Đào Tuấn - Đâu là chiếc đũa thần chống tham nhũng?

<em><strong>Lương không bao giờ là chiếc đũa thần chống tham
nhũng bởi một lẽ rất đơn giản: Không ai vì nghèo mà tham
nhũng cả!</strong></em>

<center><img src="http://daotuanddk.files.wordpress.com/2012/05/tnhung.jpg"
/></center>

Ban chỉ đạo TƯ về PCTN sẽ trực thuộc Bộ Chính trị, do
trực tiếp Tổng bí thư làm Trưởng ban. Tái lập Ban Nội chính
TƯ, cơ quan thường trực của BCĐ. Không thành lập BCĐ tỉnh,
thành phố mà tỉnh ủy, thành ủy sẽ trực tiếp lãnh đạo
công tác phòng, chống tham nhũng. Đây là những quyết định
quan trọng vừa được quyết định tại Hội nghị lần thứ 5
BCH TƯ Đảng vừa bế mạc sau 9 ngày họp.

Hội nghị TƯ 5 đã dũng cảm nhìn nhận vào sự thật: "Công
tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt yêu cầu đề
ra. Quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với
những biểu hiện tinh vi, phức tạp, chưa được ngăn chặn,
đẩy lùi, gây bức xúc xã hội". Nhưng đây là những sự
thật lặp đi lặp lại, kéo dài năm này qua năm khác.

Có quá nhiều nguyên nhân, nhấn mạnh là những nguyên nhân cũ
rích. "Chưa quyết tâm lãnh đạo và gương mẫu trong đấu
tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí"; "Những bất cập về
thể chế, trong việc ban hành, thực thi luật pháp, cơ chế,
chính sách về quản lý kinh tế – xã hội; Những "sơ hở,
bất cập, thiếu công khai, minh bạch, tình trạng "xin –
cho"; "Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…

Nguyên phó tổng Thanh tra Chính phủ ông Vũ Phạm Quyết Thắng
nói trên Tuổi trẻ rằng mô hình Ban chỉ đạo hiện nay vẫn
còn mang tính chất hành chính trong hoạt động. Dường như
"tính chất hành chính" chỉ là một cách nói. Bởi sự
nghiêm trọng và phổ biến của tham nhũng cho thấy nguyên nhân
quan trọng nhất là sự bất lực của bộ máy phòng chống tham
nhũng.

Vì vậy, sự độc lập tương đối khi BCĐ trực thuộc Bộ
Chính trị và việc BCĐ ở địa phương tách khỏi cơ quan hành
chính có vẻ là "chìa khóa" nâng cao hiệu quả của cuộc
đấu tranh phòng chống tham nhũng. Thực ra, việc tách BCĐ ra
khỏi hành pháp thực ra đã được Tổng Thanh tra Chính phủ
Huỳnh Phong Tranh đề xuất tại phiên họp của Ủy ban Thường
vụ QH tháng 10-2011. Tổng Thanh tra dẫn ý kiến đề xuất của
40-50% số địa phương" cho rằng chống tham nhũng nên "tách
hẳn với hoạt động quản lý, điều hành…". Bởi nếu vừa
hoạt động, điều hành, vừa chống tham nhũng từ chính các
hoạt động, điều hành có khác gì "vừa đá bóng, vừa thổi
còi"!

Tuy nhiên, sự độc lập không phải là tất cả, như TBT Nguyễn
Phú Trọng nhấn mạnh: Không phải cứ lập BCĐ là xoay chuyển
ngay được tình hình như "một chiếc đũa thần".

Vậy thì đâu là "chiếc đũa thần" cho công tác phòng chống
tham nhũng?

Nhiều người đã nói đến liều thuốc "Lương đủ sống".
Chính Hội nghị TƯ lần này cũng đã nhấn mạnh phải "tạo
bước đột phá trong việc tạo nguồn, bảo đảm cho cải cách
tiền lương" bởi "chi tiền lương là chi cho đầu tư phát
triển, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ và minh bạch
hóa các quan hệ xã hội". Tuy nhiên, lương không bao giờ là
chiếc đũa thần chống tham nhũng bởi một lẽ rất đơn giản:
Không ai vì nghèo mà tham nhũng cả.

Còn nhớ năm ngoái, khi một quan chức ở Cần Thơ tổ chức
đám cưới cho con với dòng chức danh Phó BCĐ tham nhũng ghi to
đoành trong thiệp cưới, có tờ báo dẫn lời "tân khách"
là một doanh nghiệp nói rằng: Không thân thiết với gia đình
ông này lắm, nhưng thấy dưới tên cán bộ ghi chức danh quá to
nên "cả nể" đi dự tiệc. Còn ông Phó Ban, giải trình về
đám cưới hơn trăm ô tô đậu kín sân, khách mời ngồi kín
sảnh 90 bàn, và về dòng chức danh trên thiệp cưới đã đổ
phắt cho "con cháu ở nhà" tổ chức in thiệp đã để luôn
tên và chức danh của ông còn ông chỉ "in chức danh ở một
số thiệp gửi mời cán bộ".

Phó chánh văn phòng Thường trực Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung
ương về phòng, chống tham nhũng Phạm Anh Tuấn có lần đã nói
đại ý: Cái nguy hiểm nhất là xã hội bình thường hóa, chung
sống hòa bình với tham nhũng. Ông đòi hỏi: Ngay trong nội bộ
các cơ quan, tổ chức, đơn vị cũng phải biết dị ứng với
cái đó.

Chiếc đũa thần, nếu có, không phải là Ban chỉ đạo nằm ở
đâu, có độc lập hay không, cũng khó có thể đòi hỏi
"lương tâm và trách nhiệm" của những người có quyền
chức, phải là thái độ xã hội, phải bắt đầu bằng sự
quyết liệt của cơ quan phòng chống tham nhũng và phải từ
một cơ chế cần có để người dân có thể giám sát.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/12634), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!