Bài trước trong mục này đã trích dẫn nhiều câu của ông Bùi
Quang Vinh, nói với các đại biểu Quốc hội. Ông bộ trưởng
bộ Kế hoạch và Ðầu tư nói thẳng rằng số đầu tư đang
xuống thê thảm. Ông Bùi Quang Vinh công nhận: Phải thay đổi
thể chế tất cả nền kinh tế, thay đổi triệt để.
Ông Bùi Quang Vinh nói, về kinh tế thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa: "Nhưng bây giờ rạch ròi ra, thị trường
là thế nào và định hướng xã hội chủ nghĩa là thế nào?"
Ông nêu ra thí dụ cụ thể trong ngành sản xuất điện; nó
không theo thị trường, mà cũng không theo định hướng xã hội
chủ nghĩa! Ông báo cáo rằng ở các nước tiên tiến tư nhân
đóng vai chính trong việc đầu tư vào ngành sản xuất điện,
một thứ mà người dân nào cũng tiêu thụ. Ở Việt Nam, nhà
nước nắm vai trò quyết định, để "sản xuất ra một sản
phẩm bán dưới giá thành." Tức là hoàn toàn phản lại quy
tắc kinh tế thị trường.
Vậy chính sách đó có theo chiều hướng xã hội chủ nghĩa hay
không? Ông Vinh lại vạch ra: Nó chỉ giúp cho các nhà tư bản
bỏ tiền làm các nhà máy xi măng và thép. Họ chỉ cần hưởng
giá điện rẻ cũng đủ kiếm lời rồi. Tức là các nhà tư
bản được công quỹ trợ cấp dưới hình thức giá điện
rẻ, mà công quỹ là tiền của toàn dân chứ không phải của
riêng ông nhà nước. Ông nhà nước lấy tiền của dân nghèo
trợ cấp cho giới tư bản. Ông Bùi Quang Vinh hỏi: "Vậy xã
hội chủ nghĩa ở đâu?" Ông Vinh còn nhìn sang nước Mỹ, nói
thêm: "Không phải chỉ có chúng ta xã hội chủ nghĩa mới lo
cho dân. Thằng (sic) Obama nó (đưa ra) chính sách hỗ trợ bảo
hiểm y tế cho dân nghèo. Ðấy người ta lo cho dân nghèo như
vậy, đâu chỉ có mình lo cho dân nghèo."
Cho nên, đây là lời ông Vinh: "Chúng ta phải đổi mới căn
bản, triệt để thể chế kinh tế của chúng ta." Ông cũng
nói việc đổi mới thể chế cần làm gì: "Phải nói rằng
chúng ta phải (theo đúng) kinh tế thị trường, phải thị
trường hơn nữa."
Phải công nhận ông Bùi Quang Vinh là một người sáng dạ. Ông
được phong làm bộ trưởng Kế hoạch và Ðầu tư mặc dù
không được huấn luyện ngày nào về môn kinh tế học. Ông
xuất thân là sinh viên trồng cây ở trường Ðại học Nông
nghiệp.
Lớn lên, chỉ làm công tác thực tế tại nông trường quốc
doanh Phong Hải, tỉnh Hoàng Liên Sơn, từ chức đội trưởng
sản xuất lên tới giám đốc nông trường; hoàn toàn sống
trong lề lối kinh tế chỉ huy. Ông có đi học hai năm ở Học
viện Quản lý Kinh tế Nông nghiệp cao cấp Mátxcơva, Liên Xô
trước năm 1984. Nhưng ai cũng biết thời đó người ta dạy
quản lý hoàn toàn theo lối cộng sản, bây giờ là thứ kiến
thức hoàn toàn vô ích. Vậy mà, mới hai năm, leo từ chức bí
thư Tỉnh ủy Lào Cai lên làm bộ trưởng lo làm kế hoạch cho
cả nước Việt Nam, ông Bùi Quang Vinh đã biết nói những câu
rất sáng. Ông Vinh lập đi lập lại mấy lần: "Phải tiếp
tục thị trường hóa, thị trường một cách mạnh mẽ."
Phải công nhận ông Vinh đã học rất nhanh, đã nhìn rất
đúng: Phải thị trường hóa nền kinh tế.
Câu hỏi kế tiếp là muốn "thị trường hóa" thì phải làm
gì?
Ðến đây thì chúng ta không thấy ông Bùi Quang Vinh nói đến
giải pháp "thị trường hóa" nào cả. Ðiều đáng lo ngại
là chính ông Vinh và những người cùng ngồi trong chính phủ
với ông thực sự họ không biết muốn thị trường hóa phải
làm gì. Ông biết rằng kinh tế thị trường có thể "tạo ra
môi trường cho tất cả mọi thành phần kinh tế để người ta
có điều kiện thuận lợi nhất để phát huy tất cả những
gì trong khả năng người ta có thể làm được... cho đất
nước phát triển."
Nhưng muốn tạo ra thứ môi trường tốt như thế, chúng ta
phải làm gì? Ông Vinh có thể biết, nhưng không nói một tiếng
nào cả. Muốn biết "thị trường hóa" phải làm gì, chỉ
cần nhìn qua các nước cộng sản cũ ở Ðông Âu coi người ta
đã làm gì.
Phải tư nhân hóa các xí nghiệp quốc doanh. Phải sửa luật
lệ cho các doanh nghiệp tư được đối xử ngang hàng với doanh
nghiệp nhà nước. Phải tôn trọng luật pháp. Các luật lệ và
chính sách kinh tế phải công khai, minh bạch, và giản dị hóa
để chính quyền từ trung ương tới địa phương không tạo ra
những hàng rào ngăn cản các doanh nhân tư rồi đòi hối lộ.
Phải tư nhân hóa cả hệ thống tài chánh, ngân hàng. Ở các
nước Ðông Âu, nước nào thay đổi được môi trường kinh
tế nhanh chóng nhất, toàn diện và đồng nhịp với nhau nhất,
cũng là những nước kinh tế tiến bộ sớm nhất. Ở Trung
Quốc, ông Tập Cận Bình cũng bắt đầu thị trường hóa mạnh
hơn trong việc phân bố tài sản, vốn liếng của nước ông.
Và ông ta cũng nói ngay đến việc trao quyền làm chủ ruộng
đất về cho nông dân, cho các ngân hàng cạnh tranh trong việc
định lãi suất, khuyến khích các ngân hàng tư để giảm bớt
tầm quan trọng của các ngân hàng công do các cán bộ điều
khiển, vân vân.
Những người ngồi trong các ghế lãnh đạo của đảng Cộng
sản Việt Nam họ có biết những điều này hay không? Chắc
hẳn là họ có đọc báo. Nhưng tại sao họ không làm gì cả?
Bởi vì họ đang được hưởng lợi trong tình trạng không thay
đổi. Khi nào cần lắm, "không đổi mới thì chết;" thì
họ cũng chỉ thay đổi chút ít. Ðang được hưởng các quyền
lợi, ai muốn thay đổi? Bảo họ nhúc nhích, động đậy một
chút, thì câu hỏi đầu tiên họ sẽ đặt ra là: Có lợi gì
không? Nói rõ hơn: Có lợi gì cho bản thân tôi không?
Bùi Quang Vinh xuất thân là một cán bộ nông trường, rồi leo
lên làm giám đốc một nông trường quốc doanh. Quyền lợi
của ông ta khác hẳn quyền lợi của giới kinh doanh tư. Ngay
tại Trung Quốc, một nước mới cải tổ kinh tế nửa vời,
người ta cũng biết rằng cả nền kinh tế phát triển được
là nhờ các nhà tư doanh. Nếu không có các tư nhân hoạt động
năng nổ thì không có phép lạ kinh tế nào cả. Nhưng giới
lãnh đạo cộng sản vẫn luôn luôn kỳ thị, chèn ép giới kinh
doanh tư, ở bên Tàu cũng như ở nước ta. Chính sách của nhà
nước cộng sản trước sau như một vẫn là nuôi béo các xí
nghiệp quốc doanh.
Hiện ở Việt Nam các doanh nghiệp nhà nước được quyền sử
dụng 70% số vốn đầu tư của xã hội, chiếm 70% số vốn
ngoại quốc cho vay với lãi suất thấp, nhưng họ chỉ đóng
góp 38% vào Sản lượng Quốc gia (GDP). Nói giản dị, các doanh
nghiệp nhà nước cứ nhận được 70 đồng thì sản xuất ra
thêm được 38 đồng. Cái vốn chung của cả nước bị lỗ
mất 32 đồng! Khi nói một phần ba các doanh nghiệp nhà nước
lỗ lã, người ta tưởng chỉ có họ bị lỗ thôi, không liên
can gì đến người dân hết. Nhưng sự thật là tất cả mọi
người dân trong nước lỗ, mất tiền, mất gần một nửa số
tiền đóng góp cho nhà nước! Tại sao chính sách đảng Cộng
sản vẫn cứ bảo vệ các doanh nghiệp nhà nước như vậy? Lý
do vì dân chúng cả nước bị lỗ nhưng các cán bộ, các quan
chức lại kiếm lời, lời to!
Ông Bùi Quang Vinh ra Quốc hội bảo các ông bà nghị gật nâng
số nợ của chính phủ lên thêm 170 ngàn tỷ đồng, tức gần 8
tỷ đô la nữa. Ông giảng cho quý ông bà nghị gật hay rằng
vay nợ bằng cách phát hành trái phiếu như thế tức là chính
phủ không cần in thêm tiền; tiền đang có sẵn trong dân chúng
sẽ được đem đổi lấy trái phiếu mà thôi; cho nên không lo
tạo áp lực làm tăng lạm phát. Nói như thế cho thấy quả
thật ông Bùi Quang Vinh không được học về môn kinh tế một
ngày nào.
Vì một số tiền có sẵn nếu nằm yên trong các ngân hàng thì
không làm lạm phát tăng lên. Nhưng nếu khi ngân hàng bị bắt
buộc lấy số tiền đó đưa cho chính phủ đổi lấy tờ giấy
nợ gọi là trái phiếu, rồi chính phủ đưa tiền cho các doanh
nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp này đem tiêu xài, thì vòng
quay của đồng tiền sẽ tăng lên ngay lập tức. Cùng một số
tiền có sẵn trong nền kinh tế, nếu vòng quay tăng lên thì
lạm phát sẽ tăng. Nói chung, cứ đổ tiền vào các xí nghiệp
quốc doanh, bỏ vô 70 đồng, họ sản xuất được hàng hóa
trị giá 38 đồng. Khi số tiền lưu hành tăng lên nhiều mà số
hàng hóa tăng ít hơn, theo định nghĩa nó sinh ra lạm phát! Chỉ
khi nào xóa bỏ những xí nghiệp quốc doanh ăn hại này, để
tài sản vốn liếng chung của xã hội được trao vào tay những
doanh nhân làm việc có hiệu quả, tức là số hàng sản xuất
ra nhiều hơn số tiền lưu hành tăng lên, thì mới giảm được
lạm phát! Làm như vậy chính là "thị trường hóa" đấy!
Nhìn sang Cộng sản Trung Quốc thì thấy họ còn đi xa hơn Cộng
sản Việt Nam trên đường thị trường hóa. Ở Trung Quốc có
nhiều nhà kinh doanh tư thành công, phần lớn những người này
được lôi vào làm đảng viên cộng sản, nhiều người leo lên
ghế đại biểu Quốc hội, có người được vào Trung Ương
Ðảng nữa. Nhưng họ có kinh doanh, có làm việc, và có thành
công. Ở Việt Nam, một người đã thành công trong kinh doanh là
Trần Huỳnh Duy Thức; nay anh đang ngồi tù với bản án 14 năm!
Cộng sản Trung Quốc vừa mới đưa ra chính sách mới, thúc
đẩy "thị trường hóa" mạnh hơn, giống như ông Bùi Quang
Vinh mới hô hào. Nếu thi hành đúng chương trình cải tổ đợt
thứ hai này thì trong 10 năm tới Trung Quốc hy vọng thoát cảnh
kinh tế đình trệ. Nhưng liệu họ có thi hành đúng được hay
không, là chuyện khác. Một nhà tranh đấu dân chủ Trung Hoa,
ông Ngụy Kinh Sinh tỏ ý bi quan; lo rằng Trung Cộng sẽ không
thoát khỏi ngõ bí hiện nay. Thứ nhất, ông thấy giới lãnh
đạo Trung Quốc như Tập Cận Bình hoàn toàn nằm trong vòng vây
của các quan chức và cán bộ cao cấp; không thể làm mất
quyền lợi của đám này. Thứ hai, đối với những cán bộ cao
cấp đang hưởng thụ nhờ chế độ hiện nay thì việc cải
tổ triệt để chỉ mang lại cho họ những điều thiệt hại,
rất ít điều lợi lộc mới. Ông Ngụy Kinh Sinh có lần đã
đến trò chuyện tại báo Người Việt. Ông vẫn bi quan như
thế; vì ông không tin rằng đảng Cộng sản Trung Quốc có khả
năng tự thay đổi.
Năm nay, ông nói rõ hơn: Cộng sản Trung Quốc đã bỏ lỡ cơ
hội tự thay đổi, từ thời Hồ Diệu Bang làm tổng bí thư.
Bỏ qua cơ hội đó, chính họ đã tạo ra một giai cấp mới mà
quyền lợi hoàn toàn dựa vào tình trạng cải tổ nửa chừng
như bây giờ. Giai cấp mới này sẽ bám chặt lấy cái ghế
đang ngồi, với các quyền lợi đi kèm; cho nên khó lòng bắt
được họ đứng lên!
Cuối cùng, muốn các đảng Cộng sản Trung Quốc và Việt Nam
thay đổi thì phải có một cuộc cách mạng thật sự. Cuộc
cách mạng có thể bùng nổ ngay từ trong nội bộ đảng. Ngụy
Kinh Sinh cho biết hiện nay ở Trung Quốc có người con của Hồ
Diệu Bang là Hồ Ðức Bình đang hô hào thay đổi triệt để
hơn. Ở nước ta chưa thấy ai như vậy. Cho nên chúng ta sẽ
được nghe thêm nhiều người nói rất sáng sủa như ông Bùi
Quang Vinh, nhưng làm thì chẳng thấy ai làm được cái gì cả!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20131127/ngo-nhan-dung-tai-sao-cong-san-khong-the-tu-thay-doi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét