Miền Lặng Lẽ - Nhân có địa phương thực hiện Cơ chế tập trung dân chủ lạm bàn chuyện Tam quyền.

Vị bí thư Đảng uỷ cấp phường thị xã tỉnh lẻ đang
chuẩn bị cho tổ chức vài điểm bầu cử Đại biểu quốc
hội lộ ra cho biết lão đang tìm hiểu trên mạng Net các thiết
chế Nhà nước tư bản trên thế giới và cách thức tổ chức
bầu cử. A ra thế, thời hội nhập có khác, từ một đống
kiến thức từ hệ thống trường chính trị các cấp, hay gần
gũi hơn là từ cái loa mẹ Đốp phát ra rả đầu phố, cũng
không làm lão quên chuyên tâm vào mạng Net để trau dồi cho cái
nhãn quan. Nên gọi là gì nhở, à, gọi là <em>tín hiệu vui từ
cơ sở</em>.

Vui quá chứ, bởi sau biết thêm nhiều người cũng có xu hướng
quan tâm như lão ấy, và những cuộc mạn đàm đây đó của
giới công chức địa phương về chính trị xoay quanh nhiều
chuyện, chuyện nên hay không đa Đảng, chuyện Tam quyền phân
lập, chuyện xã hội dân sự.v.v... Cũng muốn mạn đàm với
mấy lão nhưng cũng sợ lắm thời buổi sắp bầu cử lại
chẳng may tai vách mạch rừng lỡ ra gặp mấy đứa xứ khỉ ho
cò gáy ham phấn đấu lấy thành tích chụp mũ đánh giá lung
tung cho thì mệt, thôi về lên Blog gõ cho nó lành.

Tư tưởng chỉ đạo trong nước chính thống thì báo đài lề
phải đã nói nhiều, chuyện một Đảng là không tự sát, phù
hợp với điều kiện mỗi xứ mỗi nước mỗi dân tộc,
chuyện lộ trình từ thực hiện dân chủ gián tiếp tiến lên
dân chủ trực tiếp phải qua nhiều công đoạn, cả việc năng
cao đời sống vật chất, tinh thần, điều kiện kinh tế cho
dân chúng để khỏi tình trạng vô tổ chức.v.v... nhiều
chuyện, lý lẽ rành rọt. Cũng hay lắm. Có ủng hộ.

Ừ thì nghe phổ biến hay vậy cảm thấy êm tai, mà vẫn thấy
thiêu thiếu, thấy ít đưa ra so sánh. Bởi lẽ Nhà nước thì
gắn với Pháp luật, mà dựng nên Luật là phải biết so sánh,
chứ không so sánh với người ta sao thấy ra cái dở của mình
để tu để chỉnh.

So chuyện đa Đảng với mấy nước, thấy là đa Đảng hay một
Đảng tốt hay xấu còn tùy vào từng nước với hoàn cảnh
khác nhau, nó phải thuộc quyền dân tộc tự quyết, hơn nữa
thời gian đầu nó cũng còn phụ thuộc vào cán cân quyền lực
(miếng bánh Chính trị) phân bổ ra sao. "<em>Được thì làm vua,
thua thì làm giặc</em>". Thế thôi.

Nói đa Đảng e chuyện bè phái ư, như Hoa Kỳ đó, nguyên tắc
lập pháp có điều nói là "<em>Đảng phái là cội nguồn của
chủ nghĩa bè phái, mà chủ nghĩa bè phái là cội nguồn của
sự vẩn đục Hiến pháp</em>", điều này họ đã có cơ chế
LƯỠNG VIỆN để hạn chế vấn đề này rồi. Một dự Luật
của người ta từ khi trình ra thủ tục chuyển qua chuyển lại
Thượng viện Hạ viện khi chừng năm rưỡi mới xong ý, có khi
chẳng được thông qua ấy chứ, quy trình người ta kỹ lưỡng
chuyên nghiệp cao như thế nên ra Luật mới hay ho, hiệu lực
lâu, bớt tác động của Đảng phái, có đâu như bên ta Luật
thay xoành xoạch Luật sư cũng hoa cả mắt huống hồ lão nông
tri điền với mấy cô mấy chị làm lụng tắt mặt tối mày;
chẳng hạn năm kia vừa đấy ra cái Nghị định đo ngực cấp
Giấy phép lái chưa thi hành phải thu hồi, hay ra cái Luật đất
đai bao lần sửa đổi bịt đằng này lòi bất cập đằng khác
nên văn bản dưới Luật của Đất đai chừng hai nghìn thì có
lẽ lập kỷ lục thế giới.

Cơ chế lưỡng viện đó, so ra với cơ chế của Việt Nam là
một quốc hội nhưng cơ cấu đa thành phần, Hội đồng nhân
dân các cấp địa phương cũng thế, theo kiểu mô hình tựa như
tổ chức và hoạt động của Mặt trận ấy, nên sinh chuyện
là có anh dân tộc thiểu số được bầu vào cho có đại diện
vùng sâu xa đặc biệt khó khăn, vì chưa qua tu nghiệp nên khi
họp dơ tay biểu quyết, hỏi sao dơ tay, trả lời không hiểu
gì nhưng thấy mấy đại biểu khác người ta dơ tay thì cái tao
cũng dơ tay như cái mày, vậy thì cơ chế lưỡng viện đó rõ
là có ưu việt.

So với những nước có thiết chế Tam quyền phân lập, dù
nước có một Đảng cầm quyền lâu năm hay đa Đảng, thì về
mặt lý thuyết, được chứng minh ưu việt đến thời điểm
giờ, thiết chế đó qua Việt Nam được chuyển thành cơ chế
"<em>Phân công nhiệm vụ 3 quyền đặt dưới sự lãnh đạo
tuyệt đối của Đảng</em>", mà Đảng là nguyên tắc Tập trung
Dân chủ; đặt dưới quyền lãnh đạo trực tiếp, tuyệt đối
và toàn diện của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Nếu đem nguyên tắc <em>Tam quyền</em> đó so sánh với<em> Tập
trung Dân chủ</em> thì <em>Tam quyền</em> vượt trội hơn về ưu
điểm, vì nó đảm bảo hạn chế lạm quyền (nguyên tắc lập
pháp Hoa Kỳ đã nói: <em><strong>Mọi chính quyền đều có xu
hướng lạm quyền và lộng quyền, vì vậy cần thiết lập
một thiết chế TAM QUYỀN PHÂN LẬP</strong></em>). Các nước
thiết chế Tam quyền cũng có lạm quyền, nhưng với thiết chế
Tam quyền như vậy, tiêu cực dễ phơi bày ra ánh sáng hơn, dễ
thực thi công lý hơn, chứ không khó khăn như cơ chế Tập trung
Dân chủ, thể hiện rõ ở một Điều lệ quy định về bảo
lưu ý kiến chỉ trích cấm phổ biến cũng như các điều quỵ
đinh về quyền hành của người đứng đầu là Bí thư về tổ
chức đối với nhân sự các cấp các cơ quan cả 3 mảng Lập
pháp, Hành pháp, Tư pháp, dẫu rằng trong Đảng đã có phân
công riêng Ban chấp hành, ban kiểm tra, ban Bí thư, đều đặt
dưới quyền của Bí thư.

Về tính chuyên trách của Đại biểu lập pháp (Đại biểu
Quốc hội, Nghị sỹ) thì ta thua xa họ. Ở ta Nghị chuyên trách
ít quá, kiêm nhiệm nhiều, làm sao nổi, việc một vị vừa Bí
thư tỉnh uỷ, đương nhiên kiêm Bí thư Đảng uỷ của cơ quan
quân sự cấp tỉnh luôn, Đảng uỷ viên quân khu luôn, vừa
chức Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh, vừa là Đại biểu
Quốc hội, mà tỉnh thì ở xa Thủ đô tận miền Tây Nam Bộ,
kỳ họp ra Hà Nội mất nhiều ngày, có việc ở tỉnh thì
tỉnh cho người bay ra trình ký. Xa tỉnh lâu ngày, họp hành dự
thảo Luật việc lại nhiều như thế, biết có ký cho chuẩn
không. Tiền nhân viên bay ra bay vào cũng từ ngân sách thuế dân
mà ra. Rõ là thua xa những ông bà Nghị chuyên trách của nước
người ta rồi.

Vài lời như thế âu cũng là nỗi băn khoăn của không ít công
chức nơi các địa phương bây giờ, nghe nhiều biết có nhiều.
Và, đôi lúc ngẫm câu của Marx, nói khi xã hội con người phát
triển đến mức độ nhất định, Nhà nước sẽ dần teo lại
và tiêu vong, thì Hoa Kỳ cũng có câu "<em>Nhà nước ít cai trị
nhất là Nhà nước tốt nhất</em>". Thực tế ở ta thì có lắm
Bộ, ví như có Bộ phụ trách về Văn hoá, ôm nhiều việc, mà
nhiều nước khác không có, giao hết cho tư nhân. Hay chăng họ
làm giống Marx hơn ta. Không khéo mấy nước đó nó tiến lên
XHCN trước mấy nước quá độ như nước ta ấy chứ.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8808), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét