chí,
"Đáng lý ra, sau Nghị quyết 1973 của Liên Hiệp Quốc, dân
chúng Libya sẽ mừng và túa ra đường nhiều hơn để tạo
thành số đông áp đảo; nhưng thay vì tạo ra số đông trên
đường phố, người ta chỉ thấy hình ảnh vũ trang của sinh
viên, bác sĩ, luật sư đang cầm súng…"
Tác giả Lý Thái Hùng cho rằng Libya phải là bài học xương
máu cần tránh cho Việt Nam qua các phân tích được rút ra từ
những bài học thành công về Đấu Tranh Bất Bạo Động.
Chúng tôi xin được gửi đến quí vị bài viết "Bài học
về cục diện Libya" của ông Lý Thái Hùng và kính mong được
tiếp tay phổ biến.
Trân trọng,
Mai Hương
Trưởng Ban Liên Lạc Truyền Thông Việt Ngữ</div>
<h2>Lý Thái Hùng - Bài học về cục diện Libya</h2>
Trước sự cầu cứu gần như tuyệt vọng của phe đối lập
tại Libya đang bị quân của Gadhafi càn quét bằng phi pháo và xe
tăng tại các thành phố miền Đông, Hội Đồng Bảo An Liên
Hiệp Quốc đã thông qua Nghị quyết 1973, thiết lập "vùng
cấm bay" trên không phận Libya vào ngày 17 tháng 3 năm 2011 với
10 phiếu thuận 5 phiếu trắng. Tuy không có phiếu nào chống,
nhưng sự kiện Trung Quốc, Nga, Đức, Ấn Độ, Ba Tây đã bỏ
phiếu trắng cho thấy là việc quốc tế ra tay ngăn chận những
hành động tàn sát người dân của Gadhafi không phải là điều
dễ làm và dễ có sự đồng thuận của các nước.
Mặc dù khối Ả Rập lên án hành động tàn sát người dân
của Gadhafi và nhất là tán đồng nghị quyết số 1973 của
Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc, nhưng khi liên quân Anh,
Pháp, Mỹ mở các cuộc phi pháo triệt hạ toàn bộ những căn
cứ không quân của Libya và tấn công lực lượng quân sự trên
bộ của Gadhafi, khiến có một số thường dân bị tử thương
thì họ lại lên tiếng yêu cầu ngưng chiến. Chính những phản
ứng thiếu quyết liệt và không đồng nhất của các quốc gia
đã khiến cho Libya rơi vào hoàn cảnh hỗn loạn và nguy hiểm
như hiện nay.
Ngay sau khi nhà độc tài Mubarak bị hạ bệ tại Ai Cập vào
ngày 11 tháng 2, làn sóng dân chủ đã lan tỏa đến Bahrain,
Yemen, Libya, Syria… với những cuộc biểu tình diễn ra liên
tục của các lực lượng quần chúng. Tại Libya, ngay từ đầu,
lực lượng nổi dậy đã cô lập nhiều cơ quan của chính
quyền Gadhafi và lần lượt kiểm soát hầu hết các thành phố
ở miền Đông Libya và đẩy thủ đô Tripoli rơi vào tình trạng
tê liệt. Những nỗ lực đấu tranh của phe nổi dậy đã có
lúc đẩy nhà độc tài Gadhafi rơi vào tình thế nguy hiểm và
sắp phải bỏ chạy như ông Ben Ali tại Tunisia hay rút lui như
ông Mubarak tại Ai Cập; nhưng chính sự chần chừ của Liên
Hiệp Quốc, đặc biệt là không muốn can thiệp mạnh của Hoa
Kỳ, Pháp và Anh đã giúp cho Gadhafi khai thác tình huống bằng
cách sử dụng lực lượng lính đánh thuê, tổng phản công
lực lượng nổi dậy bằng quân sự.
Khi Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ra Nghị Quyết 1973 hôm 17
tháng 3, nhiều người hy vọng là chỉ trong vòng 1 tuần hoặc
tối đa là 10 ngày, lực lượng liên quân sẽ đè bẹp quân
đánh thuê của Gadhafi và giúp cho lực lượng nổi dậy chiếm
Libya hầu thiết lập một thể chế tự do dân chủ. Thế nhưng,
đến hôm nay, sau hơn 10 ngày kể từ khi liên quân cô lập không
phận Libya, tình hình chiến sự vẫn còn diễn ra phức tạp,
lính của Gadhafi vẫn tiếp tục tàn sát lương dân và kiểm
soát nhiều thành phố quan trọng.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn của đài truyền hình CBS vào
ngày 30 tháng 3 vừa qua, Tổng thống Obama tiết lộ rằng có
thể Hoa Kỳ và liên quân Âu Châu sẽ phải giúp đỡ vũ khí cho
lực lượng nổi dậy để có thể chiến đấu chống lại quân
đánh thuê của Gadhafi. Phát biểu của Tổng thống Obama cho
người ta dự kiến rằng Hoa Kỳ và liên quân sẽ không đưa
quân vào Libya mà chỉ dùng phi pháo yểm trợ bên trên; trong khi
đó, lực lượng nổi dậy phải tự chiến đấu để giải
phóng Libya. Trong khi tình hình Libya rơi vào tình huống tiêu
cực, những tin tức phấn chấn về sự hứa hẹn rút lui của
các chế độ độc tài tại Yemen và Syria… đã cho chúng ta hai
hình ảnh tương phản về phản ứng của thế giới và cách
đối phó của lực lượng quần chúng nổi dậy.
Thứ nhất, nếu ngay từ đầu, Liên Hiệp Quốc và lực lượng
liên quân hết lòng yểm trợ lực lượng quần chúng nổi dậy
tại Libya và nhất là dùng phi pháo ngăn chận các hành động
quân sự của Gadhafi đối với dân chúng thì cuộc nổi dậy
của người dân Libya đã không biến thành cuộc nội chiến như
hiện nay. Đành rằng sự can thiệp của Liên Hiệp Quốc và
liên quân Âu Châu vào tình hình Libya đã chuyển một thông
điệp rất mạnh cho các chế độ độc tài. Đó là ở thời
đại liên lập toàn cầu hóa hôm nay, mọi biến động của
từng quốc gia có liên hệ chung với nhau và nhân loại không
còn im lặng trước những bạo hành của các chế độ độc
tài. Nghị quyết 1973 về Libya đã cho thấy là thế giới không
còn muốn bị coi là thờ ơ trước những cuộc tắm máu đã
từng xảy ra tại Thiên An Môn, Kosovo. Điều này sẽ giúp cho
người dân tại những quốc gia độc tài sắt máu như Trung
Quốc, Bắc Triều Tiên, Cộng sản Việt Nam, Miến Điện…
mạnh dạn đứng lên khi thời cơ chín muồi; đồng thời, thông
điệp này cũng khiến những chế độ độc tài biết là họ
không còn có thể tự tung tự tác.
Thứ hai, chính sự chần chừ của Hoa Kỳ và Âu Châu đã khiến
cho lực lượng nổi dậy phải cầm súng để tự vệ khi bị
lực lượng lính đánh thuê của Gadhafi phản công. Trong thực
tế, không phải mọi người đã sử dụng vũ khí để phản
công lại lính của Gadhafi mà chỉ có một thiểu số quân nhân
ly khai cầm súng chống lại. Nhưng chính những hình ảnh này
đã làm biến thể cuộc đấu tranh tại Libya: từ bất bạo
động biến thành bạo động. Khi thế trận rơi vào hoàn cảnh
bạo động thì rất khó tạo được sự ủng hộ mạnh mẽ
của thế giới và nhất là không còn đủ khả năng quy tụ
được số đông tham gia vì đa số lo sợ bị tiêu diệt. Đáng
lý ra, sau Nghị quyết 1973 của Liên Hiệp Quốc, dân chúng Libya
sẽ mừng và túa ra đường nhiều hơn để tạo thành số đông
áp đảo; nhưng thay vì tạo ra số đông trên đường phố,
người ta chỉ thấy hình ảnh vũ trang của sinh viên, bác sĩ,
luật sư đang cầm súng chống lại lính của Gadhafi.
Từ cục diện tại Libya đã giúp cho nhân loại rút ra ba bài
học rất quan trọng.
Thứ nhất là không nên coi thường những tên lãnh đạo mang
máu lạnh, sẵn sàng tàn sát dân để nắm quyền bất cứ giá
nào như Gadhafi, Kim Chính Nhựt, Đặng Tiểu Bình, Lý Bằng...
Ngay từ đầu phải tận dụng các áp lực quốc tế để cô
lập và ngăn chận những vụ cuồng sát của chế độ độc
tài. Tuy nhiên không vì thế mà đặt quá tin tưởng vào sự can
thiệp của quốc tế, nhất là những can thiệp mang tính chất
chế tài mạnh mẽ về quân sự hay phong tỏa ngoại giao. Lý do
là các quốc gia vẫn e ngại sự quá đà trong việc can thiệp
có thể dẫn đến những xung đột leo thang.
Thứ hai là phải nắm vững quy luật của đấu tranh bất bạo
động để tránh những trường hợp rơi vào hoàn cảnh bạo
động. Nếu muốn dùng áp lực quần chúng tay không, chấm dứt
ách độc tải thì phải tạo điều kiện nâng cao sức mạnh
quần chúng. Đó là đưa ra một thông điệp phù hợp tầm tay
và phải công khai mục tiêu vận động. Khi người dân đồng
tình với mục tiêu tranh đấu thì họ sẽ tích cực tham gia.
Thông điệp đưa ra trong biến động tại Tunisia là "<em>Cơm
Áo, Công Việc Làm, Nhân Phẩm</em>". Thông điệp này không
những đơn giản mà chính xác và tác động lên lòng người
dân.
Thứ ba là tuyệt đối không được để cho cuộc cách mạng
biến thể từ bất bạo động sang bạo động. Sự biến thể
này không những huỷ hoại cuộc cách mạng dân chủ mà còn
tạo ra cuộc nội chiến. Muốn tránh nguy cơ này, ngay từ đầu
lực lượng nổi dậy phải tranh thủ được sự đồng tình
của lực lượng quân đội. Phải coi quân đội luôn luôn
đứng phía dân chúng và vì thế phải nỗ lực thuyết phục
bằng bất cứ giá nào. Sự kiện một số tướng lãnh Libya ngã
về phe nổi dậy trong thời gian đầu là cơ hội rất tốt để
tranh thủ; nhưng vì phe nổi dậy đã không chú tâm khai triển
chiến lược bất bạo động mà lại cầm súng chống trả nên
cuối cùng đẩy lực lượng quân đội còn lại ngã theo Gadhafi.
Tóm lại, cục diện tại Libya tuy có những phức tạp đáng quan
ngại do sự biến thái từ đấu tranh bất bạo động sang bạo
động; nhưng chính những thủ đoạn ngoan cố của Gadhafi, lần
lượt dư luận nhìn thấy là đã đến lúc phải tiêu diệt
Gadhafi chứ không thể dung thứ như hơn 4 thập niên vừa qua.
Kết luận mạnh mẽ và đồng thuận tuyệt đối của hơn 40
quốc gia trong hội nghị quốc tế hôm 29 tháng 3 tại Luân Đôn
đã khẳng định điều này. Tuy nhiên, các quyết định quốc
tế vẫn dựa trên tiền đề là chính dân tộc Libya phải lãnh
trách nhiệm khai trừ Gadhafi, quốc tế chỉ đóng vai trò hỗ
trợ. Một lần nữa, ý thức "lấy sức mình làm chính" lại
thể hiện chân giá trị.
Đáng lý ra dân tộc Libya đã hưởng thái hòa từ những tuần
lễ trước đây, nhưng vì đã chọn lựa chiến lược đấu
tranh sai nên đã đẩy đất nước vào cảnh hoang tàn, đổ nát
ngoài dự kiến. Libya phải là bài học xương máu cần tránh cho
Việt Nam.
Lý Thái Hùng
1/4/2011
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/8377), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét