Bài viết của tác giả Bình Minh với tựa đề "<a
href="https://danluan.org/tin-tuc/20130508/binh-minh-tu-da-ngoai-nhan-quyen-den-chon-duong-cua-nha-van-pham-thi-hoai-va-khi">Từ
Dã Ngoại Nhân Quyền đến "Chọn đường" của Phạm Thị Hoài
và "Khi đảng cộng sản tự giải thể" của Ngô Nhân Dụng</a>"
đã lật lại cuộc tranh luận nổ ra cách đây gần một năm,
tháng 6 năm 2012 quanh sự kiện phong trào Con Đường Việt Nam
được ông Lê Thăng Long công bố chỉ 01 tuần sau được chính
quyền trả tự do trước thời hạn. Rất nhiều nhân vật nhân
sĩ trí thức có tên tuổi, như <a
href="https://danluan.org/tin-tuc/20120618/binh-luan-cua-blogger-anh-ba-sam-ve-phong-trao-con-duong-viet-nam">Anh
Ba Sàm</a>, <a href="http://www.procontra.asia/?p=675"Hà Sĩ Phu</a>, <a
href="https://danluan.org/tin-tuc/20120617/nguyen-trong-tao-con-duong-viet-nam-con-duong-vo-liem-si-cua-le-thang-long">Nguyễn
Trọng Tạo</a>,<a href="http://www.procontra.asia/?p=691"> Phạm Thị
Hoài</a>, <a href="http://www.rfavietnam.com/node/1231">Lê Diễn
Đức</a> v.v... đã bày tỏ sự nghi ngờ của mình trước sự
kiện này và có xu hướng đánh giá đây là một "cạm bẫy"
hoặc "lối thoát" cho Đảng CSVN trước sức ép mỗi ngày một
dâng cao của quần chúng đòi hỏi dân chủ hóa, giống như <a
href="http://danluan.org/tin-tuc/20130420/ngo-nhan-dung-khi-dang-cong-san-tu-giai-the">trường
hợp ở Bulgaria</a>. Khi đăng bài viết này trên Dân Luận, tôi
đã đặt cho độc giả Dân Luận hai câu hỏi:
1/ Giả sử tất cả những giả thuyết của tác giả Bình Minh
là đúng, thì chúng ta thấy có sự khác biệt nào giữa câu
chuyện của Bulgaria và phong trào đòi Quyền Con Người ở Việt
Nam hiện nay?
2/ Chúng ta có nên tẩy chay những phong trào đòi Quyền Con
Người ở Việt Nam, nếu phía sau nó là tay chân của Đảng CSVN
không?
Để trả lời hai câu hỏi này không khó, nhưng trước hết
mời mọi người hãy cùng nghe một câu chuyện vui như thế này:
Có một con khủng long chúa rất hung ác, dưới nó là một đám
tay chân cũng hung ác không kém. Nó dùng lũ tay chân này để
trấn áp thần dân của mình. Nhưng khổ nỗi đám tay chân lại
hơi bị đần độn, nên công việc được giao phó thường bị
hỏng hơn là thành công. Một hôm con khủng long chúa quyết
định cho lũ tay chân vào cỗ máy thời gian, tua nhanh về phía
trước để chúng có được bộ não tiến hóa và hoàn thiện
hơn. Kế hoạch thành công rực rỡ, đám tay chân ra khỏi máy
thời gian với đầu óc minh mẫn cực kỳ. Nhưng câu hỏi đầu
tiên mà chúng đặt ra cho con khủng long chúa lại là: "<b>Tại
sao chúng tôi lại phải nghe mệnh lệnh của ông?</b>".
<center>[video:http://www.youtube.com/watch?v=_15v_fMqGEM]</center>
<center><em>Phim Mario Brothers (1993)</em></center>
Câu chuyện vui này thực ra là một đoạn trong bộ phim Mario
Brothers (1993) mà các bạn có thể xem ngay trên YouTube. Nó ám
chỉ một thực tế là khi người dân dưới chế độ độc tài
bắt đầu có tư duy độc lập và hiểu được các quyền của
mình thì đó là lúc chế độ độc tài sụp đổ. Lúc đó sẽ
không sức mạnh nào, không sự sợ hãi nào, không sự tuyên
truyền hay dối trá nào có thể duy trì được quyền lực của
chế độ độc tài nữa.
Quay lại câu hỏi thứ nhất của chúng ta: "Có sự khác biệt
nào giữa câu chuyện của Bulgaria và phong trào đòi Quyền Con
Người ở Việt Nam?". Tôi xin khẳng định là CÓ, và sự khác
biệt này chính là điểm mấu chốt để trả lời câu hỏi
thứ hai.
<h2>Bulgaria: Thay đổi từ trên xuống</h2>
Hãy cùng đọc lại hai trích đoạn trong bài viết "<a href="
http://danluan.org/tin-tuc/20130420/ngo-nhan-dung-khi-dang-cong-san-tu-giai-the">Khi
đảng Cộng Sản tự giải thể</a> " của tác giả Ngô Nhân
Dụng
<blockquote>Hành động này cốt để cho thấy họ cũng làm một
công việc giống như các đảng Cộng Sản ở Ba Lan, Hungary và
Tiệp Khắc. Nhưng các "Hội nghị Bàn tròn" ở hai nước kia
khác hẳn. Vì tại hai nước đó đã có một hình thức xã hội
công dân sinh hoạt mạnh từ trước. Ở Ba Lan là nhờ giới
công nhân và các nhà trí thức trong Giáo Hội Công Giáo; mà
nông dân Ba Lan cũng chưa bao giờ bị nạn tập thể hóa, đã
quen sống tự lập, tự chủ. Tại Hungary kinh tế đã thay đổi
dần dần trong ba chục năm, nông dân và giới tiểu thương
được tự do làm ăn. Ở Tiệp Khắc, phong trào Hiến Chương 77
đã khơi động những cuộc thảo luận về thể chế và xây
dựng xã hội công dân. Còn tại Bulgaria, chế độ Cộng Sản
theo đúng khuôn mẫu Stalin, không chấp nhận một ý kiến hay
hành động nào độc lập ở bên ngoài đảng. Những người
được gọi là "đối lập" chỉ dám lên tiếng về việc
bảo vệ môi trường sống, nhưng cũng không thể hoạt động
liên tục. Một số người, vào năm 1990 lại được "mời gia
nhập đảng để giúp đảng cải tổ;" rồi họ cũng được
mời vô tham dự "Hội nghị Bàn tròn!"...</blockquote>
<blockquote>Tại sao những người "không Cộng Sản" ở Bulgaria
lại thất bại lâu như vậy? Một lý do khiến họ không tập
hợp được lại thành những đảng phái mạnh là vì suốt 40
năm trong chế độ Cộng Sản họ chưa bao giờ được phép tham
dự vào các hoạt động chính trị. Chế độ Cộng Sản ở
đâu cũng làm cho người dân "phát chán chuyện chính trị".
Những người đối lập với Cộng Sản thường là những con
người "có lý tưởng," quen giữ thái độ phi chính trị, vì
coi chính trị là nhơ bẩn. Trong một chế độ dân chủ tự do,
các đảng chính trị luôn luôn do những cuộc thỏa hiệp giữa
nhiều nhóm quyền lợi khác nhau. Ngay các ông Walesa ở Ba Lan và
Havel ở Tiệp cũng đều khinh thường những thỏa hiệp chính
trị, kể cả khi họ lên làm tổng thống! Thái độ này khiến
cho việc thành lập các đảng chính trị không tiến hành
được, hoặc không thể tụ họp lại được thành những
đảng lớn. Luật bầu cử vụng về khiến có quá nhiều đảng
trong Quốc Hội làm việc tập họp các nhóm quyền lợi khó
hơn...</blockquote>
Thất bại của tiến trình dân chủ hóa ở Bulgaria nằm ở chỗ
Bulgaria "không có xã hội công dân sinh hoạt mạnh từ trước",
và người dân "phát chán chuyện chính trị" nên mặc kệ Đảng
CS và quân xanh quân đỏ èo uột của họ lèo lái đất nước.
Tiến trình dân chủ hóa đã được thực hiện từ trên xuống,
thông qua sự thỏa hiệp giữa một số ít lãnh đạo các đảng
phái ở Bulgaria. Và như thế, dù Đảng CS biến thể thành
Đảng Xã Hội gì đi nữa, thì cũng không có nhiều sự thay
đổi trong xã hội, người dân tiếp tục phải gánh chịu
những hậu quả của độc tài và tham nhũng.
<center><img src="https://danluan.org/files/u1/sub03/thaydoi_nch.png"
width="600" height="383" alt="thaydoi_nch.png" /></center>
<h2>Con Đường Việt Nam: Thay đổi từ dưới lên</h2>
Phong trào Con Đường Việt Nam nêu rõ trong Bản Tuyên Ngôn của
mình rằng:
<blockquote>"Phong trào Con Đường Việt Nam hiểu rằng một xã
hội tôn trọng con người phải được xây dựng trên cơ sở
mỗi công dân trong xã hội có đầy đủ hiểu biết về quyền
của mình và của những người xung quanh mình. Vì thế, phong
trào hướng tới giúp cho người dân hiểu về những quyền
sẵn có mà mình phải được hưởng một cách tự do, bình
đẳng theo đúng tinh thần của Tuyên bố Nhân quyền Quốc tế
của Liên Hiệp Quốc để người dân tự tin, chủ động sử
dụng tối đa các quyền này trong cuộc sống. Giúp người dân
ý thức rõ về vai trò của các quyền này trong đời sống xã
hội, kinh tế, chính trị để xây dựng một đất nước văn
minh và thịnh vượng."</blockquote>
Các hoạt động của Con Đường Việt Nam từ khi ra đời cho
tới nay vẫn chú trọng vào "khai dân trí - chấn dân khí - hậu
dân sinh", bao gồm việc phát hành video và cuốn sách Câu Chuyện
về Quyền Con Người, tiến hành rộng rãi cuộc thi viết
"Quyền Con Người và Tôi". Đây là một tiến trình lâu dài,
nhất là khi chính quyền luôn tìm cách ngăn chặn và đe dọa
các thành viên của Con Đường Việt Nam ở trong nước, nhưng
theo chúng tôi đó là cách duy nhất để đảm bảo một nền
dân chủ thực sự và bền vững ở Việt Nam.
So sánh một cách thô thiển, phong trào Con Đường Việt Nam
giống như bộ máy thời gian trông chuyện vui ở trên, mà mục
đích của nó là thúc đẩy hiểu biết của người dân về tự
do, dân chủ và quyền con người. Khi đa số người dân đã có
những hiểu biết này, họ sẽ đặt câu hỏi "tại sao tôi
phải nghe mệnh lệnh của ông" với bất kỳ ai tìm cách độc
chiếm quyền lực về mình, bất kể đó là Đảng CS hay Đảng
Xã Hội hay Đảng Dân Chủ. Cách làm này khắc phục được
những nhược điểm rút từ bài học dân chủ hóa của Bulgaria.
Và trong lịch sử chúng ta đã từng thấy người Nhật vươn
lên được là nhờ có những người trí thức như Fukuzawa
Yukuchi theo đuổi con đường "đứng ngoài hệ thống chính trị"
để nâng cao dân trí và bắt bệnh cho hệ thống chính trị.
Mục tiêu của Con Đường Việt Nam cũng tương tự như thế.
<h2>Ủng hộ ai trong thời buổi nhiễu nhương này?</h2>
Câu trả lời của tôi cho câu hỏi thứ hai là "CÒN TÙY". Hãy
biết đặt câu hỏi: Hoạt động của phong trào này có lợi cho
ai? Cho đa số quần chúng, cho tiến trình dân chủ hóa hay cho
nhà cầm quyền, cho thể chế độc tài?
Ngay cả khi phong trào Con Đường Việt Nam là quân xanh quân đỏ
của Đảng CSVN, thì chừng nào nó còn nâng cao dân trí, chừng
nào nó còn thúc đẩy xã hội dân sự mạnh lên, chừng nào nó
còn công khai chất vấn chính quyền về những vi phạm nhân
quyền của họ, thì hãy ủng hộ nó. Đừng sợ bị lừa! Nếu
chế độ độc tài sử dụng kế sách này làm "cạm bẫy" hay
"lối thoát" cho mình thì họ đang tự bắn vào chân mình, giống
như con khủng long chúa kia.
Trong thời buổi nhiễu nhương không biết thật giả này,
người dân cần tiếp tục tự trau dồi kiến thức của mình,
đặc biệt là về các quyền công dân. Để từ đó nới rộng
không gian tự do của mình. Để đoàn kết với nhau xây dựng
một xã hội dân sự thực sự độc lập với chính quyền và
có tiếng nói mạnh mẽ. Để chuẩn bị cho những thay đổi
tương lai.
Đảng phái / phong trào / cá nhân nào giúp được chúng ta theo
hướng này chính là bạn. Ngược lại chính là thù. Đơn giản
và rõ ràng vậy thôi!
____________________
[*] Tác giả là thành viên của phong trào Con Đường Việt Nam,
và là biên tập viên trang Dân Luận.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130510/nguyen-cong-huan-con-duong-viet-nam-la-ban-hay-la-thu),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét