Tầm nhìn công nghệ - Doanh nhân không ngoài cuộc

"Tập đoàn không sản phẩm" là một hiện tượng có thật
ở Việt Nam, thay vì tập trung phát triển những sản phẩm chủ
lực, góp phần tạo ra sức mạnh bền vững của nền kinh tế,
các tập đoàn này và một phần lớn các công ty đang hoạt
động lại nhắm đến các đầu tư hoặc đầu cơ ngắn hạn,
thiếu bền vững. Một trong những nguyên nhân chính của tình
trạng này là việc thiếu tầm nhìn công nghệ và thiếu cập
nhật về các trào lưu công nghệ mới của giới doanh nhân.

Tại một buổi tọa đàm về chủ đề "Tầm nhìn Công
nghệ" dành cho giới doanh nhân, Tiến sĩ Giáp Văn Dương đã
có cuộc trao đổi với với nhiều doanh nhân trẻ tại TP. Hồ
Chí Minh vào ngày 13/05/2012 tại trường doanh nhân PACE.

<em>Ông khái quát thế nào về bối cảnh cũng như sự cần kíp
của việc áp dụng công nghệ vào sản xuất đối với việc
phát triển kinh tế của một quốc gia?</em>

<strong>Tiến sĩ Giáp Văn Dương:</strong> Trong vài năm trở lại
đây, thế giới đã chứng kiến nhiều cuộc khủng hoảng lớn,
như khủng hoảng về tài chính (2008), khủng hoảng lương thực
ẩn sau cuộc khủng khoảng tài chính 2008, khủng hoảng nợ Châu
Âu… Một trong những nguyên nhân chính của điều này là đầu
cơ và chụp giật ích ngắn hạn đã trở thành phổ biến trên
toàn cầu, tạo ra một nền kinh tế ảo, hay "kinh tế đánh
bạc". Theo thống kê, năm 2007, mỗi ngày trên thị trường
chứng khoán Mỹ có tới 70 ngàn tỷ USD luân chuyển mua bán, và
toàn thế giới là 120 ngàn tỷ USD, trong khi tổng GDP của thế
giới chỉ khoảng 60 ngàn tỷ USD/năm, tức là bằng một nửa
số tiền lưu chuyển trên thị trường chứng khoán trong một
ngày. Cũng trong năm này, tổng giá trị của thị trường tài
chính phái sinh đã lên đến một triệu tỷ USD, gấp mười
lần tổng GDP của cả thế giới trong thế kỷ XX. Những con
số khổng lồ và vô lý, phải không?

Vậy lượng giá trị được trao đổi lớn như vậy lấy ở
đâu ra? Câu trả lời là không ở đâu cả. Chúng chỉ là
những con số. Tức là những giá trị ảo. Nền kinh tế thực
tế đang trở thành nền kinh tế ảo. Khủng hoảng vì thế sẽ
không tránh khỏi. Thực tế cho thấy, các cuộc khủng hoảng
lớn xảy ra ngày càng gần nhau hơn. Đây có thể coi là hệ
quả tất yếu của nền kinh tế ảo, mang nặng tính đầu cơ
chộp giật này.

Như vậy, có thể nói, phía sau các cuộc khủng hoảng tài
chính, khủng hoảng lương thực, khủng hoảng nợ là một cuộc
khủng hoảng khác, cơ bản hơn, là khủng hoảng mô hình phát
triển, không chỉ ở từng doanh nghiệp mà còn ở quy mô quốc
gia. Điều này gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc cần
tìm kiếm các mô hình phát triển bền vững, trong đó có việc
quay lại với việc sản xuất ra các sản phẩm thực sự. Suy
cho cùng, chính sản xuất mới là xương sống của nền kinh
tế, và sản phẩm thực mới làm nên sức mạnh thực của doanh
nghiệp. Nhưng muốn sản xuất thì phải có công nghệ. Đó là
lý do vì sao doanh nhân cần phải có tầm nhìn công nghệ.

<em>Nền kinh tế ảo là một mô hình phát triển không bền
vững, vậy tại sao vẫn có rất nhiều nước, nhiều doanh
nghiệp chạy theo mô hình này?</em>

Trả lời câu hỏi này là cả một câu chuyện dài. Nhưng nói
ngắn gọn thì đây là trò chơi của các ông lớn. Trong một
nền "kinh tế đánh bạc" như vậy, họ là những chủ sòng,
nên luôn thu lợi nhanh và nhiều nhất. Nhiều người thấy vậy
nên cũng làm theo. Nhưng khi quá sức chịu đựng của nền kinh
tế thì khủng hoảng nhất định sẽ xảy ra. Những doanh
nghiệp làm ăn nghiêm túc, và những người lao động thiện
lương, cũng sẽ bị cuốn vào như những nạn nhân.

<em>Xét về góc độ định hướng phát triển, chính ông cũng
từng hỏi rằng Việt Nam sẽ là gì của thế giới?</em>

Đúng vậy! Đây là một câu hỏi dằn vặt cho tất cả những
ai quan tâm đến sự phát triển của Việt Nam. Giáo sư Philip
Kotler có gợi ý rằng "Việt Nam là bếp ăn của thế giới".
Nhưng tôi, và có lẽ rất nhiều người nữa, chưa thỏa
nguyện, nên vẫn tiếp tục tìm câu trả lời, trước hết là
về mặt lý thuyết. Và tôi cho rằng, người thực sự trả
lời được câu hỏi này không phải là những người làm chính
sách, cũng không phải các học giả, mà chính là các doanh nhân.

Hiện giờ thì chưa có câu trả lời rõ ràng, nhưng tôi tin
rằng câu trả lời sẽ dần phát lộ trong sự vận động của
nền kinh tế và của những nghiên cứu lý thuyết trong thời
gian tới.

<em>Theo ông, trong 10 năm nữa, Việt Nam sẽ là gì của thế
giới?</em>

Bản thân tôi không thể tiên đoán Việt Nam sẽ là gì của
thế giới trong 10 năm nữa. Nhưng tôi cho rằng, để phát triển
được thì Việt Nam phải trở thành một hội điểm đầu tư,
vườn ươm ý tưởng.

Muốn vậy, nhà nước cần có cơ chế và chính sách đúng dẫn
đường. Còn chuyện đầu tư cái gì, ươm gieo ý tưởng nào,
là chuyện cụ thể của nhà đầu tư và các doanh nhân.

<em>Nếu các nước phát triển hạn chế việc đầu tư ra nước
ngoài thì liệu có còn cơ hội phát triển cho những đất
nước đang cần nguồn vốn đầu tư nước ngoài như Việt Nam
hiện nay?</em>

Đúng là đang có những kêu gọi từ những nước phát triển
hạn chế đầu tư sản xuất ra nước ngoài nhằm khôi phục
năng lực sản xuất trong nước. Tuy nhiên, họ cũng chỉ tính
chuyện giữ lại một số ngành sản xuất chủ chốt, có
thương hiệu. Do đó, nhu cầu đầu tư sản xuất ở nước
ngoài vẫn rất lớn. Đối với một nước đang phát triển và
đi sau như Việt Nam thì điều đáng quan tâm là chọn nguồn
đầu tư vào lĩnh vực nào thì phù hợp và góp phần phát
triển bền vững cho đất nước mình.

Ở mức độ nhỏ hơn, thì đối với doanh nghiệp, bài toán
đặt ra là sản xuất cái gì và như thế nào để trước hết
là cạnh tranh, và sau đó là phát triển bền vững được.
Điều này lại một lần nữa đòi hỏi các doanh nhân phải có
một tầm nhìn công nghệ, vì sản xuất bao giờ cũng đi liền
công nghệ.

<em>Ông đánh giá như thế nào về thực trang áp dụng công
nghệ của các doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam, đặc biệt
là các doanh nghiệp vừa và nhỏ?</em>

Chắc chắn là còn rất yếu và hạn chế. Đây là tình trạng
chung của Việt Nam. Trong năm 2010, Việt Nam chỉ đăng ký được
hai sáng chế tại Mỹ, trong khi Nhật có đến hơn 44.000, Đài
Loan hơn 8000. Ngay cả những tập đoàn công nghệ lớn của
Việt Nam cũng không sở hữu một sáng chế công nghệ nào. Bên
cạnh đó, năng suất lao động và mức lương của nhân công
Việt Nam chỉ ở mức bằng 2,5% so với nhân công Mỹ. Điều
này không phải do công nhân Việt Nam làm việc ít thời gian
hơn, sức khỏe kém hơn hay lười làm việc hơn, mà do công
nghệ chúng ta đang sử dụng lạc hậu hơn so với họ rất
nhiều. Tất nhiên, cũng phải kể đến sự kém phát triển của
nền kinh tế nói chung nữa.

<em>Vậy mấu chốt để các doanh nghiệp giải quyết vấn đề
này nằm ở chỗ nào thưa ông?
</em>
Tôi cho rằng các doanh nghiệp phải chuyển hướng. Thay vì tập
trung đầu tư vào những thứ ngắn hạn, tìm kiếm lợi nhuận
trước mắt thì cần phải tính đến chuyện phát triển bền
vững, thông qua việc phát triển sản xuất ra các sản phẩm
thực sự có khả năng cạnh tranh, hoặc cung cấp các dịch vụ
đích thực. Mà muốn làm được điều này thì một lần nữa,
doanh nhân cần phải am hiểu về công nghệ. Nói cách khác, doanh
nhân phải có tầm nhìn công nghệ để định hướng phát
triển cho doanh nghiệp của mình.

<em>Xin cám ơn ông!</em>

Hải Ninh (lược ghi)

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12686), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!