mình trong các cuộc tụ tập) là một trong những quyền con
người cơ bản và hiến định của tất cả mọi người sinh
sống trên lãnh thổ Hungary, bất kể là công dân sở tại hay
người nước ngoài</em>".
<center><img src="http://danluan.org/files/u1/sub02/1314980224.nv_.jpg"
width="600" height="450" alt="1314980224.nv_.jpg" /></center>
<center><em>Ðảng cực đoan JOBBIK biểu tình chống bản Hiến
pháp mới của Hungary (cách tòa nhà Quốc hội chừng 100m) -
Ảnh: Trần Lê </em></center>
Từ vài tháng nay, kể từ khi chính quyền Trung Quốc gia tăng
chính sách gây hấn tại Biển Ðông, đe dọa an ninh và sự toàn
vẹn lãnh thổ của Việt Nam - đặc biệt, kể từ khi người
Việt trong và ngoài nước liên tiếp tổ chức những cuộc
biểu tình yêu nước - NCTG đã nhận được nhiều câu hỏi
của bà con trong cộng đồng.
Ða phần những thắc mắc liên quan đến khả năng tổ chức
tại Hungary một cuộc tuần hành bày tỏ ý chí tự cường dân
tộc, phản đối tham vọng xâm lấn tại Biển Ðông của Bắc
Kinh, thông qua việc tuyên bố "đường lưỡi bò" và liên
tiếp có những biểu hiện dùng vũ lực đối với ngư dân,
cũng như xâm phạm hải phận Việt Nam.
Cho dù các thông tin "nóng sốt" nhất có thể được đăng
tải và phân tích hàng ngày, cập nhật hàng giờ trên các
phương tiện truyền thông, thì nhu cầu được giải đáp những
câu hỏi (có thể "đời thường", bình dân nhất) vẫn là
mong muốn của nhiều độc giả, nhất là đối với những ai
quan tâm đến những gì xảy ra xung quanh mình
Không phải ngẫu nhiên mà mạng tin điện tử [index] (Hungary),
đã mở một chuyên mục hỏi và đáp trên tinh thần: "Để
bạn khỏi "quê" khi phải cất lời trong một đám đông. Sẽ
có người, thay bạn, đặt những câu hỏi đơn giản nhất mà
có thể bạn không dám đặt...", với mục đích cung cấp
thông tin ở mức phổ thông cho người đọc trong những vấn
đề nổi cộm của đời sống kinh tế, chính trị, xã hội,
ngoại giao...
Một số bài với tính chất như vậy đã được NCTG chuyển
ngữ tại đây: "<a
href="http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=1987">Hỏi
và đáp về cúm A/H1N1</a>", "Xung đột tại dải Gaza: Vì
đâu" (<a
href="http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=1749">Phần
1</a> và <a
href="http://nhipcauthegioi.hu/modules.php?name=News&op=viewst&sid=1753">Phần
2</a>), v.v..., và nhận được sự quan tâm của nhiều độc
giả. Trên tinh thần đó, NCTG sẽ mở một mục "Hỏi và đáp
về..." tương tự, như một thử nghiệm giúp bạn đọc tiếp
cận những thông tin, chủ đề hữu ích và cần thiết cho tri
thức và đời sống hàng ngày.
Mong nhận được những ý kiến góp ý, "xây dựng" của quý
độc giả! (NCTG)
<center>* * *</center>
<em>- Chúng ta có được biểu tình chống chính sách bành
trướng của Trung Quốc tại Hungary không? </em>
Có, đương nhiên, tại sao không? Nhưng... bình tĩnh, từ từ đã
nào...
<em>- Cậu lại định giở luật ra chứ gì? Thôi được, sống
ở Tây, phải quen... cái gì mà cậu hay bảo ấy nhỉ...
"thượng tôn pháp luật" hả? OK, chỉ đừng lôi những cái
quá khó hiểu ra đây thôi nhé...</em>
Không có gì khó hiểu cả, mọi thứ đơn giản thôi mà. Ở
Hungary, quyền biểu tình, mít tinh, xuống đường, tuần hành,
biểu dương lực lượng... được quy định chung trong cái gọi
là <strong>Ðạo luật Tụ tập</strong> (dạo này cậu hay nghe
trên truyền thông Việt Nam cụm từ "tụ tập đông người",
đúng không?).
Tự do tụ tập (và tự do thể hiện ý nguyện của mình trong
các cuộc tụ tập) là một trong những quyền con người cơ
bản và hiến định của tất cả mọi người sinh sống trên
lãnh thổ Hungary, bất kể là công dân sở tại hay người
nước ngoài.
Bên cạnh quyền tự do lập hội, quyền tự do tư tưởng,
quyền tự do công bố những suy nghĩ, ý kiến của mình, quyền
tự do lương tâm, quyền tự do tôn giáo... thì tự do tụ tập
cũng là một phần của những quyền tự do mang tính tập
thể...
<em>- Ngắn gọn lại đi xem nào! Lắm quyền quá, ù cả tai...
</em>
... nghĩa là, đó là những quyền của các tổ, nhóm trong xã
hội. Những tổ, nhóm như thế được hình thành và hoạt
động tự do, người dân có quyền tham gia hay không tham gia,
nhưng nhà nước hay bất cứ tổ chức, cá nhân nào khác không
được phép ngăn cản.
Ði sâu thêm chút nữa, quyền tự do tụ tập gắn bó chặt chẽ
với quyền tự do lập hội, vì sự hành xử quyền tự do tụ
tập là bước đầu của sự lập hội, mặt khác, tụ tập là
điều kiện cần thiết, tiên quyết của sự lập hội, tổ
chức các tổ, nhóm...
<em>- Lạc đề quá, tớ không muốn hội hè gì, rắc rối rách
việc lắm, chỉ cần được đi biểu tình phản đối bọn Tàu
thôi. Trở lại vấn đề chính đi, đừng "chính trị chính
em" gì cả!</em>
Tùy cách nhìn của cậu, thế nào là chính trị. Thực chất,
quyền tự do tụ tập là một phần của tự do ngôn luận, vì
ai cũng có quyền cùng những người khác công khai thể hiện
quan điểm của mình trong những công việc chung, về những sự
kiện mà xã hội quan tâm...
<em>- Nói thì hay, nhưng dễ bị quy chụp là "ý kiến của
thiểu số", "phản động" lắm đấy... </em>
Trong những xã hội dân chủ và văn minh (Hungary tớ tạm liệt
vào hàng đó) thì tự do ngôn luận không phải chỉ là thứ
đặc quyền của những quan điểm hay ho, đẹp đẽ, được
đông đảo các thành viên của xã hội hưởng ứng - mà cả
những giai tầng hay tổ, nhóm bị coi là thiểu số, ít được
ưa thích, cũng có quyền lên tiếng.
Thế nên luật pháp Hungary đảm bảo quyền lên tiếng công khai
của những nhóm thiểu số về chính trị, quan điểm, tôn giáo,
tín ngưỡng... như cậu chẳng hạn. Chỉ cần cậu tôn trọng
pháp luật và các bổn phận, thì nhà nước không thể cấm
cậu thể hiện sự bất mãn, bất bình... và vận động người
khác cũng làm như cậu...
<em>- Hượm đã, tạm thời tớ chả phàn nàn gì nhà nước
Hungary cả, tớ chỉ đang bất bình với bọn Tàu Cộng
thôi...</em>
Thì cũng vậy, xét trên góc độ "tụ tập đông người".
Chỉ cần cậu tuân thủ vài nguyên tắc. Thứ nhất, tụ tập
phải <span class="underlined-text">ôn hòa</span>: thay vì thể hiện
ý kiến quan điểm của mình (cái này cậu cứ tự nhiên, tha
hồ!), cậu đừng phá phách, sử dụng vũ lực, hoặc làm những
trò phi pháp khác...
<em>- Thế nào là ôn hòa? Ði lại im phăng phắc, không cờ hoa,
biểu ngữ, miệng dán băng keo? </em>
Cậu đùa à? Mặc sức phất cờ, hô khẩu hiệu, hò hét thả
cửa cũng chả sao, nếu cậu muốn phản đối ai đó hoặc cái
gì đó. Thế mới là biểu tình chứ... Miễn là đừng mang theo
vũ khí, đừng hành hung người khác...
Và cái này liên quan đến điểm thứ hai mà cậu phải để ý:
cậu không được bắt người khác đi cùng cậu, buộc họ
phải nghe cậu phát biểu hay hò hét. Ai thích họ sẽ tự đi
cùng cậu... bản chất của sự tụ tập được quy định trong
luật là người tham dự phải tự nguyện...
<em>- Cái này không sao, bản thân tớ cũng tự nguyện thôi mà,
làm gì có ai bắt buộc hay... cho tiền đâu? Ta vào cuộc đi,
cụ thể vào nhé: phải xin phép ai và như thế nào? </em>
Nói một cách chính xác thì ở Hungary, tụ tập không phải xin
phép...
<em>- Tự do nhỉ, làm gì có chuyện như thế? </em>
Nếu cậu tụ tập ở nhà riêng, tại công sở, nhà văn hóa...
thì cậu thậm chí còn chả cần phải nói với chính quyền. Bao
lần cậu đi dự Tết Trung Thu, đón Xuân, họp hành cộng
đồng... đấy...
<em>- OK, nhưng tớ muốn đi biểu tình ngoài đường kia mà? </em>
Thì cái đó gọi là tụ tập ở nơi công cộng. Khi đó, không
phải cậu, mà người tổ chức sự kiện có trách nhiệm thông
báo với chính quyền - tối thiểu 72 giờ trước khi sự kiện
diễn ra - cụ thể là cơ quan công an sở tại. Ở Budapest thì
là Sở Cảnh sát Budapest...
<em>- Thế thì khác gì ở ta? Họ sẽ cấm thôi! Thế mà bảo là
không phải xin phép!</em>
Bỏ cái khái niệm "xin – cho" đã ăn sâu vào óc cậu mấy
chục năm nay đi nào! Ở đây, đơn giản chỉ là, Ban tổ chức
đệ một thông báo bằng văn bản lên cảnh sát, cảnh sát họ
sẽ xem xét, và cứ đúng luật thì họ "ghi nhận" thông báo
đó, và cậu tha hồ biểu tình. Vậy thôi...
Nhớ nhé, không có "xin", "cho" gì ở đây cả...
<em>- Nghe được đấy... thế cảnh sát họ sẽ "xem xét" cái
gì để tớ được đi biểu tình? </em>
Rất đơn giản: chỉ cần "sinh hoạt" của cậu không ảnh
hưởng một cách quá nghiêm trọng tới sự hoạt động của
các cơ quan lập pháp và tư pháp (tòa án), và ở lộ trình mà
cậu sẽ đi, có thể tổ chức được giao thông theo cách khác
(theo tuyến đường khác)...
<em>- Ồ, đừng lo mà, tớ chỉ đi trên vỉa hè, rất trật tự,
không làm phiền ai đâu... </em>
Tùy cậu, nếu cậu muốn thì cứ tha hồ đi dưới lòng
đường, biểu tình thì phải "đường ta ta cứ đi" mới ấn
tượng và đạt "hiệu quả thẩm mỹ" chứ. Miễn là những
cái này (thời điểm, địa điểm hoặc lộ trình, lượng
người dự tính, các dữ liệu của nhóm chủ trương, v.v...)
phải được thông báo trước cho cảnh sát bằng văn bản.
<em>- Nếu chỉ thế thôi thì quá dễ dàng... tớ sợ họ sẽ
cấm vì nhiều lý do khác chứ. Ví dụ họ không thích người
nước ngoài "làm loạn", thêm vào đó, Hungary đang thân
thiện với Trung Quốc mà... </em>
Cảnh sát Hungary tuyệt đối không được đưa ra quyết định
cấm vì lý do chính trị, họ không có quyền làm điều đó vì
trên nguyên tắc, họ là cơ quan bảo vệ trật tự trị an chứ
không liên quan đến đảng phái nào, cũng chả phải quan tâm
đến "lợi ích" của chính phủ. Slogan của họ là "Phục
vụ và bảo vệ" dân kia mà...
Ðương nhiên, khi đệ thông báo, Ban tổ chức cần nêu mục
đích hoặc "chương trình nghị sự" của cuộc tụ họp,
nhưng chỉ "để biết" mà thôi. Cảnh sát không quan tâm, và
càng không bao giờ có quyền xem xét nội dung, lý do biểu tình,
hoặc bác bỏ biểu tình vì nó "không phù hợp", "phản
động", v.v...
Nhắc lại nhé, cảnh sát chỉ có thể cấm tụ họp vì hai lý
do đã nhắc tới ở trên và nhóm chủ trương có thể kiện
quyết định hành chính đó của cảnh sát lên tòa trong vòng 3
ngày kể từ khi nó được công bố. Khi ấy, tòa sẽ ra phán
quyết trong vòng 3 ngày tiếp tới...
<em>- Tự do vô chính phủ quá nhỉ... Thế tớ mới hiểu tại
sao bên này người ta cứ biểu tình dài dài... Sao chính phủ
họ lại... khờ thế nhỉ, cứ để dân họ "chửi" cho? </em>
Nói đúng ra thì làm gì có ai thích bị "chửi", bị làm khó?
Chính phủ mà được "rảnh tay" thi họ cũng cấm tiệt ấy
chứ, tớ nghĩ vậy...
Có điều, trở lại những gì đã nói ở đầu, bên này chính
phủ hay bất cứ ai cũng phải "thượng tôn pháp luật". Sau
bao nhiêu năm, Châu Âu mới "kiện toàn" được những nguyên
tắc pháp luật dân chủ và tôn trọng người dân đến thế,
và chính phủ nếu muốn yên chuyện thì cứ vui vẻ (bề ngoài)
mà "ngậm bồ hòn làm ngọt" thôi...
Vấn đề cơ chế nó quan trọng ở chỗ đó. Cơ chế lành mạnh
thì người dân được tự do, được đối xử bình đẳng và
văn minh hơn, hạn chế được rất nhiều sự lạm quyền, độc
đoán, thậm chí phi nhân...
<em>- Thôi, thôi, lại tìm cách "xả" đấy hả... Tớ đang
nghĩ, ngộ nhỡ chỉ có tớ và vài người nữa muốn "tụ
tập tự phát", "đi ngang qua"... thì sao nhỉ? Cậu biết
đấy, tiếng tăm tớ ú ớ, thấy công an là sợ... nói gì đến
chuyện vác mặt lên Sở Cảnh sát xin phép?</em>
Lại "xin phép" rồi, tớ nhắc lại: chỉ cần "thông báo"
thôi!
OK, câu hỏi cậu thông minh phết đấy, mà dân Hung họ cũng đã
nghĩ đến chuyện đó rồi. Mấy năm trước, Tòa án Hiến pháp
Hungary đã ra phán quyết liên quan đến vấn đề ấy.
Thứ nhất, tụ tập tự pháp thì không cần phải thông báo, vì
làm gì có... Ban tổ chức đâu?
Thứ nhì, có những trường hợp khẩn cấp mà người ta không
thể chờ 72 tiếng kể từ khi thông báo thì mới đi biểu tình.
Tòa án Hiến pháp "phán" rằng, bản thân việc thông báo
muộn không thể là lý do để cấm biểu tình, tuần hành ôn
hòa...
Nghĩa là cậu sẽ có rất nhiều lựa chọn đấy, nếu cậu
muốn thể hiện lòng yêu nước thông qua việc tham gia, hoặc
tổ chức biểu tình ở bên này...
<em>- Nghe mà sướng! Nhưng có nhiều lựa chọn quá, đâm hoa
mắt, chưa biết chọn cái nào... Vả lại, nhiều người cứ
bảo tớ, "Thăng Long phi chiến địa", "Tàu nó dọa thôi,
nó không dám làm gì ta đâu", "đã có Ðảng và Nhà nước lo
hết rồi, mỗi người cứ gắng làm tốt phần việc của mình
đi"...</em>
<em>Mà tớ thì, nói thật, dạo này làm ăn kém, khủng hoảng
quá, lại cứ hay bê trễ chợ búa vì ngóng tin tức "mạng lề
trái", thu nhập sút giảm, vợ hay la lắm, cũng nao núng tinh
thần. Phải để xem cái đã...</em>
Thì có ai bắt cậu phải làm gì đi ngược lại mong muốn của
cậu đâu. Cứ bình tâm mà suy xét.
Cứ bảo Tây họ hời hợt, nhưng tớ thấy như Hung chẳng hạn,
họ có rất nhiều câu hay ho về tình yêu nước, Tổ quốc. Như
câu này chẳng hạn: "Có thể yêu Tổ quốc theo nhiều cách,
nhưng không thể không yêu Tổ quốc" (Sokféleképpen lehet
szeretni a hazát, de a hazát nem szeretni, nem lehet - Vadai Ágnes).
Ðơn giản đúng không, mà đáng suy ngẫm lắm đấy. Một nước
nhỏ, yếu, trong lịch sử cứ tham chiến lần nào to là ắt
lại bại trận thảm hại lần ấy, đất đai thì bị cắt tùm
lum cho nước ngoài, ấy thế mà một bà Quốc vụ khanh cũng nói
được câu khá chí lý, đất nước ấy cần tôn trọng và khâm
phục lắm đấy...
<em>- Biết rồi, khổ lắm... Tớ đi nấu cơm đây, vợ réo
rồi...</em>
Trần Lê
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9833), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét