6: Đường biên giới trên GE (đường cong màu vàng)
lệch về phía Nam khoảng 85 m (so sánh cột mốc 1118 hoặc 2 cột
mốc 19 cũ trên 2 bàn đồ. Nếu theo đúng đia hình như thể
hiện trên bản đồ AMS thì đường biên giới trên GE (điểm
màu xanh dương ở giữa) sẽ đi qua đỉnh phía Nam (mốc 19 cũ)
của ngọn đồi đôi.</em>
Lưu ý rằng dù bản đồ GE và bản đồ AMS theo các phép chiếu
khác nhau nhưng ở khu vực nhỏ như trong hai trường hợp trên,
sự sai biệt không là đáng kể nên việc so sánh như trên là
chấp nhận được.
<center>***</center>
<strong><span class="underlined-text">Phụ lục 2</span>: Vị trí những
khu vực có khả năng TQ lấn VN qua so sánh biên giới mới và
biên giới GE</strong>
<strong>Lưu ý: </strong>
* Do bản đồ AMS có chỗ có thể có sai số lên tới 200 m và
bản đồ trên Google Earth cũng có sai số 30-50 m (biết được
tới lúc này) nên sai số tổng hợp có khả năng lên tới 250
– 300 m. Do đó, nói chung chúng tôi chỉ kê ra những vị trí mà
đường biên giới mới và đường biên giới GE (hay AMS) sai
lệch trung bình từ 300 m trở lên. Dù vậy, vẫn chưa thể
khẳng định chắc chắn điều gì về các vị trí này vì chúng
ta chưa biết đường biên giới AMS có phản ảnh đúng quan
điểm 2 bên và/hay phản ánh đúng thực tế trên thực địa hay
không.
* Tên các địa điểm trong Phụ lục 2 và 3 dựa theo bản đồ
hành chánh trên cổng thông tin điện tử của chính phủ
http://gis.chinhphu.vn/vbdmap.aspx?l=4&kv=2507351.16594,629129.91343, Bản
đồ trực tuyến này chỉ phân giới tới cấp xã nên tên các
bản không đảm bào thật chính xác.
- Trong 49 vị trí này có 5 vị trí có khả năng không có thay
đổi, 1 vị trí khó kết luận nếu so với bản đồ QĐND.
- Trong các vị trí nêu trong BVL có 2 vị trí (Khẩm Khao, Trà
Lĩnh) lại có vẻ thay đổi theo hướng ngược lại (tức là VN
lấn sang TQ).
<strong>Ghi chú của Dân Luận</strong>: <em>Bảng thống kê chi
tiết vì quá dài so với khuôn khổ bài báo mạng do vậy chúng
tôi xin không phổ biến ở đây mà chỉ dẫn đường link để
bạn đọc quan tâm có thể truy cập và tham khảo:</em>
https://docs.google.com/document/d/1ZyT07poaIAa4eqAfRP9GelOtboz4hehI1oUdD7amyvE/edit#
<strong><span class="underlined-text">Phụ lục 3</span>: Vị trí những
khu vực có vẻ VN lấn TQ qua so sánh biên giới mới và biên
giới GE</strong>
Trong 31 vị trí này có 11 vị trí có khả năng không có thay
đổi nếu so với bản đồ QĐND). Như vậy so với bản đồ
QĐND có khả năng có 20 vị trí VN lấn sang TQ và nếu kết hợp
với PL2 có thể có tổng cộng 22 vị trí VN lấn sang TQ.
<strong>Ghi chú của Dân Luận</strong>: <em>Bảng thống kê chi
tiết vì quá dài so với khuôn khổ bài báo mạng do vậy chúng
tôi xin không phổ biến ở đây mà chỉ dẫn đường link để
bạn đọc quan tâm có thể truy cập và tham khảo:</em>
https://docs.google.com/document/d/1ZyT07poaIAa4eqAfRP9GelOtboz4hehI1oUdD7amyvE/edit#
<center>***</center>
<strong><span class="underlined-text">Phụ lục 4</span>: DANH SÁCH BẢN
ĐỒ AMS và QĐND</strong>
- Có 23 bản đồ AMS tỉ lệ 1 : 50 000 cho các khu vực biên giới
đánh số từ 1 tới 23 trong bản đồ bên dưới. Các bản đồ
này có thể tải về được từ Bộ Sưu tập bản đồ AMS của
trường Đại học Texas (University of Texas - UTexas) ở trang
http://www.lib.utexas.edu/maps/topo/vietnam/ (cho bản đồ 1-23) và ở
trang http://www.lib.utexas.edu/maps/topo/laos/(cho bản đồ 24).
- Có 21 bản đồ QĐND tỉ lệ 1 : 50 000 cho các khu vực biên
giới đánh dấu bằng các chữ cái từ A đến U trong bản đồ
bên dưới. Các bản đồ này có thể dùng 'số hiệu của
bản đồ (map number)' trong bảng mô tả bên dưới để truy
tìm và tải về máy cá nhân từ Bộ sưu tập bản đồ của
Đại học Kĩ Thuật Texas (Texas Tech University - TTU) ở trang
http://www.virtualarchive.vietnam.ttu.edu/starweb/virtual/maps/servlet.starweb.
Thật ra Bộ sưu tập này cũng có cả 23 bản đồ AMS có trong
Bộ sưu tập của UTxas nhưng do Quân đội nhân dân Việt Nam/
Quân Giải phóng miền Nam in lại theo cách sao y hoặc vẽ dựa
theo (dù có nêu rõ điều này trên bản đồ hay không) và có
chỉnh lí theo các bản đồ tỉ lệ 1:100 000 in trong thập niên
1970.
<img
src="https://lh6.googleusercontent.com/FKrGBvYDTBaOTNiP7N5WcV9F57FUqRt00BI6XnZ3yTNCnWuUdgyYnomfsNc0oQGK21NyB6SBZSnJajchVFuCn22lVBBTfgTrPsr7WkKLPr3IXcp2mOerbvKdDw"
width="600" />
<em><center>(Các khung đỏ chỉ những khu vực biên giới mà các
bộ sưu tập chưa có bản đồ)</center></em>
<strong>GHI CHÚ:</strong>
- QĐND*: bản đồ của Cục bản đồ Bộ Tham Mưu QĐND VN hoặc
Nha Địa dư QGP ND miền Nam in lại có ghi rõ theo nguồn bản
đồ Mĩ.
- AMS+: có bản đồ QĐND tương ứng (trong Bộ sưu tập của TTU)
và những bản đồ QĐND này hoặc sao y hoăc dựa theo bản đồ
AMS và có ghi rõ nguồn là bản đồ Mĩ.
- Số trong ngoặc ở cột tên bản đồ là 'số hiệu của
bản đồ (map number)' trong Bộ sưu tập, ví dụ bản đồ Bình
Liêu có số hiệu là 6452-2. Dùng số hiệu này hoặc tên (không
dấu) của bản đồ để truy tìm bản đồ tương ứng rất dễ
dàng từ trang web đã nêu của TTU.
- Thật ra cũng còn 3 đoạn biên giới có chiều dài từ khoảng
300 m đến 3 km (đánh dấu bằng chữ x đỏ trong hình trên)
không nằm trong phạm vi bao phủ của các bản đồ AMS/QĐND nêu
trên.
Như đã giới thiệu trong phần chính, bạn đọc có thể xem vị
trí tất cả các bản đồ ứng với đoạn biên giới nào trên
GE bằng cách mở file kmz sau đây (sau khi đã tải về máy cá
nhân):
https://www.dropbox.com/s/f5d7ov83q3f0lcv/MapList.kmz
(3 KB). Nhấp chuột vào mỗi ô sẽ hiện ra tên và số hiệu
bản đồ cho ô đó.
<strong>Ghi chú của Dân Luận</strong>: <em>Bảng thống kê chi
tiết vì quá dài so với khuôn khổ bài báo mạng do vậy chúng
tôi xin không phổ biến ở đây mà chỉ dẫn đường link để
bạn đọc quan tâm có thể truy cập và tham khảo:</em>
https://docs.google.com/document/d/1ZyT07poaIAa4eqAfRP9GelOtboz4hehI1oUdD7amyvE/edit#
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20140208/khao-sat-bien-gioi-viet-trung-bang-google-maps-va-google-earth),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét