<div class="boxleft200"><img src="http://www.rfavietnam.com/files/cao
tần.jpg" /></div>
<i>Với danh thiếp những tên đường đã đổi
Những số nhà chớp mắt bỗng tang thương
Những chốn hẹn nghìn năm không trở lại
Những tên đời tơi tả khắp quê hương</i>
- Cao Tần
Tôi không được hân hạnh quen biết với tác giả của những
câu thơ thượng dẫn; do thế, chỉ có cảm tưởng (lờ mờ)
rằng ông –như rất nhiều văn thi sĩ khác – cũng bị cái
tật hay nói quá lời:
<i>Những chốn hẹn nghìn năm không trở lại!</i>
Coi: đâu mà dữ vậy, cha nội! Thiên hạ "trở lại" đều
đều, và nườm nượp mà, đúng không? Chỉ có điều bắt
buộc phải phàn nàn là "những chốn hẹn" xưa, nơi thành
đô cũ (đã bị mất tên) giờ rất khó tìm – theo như tường
thuật của báo <a
href="http://www.baotintuc.vn/149N20120615225646363T129/thanh-pho-ho-chi-minh-loan-ten-duong-bao-gio-chan-chinh.htm">Tin
Tức</a>, số ra ngày 15 tháng 6 năm 2012:
"<i>TP.HCM có hơn 1.500 con đường nhưng có đến 310 con
đường trùng tên nằm ở nhiều quận, huyện khác nhau, có
trường hợp năm đường cùng mang những tên như Lê Lợi,
Nguyễn Trường Tộ, Lam Sơn. Việc trùng tên đường khiến cho
nhiều người ở xa đến, do không nắm kỹ địa chỉ đã phải
'bở hơi tai' khi tìm kiếm nhà...</i>
<i>Không những thế, việc đặt tên đường một cách 'thực
dụng' sẽ gây thêm nhiều hệ lụy xã hội và ảnh hưởng
đến nét văn hóa của khu phố. Có rất nhiều con đường mà
nghe qua tưởng như không ảnh hưởng gì, nhưng ngẫm lại thì
có nhiều điều phải bàn. Chẳng hạn như đường 'Kênh
Nước Đen', 'Rạch Bùng Binh', 'Đường Tên Lửa',
'Đường Vành Đai'… mà chắc chắn sau thời gian ngắn nữa
nó sẽ phải được đổi tên. Nhiều ý kiến cho rằng, chẳng
lẽ TP.HCM đã hết tên những người có công với đất nước
để đặt cho những con đường này và cứ để cho những cái
tên 'tự đặt' bùng phát một cách tùy tiện rồi để sau
này sửa sai?! Nước ta không thiếu những anh hùng dân tộc, danh
nhân văn hóa, những bà mẹ Việt Nam anh hùng, những địa danh
nổi tiếng... Việc nhanh chóng đặt, chỉnh sửa tên đường
không chỉ sớm ổn định cuộc sống của người dân mà còn
thể hiện đẳng cấp của một đô thị văn minh, hiện
đại</i>."
<center><img src="http://www.rfavietnam.com/files/đường cựu chiến
binh(1).jpg" width="400" height="266" alt=""></center>
<center><strong>Ảnh: </strong><a
href="http://www.baotintuc.vn/149N20120615225646363T129/thanh-pho-ho-chi-minh-loan-ten-duong-bao-gio-chan-chinh.htm"><strong>báo
Tin Tức</strong></a></center>
Hai mươi năm trước – trước khi nhà thơ Cao Tần bỏ của
(Sài Gòn) để chạy lấy người – hàng triệu người Việt
khác cũng đã giã từ Hà Nội, với một tâm cảm đau thương
và rối bời tương tự:
-<i>Hà Nội ơi</i><i>!</i><i> Biết người còn có trông mong</i>
<i> Hướng về ai nữa hay không</i>
<i>Những ngày xa vắng bên sông</i>
<i>Hà Nội ơi</i><i>!</i><i> Những chiều sương gió dâng khơi</i>
<i>Có người lặng ngắm mây trôi</i>
<i>Biết bao là nhớ tơi bời</i>
("<a
href="http://mp3.zing.vn/bai-hat/Huong-Ve-Ha-Noi-Hong-Nhung/ZWZAUFBW.html">Hướng
Về Hà Nội</a>") – Hoàng Dương
- <i>Lìa xa thành đô yêu dấu, một sớm khi heo may về
Lòng khách tha hương vương sầu thương
Nhìn 'em' mờ trong mây khói, bước đi nhưng chưa nỡ rời
Lệ sầu tràn mi, đượm men cay đắng biệt ly</i>
<i>Rồi đây dù lạc ngàn nơi
Ta hướng về chốn xa vời
Tìm mộng xưa lãng quên tháng ngày tàn phai
Nghẹn ngào thương nhớ em... Hà Nội ơi!</i>
("<a
href="http://mp3.zing.vn/bai-hat/Giac-Mo-Hoi-Huong-Linh-Phuong/IW6WD0CB.html">Giấc
Mơ Hồi Hương</a>" – Vũ Thành)
Đôi lúc, tôi băn khoăn tự hỏi: khi giấc mơ hồi hương biến
thành hiện thực, lúc trở về Hà Nội, chả hiểu nhạc sĩ Vũ
Thành có tìm lại được những "chốn hẹn" xưa không?
Sao e rằng "không" quá. Thì cũng cả mớ <i>"danh thiếp
những tên đường đã đổi. Những số nhà chớp mắt bỗng
tang thương," </i>y như chuyện bể dâu ở thủ đô của miền
Nam thôi. Hà Nội – bây giờ– toàn là những tên đường rất
lạ, và rất bất an:
- "Quét Gái Mãi Dâm Trên Đường Nguyễn Chí Thanh" – báo <a
href="http://www.baomoi.com/Quet-gai-mai-dam-o-duong-Nguyen-Chi-Thanh/104/3427803.epi">An
Ninh Thủ Đô</a>
- "Đột Nhập Động Mãi Dâm Trên Đường Phạm Văn Đồng"
– báo <a
href="http://www.nguoiduatin.vn/dot-nhap-dong-mai-dam-tren-duong-pham-van-dong-a7430.html">Người
Đưa Tin</a>
- "Bắt Kẻ Giao Hàng Trắng Dọc Đường Trường Chinh" – báo
<a
href="http://www.anninhthudo.vn/An-ninh-doi-song/Bat-ke-giao-hang-trang%C2%A0-doc-duong-Truong-Chinh/395789.antd">An
Ninh Thủ Đô</a>
- "Trộm Vàng Táo Tợn Trên Đường Xuân Thuỷ" – báo <a
href="http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/69277/ha-noi--trom-vang-tao-ton-tren-pho.html">VietNamNet</a>
- "Phóng Viên Truy Đuổi Đối Tượng Trộm Cắp Trên Đường
Phạm Hùng" – báo <a
href="http://www.anninhthudo.vn/Xa-hoi/Phong-vien-truy-duoi-doi-tuong-trom-cap-tren-duong-Pham-Hung/422472.antd">An
Ninh Thủ Đô</a>
- "Dàn Cảnh Cướp Xe Trên Đường Hồ Chí Minh" – báo <a
href="http://dantri.com.vn/phap-luat/dan-canh-cuop-xe-tren-duong-ho-chi-minh-594899.htm">Dân
Trí</a>
-"Xe Buýt Lại Tông Người Trên Đường Lê Duẩn" – báo <a
href="http://www.baomoi.com/Home/AnNinh/nld.com.vn/Ha-Noi-Xe-buyt-lai-tong-nguoi-tren-duong-Le-Duan/7248914.epi">Người
Lao Động</a>
- "Xuất Hiện Hố Tử Thần Trên Đường Trần Quốc Hoàn" –
báo <a href="http://laodong.com.vn/">Lao Động</a>
- "Ôtô Điên Trên Đương Tôn Đức Thắng" – <a
href="http://www.baomoi.com/Oto-dien-tren-duong-Ton-Duc-Thang/141/1012968.epi">Báo
Mới</a>.
<center><img src="http://www.rfavietnam.com/files/nguyễn chí thanh.jpg"
width="400" height="274" alt=""></center>
<center><b>Mưa chiều kỷ niệm trên đường Nguyễn Chí Thanh, Hà
Nội. Ảnh: </b><b><a
href="http://vnexpress.net/gl/xa-hoi/2008/11/3ba07fc8/">Tiến Dũng –
Vnexpress</a></b></center>
Sau 83 năm đô hộ Việt Nam, ngoài tội ác, người Pháp cũng
đã để lại cho xứ sở này một số những thành quả đáng
kể, thuộc nền văn minh chung của toàn thể nhân loại: hệ
thống cầu cống, giao thông, y tế, giáo dục, ngân hàng, bưu
điện, bệnh viện, thư viện, kiến trúc... Nói theo bác <a
href="http://bao-toquoc2.blogspot.com/2011/12/nguyen-gia-kieng-015.html">Nguyễn
Gia Kiểng</a> là "Pháp đã còng tay Việt nam và dẫn vào thời
đại mới."
Sau đó, dân Việt bị còng tay (chặt hơn) bởi những người
cộng sản rồi buộc phải... đi lùi! Đó là lý do tại sao
trước khi được "vinh hạnh" mang tên "những vị anh hùng
cách mạng" kể trên, phố phường Hà Nội (nói riêng) và cả
nước (nói chung) an lành và an bình hơn hiện cảnh.
Điều phiền phức và rắc rối hiện nay là dân Việt không còn
chỗ để có thể lùi được nữa. Họ đã bị đẩy đến chân
tường. Bởi thế, những người cộng sản khó mà có thể
tiếp tục giữ được quyền bính – trong tương lai gần.
Khác với chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa cộng sản khi sụp
đổ không để lại nơi phần đất mà nó cai trị bất cứ
một thứ thành quả nào – ngoài bạo lực, nghèo đói, dốt
nát, dối trá, và vô số những con đường (cũng như những
ngôi trường, những cơ quan, dinh thự ...) buộc phải thay tên!
Hơn hai thập niên sau, sau khi chế độ cộng sản cáo chung ở
Hungary, người dân mới đủ thời gian để nghĩ đến cái
chuyện phiền phức (không làm không được) này ở đất nước
họ – theo như tường thuật của tạp chí <a
href="http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=3445">Nhịp
Cầu Thế Giới Online:</a>
<blockquote>"<i>Tên đường phố 'có yếu tố cộng sản' sẽ
bị cấm?</i>
<i>Đó là nội dung một dự luật vừa được 9 dân biểu phe
cầm quyền đệ lên Quốc hội Hungary vào thượng tuần tháng 6
vừa qua, theo đó, cần đổi tên các đường phố, quảng
trường có liên quan đến các thể chế độc tài, nhất là
độc tài cộng sản…</i>
<i>Dự luật cho rằng tại Hungary, cả dân chúng lẫn truyền
thông ngày càng có nhu cầu và đòi hỏi cho sự thay đổi đó.
Cụ thể, nhóm dân biểu muốn cấm mọi tên đường, phố có
nguồn gốc từ tên những người 'từng đóng vai trò lãnh
đạo trong sự hình thành, kiến thiết hoặc duy trì các chính
thể độc tài của thế kỷ 20', hoặc từ tên tổ chức, khái
niệm "có mối quan hệ trực tiếp với các chính thể độc
tài thế kỷ 20".</i>
<i>Tuy nhiên, ở phần lý giải dự luật, các nghị sĩ cho thấy,
họ chủ yếu nhằm vào việc bài trừ những 'tàn dư', ký
ức của những thể chế độc tài cánh tả. Đề xuất không
chỉ chủ trương thay đổi tên đường, phố có 'hơi
hướng' cộng sản, mà rộng hơn thế nhiều, nó muốn các
doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức xã hội và cơ quan ngôn luận
cũng không được mang những tên "có yếu tố cộng
sản".</i>
<i>Chưa rõ phạm vi ảnh hưởng của dự luật cụ thể đến
đâu, nhưng căn cứ một danh mục đi kèm, có thể thấy nhóm
dân biểu cầm quyền muốn 'bài trừ' tên tuổi các lãnh tụ
cộng sản quốc tế và trong nước (Lenin, Marx, Engels, Szamuely
Tibor, Kun Béla, Münnich Ferenc, Ságvári Endre…), cũng như các khái
niệm liên quan tới nền độc tài cộng sản kiểu Stalinist (Sao
Đỏ, Giải Phóng, Quân đội Nhân dân, Hồng Quân, Cộng hòa
Nhân dân, Cộng hòa Xô-viết, Mặt trận Nhân dân, Mùng 7 tháng
11, v.v…).</i>
<i>Theo dự luật trên, chính quyền tự quản địa phương cũng
có thể quyết định đổi tên đường, phố – trước nay cũng
đã có nhiều thử nghiệm theo hướng này, nhưng đều thất
bại vì việc thay đổi địa chỉ trong giấy tờ khiến cư dân
và doanh nghiệp phải trả một khoản phí đáng kể. Do đó, các
dân biểu đề nghị đạo luật mới cho phép việc đổi các
giấy tờ có liên quan (hộ chiếu, chứng minh thư, bằng lái xe,
giấy chứng nhận kinh doanh…) sẽ được miễn phí.</i>
<i>Hiện tại, một số chính khách địa phương còn muốn thay
đổi những đường phố mang tên các nhà văn, văn nghệ sĩ,
nhân sĩ cánh tả, trong số đó có những nhân vật nổi tiếng
như Lukács György (người sáng lập trường phái mỹ học mang
tên ông), hay Pablo Neruda (nhà thơ cộng sản Chile, Giải Nobel Văn
chương 1971), Váci Mihály (nhà thơ, dịch giả cánh tả Hungary,
mất ở Hà Nội trong chuyến thăm Bắc Việt Nam năm 1970),
v.v…"</i></blockquote>
<center><img src="http://www.rfavietnam.com/files/đường Lê Nin(1).jpg"
width="400" height="281" alt=""></center>
<center><strong>Theo thống kê, vài chục vùng ở Hungary hiện vẫn
còn những đường phố mang tên Lenin. Ảnh: </strong><a
href="http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=3445"><strong>internet</strong></a><strong>.</strong></center>
Sau Hungary, những quốc gia và vùng chung quanh Liên bang Xô viết
cũ đã bắt đầu thực hiện những điều tương tự – theo
như bản tin của <a
href="http://www.voatiengviet.com/media/video/1496230.html">VOA</a> , ghe
được vào hôm 26 tháng 8 năm 2012. Đây là những việc làm
rất tốn công và vô cùng tốn kém.
Trong <a href="http://www.talawas.org/?p=2521">những trang sổ tay
trước</a>, chúng tôi cũng đã có lần đề cập đến vấn nạn
này và có đưa ra vài lời đề nghị nhỏ:
- Cứ giữ tên những con đường, học viện mang tên Tôn Đức
Thắng. Chỉ cần sửa đổi chút xíu thôi. Thay vì "c" ta sửa
thành "t" trong chữ "đức" là… rồi. Tất cả sẽ biến
thành Tôn Đứt Thắng. Gọn bâng. Vừa yên được lòng người,
vừa đỡ mất lòng mấy bác, lại cũng đỡ tốn công và tốn
của.
-Trường hợp của em Lê Văn Tám cũng vậy, xin cứ giữ tên cũ,
chỉ cần bôi bớt một nét của chữ "m" cho nó thành "n"
thôi. Vậy là khắp nước sẽ có những công viên, trường
học, tượng đài Lê Văn Tán chớ không phải là Lê Văn Tám
nữa. Rõ ràng vừa tránh được điều tiếng, vừa đỡ phiền
phức. Cứ coi như đây là chuyện của một thởi nhảm nhí,
để <i>tán</i> nhảm cho vui, theo kiểu "thôi bỏ đi Tám" ấy
mà.
Nay xin đề xuất thêm vài "giải pháp tình thế" nữa, cho
tương lai gần. Nói dại, chả may mà ngày mai (hay tuần sau) qúi
bác Đỗ Mười, Lê Đức Anh, Lê Khả Phiêu, Trần Đức Lương,
Nguyễn Minh Triết ... đột ngột chuyển sang từ trần thì xin
Trung Ương đừng mang tên họ đặt cho những con đường hay
ngôi trường nào nữa cả. Mai mốt lại phải gỡ xuống thôi,
chẳng những sẽ mất công mà còn mất vui nữa!
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130104/sttd-tuong-nang-tien-nhung-con-duong-ten-doi-khong-may),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét