Thưa quý vị độc giả,
Sau khi phong trào Con đường Việt Nam do ông Lê Thăng Long phát
động, tôi đã có một bài viết thể hiện quan điểm phản
đối cách làm của phong trào này. Qua một thời gian phong trào
này hoạt động, tôi thấy rằng có thể kết luận những
người chủ trương thực hiện phong trào quyền con người này
chẳng có mớ kiến thức gì về quyền con người và lẽ dĩ
nhiên, quyền con người - một phạm trù rất quan trọng - đang
được họ biến thành trò hề.
<h2>1. Quyền và nghĩa vụ không thể tách rời nhau</h2>
Qua các hoạt động, các bài viết của các thành viên Ban Quản
trị của phong trào (đã nói ở bài trước), tôi thấy họ
dường như đang chỉ cố hiểu quyền con người theo cái cách
đơn giản nhất hoặc tuyệt đối nó như một thứ quyền năng
vô hạn mà quên đi điều kiện cụ thể của mỗi quốc gia và
cũng lờ đi rằng trong "<em>quyền</em>" có "<em>nghĩa
vụ</em>".
Quyền con người không chỉ có một mặt "<em>đòi
quyền</em>" mà còn có nghĩa vụ đi kèm. Vấn đề trách
nhiệm/nghĩa vụ của cá nhân đã được nêu một cách rõ ràng
trong các văn kiện chủ chốt của Luật nhân quyền quốc tế.
Ví dụ, khoản 1 Điều 29 UDHR quy định: "<em>Tất cả mọi
người đều có những nghĩa vụ với cộng đồng mà ở đó
nhân cách của bản thân họ có thể phát triển một cách tự
do và đầy đủ</em>". Theo khoản 2 Điều này, mỗi người
trong khi hưởng thụ các quyền và tự do cá nhân đều phải
chịu những han chế do luật định nhằm bảo đảm sự thừa
nhận và tôn trọng các quyền và tự do của người khác…
Ngoài quy định trên, vấn đề trách nhiệm, nghĩa vụ của cá
nhân với cộng đồng cũng được nêu trong Lời nói đầu và
nhiều điều khoản của cả hai công ước ICPPR và ICESCR cùng
nhiều văn kiện quốc tế khác về nhân quyền. Nội dung cốt
lõi của các quy định này là trong quá trình thực hiện,
hưởng thụ các quyền của bản thân mình, mọi cá nhân còn có
trách nhiệm tôn trọng và không được làm tổn hại các quyền
chính đáng của cộng đồng và của các cá nhân khác. Như
vậy, Luật nhân quyền quốc tế không tuyệt đối hóa các
quyền mà bỏ qua trách nhiệm/nghĩa vụ của các cá nhân. Với
những quy định đã trích dẫn ở trên, rõ ràng Luật nhân
quyền quốc tế hàm ý rằng trong lĩnh vực này, quyền và trách
nhiệm/nghĩa vụ của cá nhân luôn đi đôi với nhau, không có
yếu tố nào quan trọng hơn yếu tố nào.
Trong một số lĩnh vực thì quyền con người cũng có giới
hạn: giới hạn quyền (<em>limitation of rights</em>) là quy định
được ghi nhận trong một số điều ước quốc tế về quyền
con người mà bản chất của nó là cho phép các quốc gia thành
viên áp đặt một số điều kiện với việc thực
hiện/hưởng thụ một số quyền con người nhất định. Những
quyền không bị giới hạn được gọi là các quyền tuyệt
đối (<em>absolute rights</em>). Cách thức quy định về giới hạn
quyền trong các điều ước quốc tế về quyền con người là
khác nhau. Một số điều ước, ví dụ như ICESCR, dành hẳn
một điều riêng (Điều 4) đề cập đến vấn đề này, gọi
là điều khoản giới hạn chung (<em>general limitation clause</em>)
áp dụng cho tất cả các quyền trong công ước; trong khi ở
một số điều ước khác, việc giới hạn được đề cập
trong một số điều quy định về các quyền cụ thể. Một số
quyền trong ICCPR và ICESCR cho phép các quốc gia thành viên có
thể đặt ra những giới hạn trong việc áp dụng, ví dụ:
- Quyền thành lập, gia nhập công đoàn và quyền đình công
(Điều 8 ICESCR)
- Quyền được tự do đi lại, cư trú, xuất nhập cảnh (Điều
12 ICCPR)
- Quyền được xét xử công khai (Điều 14 ICCPR)
- Quyền tự do ngôn luận (Điều 19 ICCPR)
- Quyền tự do lập hội (Điều 22 ICCPR)
<h2>2. Đây là phong trào "mất đầu", "rao vặt" hay "ôm
cột điện"?</h2>
Dưới đây là những hình ảnh do chính phong trào giới thiệu
về hoạt động tuyên truyền cho cuộc thi viết Quyền con
người và tôi:
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub02/imag1060.jpg" /></center>
<center><em>Mất đầu?</em></center>
<center><img
src="http://danluan.org/files/u1/sub02/303116_398140246907664_623577309_n.jpg"
/></center>
<center><em>Rao vặt?</em></center>
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub02/imag1138.jpg" /></center>
<center><em>Một hình thức ôm cột điện?</em></center>
Ở Việt Nam, những hình thức phát quảng cáo như thế này
xuất hiện nhan nhản và ai cũng biết nó dành cho những đối
tượng thuộc đẳng cấp nào!
"<em>Quyền con người</em>", nghe thì dễ như ăn kẹo, nhưng
để thực hiện được nó phải hiểu rất sâu sắc trên cả
bình diện quốc gia lẫn quốc tế. Chúng ta thấy trong xã hội
có rất nhiều người dù không hiểu gì về quyền con người
nhưng họ vẫn có thể yêu cầu thế này, thế kia. Điều đó
cũng là lẽ thường tình. Nhưng một phong trào về quyền con
người thì không thể hiểu và làm theo cái cách đó được.
Với một người sáng lập phong trào Con đường Việt Nam chỉ
hiểu về "quyền con người" theo cách hiểu của trẻ con thì
phong trào này nên nghĩ đến việc phát kẹo cho các em nhỏ là
thích hợp nhất.
Luật gia Thái Hoàng
___________________
<em>ICCPR: Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính
trị</em>
<em>ICESCR: Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội
và văn hóa</em>
<em>UDHR: Tuyên ngôn quốc tế về quyền con người, 1948</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/tin-tuc/20121011/luat-gia-thai-hoang-ban-them-ve-phong-trao-con-duong-viet-nam),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét