src="http://danluan.org/files/u1/Reuters_tunisia_480_21jan11_se.jpg"
width="480" height="300" alt="Reuters_tunisia_480_21jan11_se.jpg" /><div
class="textholder">Tunisia đã thành công trong cuộc Cách mạng Hoa
Nhài, lật đổ chế độ độc đảng cảnh sát trị (Hình:
Reuters)</div></div>
Từ đầu năm 2011, tình hình Tunisia luôn là đề tài thời sự
nóng hổi trên hệ thống truyền thông châu Phi, châu Âu và thế
giới.
Tunisia ở Bắc Phi, nhìn ra Địa Trung Hải, hơn 10 triệu dân, đa
số theo đạo Hồi, từng là trung tâm của nền văn hóa cổ
Carthage, lâu nay vẫn được coi là một nước ổn định về
chính trị, kinh tế phát triển đều đặn, với tỷ lệ khá
cao, từ 3% đến 6 %/ năm.
Chuyện đấu tranh cách mạng, nhân dân xuống đường đông
đảo, khí thế ngày càng kiên cường, khẩu hiệu rõ ràng, sách
lược thông minh, chĩa mũi nhọn vào chế độ độc đoán độc
đảng công an trị, đạt hiệu quả cao nhất, khiến viên tổng
thống phải chuồn khỏi thủ đô Tunis bằng máy bay, hòng thoát
khỏi sự trừng phạt của nhân dân, là chuyện chưa từng có
trong thế giới Ả-rập và Hồi giáo.
Chuyện thêm ly kỳ, hấp dẫn khi được biết rằng Zine
el-Abidine Ben Ali sinh năm 1937, từng tốt nghiệp Học viện quân
sự Saint Cyr của Pháp, hoạt động trong ngành tình báo thực
dân Pháp; sau khi Pháp trao trả độc lập cho Tunisia năm 1957,
Tunisia từ nước quân chủ trở thành nước Cộng hoà, với ông
Bourguiba làm Tổng thống, Ben Ali trở thảnh bộ trưởng, cận
thần của Bourguiba.
Năm 1987, khi ông Bourguiba lâm bệnh, Bel Ali làm cuộc đảo chính
cung đình, dành ngôi Tổng thống với một đảng duy nhất cầm
quyền là đảng RCD - đảng Dân chủ Hiến pháp - của ông ta.
Trong 23 năm cầm quyền, Ben Ali tổ chức 5 cuộc bầu tổng
thống hoàn toàn hình thức, không có đối lập. Ông luôn
được gần 100% phiếu, lần cuối, năm 2009, được 89%.
Ben Ali dựng lên một chế độ được coi là tiêu biểu về Nhà
nước cảnh sát trị - État policier - bỏ tù phần lớn những
người chống đối không có xét xử, lên đến trên 10 ngàn
người. Họ phần lớn là trí thức, văn nghệ sỹ, luật sư,
nhà báo, sinh viên, nhà buôn, nhà kinh doanh loại trung lưu, dân
cư mạng bloggers… Báo chí tư nhân hoàn toàn bị bóp ngẹt.
Lâu nay, mặc dầu có đấu tranh âm ỉ chống nhà nước cảnh
sát, nhưng dân tình có vẻ yên ổn vì kinh tế vẩn phát triễn,
buôn bán sầm uất, xuất nhập khẩu gia tăng khá, đời sống
vật chất dễ thở, nền giáo dục được xếp vào loại ưu ở
châu Phi.
Hai năm nay, phóng viên thường trú của báo Pháp le Monde (Thế
giới) từng cảnh báo về tâm lý xã hội Tunisia thay đổi khá
sâu; thu nhập quốc dân tăng khá, nước ngoài đầu tư và viện
trợ cao, nhưng phân phối lợi ích của phát triển lại bất
công rõ rệt; các quan chức trong đảng độc quyền đua nhau vơ
vét tiền của cho gia đình và phe nhóm, ăn chơi xả láng, cảnh
bất công xã hội ngày càng sâu đậm, thách thức mọi công dân
lương thiện.
Những tiếng nói phản kháng bị vào tù. Bộ máy công an đông
đảo trở thành lũ kiêu binh giàu sụ, lảm "bầy chó giữ nhà
cho bọn tỷ phú mới" ("les chiens de garde des nouveaux
milliardaires"), bị toàn dân khinh bỉ và căm ghét.
Đã vậy, Ben Ali tự kiêu và tự mãn thực hiện gia đình trị,
mặc cho bà vợ hai – Đệ nhất phu nhân Leila Trabelsi - cũng
kiêu ngạo ngang tàng, lũng đoạn cuộc sống kinh tế chính trị
thủ đô Tunis một cách lố bịch, rồi cố nhét cậu ấm con
trai là El Maten vào Quốc hội dù không có một tài cán gì, càng
làm cho công luận thêm phẫn nộ.
Ngòi nổ của cao trào đấu tranh là vào ngày 17-12-2010, anh thanh
niên công nhân thất nghiệp Mohamed Bouazizi đẩy chiếc xe bán hoa
quả, nước giải khát bị cảnh sát xét hỏi giấy phép kinh
doanh và bị giữ lại, giữa những ngày buôn bán tấp nập
cuối năm.
Đây không phải là lần đầu anh bị chúng vòi tiền kiểu ấy.
Bị dồn vảo đường cùng, ấp ủ thù hận từ lâu, anh Bouazizi
lặng lẽ đổ can xăng lên người, tự thiêu, sau khi nói với
bà con xung quanh rẳng anh tình nguyện chọn cái chết để đòi
quyền tự do cho mọi người. Anh bị bỏng rất nặng, rất sâu,
và tắt thở 2 tuần lễ sau, ngày 3-1-2011.
Cái chết bi thảm của anh Bouazizi ở tuổi 26 lan truyền như
đổ dầu vào ngọn lửa uất hận chế độ độc đảng cảnh
sát gia đình trị âm ỉ từ lâu.
Sau ngày 3-1, dân chúng các nơi đổ về thủ đô Tunis, bất
chấp lệnh thiết quân luật. Mọi người chung một lời đáp:
chúng tôi là nhân dân, tay không vũ khí, chỉ thiết quân luật
khi có quân địch, có kẻ thù. Chúng tôi là nhân dân, đất
nước này là của chúng tôi.
Hai ngày sau, theo lệnh tổng thống Ben Ali, bộ Công an ra lệnh
lập lại trật tự thủ đô, đội cảnh sát đặc nhiệm bắn
vào những người biểu tình tay không, với những biểu ngữ:
Tự do hay là chết! Đả đảo chế độ cảnh sát gia đình
trị! Tự do truyền thông, tự do báo chí muôn năm! Tinh thần
bất khuất Mohamed Bouazizi muôn năm!
Hàng chục người bị cảnh sát bắn chết trên đường phố.
Số người nao núng dừng lại, quay lui chỉ chừng 1/10.
Hôm sau 6-1 số người xuống đường đông gấp 3 lần hôm
trước, với khẩu hiệu nhiều hơn, to hơn, thêm yêu cầu: Ben
Ali phải ra đi! Ben Ali phải đền nợ máu! Ben Ali và Abdallal
Kallal (bộ trưởng Công an) là sát nhân!
Đến ngày 11-1, khí thế đấu tranh vẫn bền bỉ, hừng hực.
Ben Ali tỏ ý xuống thang, nhượng bộ, ra lệnh ngừng đàn áp,
hứa sẽ không ra ứng cử tổng thống ngày 20-4-2011, hứa hẹn
trả tự do tù chính trị, tôn trọng tự do báo chí, để tư
nhân xuất bản sách báo tự do, nhưng chậm quá rồi.
Ngày 12-1 Ben Ali và gia đình chuẩn bị bài chuồn. Ngày 13-1 Ben
Ali bỏ Tunisia sang lánh nạn ở Saudi Arabia. Có tin vợ hai của
Ali mang theo một thùng nặng chứa 2 tấn vàng. Lúc đầu Ali xin
cho máy bay hạ cánh ở Pháp, rồi trên đảo Malta, nhưng đểu
bị từ chối.
Ngảy 17-1 Hội đồng Bảo hiến Tunisia họp, thành lập Chính
phủ lâm thời do Chủ tịch Quốc hội chủ tọa, quyết định
tổng tuyển cử sau 60 ngày, thực hiện tự do ngôn luận và
trả tự do cho tù nhân chính trị.
Hiện nay Ben Ali và vợ là đối tượng truy nã quốc tế theo
yêu cầu của Chính phủ lâm thời Tunisia, nhằm dẫn độ về
Tunis để xét xử.
Tình hình chưa phải là yên ổn, sẽ còn diễn biến phức tạp,
nhưng Tunisia đã thành công trong cuộc Cách mạng Hoa Nhài, lật
đổ chế độ độc đảng cảnh sát trị.
Sở dĩ gọi là Cách mạng Hoa Nhài là vì hoa nhài được chọn
là Quốc hoa, thường được kết thành vòng hoa trang trí các
buổi lể dân tộc, tôn giáo, trong các nhà thờ Hồi giáo.
Số người chết tổng cộng là gần 60 do cảnh sát bắn vào
dân chúng tay không, chưa kể sự hy sinh cao quý của anh thanh
niên Mohamed Bouazizi.
Đây là cuộc Cách mạng dân chủ đầu tiên diễn ra trong hòa
bình, không có bạo động, ở một nước Ả-rập và Hồi giáo,
lại thắng lợi khá gọn gàng trong vòng 29 ngày, chưa đầy 1
tháng.
Các chế độ độc đoán ở châu Phi và Trung Đông đang giật
mình lo sợ.
Chế độ độc đoán ở Maroc đang tính chuyện dân chủ hóa
một chế độ quân chủ ra sao đây cho ổn.
Nước Lybia quân phiệt láng giềng, với lãnh tụ Muammar
al-Gaddafi già yếu 68 tuổi, cầm quyền từ năm 1969 đang cực
kỳ lúng túng.
Nước Algeria láng giềng vốn lộn xộn, mất ổn định hơn
Tunisia nhiều, đang lún sâu vào khủng hoảng chính trị - kinh
tế, với lãnh tụ Abdelaziz Bouteflica 73 tuổi.
Không phải ngẫu nhiên mà mấy ngày này, tình hình Ai Cập bùng
nổ dữ dội, các cuộc biểu tình tuần hành thị uy của nhân
dân Cairo kéo dài mang những yêu sách chính trị - kinh tế mạnh
mẽ, chĩa mũi nhọn vào ông tổng thống Hosni Mubarak đã 82
tuổi, trị vì từ năm 1981.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7705), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét