href="http://donga01.blogspot.com/2011/05/trung-quoc-tan-cong-viet-nam.html">Vụ
tàu hải giám Trung Quốc tấn công tàu thăm dò dầu khí của
Việt Nam trong vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam</a>
đã khiến truyền thông Việt Nam đập Trung Quốc một cách sôi
động khác thường, thậm chí có thể nói hiện tượng như
vậy là lần đầu tiên kể từ thời chiến tranh biên giới
giữa Việt Nam và Trung Quốc ở thập kỷ 80 của thế kỷ
trước trở lại đây. Đặc điểm như vậy không thể không
dẫn đến câu hỏi điều gì thực sự ở đằng sau sân khấu?
Bởi vì ai cũng biết rằng một trong những đặc điểm đặc
trưng của nhà nước Việt Nam là truyền thông nằm trong tay nhà
nước. Tất nhiên tôi không biết điều gì ở đằng sau sân
khấu. Nhưng như thường lệ, tôi tư biện để tìm những
điểm nhìn tham chiếu về vấn đề đang xảy ra. Tôi thấy có 3
khả năng:
1. Đây là sách lược phá vỡ chiến lược liên kết song
phương của Trung Quốc với từng thành viên ASEAN.
2. Đây là sách lược nhằm đạt được vấn đề gì đó ở
Đối thoại Shangri La sắp diễn ra.
3. Đây là vấn đề nhân sự
Ở khả năng thứ nhất có thể thấy gần đây Trung Quốc đạt
được thỏa thuận với Indonesia tuần tra chung trên biển. Nếu
Indonesia là quốc gia lân cận với Trung Quốc thì tuần tra chung
trên biển không có vấn đề gì, đằng này Indonesia là quốc
gia cách rất xa Trung Quốc. Tuần tra chung trên biển như vậy
không khác nào là một thỏa thuận của Indonesia đồng ý với
lập trường của Trung Quốc về một phần vấn đề của biển
Đông, ít nhất là ở khu vực Hoàng Sa và bắc Trường Sa. Làm
ầm ĩ vụ tàu hải giám này khiến thỏa thuận của Trung Quốc
và Indonesia ở vào thế chông chênh, khó thực thi.
Ở khả năng thứ hai, vụ tàu hải giám diễn ra ngay trước
thềm Đối thoại Shangri La. Một vụ phức tạp sẽ thu hút sự
chú ý và như vậy nhằm tới một mục đích nào đó. Mục
đích nào đó thật khó suy đoán, nhưng biết đâu vài ngày tới
chúng ta lại có thể suy đoán thì sao.
Ở khả năng thứ ba, ai là người đang cầm trịch đường lối
ngoại giao của Việt Nam. Tất nhiên, Việt Nam là một quốc gia
mà lãnh đạo thường mang tính tập thể. Nhưng ở đấy không
thể không có những vai trò của cá nhân. Đảng hội Đảng
vừa diễn ra dường như cho thấy đã để khuyết vấn đề
nhân sự lãnh đạo cho ngành ngoại giao. Điều này cũng cho
thấy Đại hội Đảng hoặc chưa nhận thức đầy đủ về
tầm quan trọng của ngành ngoại giao, hoặc nhân sự có khúc
mắc gì đấy. Nhưng rõ ràng tháng sau đã phải có quyết định
chính thức về nhân sự lãnh đạo ngành ngoại giao, và thời
điểm này là thời điểm đã có quyết định. Vậy vấn đề
ở đây là tân quan, tân chính sách hay Trung Quốc đang gây sức
ép về nhân sự, hay ở một tình thế yếu hơn về sức ép là
nắn gân tân quan? Tư biện của tôi chỉ đạt tới điểm này,
không phân tích sâu hơn được nữa.
Nhưng cũng có thể đặt ra câu hỏi nếu Trung Quốc không gây
sự thì Việt Nam đâu có ra kế sách phản ứng được. Thật
ra, có thể thấy chuyện cắt cáp đâu phải lần đầu tiên
diễn ra, chỉ có trước đây không thấy Việt Nam phản đối
mạnh mẽ. Vậy có phải Việt Nam đã chịu tới mức không thể
chịu đựng được hơn nữa nên phải bật lại? Thật khó mà
biết. Nhưng lại có thể thấy lần này Trung Quốc phản ứng
lại cũng mạnh mẽ như chưa từng thấy kể từ thời kỳ
chiến tranh biên giới Trung Việt. Trung Quốc leo thang, nhưng
Việt Nam lại đang có dấu hiệu xuống thang. Hai hôm nay chưa
thấy người phát ngôn của Việt Nam lên tiếng. Hôm nay (2/6) <a
href="http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/23913/phan-doi-hai-quan-tq-dung-sung-uy-hiep-ngu-dan-vn.html">chỉ
thấy người phát ngôn của Việt Nam lên tiếng về vụ tàu
Trung Quốc bắn ngư dân</a>, chứ không lên tiếng về <a
href="http://donga01.blogspot.com/2011/05/trung-quoc-leo-thang.html">phát
ngôn của Trung Quốc hôm 31/5 về vụ đụng độ tàu này</a>.
Nếu người phát ngôn của Việt Nam không lên tiếng nữa về
chuyện này thì có thể thấy Việt Nam đã lùi bước. Vớt vát
lại có thể là cuộc biểu tình cuối tuần này. Có thể suy
đoán Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào nếu cuộc biểu tình
sẽ diễn ra. Nếu Trung Quốc phát ngôn yêu cầu Việt Nam đảm
bảo an ninh cho người Trung Quốc ở Việt Nam, không kích động
tinh thần bài Hoa thì sự vụ đụng độ lần này đến đấy
sẽ chấm dứt. Liệu Trung Quốc có tổ chức những cuộc biểu
tình đòi xâm chiếm biển Đông không? Tôi nghĩ khả năng này
là không, nhưng nếu có thì đấy cũng là một phép thử hay.
Liệu Trung Quốc có tạo ra những sự vụ người Hoa kiểu như
vụ ga Hàng Cỏ hồi năm 1978 không? Tôi nghĩ là không, bởi vì
lật bài như vậy là quá sớm. Vậy tại sao tôi lại nghĩ về
một cuộc biểu tình cuối tuần? Tôi thấy có những biểu
hiện khác lạ. Cuối tuần trước tôi nghĩ về việc người
dân Việt Nam biểu lộ chính kiến (chú ý tôi dùng từ "biểu
lộ chính kiến" chứ không phải là "biểu tình") như một đối
sách trước tình hình đang diễn ra thì một số người comment
ở blog của tôi dường như phản đối, nhưng sang tuần này thì
dường như họ đã thay đổi quan điểm. Cuối tuần trước tôi
nói về ngoại giao nhân dân, chẳng thấy báo chí nào nói cả,
nhưng sang tuần này lại thấy báo chí nói tới. Vụ biểu tình
hồi năm 2007 có bao giờ thấy truyền thông Việt Nam đề cập
tới đâu mà bây giờ lại thấy đề cập tới. Tôi cho rằng
thời điểm biểu tình đã muộn, mất tính đối sách, nhưng bù
lại có thể đây là nước gỡ lại thể diện khi xuống thang.
Vậy cái thể diện bị mất vì xuống thang và cái đạt được
do sách lược như vậy so đo được mất thế nào? Tôi nghĩ về
tầm nhìn và phản ứng trong những tình huống xảy ra cấp tập
của lãnh đạo Việt Nam. Có thể nói là thường.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8977), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét