<em><strong>Nhắc lại những cảnh báo của Liên hiệp các Hội
khoa học kỹ thuật VN tháng 4.2009 trong một báo cáo trình lên
Ban Bí thư, TS Nguyễn Văn Ban khẳng định: Dự án Bauxite Tân Rai
đang thua lỗ và là "thua lỗ thực sự chứ không phải có nguy
cơ thua lỗ hoặc chỉ lỗ kế hoạch". Nhân Cơ, tất nhiên
cũng đang có số phận tương tự.</strong></em>
<div class="boxleft320"><img
src="http://daotuanddk.files.wordpress.com/2013/05/bun7.jpg?w=300&h=177"
/></div>
<h2>Mắc kẹt, rủi ro</h2>
Phát biểu tại Hội thảo Bauxite Tây nguyên tổ chức tại Liên
hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam hôm qua, 9.5, ông Ban,
TS chuyên ngành đúc và luyện kim công bố hàng loạt số liệu
về "Tổng mức đầu tư tăng hơn 30% ; Giá thành duyệt 282 USD
nay đã lên tới 333 USD/tấn; Giá Alumin thời điểm tháng 12.2012:
326,5 USD/tấn".
Nhắc lại những cảnh báo của LHH tháng 4.2009 trong một báo
cáo trình lên Ban Bí thư, ông Ban nói về hiện thực: Theo báo
cáo của Bộ Công thương, Tân Rai đang thua lỗ và là "thua lỗ
thực sự chứ không phải có nguy cơ thua lỗ hoặc chỉ lỗ kế
hoạch".
"Sau 4 năm thực hiện 2 dự án, kết quả cho thấy những cảnh
báo trước đây của những nhà khoa học rất đúng và ngày
càng trở nên hiện thực"- ông Ban nói.
Ông nhấn mạnh về "một rủi ro về KT rất cao" và cần
một "lối thoát".
Rất thẳng thắn, vị tiến sĩ ngành đúc luyện kim chỉ rõ các
nguyên nhân. Đó là sự "nóng vội, chủ quan", "Không nghiên
cứu đầy đủ các yếu tố có thể gây rủi ro"; "đánh giá
quá cao các lợi thế, trong khi coi nhẹ các bất cập". Theo ông
Ban, chính việc lựa chọn địa điểm nhà máy Alumin không phù
hợp với hiện trạng hạ tầng, nhất là về GTVT nên buộc
phải sử dụng phương án vận tải bằng ô tô. Đây chính là
nguyên nhân đẩy chi phí lên cao. Mỗi tấn Alumin, vì thế, phải
chịu 50 USD tiền phí vận tải.
Một tương lai ảm đạm cũng được TS Ban nhắc đến thông qua
hai từ "mắc kẹt", và "rủi ro kéo dài" đối với các
dự án ngay từ đầu đã được triển khai với "công suất
khá lớn".
Trong hội thảo, các nhà khoa học đã nhắc lại những cảnh
báo 4-5 năm trước. Đó là việc các mỏ lớn đều nằm xa
biển hơn 100 km. Đó là tình trạng khan hiếm nước ở khu mỏ
lớn nhất ở Đắk Nông, trong khi quặng nguyên khai có chất
lượng kém cần tới 10m3 nước/tấn để tuyển rửa. Đó là
hạ tầng, đặc biệt là giao thông quá kém; Đó là phí đền
bù lên tới 350 triệu/ha. Đó là việc mỏ nằm xa các nguồn
cung cấp nguyên liệu hóa thạch và dầu mỏ…
<h2>Chắc chắn thua lỗ hàng chục triệu USD mỗi năm</h2>
Tại Hội thảo, có ý kiến đã nhắc đến tổng mức đầu tư
của Tân Rai đang "đạt con số kỷ lục", trong khi không hề
được TKV minh bạch.
Theo số liệu của TKV, tổn mức đầu tư của Tân Rai là 828
triệu USD. Nếu tăng thêm 30%, sẽ lên tới 816,4 triệu USD. Nhưng
nếu lấy con số do chủ tịch TKV báo cáo trong một hội thảo
tại Văn phòng TƯ Đảng thì con số đến giờ phải là 926
triệu USD. Số của BQL dự án thì sẽ phải là 1.040 triệu USD.
Nếu tính theo tổng mức đầu tư ban đầu (nhỏ nhất) thì
suất đầu tư đã đạt 1300 USD/tấn công suất và là "những
con số rất cao so với mặt bằng thế giới". Tổng đầu tư
cao, dẫn tới phần trả vốn và lãi cao, và hệ quả là sự
rủi ro cho cả dự án.
GS Nguyễn Quang Thái, PCT Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam cho biết
"chưa rõ mức đầu tư thật là bao nhiêu", trước tình
trạng "mỗi lúc chủ đầu tư đưa ra một con số khác nhau".
Có một chi tiết hài hước đã được nói đến. Đó là việc
Lâm Đồng đã lên kế hoạch thu ngân sách từ hai dự án này.
Tuy nhiên, trong 2 năm 2011-2012, Lâm Đồng đang "đếm cua trong
lỗ" khi sự chậm trễ của Dự án khiến kế hoạch thu không
thể thực hiện.
Và nói đến lỗ, phải nhắc tới thừa nhận của Vụ trưởng
của Vụ Công nghiệp nặng Bộ Công thương Nguyễn Mạnh Quân
"Cả Tân Rai và Nhân Cơ đều có rủi ro lớn". Nói đến
lỗ, cũng không thể không mở ngoặc rằng lỗ khi Nhân Cơ mới
xây dựng được một nửa, còn Tân Rai, thậm chí mới chỉ
chạy thử. Thua lỗ trong tình trạng thuế tài nguyên từ mức 30
ngàn đồng/tấn đã được giảm xuống còn 5 ngàn. Thua lỗ
trong khi TKV khắc phục bằng cách đề nghị giảm mức đền bù
cho đồng bào mất nhà, mất ruộng chỉ bằng ¼ so với ban
đầu .
Theo GS Thái, với giá bán 340 USD/tấn Alumin như hiện nay,
Vinacomin chắc chắn lỗ hàng chục triệu USD/năm.
Dẫn kết quả điều tra hiệu quả tài chính dự án Tân Rai
tháng 12.2012, theo đó giá bán sụt 42 USD/tấn, GS Thái nhắc lại
một sự thật: Malaysia sức mua có hạn. Và Trung Quốc là khách
hàng lớn nhất.
<h2>Công ty Bất động sản cũng nhảy vào Bauxite.</h2>
GĐ BQL Dự án, TS Nguyễn Thành Sơn cũng thừa nhận một số
vấn đề mà ông cho là "tồn tại". Chẳng hạn, "Một công
ty BĐS trên phố Bà Triệu với tổng tài sản 5 triệu USD cũng
được chấp nhận trong một dự án điện phân nhôm có vốn
gần nửa tỷ USD (500 triệu USD)".
Ngay bản thân việc lựa chọn nhà thầu, GĐ BQL Dự án cũng nói
thẳng việc TKV chỉ định 1 nhà thầu thắng thầu cả 2 dự án
với mục tiêu giảm giá trúng thầu. Hay việc định hướng
thị trường tiêu thụ sản phẩm là "sai lầm" khi từ năm
2009, TKV đã ký hợp đồng nguyên tắc bán cho Tập đoàn luyện
kim Vân Nam alumin Tân Rai và Nhân Cơ trong suốt 30 năm với khối
lượng 600-900.000 tấn/năm.
TS Sơn thừa nhận TKV đã tự trói mình vào một khách hàng
không đáng tin cậy, trong khi thị trường alumin thế giới là
một thị trường mở. Và đây là câu nguyên văn của Trưởng
BQL Dự án: Dự án Tân Rai ra mẻ sản phẩm đầu tiên từ
12.2012, nhưng dự kiến đến tháng 5.2013 mới hy vọng được
chuyến đầu tiên khoảng 15.000 tấn tại cảng Gò Dầu cho Công
ty thương mại Glenco. Còn các khách hàng tiềm năng khác (Luyện
kim Vân Nam hay Marubeni Nhật) vẫn chưa có lý do để tin tưởng
vào sự ổn định về chất lượng của sản phẩm alumin.
Về công nghệ, mặc dù Bộ Chính trị yêu cầu "phải sử
dụng thiết bị và công nghệ hiện đại trên thế giới", tuy
nhiên, TS Sơn thẳng thắn thừa nhận TKV tiếp tục mắc "cái
bẫy giá rẻ" khi chọn công nghệ lạc hậu của nhà thầu
Trung Quốc, với một thực tế nhà thầu được chọn "Không
có công nghệ nguồn về alumin; không có kinh nghiệm làm alumina
từ bauxite Tây Nguyên".
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130510/dao-tuan-bauxite-tkv-da-mac-bay-gia-re-va-tu-troi-minh),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét