Nguyễn Công Bằng - Dân tộc Bản địa Việt Nam: Một vấn đề cần được nhìn nhận

Theo tinh thần bản 'Tuyên ngôn về Quyền của các Dân tộc Bản
địa' do Liên Hiệp Quốc vận động thành hình và đã được
150 quốc gia (kể cả Việt Nam) chấp thuận, thì nước ta phải
có ít nhất là 30 dân tộc bản địa. Qua lăng kính nhân bản,
đây là một thực tế lịch sử và chính trị không thể nào
nhìn khác hơn. Và do đó, vấn đề hiện nay không còn là «
Việt Nam có Dân tộc Bản địa hay không? » mà là Chính phủ
Việt Nam phải công nhận sự hiện hữu của các dân tộc bản
địa và cần có chính sách tương đồng với khuynh hướng chung
của cộng đồng thế giới tiến bộ.
<div class="boxright300"><img
src="http://mangdulichvietnam.vn/WebsiteFolders/Image/HaNoi/2012/04/ngay-van-hoa-cac-dan-toc.jpg?Width=378&Height=212"
/></div>
Với thực tế có 54 dân tộc đã và đang sống trên lãnh thổ
từ Bắc chí Nam, Việt Nam mặc nhiên là một quốc gia đa chủng
tộc và đa văn hóa. Dù người Kinh chiếm đa số (86%) dân số
song cộng đồng các dân tộc bản địa vẫn luôn đóng một vai
trò quan trọng, vì lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã có công lao
khai phá, phát triển của nhiều thế hệ dân tộc bản địa.
Hơn nữa, Việt Nam sẽ không thể có hòa bình thực sự nếu
như chính phủ không nhìn nhận nguồn gốc các dân tộc bản
địa, đặc biệt là là tập thể người Tây Nguyên, người
Champa và người Khmer-Krom. Các chính sách kỳ thị, ngược đãi
chỉ gây ra thêm nhiều mâu thuẫn nguy hại, làm mất uy tín
quốc gia và gây cản trở cho tiến trình hòa đồng dân tộc.
Vai trò của các cộng đồng người thiểu số cũng có ý nghĩa
tương tự.

Từ nhận thức đó, ý nghĩa của cụm từ <em>"Dân tộc Việt
Nam"</em> cần phải được hiểu một cách rộng rãi như là sự
hoà hợp giữa người Kinh cùng các dân tộc bản địa và sắc
tộc thiểu số, chứ không phải chỉ là tập thể người Kinh
thuần túy. Một khi quan niệm Dân Tộc Mới được nhìn nhận,
tất cả công dân Việt Nam đều là một thành phần chính thức
của Dân tộc Việt Nam -- không phân biệt sắc tộc. Có thể
nói, ý niệm sắc tộc Kinh, sắc tộc bản địa hay sắc tộc
thiểu số chỉ là những từ ngữ nhằm xác định nguồn gốc
chủng tộc cho những lãnh vực nghiên cứu chuyên môn, chứ
không phải là tiêu chuẩn để phân định giai cấp xã hội,
văn hoá, chính trị, kinh tế hay bất cứ quyền lợi nào khác.

Việt Nam là một dạng hợp chủng quốc và đa số người Việt
ngày nay là con cháu bao đời của nhiều dòng máu sắc tộc khác
nhau. Chữ <em>"Đồng Bào"</em> ngày nay không còn ý nghĩa hạn
hẹp của những người cùng một <em>"bọc mẹ trăm con"</em> như
truyền thuyết, mà là những thế hệ con người đã cùng chia
sẻ vinh nhục, thăng trầm, vui khổ trong suốt chiều dài lịch
sử Việt Nam. Nhìn nhận được ý nghĩa này thì tất cả chúng
ta -- không phân biệt người Kinh, người bản địa hay thiểu
số -- sẽ có thể cảm thông, gắn bó với nhau. Từ đó, những
va chạm trong lịch sử sẽ được nhìn một cách trung thực,
khách quan hơn; bởi lẽ những đau thương của lịch sử không
phải chỉ có các dân tộc bản địa gánh chịu, mà người Kinh
cũng đã có vô số tổn hại to lớn bởi chuỗi chiến tranh gây
ra bởi các dân tộc bản địa, và nội chiến giữa người
Kinh. Nói cách khác, lịch sử đau thương không phải chỉ là
sự mâu thuẫn, đàn áp của người Kinh với các dân tộc bản
địa, mà còn là giữa người Kinh với người Kinh, và giữa
các dân tộc bản địa với nhau.

Hoàn cảnh lịch sử luôn oái oăm và tàn nhẫn trong những giai
đoạn có nhiều nghịch cảnh. Nhưng lịch sử là những gì đã
qua để chúng ta học hỏi và rút tỉa kinh nghiệm để làm tốt
hơn hiện tại và quá khứ. Vấn đề bây giờ là nhìn lại quá
khứ với tinh thần nào, giải quyết khó khăn của hiện tại ra
sao, và tiến đến tương lai với định hướng gì.

Có phải chăng một trong những điều kiện để phát triển
bình đẳng và nhanh chóng trong thời đại hôm nay là cùng hòa
đồng trong tinh thần cảm thông, tương kính và xây dựng? Tấm
gương <em>"melting pot" </em>của Hiệp chủng quốc Hoa kỳ là một
ví dụ điển hình nhất, vì ở nước này, mọi sắc tộc
thiểu số và dân da đỏ bản địa đều được quyền bảo
tồn lịch sử và văn hoá gốc của họ, song đồng thời cũng
được chính phủ khuyến khích để hội nhập một cách bình
đẳng vào dòng chính. Nhờ tinh thần đó, Hoa kỳ trở thành
một tấm gương tiêu biểu cho tinh thần hòa đồng các dân
tộc.

Cho nên chính phủ Việt Nam, dù là với chế độ chính trị
nào, cũng đều cần có chính sách phù hợp với nguyện vọng
chung của các dân tộc bản địa, tương tự như chính sách
của chính phủ Hoa Kỳ đối với các bộ lạc người Da Đỏ.
Sự tôn trọng đó là chủ trương cần có để hóa giải dần
đi những cách biệt, mâu thuẫn do hoàn cảnh lịch sử gây ra;
đồng thời giúp giữ vững các sắc thái đặc thù của từng
sắc tộc, làm phong phú thêm cho lịch sử, văn hoá nước nhà.

Để thể hiện tính nhân bản và văn minh, chính phủ Việt Nam
cần có chính sách trợ giúp đặc biệt cho các tập thể đồng
bào bản địa và thiểu số để xây dựng sự bình đẳng cần
có cho xã hội. Muốn có hòa bình thực sự để mọi sắc tộc
đều có thể sống một cách hài hòa, tương kính lẫn nhau, thì
mọi hành động kỳ thị hay ngược đãi đồng bào các dân
tộc bản địa và sắc tộc thiểu số cần phải được chấm
dứt ngay. Trong tinh thần đó, Đảng Vì Dân Việt Nam khẳng
định chủ trương tôn trọng nguồn gốc, lịch sử, văn hóa và
nguyện vọng chính đáng của các tập thể đồng bào dân tộc
bản địa cũng như sắc tộc thiểu số; đồng thời ủng hộ
quyền tự quyết và tự quản của các tập thể đồng bào dân
tộc bản địa trong khuôn khổ Hiến pháp dân chủ và luật
pháp quốc gia ở mai này.

Tóm lại, khi thực tế lịch sử ghi nhận lãnh thổ, dân tộc,
lịch sử và văn hóa Việt Nam ngày nay có sự đóng góp không
nhỏ từ các dân tộc bản địa, thì việc chính phủ công
nhận nguồn gốc các dân tộc bản địa là một vấn đề
chính đáng và khẩn thiết. Tạo được sự hòa đồng dân tộc
là xây dựng được một nền tảng vững chắc cho Hợp chủng
quốc Việt Nam - một tương lai tươi sáng chung cho tất cả
người Việt Nam mới.


Viết ngày 14 tháng 09 năm 2013

Nhân cuộc 'Hội Luận về Các Dân Tộc Bản Địa Việt Nam'
tại California

<strong>Nguyễn Công Bằng</strong>

Tổng thư ký Đảng Vì Dân Việt Nam

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130926/nguyen-cong-bang-dan-toc-ban-dia-viet-nam-mot-van-de-can-duoc-nhin-nhan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!