Khi tôi gửi những bài viết đầu tiên cho Ban biên tập <a
href="http://hienphap.net/">Cùng Viết Hiến Pháp</a>, tôi có nhắn
gửi rằng, tôi hiểu việc ký tên vào bản Dự thảo Hiến pháp
của nhóm 72 trí thức, cũng như việc tham gia trang Cùng Viết
Hiến pháp, không đơn thuần chỉ là để có một bản Hiến
pháp tốt, mà cái quan trọng hơn là để thức tỉnh người dân
về quyền và trách nhiệm công dân của mình.
Khi bài viết "<a
href="http://dackien.wordpress.com/2013/02/25/vai-loi-voi-tbt-dcs-vn-nguyen-phu-trong/">Vài
lời…</a>" của tôi được lan truyền, nhiều người đã
nhắn gửi tôi rằng, họ khâm phục, họ kính trọng việc làm
của tôi, rằng họ hèn…
Chuyện người dân không ý thức hết về quyền công dân của
mình, hay chuyện những người bạn tôi nhận họ hèn mới nhìn
qua thì không có gì nghiêm trọng. Nếu có ai đó coi là chuyện
thường tình, nhỏ nhặt thì cũng chẳng đáng ngạc nhiên.
Nhưng ít người biết rằng, những sự tệ hại xấu xa nhất
mà xã hội con người có thể tạo nên lại có thể xuất phát
từ những "thường tình, nhỏ nhặt" đó.
Gần đây, người ta quay lại tranh luận về chuyện độc đảng
hay đa đảng. Có những lý lẽ xem chừng rất thuyết phục
được đưa ra, như lý lẽ của Thiếu tướng Lê Văn Cương.
Tại sao Trung Quốc độc đảng vẫn phát triển vượt xa một
Ấn Độ đa đảng? Hay tham nhũng, suy thoái kinh tế nước nào
chẳng có, đâu cứ nước độc đảng… quan trọng là cách
thiết kế bộ máy, cách kiểm soát để hạn chế tham nhũng,
lũng đoạn(*).
Nếu chỉ nhìn ở góc độ một nhà nước để cai trị, rất
khó để phủ nhận lập luận của Thiếu tướng Cương. Emmanuel
Poisson còn chỉ ra rằng, bộ máy quan lại trong chế độ quân
chủ phương Đông là một thiết kế đáng ngạc nhiên về độ
hiệu quả và ổn định khi nó đã tồn tại hàng nghìn năm,
các triều đại thay nhau, nhưng thiết kế bộ máy thì không
mấy thay đổi(**). Hay là chúng ta quay trở lại chế độ vua
quan?
Có lẽ chẳng ai thèm đếm xỉa đến câu hỏi ngớ ngẩn này.
Nếu chỉ đặt mục tiêu cai trị thì thiết kế của nhà nước
quân chủ phương Đông thật đáng tham khảo, nhưng nếu đặt
mục tiêu phát huy phẩm giá, nhân cách con người, quyền làm
chủ của nhân dân thì chúng ta sẽ phải suy nghĩ khác.
Độc đảng hay đa đảng khác nhau căn bản không phải hình
thức tồn tại của nó mà ở phương thức để nó duy trì sự
tồn tại của mình. Nhà nước độc đảng, cũng giống như nhà
nước quân chủ chuyên chế và thực dân, muốn tồn tại và
hợp thức hoá sự lãnh đạo của mình, không thể không viện
đến một hệ thống áp chế về tư tưởng, nô dịch về văn
hóa và trói buộc về tư duy. Một cách tự nhiên, trong hệ
thống đó, mọi sự khác biệt đều không được khuyến khích,
thậm chí bóp nghẹt. Nếu nhà nước có thể biến tất cả
những thần dân thành những chú cừu ngoan ngoãn thì càng tốt.
Những chú cừu ngoan ngoãn đó vẫn có thể sản xuất ra thật
nhiều của cải, để làm đẹp các con số thống kê, nâng cao
bảng thành tích. Cuối cùng, chính những bảng thành tích đó
lại có thể dùng làm bằng cớ cho sự ngụy biện của giới
cai trị. Nhưng có một điều bất biến, những chú cừu đó
chẳng bao giờ được khuyến khích để có thể tự ý thức
như những con người.
Vì thế có những người thừa nhận với tôi là họ hèn như
một sự hiển nhiên không cần phải giấu giếm. Sự đó có
thể vô hại trong trường hợp này, nhưng hãy tưởng tượng,
một xã hội toàn những con người mà những phẩm giá bị giũ
bỏ, coi khinh như một lẽ thường tình thì xã hội đó sẽ như
thế nào?
Người ta dễ dàng tránh xa và lên án những tội ác hiển nhiên
như giết người, cướp của, nhưng không mấy ai biết xã hội
ngày càng tồi tệ đi, không thể cứu chữa nổi là từ những
cái tội khó quy thành tội, từ những cái ác khó quy thành ác
được dễ dàng thoả hiệp và diễn ra hàng ngày.
Tôi tin rằng, nếu ĐCS VN có được đội ngũ lãnh đạo tốt,
một cơ chế kiểm soát quyền lực đủ mạnh, họ có thể
dẫn dắt đất nước đạt nhiều thành tích đáng kể về kinh
tế, nhưng để phát huy quyền làm chủ và phẩm giá con người
Việt Nam, họ sẽ không thể nào làm được nếu không tự rút
súng bắn vào chân mình.
<em><strong>Nguyễn Đắc Kiên</strong></em>
(*) <a
href="http://hienphap.net/2013/03/05/da-dang-khong-han-la-uu-viet-le-van-cuong-qdnd/">Đa
đảng không hẳn là ưu việt – Lê Văn Cương</a>
(*) Xem thêm: Emmanuel Poisson, Quan và lại ở miền Bắc Việt Nam
– một bộ máy hành chính trước thử thách (1820 – 1918), NXB
Đà Nẵng, năm 2006
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130306/nguyen-dac-kien-cai-khoc-hai-cua-doc-dang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét