đầu tiên năm 2006. Bộ trưởng Bộ Nội vụ bấy giờ là ông
Đỗ Quang Trung phát biểu: "Chính phủ đang đề nghị Quốc
hội cho phép thí điểm dân bầu trực tiếp chủ tịch xã".
Đó cũng là thời điểm TP HCM, lần đầu tiên, đệ trình một
dự án chính quyền đô thị.
5 năm sau đó, "chính quyền đô thị" lại được
nhắc tới với việc vào tháng 10-2011, Đà Nẵng "đề nghị
thay tên UBND thành Ủy ban hành chính", và gần đây nhất,
"bầu trực tiếp thị trưởng" tại Hà Nội.
Tuy nhiên, đến giờ thì một cựu Bộ trưởng Bộ Nội vụ
khác là ông Trần Văn Tuấn khẳng định: "Không thể HĐND
bầu ra các phó chủ tịch và ủy viên UBND, còn chủ tịch lại
do dân bầu". Còn nguyên chủ tịch UBND TP Hoàng Văn Nghiên thì
phát biểu: "Thử một lần để cho dân bầu".
Liệu có nên "thí điểm" suốt 5-6 năm qua với một quyền lựa
chọn đương nhiên của người dân. Và liệu có nên dùng từ
"thử"?
Dù Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng- hiện là Ủy viên
BCT, Chủ tịch QH cho rằng "Chúng ta đã bầu trực tiếp trưởng
thôn rất tốt, tiến tới bầu trực tiếp chủ tịch xã,
phường. Như vậy chuyện của xã là do dân địa phương ở đó
quyết định.". Nhưng kể từ thời điểm Bộ trưởng Đỗ Quang
Trung phát biểu năm 2006, đến tận tháng 11 vừa rồi, khi lần
đầu tiên diễn ra những cuộc "bầu trực tiếp" trưởng thôn
ở Bình Thuận, TTXVN vẫn trang trọng đưa tin, kèm nhận định:
"So với các cuộc bầu cử trước đây, bầu cử Trưởng thôn,
khu phố nhiệm kỳ này thể hiện tính công khai, minh bạch, dân
chủ". Còn việc bầu trực tiếp Chủ tịch xã mới ở mức thí
điểm. Ở cấp tỉnh/thành phố, câu chuyện "bầu trực tiếp"
được nhắc đi nhắc lại, đẩy đi đẩy lại, nhưng chỉ trong
các hội nghị.
Chuyện ở thôn, do người dân thôn quyết định. Chuyện ở xã,
đang thí điểm để do người dân địa phương quyết định.
Còn ở tỉnh, câu chuyện bầu trực tiếp đã được Đà Nẵng
đề nghị từ năm 2008 nhưng cho đến nay, người dân tỉnh vẫn
chưa được quyết định chuyện của mình.
Năm 2008, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Bá Thanh đã gây
sốc dư luận khi thống báo phương án trình Trung ương xin Trung
ương cho TP Đà Nẵng tổ chức để dân trực tiếp bầu Chủ
tịch UBND TP. "Sẽ có ít nhất 3 ứng viên tham gia tranh cử".
"Người đắc cử sẽ lựa chọn các Phó chủ tịch, Chủ tịch
các quận, huyện, đồng thời có quyền cách chức những
người đó nếu không hoàn thành nhiệm vụ mà không phải thông
qua HĐQT". "Nếu bầu chủ tịch mà nhiệm kỳ làm việc của anh
không thực hiện được cam kết thì nhiệm kỳ sau đừng hòng
dân họ bầu cho. Mình thì ai lên chủ tịch làm tròn vo nhưng
nhiệm kỳ sau vẫn được làm tiếp". Toàn những ý tưởng dân
chủ tân tiến xứng đáng được vỗ tay.
Dù sau đó, vì lý do này, lý do khác, câu chuyện nói xong
rồi phải để đó, nhưng rồi Đà Nẵng, vẫn là ông Nguyễn
Bá Thanh đã xin phép, và được TƯ nhất trí, việc thí điểm
bầu trực tiếp chức danh "Bí thư thành ủy". Năm đó, ngoài
ông Nguyễn Bá Thanh, còn có 3 ứng viên khác, gồm một phó bí
thư kiêm chủ tịch UBND TP, một Phó bí thư thường trực và
Trưởng Ban tổ chức Thành ủy. Kết quả có vẻ "đúng như dự
đoán", đúng như truyền thống khi cả 3 ứng viên, ngoài ông
Thanh, đều "xin cảm ơn sự tín nhiệm" và "xin rút khỏi danh
sách đề cử". Tuy nhiên, về hình thức, không thể có bình
luận nào khác ngoài đánh giá đây rõ ràng là một bước tiến
dài trong tiến trình đảm bảo quyền dân chủ trực tiếp của
người dân.
Có thể việc bầu trực tiếp chủ tịch xã, thị
trưởng, hay bí thư còn nhiều lý do để có thể phải cẩn
trọng, để chưa thể tiến hành một cách đại trà như việc
người dân "cấp thôn" được quyết định "chuyện của mình",
nhưng rõ ràng, với một quyền đương nhiên của người dân,
thì rất không thể dùng chữ "thử". Bởi nếu thử không dùng
chữ thử, thì đây sẽ là chuyện rất đỗi bình thường và
những trường hợp Đà Nẵng sẽ không gây ra sự chú ý đến
như thế.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/10950), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét