là vì lý do gì). Truyện kể năm 2000 hay Thời của thánh thần
tôi đều không mua được bản in và chỉ có thể đọc trên
internet. Nhưng có một trường hợp ngoại lệ, một cuốn sách
tuyệt vời đến mức khi nhận được bản in với chữ ký
tặng của những người góp công xuất bản nó ở ngay giữa
Sài Gòn, tôi đã quên sạch sự vô duyên của mình trước đây.
Đó là cuốn <em><a
href="http://danluan.org/files/books/Trai_suc_vat.pdf">Trại súc
vật</a></em> của George Orwell.
Phần lớn trong chúng ta chẳng biết gì về Orwell. Có thể đây
là lần đầu tiên bạn nhìn thấy cái tên này. Đó là điều
bình thường.
Việt Nam là đất nước nơi người ta thường lầm tưởng câu
nói nổi tiếng "<em>Mọi quyền lực đều có xu hướng tha hóa
và quyền lực tuyệt đối thì tha hóa tuyệt đối</em>" (All
power tends to corrupt and absolute power corrupts absolutely) là của
Nelson Mandela. Trong số những người người hiếm hoi biết tác
giả của cách ngôn vĩ đại ấy là John Dalberg-Acton hầu như
không có ai để ý rằng ông còn nói một câu khác: "<em>Chủ
nghĩa xã hội dẫn tới chế độ nô lệ</em>" (Socialism leads to
slavery – một số nguồn dẫn là "means" thay vì "leads").
Và tác phẩm của George Orwell, tác phẩm chưa bao giờ có hy
vọng được xuất bản chính thống tại Việt Nam, sẽ cho bạn
biết tại sao và làm thế nào mà chủ nghĩa xã hội lại đồng
nghĩa với chế độ nô lệ.
Nếu bạn đã kịp google trong lúc phân vân có nên đọc tiếp
bài đánh giá này hay không, hẳn bạn đã biết Orwell là người
thế nào. Nghe có vẻ khó tin, nhưng nhà văn này thực sự là
một người theo chủ nghĩa xã hội, chỉ có điều, như chính
ông bộc bạch trong lời đề tựa ở bản dịch tiếng Ukraine,
"<em>trở thành người theo trường phái xã hội vì căm thù
cách người ta đàn áp và khinh thường tầng lớp công nhân
công nghiệp nghèo khổ chứ không phải vì thán phục xã hội
theo kế hoạch hoá về mặt lý luận.</em>"
Đó là cơ sở để Orwell, một nhà văn (đồng thời là nhà báo
và một số loại nhà khác), thẳng tay châm biếm Liên Bang Xô
Viết đương thời vốn rất huyền bí (một cách tốt đẹp)
trong mắt nhiều người phương Tây và những mặt trái của nó
bằng một tiểu thuyết đã được dịch ra gần 70 ngôn ngữ và
không bao giờ vắng mặt trong các bảng xếp hạng văn chương
thế kỷ XX.
Điều khiến cho bất kỳ độc giả nào cũng phải nghiêng mình
thán phục là tác giả đã dự đoán quá đúng những bất ổn
bên trong xã hội tự như Liên Xô: giai cấp thống trị mới
hình thành, người dân bị bóc lột, trí thức hèn nhát không
dám lên tiếng,…
Cần phải nhớ rằng cuốn sách được xuất bản từ năm 1945,
khi mà Liên Xô vừa vươn tới đỉnh cao bằng chiến thắng
trước Đức Quốc Xã và chế độ quân phiệt Nhật Bản. Orwell
mất năm 1950, tức là ông cũng không bao giờ có cơ hội được
thấy Liên Xô bộc lộ những điểm yếu của nó rồi dần dần
suy thoái.
Nhưng diễn biến của câu chuyện, từ việc hai con lợn Snowball
và Napoleon chuyên quyền cho tới các vụ xử tử, từ sự hèn
nhát của con lừa Benjamin cho tới sự ngu ngốc đáng thương
của ngựa Boxer, từ bài "quốc ca" bị cấm cho đến những
thỏa hiệp giữa lũ lợn với loài người,… Tất cả khắc
họa chính xác những mặt trái của một xã hội đã đi chệch
khỏi mục tiêu tốt đẹp ban đầu của nó – như thể đây là
một cuốn <em><a
href="http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_v%E1%BB%81_n%C3%B4_l%E1%BB%87">Đường
về nô lệ</a></em> dạng văn chương.
Không có gì lạ khi cuốn sách bị cấm xuất bản ở Việt Nam.
Theo ngôn ngữ "lề phải" thì nó "quá nhạy cảm". Nhưng
dù bạn ở lề nào thì tôi cũng thành thật khuyên bạn, như
một vị tiền bối tôi cực kỳ kính trọng đã khuyên tôi,
Trại súc vật là một cuốn sách tuyệt đối không thể bỏ
qua.
Cuốn sách sẽ không kêu gọi bạn đứng lên làm một cuộc
cách mạng mới, tàn khốc và đẫm máu như những gì Snowball và
Napoleon đã làm. Tất nhiên, nó cũng chẳng khuyên can bạn điều
gì. Chỉ có lương tâm của bạn tự lên tiếng, rằng đừng
ngây thơ như Boxer, đừng hèn nhát như Benjamin, đừng vô cảm
như những con vật trong trại và tất nhiên, đừng như lũ lợn.
Orwell làm báo trong nhiều năm, và ông thấm nhuần nguyên tắc
của nghề báo: nói ra sự thật và để cho cộng đồng tự
đánh giá và quyết định.
Hãy đọc sách, sau đó phản ứng thế nào là quyền của bạn.
<center><strong><a
href="http://danluan.org/files/books/Trai_suc_vat.pdf">Bấm vào đây để
tải xuống cuốn sách dưới dạng PDF</a></strong></center>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/9857), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét