Patrick Boehler - Không gian blog Việt: Chiến tuyến giữa các phe nhóm kình địch trong Đảng

Đảng Cộng sản Việt Nam đương quyền không xem năm ngoái là
năm tốt đẹp. Nền kinh tế quốc gia đang gặp khó khăn, giới
lãnh đạo độc tài đang bị chia rẽ; và có vẻ như là những
bè phái kình địch trong Đảng Cộng sản trong khi tìm cách lôi
kéo những tiếng nói đối kháng trên mạng xã hội để phục
vụ cho mục đích của mình, đã tạo ra một làn sóng phản
kháng trên mạng ngày càng trở nên khó kềm chế.

Trong năm qua, các trang blog chuyên đưa ra những tin tức sau hậu
trường của giới lãnh đạo cầm quyền đã tạo ra một cơn
bão chỉ trích những người thân cận với Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng. Một trang blog có tên là Quan Làm Báo, xuất hiện
trong mùa xuân vừa qua, đăng tải những cáo buộc về mối liên
hệ mờ ám giữa các doanh nghiệp lớn và những người thân
trong gia đình Thủ tướng. Ví dụ như Quan Làm Báo cáo giác
rằng người con gái 34 tuổi của ông là Nguyễn Thanh Phượng,
một giám đốc đầu tư với bằng đại học Thụy Sĩ, đang
tranh hợp đồng với trùm tài phiệt Nguyễn Đức Kiên, người
bị bắt giữ vì tội danh tham nhũng hồi tháng Tám. Phượng
khăng khăng bác bỏ tất cả những hành động mờ ám, những
tấn công độc địa đến mức Vũ Tường, một phó giáo sư
ngành khoa học chính trị thuộc Đại học Oregon cho rằng chúng
phải được "phát tán bởi một thành phần hoặc nhóm lợi
ích nào đấy muốn loại bỏ Thủ tướng."

Đến tháng Chín, Thủ tướng đã thấy quá đủ với Quan Làm
Báo nên đã ký một công văn số 7169, ra lệnh nhân viên dập
tắt những hoạt động của các blog tương tự, và ngược
đời nhất là, không được đọc chúng. Một tháng sau, Quan Làm
Báo đã lắng tiếng, nhưng phong cách mạnh bạo của nó đã
khuyến khích những nhà báo khác tạo ra những trang blog nặc
danh khác chuyên đăng tải những bài viết mà họ không thể
đăng được trên môi trường truyền thông nhà nước. "Các
phe nhóm kình địch bên trong đảng đã tìm cách dùng những
trang blog để phản công lại những bè phái khác," ông Vũ
nói. "Nhưng giờ đây chính quyền đã không thể kiểm soát
được không gian blog."

Theo Carlyle A. Thayer, giáo sư danh dự ngành khoa học chính trị
Đại học New South Wales ở Canberra và là một nhà theo dõi Việt
Nam kỳ cựu, những trang blog mới đã "châm mồi lửa và ai
cũng đọc chúng." Dân Làm Báo là một trong những trang blog
nổi tiếng nhất. Nó có đến nửa triệu lượt đọc vào ngày
12 tháng Chín - ngày mà Thủ tướng ban hành chỉ thị cấm viết
blog - căn cứ theo bức thư mở của nhóm biên tập ẩn danh của
trang blog này. "Những cộng tác viên của chúng tôi bao gồm
không những những người săn tin độc lập và phóng viên tự
do, mà còn có những nhà báo của truyền thông chính thống và
những người cung cấp tin từ chính phủ," bức thư viết. Dân
Làm Báo, cùng với những trang blog tương tự như Cầu Nhật Tân
và Xuân Diện Hán Nôm đã tường thuật những vụ án xử các
nhà bất đồng, những vụ tịch thu đất đai, những câu
chuyện về quan chức hoang phí và ăn hối lộ, tình hình thị
trường nhà đất đang suy yếu trên cả nước và những tranh
chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Thế giới truyền thông xã hội cũng đang trở thành diễn đàn
của những người chống đối. Facebook đang bùng nổ trên quốc
gia Đông nam Á này. Trong nửa năm qua, mỗi tháng có gần một
triệu người Việt đăng ký tham gia mạng lưới này, biến
Việt Nam thành một quốc gia có tỉ lệ tăng trưởng về
lượng người sử dụng Facebook cao nhất trên toàn cầu, trang
mạng phân tích truyền thông xã hội SocialBakers cho biết. Trong
năm qua, tổng số người sử dụng, đa số là thanh niên thành
thị có học, đã tăng gấp đôi đến 10 triệu - chiếm một
phần chín dân số - khiến cho một số nhà báo mạnh miệng
nhất trong nước chuyển từ blog sang Facebook. Một trong những
người này là Trương Huy San, còn có tên là Huy Đức, hiện
đang theo học tại Đại học Harvard bằng học bổng Nieman. Ông
có khoảng 5 nghìn bạn bè và 13 nghìn người theo dõi trên
Facebook, nơi ông thường xuyên đăng các bài viết nhận định
về những tranh chấp mới nhất giữa Thủ tướng Dũng và đối
thủ chính trị là Chủ tịch Trương Tấn Sang. "Những người
như tôi không phải quay lại ngành truyền thông chính thức một
khi chúng tôi có thể thảo luận được trên mạng," ông nói.

Hiệu quả kinh tế thấp kém cũng làm tăng thêm nỗi bất mãn
xã hội. Quốc gia này đã bị tụt hạng từ 112 vào năm 2011
xuống 123 trong năm qua trong bảng Chỉ số Nhận Thức Tham Nhũng
của tổ chức Minh bạch Quốc tế. Những vụ tham nhũng lớn
đã chiếm lĩnh báo chí trong suốt cả năm và cũng đã xuất
hiện trên nền văn hoá đại chúng. Bộ phim truyền hình ăn
khách Đàn Trời miêu tả đời sống của một bí thư tỉnh uỷ
tham ô, một doanh nhân và một giám đốc đài truyền hình tham
nhũng, họ đã dùng tiền hối lộ để tiến thân và làm giàu -
một câu chuyện hư cấu nhưng lại quá quen thuộc với nhiều
người Việt. Vào tháng Tư, Phạm Thanh Bình, tổng giám đốc
doanh nghiệp nhà nước Vinashin đã bị kết án tù 20 năm vì đã
đưa công ty đóng tàu lớn nhất nước đến bờ phá sản. Vào
tháng Tám, Nguyễn Đức Kiên, một ông trùm ngân hàng và bóng
đá, đã bị bắt giữ vì "kinh doanh bất hợp pháp." Vài
tuần sau đó, cảnh sát ở nước láng giềng Cambodia đã bắt
giữ Dương Chí Dũng, chủ tịch Vinalines, tập đoàn hàng hải
lớn nhất Việt Nam, người đã bỏ trốn sau khi công ty bị vỡ
nợ với hơn 2 tỉ Mỹ kim, truyền thông nhà nước cho biết.

Trong khi đó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đang quản lý một
giai đoạn kinh tế có tỉ lệ lạm phát cao, với giá dùng tăng
ở mức trung bình 9,4% mỗi tháng so với một năm về trước,
số liệu của chính phủ cho biết. tiêuChiến lược kinh tế
nhà nước, phần lớn nương tựa vào việc dựng nên những
doanh nghiệp nhà nước lớn dường như đang bị đình trệ.
Ngày 24 tháng Mười hai, Tổng cục Thống kê công bố tỉ lệ
tăng trưởng ở mức thấp nhất trong vòng 13 năm qua - thấp
nhất so với các quốc gia láng giềng Đông nam Á. Cam kết đầu
tư nước ngoài giảm 14% trong năm qua, công ty xếp hạng tín
dụng Moody's đã hạ điểm công trái chính phủ (với lý do
"mức bất ổn cao trong kinh tế vĩ mô"), và chỉ số chuẩn
mực VN Index là cổ phần có hiệu quả thấp nhất trong chỉ
số cổ phần châu Á trong năm ngoái.

Tuy nhiên, trong khi những khó khăn ở Việt Nam đã cung cấp rất
nhiều nguyên liệu cho những tiếng nói chống đối, những
người phản kháng cũng vẫn không được yên ổn. Vào ngày 20
tháng Mười một, một toà án phúc thẩm đã giữ nguyên bản
án 20 năm tù đối với Đinh Đăng Định, một cựu quân nhân
trở thành blogger và là một nhà cổ xuý dân chủ nổi tiếng.
Quyết định này xảy ra hai tháng sau khi ba người đứng đầu
nhóm Câu lạc bộ Nhà báo Tự do bị kết án "tuyên truyền
chống phá nhà nước." Người nổi tiếng nhất trong họ là
blogger Nguyễn Văn Hải, còn có tên là Điếu Cày, đã bị kết
án 12 năm tù và 5 năm giam giữ tại gia. Người bạn của ông
là blogger Tạ Phong Tần bị kết án 10 năm tù và 5 năm giam giữ
tại gia. Mẹ của Tần qua đời sau khi tự hoả thiêu vào tháng
Bảy để phản đối việc con mình bị bắt giữ.

Bất chấp những cản trở trên, một trào lưu phản kháng đang
lớn dần. Hiện tại những cuộc tuần hành mang tính dân tộc
chống lại những đầu tư tại Việt Nam cũng như những đòi
hỏi chủ quyền lãnh thổ của nước láng giềng Trung Quốc đã
vượt qua con số những cuộc biểu tình chống quan chức tham
nhũng và đòi hỏi dân chủ. Nhưng mục đích của chúng là để
cho giới trẻ có tinh thần dân tộc kết hợp với những nhóm
chống đối khác, bao gồm cả những người hoạt động dân
chủ, thành một mặt trận đoàn kết. "Ta có thể thấy mối
liên hệ này ngày càng mạnh hơn," ông Vũ nói. "Giờ đây
họ đã bắt đầu tạo kết nối với các nông dân đấu tranh
chống tịch thu đất đai, họ bắt đầu tạo kết nối với
những người Thiên Chúa giáo đang phản đối các chính sách
về tôn giáo của chính quyền." Trong khi nhiều người vẫn cho
rằng các trang blog chống chính phủ vẫn được khoan nhượng
vì sự tồn tại của chúng có lợi cho một số thành phần nào
đó của Đảng Cộng sản, và có thể giả định rằng sự
liên kết chặt chẽ hơn của các nhóm chống đối chắc chắn
không là ý định của bất kỳ cán bộ Đảng nào - và điều
này có thể làm cho 2013 trở thành một năm khó khăn hơn cho
chính quyền Việt Nam so với 2012.

Nguồn: <a
href="http://world.time.com/2012/12/27/vietnams-blogosphere-the-battleground-for-rival-factions-of-the-ruling-communists/">TIME</a>

27.12.2012

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://danluan.org/tin-tuc/20130103/patrick-boehler-khong-gian-blog-viet-chien-tuyen-giua-cac-phe-nhom-kinh-dich-trong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét