cụ xác định trọng lượng của đồ vật hay hàng hoá, nó
gắn liền với đời sống xã hội trong việc mua, bán trao đổi
hàng ngày. Còn về mặt chữ nghĩa thì cái cân dùng để chỉ
sự công bằng, có hai phía ngang bằng nhau, không lệch về bên
nào. Có lẽ vì thế biểu tượng của Toà án ở các nước đã
được người ta dùng hình tượng cái cân ở vị trí thăng
bằng, để nói lên sự công bằng cần phải có của công lý.
<h2>Từ cái cân ngoài chợ – công cụ của kẻ cướp giữa ban
ngày…</h2>
Ai đã từng sống ở Việt nam thời chế độ bao cấp bằng tem
phiếu thì biết, thời đó cái gì cũng thiếu thồn và khan
hiếm. Chỉ duy nhất các cửa hàng của Quốc doanh mới có bán
các hàng hoá nhu yếu phẩm cho cuộc sống của người dân. Dù
hàng hoá bán phân phối bằng tem phiếu, nhưng do hàng hoá quá
khan hiếm, người mua thì đông xếp hàng dài dằng dặc. Nên mua
được hàng cũng là một niềm sung sướng của mọi người.
Thời đó còn nhớ khi đi xếp hàng mua thịt, trong một rừng
người với những cánh tay cầm tem phiếu chen lấn, xô đẩy
cộng với tiếng hò hét để cố giành mua được trước của
người mua. Bà mậu dịch viên nhận tiền và phiếu xong, thì tay
phải xẻo một miếng thịt , rồi tay trái ném mạnh lên cái
cân bàn, đồng thời khi cái kim chỉ trọng lượng của cái cân
còn chưa đứng yên thì bà ta cầm miếng thịt ném mạnh trước
mặt người mua như của bố thí cho kẻ ăn mày. Sự việc diễn
ra nhanh như chớp mắt, khi người mua còn chưa biết họ bán cho
mình trọng lượng bao nhiêu, cân có đúng không?
<center><img src="http://thvl.vn/data/upload_file/Image/H7/bao%20cap%201.jpg"
/></center>
<center><em>Hình ảnh không thể nào quên của thời bao cấp đã
qua</em></center>
Tuy nhiên đó chỉ là tình cảnh của đa số dân chúng lớp
dưới, cán bộ, công nhân, viên chức. Còn tầng lớp cán bộ
trung, cao cấp trong bộ máy đảng chính quyền thì đã có các
cửa hàng phục vụ riêng. Như cửa hàng ở phố Nhà thờ, cửa
hàng ở phố Tông đản, chả thế thời ấy có câu ca:
<em>Tông đản là của vua quan.
Nhà thờ là của trung gian nịnh thần.
Đồng xuân là của thương nhân.
Vỉa hè là của nhân dân anh hùng.</em>
Có lẽ cái thói gian dối, được hình thành từ cái thời đó,
thời của CNXH (cả ngày xếp hàng) và đã ngấm sâu vào máu
của người Việt nam từ Nam chí Bắc. Hình thành nên một cái
tập quán vô ý thức, chen lấn khi xếp hàng và thói quen gian
lận trong mọi khía cạnh của cuộc sống, đặc biệt là trong
việc buôn bán. Tệ nạn này ngày càng phát triển, không chỉ
trong giới hạn của cân trọng lượng, mà nó lan sang cả công
cụ đong đếm trong việc bán xăng dầu của các trạm bán xăng,
rút bớt kích thước đường kính của thép xây dựng v.v…
Ngày nay, tuy cơ chế kinh té thị trường tự do đã thay cho cơ
chế kinh tế bao cấp, bây giờ không còn cảnh chen chúc xếp
hàng rồng rắn như xưa, nhưng ngoài chợ, cân điêu vẫ là
chuyện phổ biến, tình trạng 1kg chỉ ăn 9 lạng, thậm chí 8
lạng là chuyện thường ngày ở huyện.
Tôi có cô em gái, chả biết học ai, kể rằng mỗi khi ra chợ
là cô ta thủ sẵn chùm chìa khoá (đã được cân trước bằng
cân trong phòng thí nghiệm) để ra chợ "thử cân" trước khi
mua. Đối với những người như vậy, mấy bà bán hàng đã quen
mặt thì họ không lừa được, nhưng họ nói thẳng sẽ bán
với giá cao hơn một chút, nhưng cân cho đủ. Chuyện cái khôn
của đàn bà như vừa kể cũng chẳng hay ho gì, nhưng thử hỏi
có bao nhiêu người biết để làm được như thế?
Thực ra trong việc cân, đo, đong đếm nhà nước đã có các
văn bản pháp lệnh, quyết định hay nghị định về việc tổ
chức thực hiện các tiêu chuẩn về thương mại, đo lường,
chất lượng hàng hóa, thực phẩm, v.v.. , ngoài ra còn có Pháp
lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Nhưng hầu như
những văn bản pháp luật đó của chính quyền không có tác
dụng bắt buộc người dân thực hiện, mà nó bị coi thường.
Chuyện tưởng chừng nhỏ, nhưng nó đã làm cả xã hội điêu
đứng vì sự điêu chác, đã có hệ thống từ hàng chục năm
nay. Nhưng không có cơ quan, hay cấp chính quyền nào đứng ra
giải quyết, hoặc nếu có giải quyết thì chỉ theo kiểu phong
trào mang tính bắt cóc bỏ đĩa, như: "Tháng cao điểm", "Ra
quân" v.v… Mà người ta không biết rằng chỉ từ những
chuyện tưởng chừng nhỏ, nhưng nó đã dẫn tới những hệ
luỵ không lường hết, làm băng hoại cả một xã hội.
<h2>Đến cái cân công lý… thiếu cán</h2>
Như chúng ta đã biết luật pháp là tổng thể các quy tắc xử
sự có tính bắt buộc chung, do Nhà nước đặt ra hoặc thừa
nhận, thể hiện ý chí của giai cấp cầm quyền, luật pháp
được Nhà nước đảm bảo thực hiện, sự đảm bảo đó
chính là quyền lực của Nhà nước. Luật pháp được được
thực hiện bằng các biện pháp giáo dục, thuyết phục, và
cưỡng chế và luật pháp thông thường được thực thi thông
qua một hệ thống tòa án trong đó quan tòa sẽ nghe tranh tụng
từ các bên và áp dụng các quy định để đưa ra phán quyết
công bằng và hợp lý. Cách thức mà luật pháp được thực thi
được biết đến như là hệ thống pháp lý, thông thường
phát triển trên cơ sở tập quán tại mỗi quốc gia.
<center><img
src="http://vtv.vn/Content/Uploads/Image/2011/1/5/0501toa_634298589890270000.gif"
/></center>
Bản chất của luật pháp phản ánh bản chất của Nhà nước
đặt ra nó. Nhà nước kiểu nào thì pháp luật kiểu đó. Trong
mối quan hệ với đạo đức, pháp luật có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau. Pháp luật luôn phản ánh đạo đức của lực
lượng lãnh đạo xã hội. Chính vì vậy, luật pháp có tính
chất giai cấp. Luật pháp còn có tính xã hội vì nó chứa
đựng những chuẩn mực chung được số đông trong xã hội
ủng hộ. Nếu không thì luật pháp sẽ bi chống đối, hay nói
một cách khác nhà nước đó đã bị dân chúng thách thức,
bất tuân lệnh.
Từ lập luận đó, trở lại với tình hình thực thi luật pháp
ở Việt nam hiện nay, cái cán cân công lý dùng để chỉ sự
công bằng, nó có hai phía ngang bằng nhau, hay nó đang lệch về
bên nào? Hay cái cân công lý hiện nay đang thiếu cán cân? Nếu
cái cân công lý của một chính quyền nhà nước mà thiếu cán,
thì người ta hình dung ra nó như cái cân móc, thường để trong
cái làn đi chợ của mấy bà nội trợ.
Các vị quan toà của Toà án Việt nam bây giờ, những người
nhân danh cho Nước Cộng hoà XHCN Việt nam. thay vì căn cứ vào
các văn bản luật pháp quy định để luận tội đúng, sai với
các bị cáo, để đưa ra phán quyết công bằng và hợp lý. Bây
giờ họ dùng cái cân móc của nền công lý Việt nam để móc
hàm người ta lên một cách trắng trợn, như cách hành xử của
Hội đồng xét xử của Toà ân Nhân dân Hà nội trong vụ án
xét xử Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ ngày 4/4/2011 vừa qua là
một ví dụ điển hình. Và ngược lại, thì là cách xét xử
của Toà án Nhân dân tỉnh Hà giang trong vụ án Hiệu trưởng
Sầm Đức Xương mua dâm và môi giới bán dâm học trò của
mình cho các quan chức tỉnh Hà giang. Xét xử như thế, với
những kẻ bất đồng thì trừng phạt sao cho vừa lòng quan
trên, ngược lại, với đồng bọn của họ, thì họ cố tình
bỏ lọt người, bỏ sót tội thì xin hỏi còn đâu, còn cái gì
để gọi là công lý gì nữa?
Trong lịch sử xã hội của loài người từ xưa cho đến nay cho
thấy, một xã hội ổn định, thịnh vượng tồn tại lâu dài
được là khi luật pháp được thượng tôn và áp dụng công
bằng, bình đẳng cho mọi đối tượng trong xã hội, không phân
biệt địa vị, thành phần. Câu chuyện Bao Thanh thiên, là một
bài học về sự nghiêm minh và công bằng của luật pháp, cho
dù nó còn trong giai đoạn chế độ phong kiến. So với câu
chuyện lịch sử đó, để nhìn lại chế độ đang hiện hữu
ở Việt nam hiện nay do đảng CSVN lãnh đạo thì sẽ thấy nó
còn thua kém quá xa một hình thái chế độ đã bị đào thải
về mặt nghiêm minh và sự công bằng của pháp luật.
Trong các văn bản, nghị quyết của đảng CSVN và chính quyền
của họ luôn luôn nói đến chuyện xây dựng Nhà nước, thực
hiện dân chủ, phát huy quyền làm chủ của nhân dân là trọng
tâm quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân
dân, do nhân dân, vì nhân dân ở nước ta. Nhưng thực tế lại
cho thấy là một chuyện hoàn toàn trái ngược, mà hình như nó
là xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của họ, do họ, vì
họ.
Còn nhân dân chúng ta, có lẽ họ coi chỉ là loại các con bị
lừa, hay như Giáo sư Ngô Bảo Châu nói thẳng là những con
Cừu.
Ngày 14/5/2011
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8805), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét