Phạm Ngọc Cương - Từ Marx đến Văn Giang

<div class="special_quote">Không có gì bất biến. Học thuyết Marx
hay bất kỳ tư tưởng, học thuyết nào cũng phải thay chuyển.
Nếu không nó sẽ thành vật cản cho sự phát triển và hóa...
phản động. Tranh luận, nhìn xét lại một số điểm của học
thuyết Marx là điều cần thiết. Bài viết của một trí thức
Việt hải ngoại- tiến sĩ Phạm Ngọc Cương đụng chạm đến
một số điểm vốn được xem là "nhạy cảm", nhưng là
một phản biện khoa học tích cực, và đặc biệt thú vị khi
tác giả dùng để liên tưởng, dẫn giải đến câu chuyện
thời sự Văn Giang. Nếu ai đó muốn phản bác hãy tranh luận
bằng những luận cứ, diễn giải khoa học, khách quan, xin chớ
vội vã qui chụp hồ đồ. Bài viết phản ánh quan điểm riêng
của tác giả, không nhất thiết phải đồng nhất với góc
nhìn và quan điểm của website Một góc nhìn khác- TDN.</div>

<div class="boxright300"><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhMHhTcfb_Zh9_WuylEVCj-caYk4s9hPdajrfNMlRntDCQ6lbn6FW8OEzW0uvO3qtD0J695htdunJkxRbyH1w_5jJ0MeWhyW1ibucjjQzbJoeSjN5c38KuwuvHCP-s_KsvR6xjmJDgY_Ks/?imgmax=800"
/></div>

<h2>1- Nô lệ tư tưởng:</h2>

Thực tế là thước đo kiểm chứng chân lý. Theo qui
chiếu này, chủ nghĩa Marx có rất nhiều luận điểm nghe thì
nhân bản và tiến bộ, nhưng áp dụng vào cuộc sống lại
thành đi ngược lại trào lưu tiến hóa thành... phản động!

Marx minh định rõ ràng và chính xác rằng hạ tầng cơ
sở quyết định thượng tầng kiến trúc. Và nếu hiểu
"lịch sử tất cả các xã hội từ trước đến nay là lịch
sử của đấu tranh giai cấp"(1) là chỉ hiểu theo bề mặt
của vấn đề. Phải hiểu là lịch sử của loài người từ
thuở khai sinh lập địa đến nay là lịch sử của phát triển
phương thức sản xuất mới là hiểu đúng gốc của vấn đề.

Karl Marx thấy nguồn gốc của bất công xã hội là do
việc phương tiện sản xuất bị tập trung vào tay một số ít
người vì vậy cần công hữu hóa để tạo sự bình đẳng
tiếp cận và quá trình này sẽ tạo ra một quan hệ sản xuất
mới. Khi mỗi người đều có sự tiếp cận bình đẳng với
công cụ lao động, và "sự phát triển tự do của mỗi
người là điều kiện cho sự phát triển tự do của mọi
người"(2) thì xã hội sẽ dân chủ và ưu việt hơn vạn lần
dân chủ tư sản và điều đó sẽ dẫn đến một hiệu quả
lao động vượt trội so với chủ nghĩa tư bản. Có ai ngờ
công hữu hóa ở những thể chế độc tài lại (...) tập trung
của cải vào tay một số kẻ nhân danh vì dân, vì nước vì
sự phát triển... và gây nỗi sợ hãi, phẫn uất cho quần
chúng khi quyền về sự tiếp cận công bằng với tư liệu sản
xuất thành đặc quyền của thiểu số ban phát điều kiện
sống cho quảng đại.

Cũng theo Marx, tư bản sẽ không tự nguyện từ bỏ tài
sản của mình vậy cần phải có bạo lực cách mạng của
quần chúng để lật đổ nó, và vô sản một nước chưa đủ
lực làm việc này nên cần hợp lực, vô sản tất cả các
nước cần đoàn kết lại. Cần giành được chính quyền để
quốc hữu hóa tư liệu sản xuất, và cũng vì thế cần duy trì
chuyên chính vô sản để trấn áp và ổn định cái công hữu
ấy. Thực tế là bạo lực luôn nuôi dưỡng bạo lực và hận
thù, chứ không phải là động lực chính để khôi phục, tái
thiết và phát triển bài bản.

Nhiều quốc gia đã phải trả giá đắt cho việc coi
nhẹ sức sản suất mà coi quá nặng việc thiết lập quan hệ
sản xuất không tưởng mới. Ngay từ năm 1921 tức là sau cách
mạng tháng Mười có 4 năm, Lê Nin của nước Nga đã phải ra
chính sách kinh tế mới (NEP). Năm 1966 ông Kim Ngọc ở Vĩnh Phú
đã đề ra tư tưởng khoán hộ. Từ năm 1977 Đặng Tiểu Bình
ở Trung Quốc đã quyết liệt với đường hướng mèo đen hay
mèo trắng không quan trọng miễn là nó bắt được chuột. Tất
cả đều là sự tháo chạy tỉnh táo về kinh tế ra khỏi chủ
nghĩa Marx.

Thực hiện mô hình của Marx, vô hình chung xã hội tự
đánh mất động lực phát triển của sức sản xuất bằng
cách triệt tiêu tận gốc rễ sức sáng tạo cá nhân trên cơ
sở quyền tư hữu. Marx mới hiểu có máy móc... là công cụ lao
động và đất cát, tài nguyên ... là tư liệu sản xuất. Marx
đã không nhìn ra trên cơ sở có sự bảo hộ luật pháp về
quyền tư hữu và tự do, trí tuệ con người mới vừa chính là
công cụ lao động sắc bén nhất vừa là tư liệu sản xuất
phong phú nhất để làm thăng hoa mọi giá trị của cuộc sống
con người. Theo lăng kính Marx thì làm sao hiểu được các cậu
thanh niên trẻ gần như tay trắng về tư liệu và công cụ sản
xuất (theo kiểu hiểu của Marx) bắt đầu chỉ bằng khối óc
của mình trong thời gian ngắn kỷ lục lập ra các đế chế
công nghệ và tài chính hùng mạnh như Microsoft, Google, Facebook,
Apple... từ giành giật đất đai như giành giật tư liệu xản
xuất chính, cuộc chiến giữa các quốc gia tân tiến và công ty
văn minh giờ là cuộc chiến giành người, dành ưu thế về
chất xám và thị trường.

Từ khởi đầu bản Tuyên ngôn cộng sản khi Marx cùng
Engel viết vào năm 1848, các ông dùng từ "bóng ma" để chỉ
một trào lưu tư tưởng và chính trị cộng sản đang lên.
Thực tế học thuyết của các ông quả là cơn ác mộng, là
bóng ma thật cho quảng đại dân chúng nơi chính quyền luôn xào
nấu món ăn tư tưởng này. Là người cả đời thất bại trong
việc mưu sinh cho bản thân và gia đình, nhà kinh tế học Marx
có ngờ đâu những kẻ hậu sinh khoác hờ chiếc áo tư tưởng
của ông lại là những thế lực vô cùng hữu sản đang thỏa
sức bóc lột và tước đoạt dữ dội quần chúng lao khổ.

Việt Nam chưa bao giờ là một cái nôi tư tưởng triết
học của nhân loại. Nhưng cũng không vì thế mà chúng ta phải
quá thất vọng vì không mấy dân tộc có truyền thống tư
tưởng triết học. Tuy nhiên kém cái gì thì ta phải trả giá
đắt cho cái đó. Thất bại lớn nhất của chúng ta trong
chuyện này là luôn không đủ tầm vóc để đánh giá và nhìn
nhận các hệ tư tưởng đồng thời đủ bản lĩnh tránh xa các
cám dỗ tư tưởng hoang đường. Một cách ý thức hay vô thức,
luôn là nô lệ cho các hệ tư tưởng ngoại lai (...) Trường
hợp tốt nhất là du nhập được ít nhiều tinh túy, tệ nhất
là bê nguyên cái giáo điều của họ về. Khi xưng tụng là
nguyện tuyệt đối trung thành thì cũng đồng thời tự xác
nhận thân phận nô lệ. Về chuyện này tôi thấy cách hành xử
của Hồ Chí Minh là đúng khi ông không dấu dốt, tự nhận là
không có tư tưởng gì cả (...) Khi nói chuyện với nhiều quan
chức Việt đương nhiệm, tôi thấy họ vẫn luôn dẫn Marx coi
đó như chân lý, kinh điển, hoặc thích qui chiếu kinh nghiệm
cải cách của Trung Quốc. (...) Đấy chính là thân phận nô lệ
tư tưởng.

<h2>2- Phô diễn bạo lực?</h2>

Trong cương lĩnh chính trị 2/1930 tại Hương Cảng,
đảng CS Việt Nam tuyên bố sẽ làm cách mạng tư sản dân
quyền và cách mạng ruộng đất. Việt Nam tự do (phản đế -
dân tộc) và người cầy có ruộng (phản phong - dân chủ).
Phải nói đó là một cương lĩnh chính trị sáng suốt. Ở đây
nếu có sai thì chỉ sai về phương cách thực hiện, khi lạm
dụng bạo lực cách mạng và công cụ chuyên chính không chỉ
với thù ngoài mà cả với anh em trong nhà. Một đất nước cả
72 năm bí bích và luôn thất bại trong phương án tìm kiếm
độc lập (từ năm 1858 Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng tới
năm 1930 thành lập ĐCS) thì hướng dùng bạo lực để giải
bài toán dân tộc là có thể hiểu được. Truyền thống quật
khởi và khát khao dân tộc tự chủ luôn là một nhu cầu từ
tâm khảm mỗi người dân Việt. Tuy thế đảng Cộng sản còn
hiểu rõ rằng lòng yêu nước dẫu cao vậy vẫn chỉ như một
loại dầu gió, chưa đủ đô chiến thắng sức mạnh bạo lực
của nhà nước đô hộ. Chỉ có lời hứa cấp ruộng cho hơn
95% dân chúng sống nhờ ruộng mới có thể tạo ra một quần
chúng hừng hực làm cách mạng. Tự thân của khẩu hiệu này
đã đánh trúng vào gốc tư hữu tiềm ẩn trong mỗi con người
nói chung và nông dân Việt nói riêng. Chỉ tiếc rằng Việt
Minh- một tổ chức đã biết cách làm thành công tuần lễ
vàng, hũ cơm kháng chiến, chống giặc đói, giặc dốt và giặc
ngoại xâm lại không biết cách làm cải cách ruộng đất theo
hướng văn minh là vận động, áp thuế, ra chính sách điều
chỉnh là chính, mà lại đi tiến hành theo phương án phô diễn
bạo lực (...)

Khi cần hô hào quần chúng lao khổ, cương lĩnh đảng
là "không khi nào nhượng một chút lợi ích gì của công
nông"(4). Nhưng hôm nay, lịch sử đã sang trang, bà đỡ của
nền đại công nghiệp ở Việt Nam đã đến và chuẩn bị hành
nghề: phương thức sản xuất công nghiệp mới đang hình thành.
Xây cao ốc bán, cho thuê nhà xưởng đều có giá hơn canh tác
lúa gạo. Mâu thuẫn xã hội một lần nữa chỉ là bề nổi
của sự thay đổi phương thức sản xuất. Khi bữa cỗ tích
lũy tư bản đỏ cần được soạn lên mâm thì người nông dân
phải thành vật tế thần nghiệt ngã cũng là lẽ thường. Là
sản phẩm nối dài và tất yếu của cách làm kinh tế XHCN:
cải cách ruộng đất, cải tạo công thương nghiệp tư bản tư
doanh, đổi tiền, (....)... năm xưa nay là cưỡng chế giải tỏa
... (...) Âu cũng là điều dễ hiểu! (...) Cách làm thời công
nghiệp hóa vẫn trên cơ sở bổn cũ soạn lại. Đó là soán
đoạt và ép buộc chứ không phải thuyết phục, hợp tác và
chia sẻ lợi nhuận...Vì thế mới xuất hiện cảnh tượng
những người dân phải chít khăn tang kéo nhau ra đồng giữ
đất (...)

<h2>3- Thế kỷ thiếu anh hùng?</h2>

Rất nhiều lần tôi thấy trên báo chí, nghị quyết
nọ kia của nhà nước và đảng nói về sự chống phá của
các thế lực thù địch, cảnh giác nọ, cảnh báo kia. Ở hải
ngoại thì các sinh họat cộng đồng luôn nói về sự phá hoại
của các tổ chức cộng sản nằm vùng. Thật đau lòng khi thấy
người Việt còn cắn xé nhau và khi làm việc yếu kém thì đổ
vấy tội cho nhau. Chỉ biết rằng ba triệu người ở nước
ngoài đó cũng chả có tư chất gì đặc biệt hơn so với họ
hàng nơi quê nhà, đã không thể cầm theo mảnh đất nào của
Tổ quốc khi ra đi để chia lô hay ăn tiền giải tỏa, không
bán đi giọt dầu, cục than hay gram bôxít nào của đất nước,
cũng không tận dụng được sức nhân công rẻ mạt nào của
hơn 80 triệu bà con nơi quê nhà mà vẫn có tổng thu nhập cao
hơn tổng GDP ở quốc nội. Và mỗi năm vẫn tích cóp gửi về
quê hương cả 8-10% thu nhập của mình. Hiểu, giải thích hiện
tượng này thế nào cho đúng? Người Việt chưa có khả năng
tự tổ chức cho mình một mô hình phát triển kinh tế, quản
lý xã hội hiệu quả?! Thực tế là chính phủ Việt sau nhiều
chục năm vẫn chưa biết cách giải phóng hết tiềm năng con
người Việt.

Yếu tố đầu tiên và duy nhất vẫn là yếu tố con
người. Bao nhiêu năm nay tôi thấy có rất nhiều đánh giá khác
nhau về sự thất trận của miền Nam Việt Nam trong cuộc chiến
nửa sau của thế kỷ trước. Nguyên nhân hàng đầu phải nói
rõ mà lại ít được nói đến nhất là phía miền Nam đã
không tập hợp dưới cờ của mình được nhiều tướng tài
như phía miền Bắc. Ở hải ngoại, các bài phân tích về Hồ
Chí Minh thật nhiều, nhưng về mặt chính trị cả hơn thế kỷ
nay ở Việt Nam chưa có con người thứ hai có tầm vóc như vậy
(...)

Năm 1991 khi Liên bang Xô Viết đang tan ra từng mảng,
nói chuyện với các viện sỹ hàn lâm lỗi lạc của họ tôi
có hỏi là họ đánh giá thế nào về Lê Nin và Stalin. Họ nói
là đánh giá một di sản chính trị cần phải dựa vào cái hệ
thống mà nhân vật ấy nhào nặn ra và để lại cho hậu thế.
Về mặt này Stalin thành công hơn Lê Nin nhiều. Tuy nhiên một
hệ thống chính trị tốn bao xương máu mà sụp đổ sau có 70
năm chứng tỏ cái viễn kiến chính trị của những người sinh
đẻ ra nó là quá kém.

Kích cỡ vĩ đại của một vĩ nhân không phải bao giờ
cũng tỷ lệ thuận với kết quả phụng sự dân tộc của họ.
Về sự nghiệp cá nhân Phiden Castro thật vĩ đại, nhưng nếu
nước Cuba không có một lãnh đạo cá tính mạnh và bảo thủ
như ông thì sự đói nghèo và tụt hậu chắc đã sớm rời xa
thiên đường du lịch này rồi.

Putin vĩ đại! Ông hãm được cái bánh xe nước Nga
khỏi lao dốc, siết lại được một số đinh ốc sắp long
của nó, và lái nó lùi dần khỏi bờ vực nguy hiểm. Cùng
tiếp quản một đất nước đổ nát, có thể đánh giá Putin
kém Đặng Tiểu Bình ở chỗ là ông chỉ thấy yên tâm khi
phải nằm được ở đỉnh cao thực quyền hiến định. Nhưng
cũng có thể thấy đến nay ông hơn Đặng nhiều điểm. Ông
tiếp quản quyền lực từ khi còn khá trẻ. Luôn biết dành dù
chỉ một con đường thật nhỏ cho hiến pháp và pháp luật.
Chưa lần nào gây tội lớn để xấu muôn đời với dân như
vụ đàn áp Thiên An Môn. Chưa lần nào phải dùng chiến tranh
để tỏ "lòng trung" với thế lực quốc tế nào như việc
Đặng dạy Việt Nam "một bài học" năm 1979. (...) Còn Việt
Nam? Đành than thở theo kiểu nhà thơ Chế Lan Viên "ôi thương
thay những thế kỷ thiếu anh hùng"!

<h2>4- Trăn trở:</h2>

Nhà nước được xây dựng để bảo vệ giai cấp
thống trị hay để quản lý tốt xã hội?

Khi cả ngàn cảnh sát được huy động đến huyện Văn
Giang để cưỡng chế thu hồi đất của dân, tôi không hiểu
nếu cần làm việc đó ở Canada - một đất nước chỉ có 2
cảnh sát trên 1000 dân - thì chính quyền Canada phải huy động
cảnh sát của bao nhiêu thành phố và thị trấn nhỏ? (...)

Thật choáng khi dân chúng Bắc Triều đang đói ăn vàng
mắt mà cậu út Kim Jong Un làm lễ tưởng niệm cho người cha
Kim Jong Il tại quảng trường mang tên người ông Kim Nhật Thành
điều tới 70.000 quân. Để so sánh Canada là nước lớn thứ hai
thế giới về lãnh thổ (9.984.670km2), to gấp hơn 82,8 lần Bắc
Triều (120.540km2), có bờ biển dài 202.080km, biên giới trên bộ
là 8.890km, đang có tranh chấp lãnh thổ với cả Mỹ, Nga, Đan
Mạch, đôi khi còn gửi quân ra ngoài thực hiện dăm ba cái
nghị quyết của Liên hợp quốc (ví dụ nghị quyết cấm bay
ở Libya tốn của Canada 347 triệu đô la) mà toàn bộ quốc
phòng từ tướng đến quân chỉ có vẻn vẹn 68 ngàn người.
Gom toàn bộ lính kỹ thuật, lính chiến..., sỹ quan quân đội
Canada không đủ sỹ số làm một lễ tưởng niệm như tay chơi
Bắc Hàn phô diễn.

Cả ngàn cảnh sát tập trung trấn áp dân ở Văn Giang
hay cả 70 ngàn quân lính tụ tập ở quảng trường Bắc Hàn
biểu thị sự kém cỏi của chính phủ trong công nghệ trị
quốc. (...) Chính phủ văn minh và nhân bản cần phô diễn và
tự hào theo kiểu khác. Chính quyền Canada mới thông báo là năm
2012 đóng cửa 3 nhà tù. Vì các nhà tù liên bang hiện có tổng
15 ngàn giường và vẫn còn nhiều giường trống. Vì tỷ lệ
tội phạm giảm và những nhà tù cũ không đủ tiêu chuẩn là
mỗi tù nhân phải có phòng riêng. Các công ty độc lập luôn
làm các trắc nghiệm xã hội. Gần đây thành phố Vaughan (một
thành phố vệ tinh của đại đô thị Toronto) đăng tải ý dân.
98% cư dân đánh giá là chất lượng cuộc sống ở đây tốt.
83% dân chúng cho rằng dịch vụ dân chúng nhận được tương
xứng với đồng thuế mà họ đóng. 82% dân chúng hài lòng với
sự chi dùng của chính quyền thành phố. Vậy mà dù chỉ cần
mắc một lỗi nhỏ trước ngày bầu bán không rõ chính quyền
đương nhiệm có qua nổi sự khắt khe của dân chúng để đắc
cử nhiệm kỳ tới không?

Cuối cùng đất nước ta tuy ở hàng chót cũng đang
xếp hàng vào vòng quay công nghiệp hóa. Để tránh tai nạn và
văng ra ngoài dù muốn hay không phải hiểu luật chơi. Ở cuộc
chơi này căng thẳng nhất là sự thừa mứa việc cung ứng sản
phẩm. Một Trung Quốc sản xuất dư thừa toàn bộ hàng trung và
thấp cấp cho cả thế giới tiêu dùng. Nếu mất tiêu một
nước Trung Quốc thì có Ấn Độ thế chỗ ngay. Nếu không có
Ấn thì vài nước nhỏ như Srilanka, Bangladesh, Cambodia và
Indonesia cho chạy hết công suất, hàng hóa vẫn đầy ứ mọi
hang cùng ngõ hẻm của thế giới. Công nghiệp ô tô hôm nay thì
có công suất gấp 3 đến 4 lần khả năng tiêu thụ. Thiếu
toàn bộ nền công nghiệp xe hơi của bất kỳ nước nào dù
Mỹ, Nhật hay Trung Quốc thì xe hơi xứ khác vẫn cứ lấp đầy
khoảng trống và thị trường không vì thế mà căng thẳng
thiếu xe.

Tiếp đó cần hài hòa nhu cầu phát triển và nhu cầu
tiêu thụ. Nhu cầu có công việc để bảo đảm cuộc sống và
nhu cầu thụ hưởng cuộc sống. Để không thành nô lệ và kẻ
làm công muôn đời cho nước ngoài, cách duy nhất là phải đưa
xã hội Việt giàu có lên, biến xã hội đó thành một xã hội
chăm lao động, tích cực tích lũy và tiêu thụ hợp lý. Muốn
bứt phá được vậy thì phải phát huy sức sáng tạo tối đa
của mỗi trí tuệ Việt. Chìa khóa để khai thông cách cửa đó
là xác lập quyền tư hữu. Thật ngớ ngẩn và phi chính trị
khi luật sở hữu trí tuệ - nơi bảo hộ quyền cho thiểu số
thông thái - được thông qua từ năm 2005 mà đến giờ còn
không thông qua quyền tư hữu đất đai cho quảng đại dân
thường. Sự bình đẳng về hành lang pháp lý là sự bảo đảm
an toàn và tối đa nhất cho sự tự do tỏa sáng của mỗi cá
nhân.

Có những nền tảng đạo đức, phong cách sống cùng
lý tưởng có thể đúng trong quá khứ mà lại sai trong hiện
tại. Trung thành với một người (vua, chúa, chủ) hoặc một
dòng họ, một tôn giáo hoặc một hệ tư tưởng, một đảng
phái, một xí nghiệp đều là lỗi thời, con người tự do là
con người chỉ trung thành với quyền làm người cho ra con
người dù được viết thường hay viết hoa mà tạo hóa đã ban
phát. Chân lý đã được khẳng định tới hai lần trong cả hai
bản tuyên ngôn độc lập Mỹ và Việt:

"Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình
đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm
được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền
tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".(5)

PNC, Toronto tháng 4/2012

(Bài viết đã được biên tập cắt bỏ một số
đoạn. Mong được sự cảm thông của tác giả- TDN)

- (1), (2) Tuyên ngôn đảng Cộng Sản -1848 Friedrich Engels
& Karl Marx

- (3) - Cương lĩnh chính trị 2/1930

- (4) - Bình Ngô Đại cáo- Nguyễn Trãi.

- (5) - Tuyên ngôn độc lập năm 1776 của Hoa Kỳ

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12633), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!