Cùng thuộc về một làn sóng dân chủ hóa trên thế giới,
nhưng "Mùa xuân Ả rập" để lại những vết thương sâu sắc
chưa hứa hẹn ngày lành, thì Mùa xuân Myanmar cũng chính là quá
trình làm lành vết thương của thời kỳ độc tài.
<strong>Mùa xuân bão táp ở Ả rập</strong>
Một loạt chế độ tại Ả rập - từng ưỡn ngực với sự
"đặc thù" của văn hóa Hồi giáo mà từ chối nền dân chủ -
đã đồng loạt đi đến hồi kết. Tất cả được châm mồi
với chỉ một đốm lửa ở Tunisia hai năm trước.
...Trong Mùa xuân Ả rập, cựu Tổng thống Yemen Ali Saleh đã ra
đi theo một cách êm ả nhất có thể: ông từ chức sau 33 năm
cầm quyền và sang Mỹ đổi lại quyền miễn tố, để lại
một Yemen kiệt quệ và đối mặt với các cuộc nổi dậy và
nội chiến.
Hầu hết trong số đó đều tiếp tục nhiệm kỳ của mình sau
các cuộc "bầu cử" không có ứng cử viên đối lập và chiến
thắng với tỷ lệ phiếu bầu cực cao. Nhưng sự "tín nhiệm
cao" đó không che giấu được những vấn đề trầm trọng của
dân chúng và khối tài sản kếch xù của những nhà cầm
quyền.
Và những cuộc nổi dậy của "Mùa xuân Ả rập" đã lột tả
bản chất của sự "tín nhiệm cao" chính là sự sợ hãi của
dân chúng, chứ không phải vì đó là chính quyền của nhân dân
như các nhà độc tài vẫn tự xưng.
Nhưng sự cai trị bằng nỗi sợ hãi của dân chúng cũng tạo ra
sự căm phẫn âm ỉ, và nó sẽ bùng lên khi tích tụ đủ mạnh
và có một mồi lửa ném vào.
Cái giá mà đất nước họ phải trả còn lớn hơn thế. Là
sự kiệt quệ của dân chúng do sự bòn rút của họ. Là sự
hèn đụt và tính thụ động của dân chúng do sự đe dọa của
họ. Là sự khủng hoảng lòng tin và đạo đức của dân chúng,
do sự cai trị vô đạo đức và chia rẽ dân chúng của họ. Và
cuộc nổi dậy như một vết thương được làm loét thêm, do
tâm lý trả thù không chỉ nhằm vào nhà độc tài mà còn
hướng cả vào những người từng tham gia hệ thống ấy, và
những người được lợi nhờ hệ thống ấy, tạo ra một xã
hội bị chia rẽ.
<center><img class="center"
src="http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/assets/images/Mua-xuan-A-Rap_1356938068.jpg"
width="450" height="300" alt="" title=""></center>
<b>Mùa xuân ấm áp với Myanmar</b>
Myanmar, giành độc lập năm 1948, bị hết thống tướng này
đến thống tướng khác cai trị sau cuộc đảo chính quân sự
năm 1962. Trong ngôn ngữ của chính trị học, đó là chế độ
Qủa đầu (độc tài nhóm), một hình thức tinh vi hơn của
độc tài cá nhân.
Dù tinh vi tới đâu thì bản chất của mọi chế độ độc tài
đều là cai trị đất nước để phục vụ cho quyền lợi của
những kẻ cai trị, thay vì để phụng sự nhân dân và đất
nước. Đó là nguyên nhân Myanmar từ vị thế là một đất
nước phát triển hàng đầu châu Á đầu thập kỷ 1960 đã
tụt hậu và kiệt quệ thành một nước lạc hậu nhất ở
Đông Nam Á những năm qua.
Đứng trước nguy cơ bị lệ thuộc vào cường quốc láng
giềng, giới lãnh đạo Myanmar đã có những thay đổi kịp
thời và ngoạn mục.
Cuộc bầu cử dân sự năm 2010 tưởng như chỉ là mang tính
hình thức để hợp thức hóa sự cai trị của những tướng
lĩnh cũ, mà Tổng thống được bầu vào Mùa xuân 2011 Thein Sein
nằm trong số này. Lần đầu tiên nắm quyền cao nhất ở
Myanmar, vị tướng cũ đã từ bỏ đường lối cai trị độc
tài, bằng cách chấm dứt những dự án của cường quốc láng
giềng gây nguy hại cho Myanmar, công nhận đảng đối lập và
tổ chức cuộc bầu cử bổ sung tự do vào Mùa xuân 2012, phóng
thích hàng loạt tù nhân lương tâm, và cho phép tự do báo chí.
Myanmar còn có một nhân vật vĩ đại nữa làm biểu tượng cho
quá trình dân chủ hóa: Aung San Suu Kyi, người đã để lại gia
đình của mình ở nước Anh để trở về nước vận động
dân chủ năm 1988 bất chấp bị đàn áp, đe dọa, bắt bớ,
cấm tranh cử, rồi bị giam lỏng trong thời gian bầu cử năm
1990. Kết quả: bà chiến thắng áp đảo cùng Đảng của mình
(82% số phiếu) nhưng bị từ chối chuyển giao quyền lực và
tiếp tục bị giam lỏng, và bà từ chối rời khỏi đất
nước để tiếp tục cuộc đấu tranh cho dân chủ. Ngày đó
đã đến như mong mỏi của bà và nhân dân Myanmar, cho dù Đảng
của bà chỉ tranh cử ở cuộc bầu cử bổ sung 45/664 ghế.
Một người từ bỏ quyền lực độc tài để đưa đất nước
đến với dân chủ, và ca ngợi đối thủ từng bị phe mình
giam giữ. Một người đã chiến thắng trong cuộc bầu cử dân
chủ nhưng chấp nhận sự cai trị của chính phe phái từng
tước đoạt quyền lực của mình, thậm chí vận động quốc
tế xóa bỏ cấm vận với chính quyền đương nhiệm, để tìm
kiếm sự khởi đầu mới cho quá trình dân chủ hóa đất
nước. Qúa trình dân chủ hóa của Myanmar, nhờ vậy, đồng
thời là quá trình hòa giải dân tộc, giúp Myanmar không chỉ
giữ được hòa bình mà còn giảm nguy cơ bị chia rẽ.
Đó là lý do cả hai được xếp hàng đầu trong danh sách 100
nhà tư tưởng của thế giới năm 2012 do Tạp chí Foreign Policy
(Mỹ) lựa chọn. Riêng Thein Sein được tờ Straits Time (Singapore)
bình chọn là Nhân vật châu Á của năm 2012. Vì từ bỏ độc
tài quyền lực để trả quyền lực về cho nhân dân luôn là
lựa chọn vô cùng khó khăn của mọi chế độ độc tài trong
lịch sử.
Nhưng đó là lối thoát duy nhất cho một quốc gia muốn phát
triển, và ngay lập tức đầu tư nước ngoài đã xếp hàng vào
Myanmar. Và cũng là lối thoát duy nhất cho nhà độc tài để
tránh bị xét xử hay bị giết hại khi dân chúng nổi dậy và
trả thù, như đã diễn ra với "Mùa xuân Ả rập".
Ba ngàn năm trước, nhà tư tưởng chính trị Khương Tử Nha đã
thấu hiểu điều đó khi nhắc nhở Chu Văn Vương rằng: Thiên
hạ không của riêng ai, thiên hạ là của cả thiên hạ, chung
lợi ích với thiên hạ thì được thiên hạ, đoạt lợi ích
của thiên hạ thì mất thiên hạ. Nhờ tư tưởng đó, nhà Chu
tồn tại tới tám trăm năm, và là thời kỳ phát triển rực
rỡ nhất về tư tưởng, triết học, binh pháp, kỹ thuật của
Trung Quốc cổ và trung đại.
Ngày nay, không cần phải thông thái như Khương Tử Nha cũng
biết điều đó. Quá nửa quốc gia trên thế giới là những
nền dân chủ, thể chế buộc chính quyền phải chung lợi ích
với thiên hạ, thay vì chờ đợi chính quyền tự nguyện như
triều đại nhà Chu. Nhờ thế, những quốc gia thịnh vượng
nhất, văn minh nhất đều là những nền dân chủ.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130102/tuan-viet-nam-mua-xuan-a-rap-va-mua-xuan-myanmar),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét