Lâu nay đa số chúng ta thường quen với một cách hiểu
<em>nhân quyền</em> hay <em>Quyền Con Người</em> là những vấn
đề chính trị. Nhưng thật ra <a
href="http://danluan.org/tin-tuc/20120831/phong-trao-con-duong-viet-nam-phat-dong-cuoc-thi-viet-voi-chu-de-quyen-con-nguoi-va">Quyền
Con Người</a> là những điều thiết thực liên quan đến cuộc
sống hàng ngày của chúng ta, từ cơm áo gạo tiền đến hạnh
phúc và hưởng thụ cuộc sống.
Nếu ai đó đang phải sống thiếu thốn, bệnh tật không
có điều kiện để chữa trị, thất nghiệp không có trợ
cấp, già cả thiếu người chăm sóc; trẻ em lang thang cơ
nhỡ,… thì QUYỀN ĐƯỢC HƯỞNG MỘT MỨC SỐNG THÍCH ĐÁNG
của mình đã không được đảm bảo.
Những ai đang vật lộn với cuộc sống, đầu tắt mặt
tối làm quần quật suốt ngày, tăng giờ, tăng ca mà đồng
lương và thu nhập vẫn không đủ để nuôi gia đình thì đó
là QUYỀN ĐƯỢC TRẢ CÔNG XỨNG ĐÁNG VÀ HƯỞNG CHẾ ĐỘ THÙ
LAO CÔNG BẰNG, HỢP LÝ NHẰM ĐẢM BẢO SỰ TỒN TẠI CỦA BẢN
THÂN VÀ GIA ĐÌNH đã không được tôn trọng.
Ít ai trong chúng ta mà không phải mất ăn mất ngủ để
lo chạy trường cho con, để lo tiền đóng rất nhiều các
khoản chi phí "tự nguyện" lẫn bắt buộc cho con ăn học.
Cũng không ít trường hợp bậc làm cha mẹ đã đau như cắt
ruột vì buộc phải cho con mình nghỉ học bởi không đủ
tiền. Đó là do QUYỀN ĐƯỢC HỌC TẬP, ĐƯỢC GIÁO DỤC MIỄN
PHÍ (ít nhất ở bậc tiểu học và trung học cơ sở) đã không
được thực hiện đầy đủ cho chúng ta.
Các QUYỀN nói trên đều là QUYỀN CON NGƯỜI hay NHÂN QUYỀN.
Nạn bạo hành trẻ em và phụ nữ hay lao động vị thành niên
hoặc nạn nô dịch hoặc bị buộc làm việc như nô lệ đều
là những điều mà QUYỀN CON NGƯỜI không cho phép: "không ai
bị bắt làm nô lệ hoặc bị cưỡng bức làm việc như nô
lệ", "các bà mẹ và trẻ em có quyền được hưởng sự
chăm sóc và giúp đỡ đặc biệt". Tuyên ngôn quốc tế về
Quyền con người quy định như vậy.
Nạn tảo hôn hay hôn nhân ép buộc hoặc cấm đoán hôn
nhân chính là sự vi phạm QUYỀN CON NGƯỜI của cha mẹ đối
với con cái mình: QUYỀN CỦA NAM NỮ ĐƯỢC KẾT HÔN VÀ XÂY
DỰNG GIA ĐÌNH KHI ĐỦ TUỔI MÀ KHÔNG PHẢI HẠN CHẾ VÀ PHÂN
BIỆT ĐỐI XỬ.
Nếu có ai đó bị ăn cắp bản quyền tác phẩm thì đã
có người xâm phạm QUYỀN ĐƯỢC BẢO VỆ CÁC QUYỀN LỢI VẬT
CHẤT VÀ TINH THẦN TỪ CÁC SÁNG TẠO của mình. Cũng là QUYỀN
CON NGƯỜI đấy.
Và những ai đó buộc phải chuyển nhượng tài sản của
mình cho người khác, tổ chức khác mà mình không muốn nhưng
phải làm vì ảnh hưởng bởi quyền lực và tiền bạc của
những người đó, tổ chức đó thì QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN
VÀ KHÔNG BỊ TƯỚC ĐOẠT TÀI SẢN MỘT CÁCH ĐỘC ĐOÁN của
mình đã bị xâm hại nghiêm trọng. Đừng nghĩ những vấn đề
đất đai không liên quan đến QUYỀN CON NGƯỜI.
Bạn đã từng bao giờ bị hoặc lo lắng điện thoại
mình bị nghe lén, thư tín của mình bị đọc trộm, phòng ngủ
mình bị nhìn trộm, quay lén? Hoặc bạn có phản ứng khó chịu
không khi ai đó bỗng nhiên lăng mạ, chửi bới mình? Người
bình thường thì không thể chấp nhận được những điều như
thế vì đó là những QUYỀN CON NGƯỜI của chúng ta mà chúng ta
không muốn bị người khác xâm phạm.
Nếu người thân của ta bị tra tấn, đánh đập, bị đối
xử tàn ác không có tính người, thậm chí là chết thì đó
không chỉ là chuyện không may mà phải hiểu rằng những rủi
ro bất hạnh đó sẽ không xảy ra nếu những người thực thi
pháp luật có ý thức tôn trọng để không chà đạp lên QUYỀN
CON NGƯỜI của nạn nhân – QUYỀN ĐƯỢC SỐNG ĐƯỢC AN TOÀN,
ĐƯỢC TÔN TRỌNG NHÂN PHẨM CÁ NHÂN và QUYỀN KHÔNG BỊ TRA
TẤN, BỊ ĐỐI XỬ TÀN BẠO.
Rồi một lúc nào đó phải chứng kiến người thân mình
bị ra trước vành móng ngựa, bị buộc xưng là bị cáo, bị
đối xử như một phạm nhân dù chưa có bản án, bị trở nên
thấp cổ bé họng trước những người của Viện kiểm sát
thì đó là lúc quan tòa đã không bảo vệ được QUYỀN ĐƯỢC
ĐỐI XỬ NHƯ NGƯỜI KHÔNG CÓ TỘI VÀ QUYỀN BÌNH ĐẲNG TRƯỚC
TÒA ÁN của chúng ta. Đó chính là QUYỀN CON NGƯỜI cho cả
những người thực sự phạm tội đi nữa, không được tước
đoạt của họ.
Không chỉ ở các phiên tòa hình sự mà ngay cả trong
những việc tranh chấp, kiện tụng dân sự, chắc cũng không ít
trường hợp sự thật và tiếng nói của thường dân không có
chút giá trị gì đối với những lời phán quyết. QUYỀN
ĐƯỢC BẢO VỆ CÔNG BẰNG TRƯỚC PHÁP LUẬT đã bị đồng
tiền và những quan hệ thân thế làm cho chỉ còn tồn tại
trên giấy vào những lúc như vậy.
Có lẽ đã có nhiều người phải trải qua tâm trạng
bức rứt, dày vò, thậm chí là xấu hổ vì đã không dám lên
tiếng ủng hộ những việc làm mà mình thấy là đúng đắn.
Ngay cả khi những việc đó được thực hiện bởi những
người mình đã từng thân thiết và biết là người tốt, có
nhân cách. Không những không dám giúp đỡ mà mình còn phải xa
lánh những người đó và gia đình họ vì sợ liên lụy. Lại
QUYỀN CON NGƯỜI ư? Đúng, là QUYỀN CÓ NGHĨA VỤ VỚI CỘNG
ĐỒNG MÀ CHỈ Ở ĐÓ NHÂN CÁCH CỦA MÌNH MỚI CÓ THỂ PHÁT
TRIỂN ĐẦY ĐỦ. Nếu chúng ta thấy có quá nhiều cái xấu,
kém đạo đức đang tồn tại thì nguyên nhân chính là các
quyền con người này đang bị thiếu vắng.
Không chỉ chuyện của người khác, ngay cả chuyện của
chính mình mà ta không dám lên tiếng. Nhiều người cứ phải
chịu đựng bao oan trái xảy ra hàng ngày đối với mình, gây ra
bởi những người đang được trả lương bằng tiền mình
đóng thuế. Những người đó đáng lẽ phải đảm bảo cho
mình QUYỀN ĐƯỢC HƯỞNG SỰ PHỤC VỤ CỦA NHÀ NƯỚC MỘT
CÁCH CÔNG BẰNG thì lại tạo ra sự nhũng nhiễu để mình phải
đút lót cho họ. Không những vậy họ còn áp bức để mình
không dám mở miệng ca thán về những điều sai trái của họ.
Đó chính là sự xâm phạm QUYỀN TỰ DO BÀY TỎ Ý KIẾN của
con người. Nếu quyền này được đảm bảo thì ngay cả khi
chúng ta chưa có điều kiện để không bỏ phiếu cho họ thì
cũng buộc họ phải tỉnh ngộ mà làm tốt hơn trách nhiệm
của mình.
Khi mọi người được tự do bày tỏ ý kiến của mình
đối với những việc làm và công chức của chính quyền thì
khi đó mới có thể đảm bảo được rằng Ý CHÍ CỦA NHÂN
DÂN LÀ CÁI GỐC CỦA QUYỀN LỰC CHÍNH PHỦ. Đây chính là
QUYỀN LÀM CHỦ ĐẤT NƯỚC, cũng là một QUYỀN CON NGƯỜI của
chúng ta. Một khi mà quyền làm chủ đất nước của người
dân bị xâm phạm thì không chỉ quyền lợi của mỗi cá nhân
mà cả lợi ích và chủ quyền quốc gia cũng sẽ bị xâm lấn,
đến mức có thể trở thành nô lệ, thuộc địa.
Để con người có thể thụ hưởng được các QUYỀN
nói trên thì QUYỀN CON NGƯỜI còn bao gồm cả QUYỀN CỦA MỖI
NGƯỜI ĐƯỢC HIỆN THỰC HÓA CÁC QUYỀN CỦA MÌNH BẰNG CÁC
NỖ LỰC TRONG NƯỚC LẪN HỢP TÁC QUỐC TẾ. Do vậy không có
gì sai trái khi chúng ta tìm kiếm sự hỗ trợ từ nước ngoài
để giúp tăng cường và bảo vệ quyền con người cho mình.
Vì để có thể chống lại có hiệu quả sự xâm phạm
quyền lợi của mình từ những người khác nên QUYỀN CON
NGƯỜI không thể thiếu các QUYỀN BIỂU TÌNH, ĐÌNH CÔNG,
QUYỀN ĐƯỢC LẬP HỘI HOẶC TỰ DO THAM GIA CÁC TỔ CHỨC để
cùng nhau bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình.
Và để con người khác với các động vật khác, có
thể phát triển thành những xã hội ngày càng văn minh hơn thì
QUYỀN CON NGƯỜI đương nhiên là phải có các QUYỀN TỰ DO TƯ
TƯỞNG, TÍN NGƯỠNG VÀ TÔN GIÁO, QUYỀN TỰ DO TRUYỀN BÁ HOẶC
GIỮ QUAN ĐIỂM CỦA MÌNH MÀ KHÔNG BỊ CAN THIỆP, ÁP ĐẶT VÀ
QUYỀN KHÔNG BỊ BẮT BUỘC PHẢI THEO MỘT TỔ CHỨC HOẶC TÔN
GIÁO HAY MỘT TƯ TƯỞNG NÀO CẢ. Có như vậy thì con người
mới có thể luôn sáng tạo ra những cái mới ngày càng tốt
đẹp hơn cho cuộc sống vật chất lẫn tinh thần của mình.
Có lẽ ít có những gì đang diễn ra trong cuộc sống
hàng ngày của chúng ta mà không liên quan đến QUYỀN CON
NGƯỜI. Có thể chúng ta không thể nhớ hết từng tên gọi
của các quyền này nhưng chắc chắn một điều là tất cả
những gì liên quan đến sự tồn tại và phát triển của con
người đều liên quan đến QUYỀN CON NGƯỜI. Nếu chúng ta còn
thấy bất an trong cuộc sống, còn phải chịu thiếu thốn và
phải bị sợ hãi thì khi đó chính là QUYỀN CON NGƯỜI của
chúng ta còn chưa được tôn trọng và bảo vệ đầy đủ.
Mục tiêu cao cả nhất của các QUYỀN CON NGƯỜI được
xác lập trong Tuyên ngôn Nhân quyền toàn thế giới của Liên
Hiệp Quốc chính là để đảm bảo cho con người ở khắp mọi
nơi trên thế giới có được một cuộc sống không phải
thiếu thốn, không bị sợ hãi để tự do mưu cầu hạnh phúc
của mình, xây dựng và bảo vệ nhân phẩm của mình. Từ đó
góp phần làm cho thế giới hòa bình, thịnh vượng và văn minh.
Bản Tuyên ngôn này đã được cụ thể hóa thành hai bản Công
ước quốc tế về các Quyền Dân sự, Chính trị, Kinh tế, Xã
hội, Văn hóa mà Nhà nước Việt Nam đã ký kết nhằm cam kết
tôn trọng và bảo vệ các Quyền này cho nhân dân Việt Nam từ
năm 1982. Sau đó Hiến pháp hiện hành cũng đã quy định và
bảo vệ các quyền đó cho công dân Việt Nam. Việc sửa đổi
Hiến pháp hiện nay cũng đã được xác định là nhằm tôn
trọng và bảo vệ hơn nữa QUYỀN CON NGƯỜI.
Do vậy nếu chúng ta viết chia sẻ hiểu biết và trải
nghiệm về Quyền con người của mình thì không có gì phạm
pháp cả. Đây chính là cách để hưởng ứng việc sửa đổi
Hiến pháp và giúp cho Nhà nước làm việc này được tốt hơn.
Và cũng để chính mình hiểu biết hơn. Nếu bạn kể được
một bài học của mình để làm sao có được tốt hơn một
trong các QUYỀN nêu trên thì thật là đáng quý. Nhưng nếu chưa
có được kinh nghiệm đó thì chỉ cần nói về suy nghĩ mà
mình cho rằng sẽ giúp cải thiện được các QUYỀN này thì
cũng rất có giá trị rồi. Không cần văn hay, chỉ cần viết
đúng suy nghĩ thật của mình thì nó sẽ hay.
Chúc bạn thành công.
Trần Văn Huỳnh
<center><img src="http://danluan.org/files/u23/danluan_a082.jpg" /></center>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/tin-tuc/20120921/phong-trao-con-duong-viet-nam-viet-gi-de-du-thi-quyen-con-nguoi-va-toi),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét