này từ một nhà báo kỳ cựu đang hoạt động trong nước gửi
đến.
Đáng lẽ, theo thông lệ, chúng tôi chỉ bắt đầu đăng
tải khi nhận được toàn bộ bài viết.
Tuy nhiên, do tính thời sự của đề tài cùng một số lý do
khác, DCVOnline quyết định giới thiệu bài viết này đến bạn
đọc ngay hôm nay.
DCVOnline cũng hy vọng nhà báo, tác giả loạt bài này sẽ mau
chóng tiếp tục hoàn thành những phần còn lại của đề tài
như đã đề cập đến ở cuối bài.
Và quan trọng nhất, mong người thực hiện loạt bài này
luôn được bình an.</div>
<h2>Bài 1: Buổi sáng không bình yên của Phạm Đức Hải</h2>
<em>"Một chiều, anh Ba Đua tê lê phôn cho anh Đức
Hải…"</em>
Đã nhiều ngày trôi qua nhưng ông Phạm Đức Hải vẫn còn
nguyên cảm giác sởn gai ốc khi nhớ về buổi sáng hôm ấy.
Trong sự nghiệp "bỗng dưng làm tổng biên tập" của mình,
ông đã không ít lần đối mặt với tình huống éo le, thậm
chí nguy nan, nhưng chưa bao giờ sự thể lại đi tới một tầm
mức kinh khiếp đến thế.
Đó là buổi sáng ngày 02/11/2010, buổi sáng mà tờ báo Tuổi
Trẻ do ông đứng đầu đã có một nội dung khá chấn động.
Trên trang nhất là hình ông nghị Nguyễn Minh Thuyết to đùng
cùng dòng tít lớn: "Cần thành lập ủy ban điều tra vụ
Vinashin".
Điều tra Vinashin ở đây là điều tra Thủ tướng, tức là
một kiểu luận tội Thủ tướng kiểu như đám dân chủ
phương Tây!
<center>* * *</center>
Bối cảnh lúc bấy giờ là cuộc họp Quốc hội đang đến
hồi nóng bỏng. Phe Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dường như
đang bị dồn đến chân tường. Uy tín của ông cựu y sĩ quân
đội lung lay tận gốc.
Sau khi bác dự án đường sắt cao tốc do phe ông Dũng đệ
trình, Quốc hội còn xới tung vụ bauxite Tây Nguyên và vụ đổ
vỡ của Vinashin. Một trận bùn đỏ đâu đó tận bên Hungary
tưởng đã nhấn chìm tiền đồ của "3D đệ nhị"(1).
Ở Thành phố Hồ Chí Minh - thủ đô kinh tế, tài chính, thương
mại của cả nước – một hiệu ứng "anti-3D" đã xuất
hiện rầm rộ, với đỉnh điểm là Đại hội đảng bộ IX
của thành phố.
Tại đây, Nguyễn Thanh Nghị - con trai của ông Nguyễn Tấn
Dũng, đang làm lãnh đạo tại một trường đại học địa
phương – chỉ được 15/400 phiếu bầu thành ủy viên. Đặc
cách ra Bộ Chính Trị để đề cử ủy viên dự khuyết Trung
ương Đảng, ông Nghị cũng chỉ được 2/15 phiếu của các
thành viên chóp bu. Chống lại người con Thanh Nghị tức là
một cách nói "không" với ông bố Tấn Dũng.
Báo chí - phần lớn được ông Nguyễn Tấn Sang tiết lộ
những thông tin này - dường như đoan chắc rằng Thủ tướng
đã đến hồi mạt vận, nên các bài tường thuật họp quốc
hội cũng chăm chắm vào những vấn đề "anti-3D", vốn
được coi là những đề tài ăn khách, hay như nhà báo trong
cuộc Hồ Thu Hồng – tức blogger Beo – từng nói đó là
"đề tài sang".
Sang mà bà Beo nói có nghĩa là "sang trọng", là "ăn
khách"; nhưng "sang" cũng có nghĩa là "Tư Sang", tức là
những chuyện này do ông Trương Tấn Sang xì ra để "đánh"
ông Nguyễn Tấn Dũng trong một cuộc chiến quyền lực đang
đến hồi gay cấn, không thể khoan nhượng, ai cũng muốn tung
chiêu độc hạ địch thủ ở đất kinh đô.
Dông dài một tí để thấy rằng cái trang bìa của báo Tuổi
Trẻ vào sáng 02/11 là chấn động, nhưng cũng có những cơ sở
vững chắc để nó xuất hiện, chứ không phải là chuyện
"bỗng dưng nổi giận đùng đùng" như báo Thanh Niên trước
đây với cái tít dại dột và bốc đồng (tất nhiên là lịch
sử): "Hãy trả tự do cho các nhà báo chân chính".
<center>* * *</center>
Buổi sáng hôm ấy, sau cuộc chạy bộ, một cú tắm nước ấm
và một bữa sáng nhẹ nhàng, Phạm Đức Hải cầm tờ báo
Tuổi Trẻ còn thơm mùi mực in lên, lòng thấy vui vui.
Trong sự nghiệp chuyển ngoặt từ cán bộ Đoàn, Đảng, tuyên
giáo sang nắm đầu một tờ báo, ông chưa bao giờ thấy được
một khí thế hừng hực như thế ngay tại tờ báo do ông làm
CEO. Thậm chí có lúc, báo của ông làm rất tốt nhiệm vụ
của một anh tuyên huấn và công an, chẳng hạn như với bài
"Chuyện không bình thường" do một nhân viên an ninh văn hóa
chấp bút và đề tên một độc giả rồi chỉ đạo báo Tuổi
Trẻ đăng cách đây chưa lâu.
Giờ thì báo Tuổi Trẻ - dưới bàn tay của ông – đang tạo
một ấn tượng ngoạn mục. Lòng ông hân hoan khi nghĩ rằng ấn
tượng đó, bản lĩnh đó chắc chắn sẽ được đặt kèm tên
ông.
Một cụm từ kiểu "ấn tượng Phạm Đức Hải", "dấu
ấn Phạm Đức Hải" không tệ chút nào. Tuổi Trẻ xưa nay
luôn được gắn liền với tên tuổi Kim Hạnh và Lê Văn Nuôi.
Lê Hoàng hoàn toàn không làm nên cơm cháo gì. Thế nên, một
"ấn tượng Phạm Đức Hải" được thốt lên giữa lòng
độc giả và đồng nghiệp là một viễn cảnh đầy cảm xúc.
Nhưng giữa cơn hân hoan, lòng ông cũng có chút gợn sóng. Báo
Tuổi Trẻ đang đi một nước cờ mà tính chất mạo hiểm của
nó thật là khó lường. Phe Ba Dũng đang xụ xuống, nhưng nếu
một mai, ông ấy "rũ bùn đứng dậy sáng lòa" thì sao?
Chính trị thật khó lường. Năm xưa Nguyễn Việt Tiến đã xộ
khám, tưởng chết đến nơi, ấy vậy mà một mai lại đĩnh
đạc trở về, kéo theo bao án tù của nhà báo và công an đối
thủ. Nguyễn Việt Tiến chỉ là con tép mà có thể làm được
vậy thì giờ đây, một Ba Dũng vốn đầy thủ đoạn, nắm
trong tay lực lượng công an, lật ngược thế cờ có gì là
bất ngờ.
Mường tượng đến đây, ông Hải thấy chột dạ. Một cơn
ớn lạnh chạy dọc cột sống, lên đến đỉnh đầu. Cảm
giác bất an lúc ban sơ mơ hồ, nhưng càng rõ rệt hơn sau mỗi
phút qua đi.
<center>* * *</center>
Giữa lúc ông Hải đang chìm trong mớ xúc cảm lẫn lộn, chợt
chuông điện thoại reo lên.
Tiếng chuông quen thuộc hằng ngày, trong buổi sáng hôm ấy, là
một thách thức thần kinh thực sự. Linh tính mách bảo ông đó
là một cuộc điện đàm chẳng lành. Ông vừa muốn mở máy,
lại vừa muốn lờ đi, không dám đối diện với thực tại.
Sau mấy chục giây lừng khừng, ông dạn dĩ mở máy. Một số
điện thoại lạ và một giọng nói lạ! Nhưng những lời phát
ra từ đầu bên kia thì chẳng còn nằm trong hệ quy chiếu lạ
quen nữa - đó là một thông báo thảm họa, một lời của tử
thần.
Đầu bên kia, một người từ Hà Nội gọi vào, với lời lẽ
trịch thượng. "Nguyễn Minh Thuyết là nguyên thủ quốc gia hay
sao ông tương hình to tổ bố lên mặt báo thế? Báo Đoàn Thành
phố muốn chống chính phủ hả?", người kia tung ngay cú đấm
chết chóc.
Ông Hải tái mặt, hai tay run cầm cập, đứng trân trối một
hồi. Cũng may lúc đấy ông đang ở nhà, và một mình. Nếu
không, cái bộ dạng của ông – một con người có vóc dáng nho
nhã và nổi tiếng điềm đạm – sẽ là một "ấn tượng
Phạm Đức Hải" – cùng tên gọi nhưng mang ý nghĩa đối
nghịch với cái ấn tượng mà ông mơ hồ hình dung ban nãy -
trước mắt các thuộc cấp tại Tuổi Trẻ vốn đang từng ngày
thách thức khả năng làm báo của ông sẽ thật là thảm hại.
Sau cú điện thoại "trời giáng" ấy, ông Hải hối hả lên
Lầu Xanh – tức tòa soạn Tuổi Trẻ ở ngã tư Phú Nhuận.
Trên đường đi, ông tranh thủ gọi điện cho một loạt thuộc
cấp: Dương Thành Truyền, Vũ Văn Bình, Tăng Hữu Phong, Xuân
Trung, Thạch Hãn, Đình Triều, Huy Thọ… Ông đang ở giữa một
cơn khủng hoảng và ông cần đến những thuộc cấp này, để
ông bớt cô đơn, và có thêm những ý kiến nhằm giải quyết
khủng hoảng.
Trong số họ, Hữu Phong là cán bộ đoàn vốn quen với hoạt
động hô khẩu hiệu, xếp hàng, nghiêm, nghỉ, tuýt còi và Huy
Thọ chưa vững vàng lắm về mặt bản lĩnh, thì những người
khác là có thể trông cậy được. Thành Truyền, vốn là bậc
thầy về tuyên truyền đoàn hội, có thể đưa ra những giải
pháp tháo gỡ tốt. Văn Bình dù không dính líu tới nội dung
nhưng cũng có nhiều kinh nghiệm. Xuân Trung là một chuyên gia
về nội dung. Thạch Hãn dù hơi kiệm lời nhưng đôi khi cũng
có ý kiến hay. Đình Triều dầy thâm niên.
Giữa lúc cuộc họp khẩn sắp sửa diễn ra, Phạm Đức Hải
nhận được lệnh miệng từ Ban Tuyên giáo Thành ủy triệu
tập tất cả các chủ bút các tờ báo thuộc TP.HCM quản lý
lên họp.
Có nhắm mắt, bịt tai thì ông Hải cũng biết được cuộc
họp đó bàn về vấn đề gì. Có nhắm mắt, bịt tai thì ông
cũng không né tránh được nó. Thế là ông giao lại quyền
điều hành cuộc họp ở Lầu Xanh cho Thành Truyền, còn mình
tức tốc trực chỉ Thành ủy.
<center>* * *</center>
<div class="special_quote"><strong>Tin liên quan:</strong>
<ul>
<li><a href="http://danluan.org/node/7398">VnExpress bình chọn Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng là "nhân vật của năm 2010"</a></li>
<li><a href="http://danluan.org/node/7496">Báo Châu Âu đánh giá Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng suất sắc nhất Châu Á</a></li>
</ul></div>
Tại cuộc họp Ban Tuyên giáo Thành ủy, tinh thần lúc này không
phải là bàn tới bàn lui, là những chỉ đạo định hướng,
mà là mệnh lệnh.
Mệnh lệnh được ban ra là phải chấm dứt chỉ trích Thủ
tướng, Chính phủ, chấm dứt phê phán Vinashin, bauxite… Tường
thuật họp Quốc hội là phải đa chiều, trong đó nhấn mạnh
những thành tựu đạt được của đất nước, những thành
tích điều hành chính phủ của Thủ tướng, của các bộ
trưởng… Sắp tới, khi Thủ tướng và các bộ trưởng đăng
đàn trả lời chất vấn, báo chí cũng không được làm đậm
những mặt tiêu cực, chưa được để làm hoang mang lòng dân,
phải nêu bật các thành tựu để lòng dân phấn chấn hướng
tới Đại hội XI…
Ông Hải không ngạc nhiên khi thấy nhiều vị lãnh đạo Thành
ủy cũng có mặt chứ không chỉ có các cán bộ tuyên giáo như
lâu nay. Đó thực sự là một cuộc họp khẩn để xử lý
khủng hoảng. Các đồng nghiệp là chủ bút các tờ báo TP.HCM
như Pháp Luật TP.HCM, Người Lao Động, Sài Gòn Tiếp Thị,
Thời báo Kinh Tế Sài Gòn… cũng biết được tinh thần của
cuộc họp ấy. Đa phần nhìn ông Hải bằng những cặp mắt ái
ngại và chia sẻ.
Họp xong, ông Hải vừa chạy ra xe vừa gọi điện về tòa
soạn lệnh "ban tác chiến khẩn cấp" tiếp tục ngồi đấy
để ông có thể chỉ đạo kịp thời phương hướng hành
động.
Và sự chỉ đạo của ông đã được thực hiện với một
trang bìa Tuổi Trẻ xoay 180 độ vào hôm sau – tức ngày 03/11.
Đó là trang bìa với hình ảnh hai ông nghị "pro-3D" to chình
ình, không kém hình nghị Thuyết vào ngày hôm trước. Chỉ khác
ở chỗ, tít lớn và những lời nói của hai ông nghị này
đều ngược lại hoàn toàn – theo chiều hướng bác bỏ ý
kiến nghị Thuyết.
Với cú ngoặt 180 độ này, Tuổi Trẻ đã chính thức thay đổi
chiến tuyến – từ Tư sang Ba – không phải từ nhân dân sang
chính phủ như nhiều người lầm tưởng.
Sáng sớm 03/11, trên blog của mình, bà Beo – một nhân vật
thuộc đám "pro-3D" – đã la toáng lên rằng "chưa bao giờ
Tuổi Trẻ có một trang bìa hay như thế". Đó là một lời reo
mừng chiến thắng của bà Beo, khi Tuổi Trẻ quy phục Thủ
tướng.
Ông Phạm Đức Hải thở hắt ra, chưa hoàn toàn nhẹ nhõm nhưng
ít ra cũng đã tháo gỡ được phần nào nguy nan.
Sáng hôm ấy, Lê Đức Dục, Hà Thạch Hãn… lên Facebook buông
những lời ai điếu, rằng làm báo thật là buồn, rằng cháu
ngoan Bác Hồ…
Các thành viên Tuổi Trẻ, đặc biệt là những con người trẻ
tuổi trong sáng, lại hát lên khúc tự giễu mình: "… Rằng
Tuổi Trẻ nó thật lập trường, lập trường hơn cả công
an"… như thuở xưa, khi Tuổi Trẻ đăng bài "Chuyện không
bình thường" với giọng lưỡi sặc mùi công an.
Tuy nhiên, có một điều nằm ngoài dự liệu của ông Hải và
sự suy xét của bà Beo – cũng như nhiều người khác – đó
là một pha "xử lý kỹ thuật" của Tổng thư ký tòa soạn
Xuân Trung.
Trong các bài tới, chúng tôi sẽ đề cập tới các vị Quang
Thông ở Thanh Niên, Công Huynh ở Tiền Phong, Tâm Chánh ở Sài
Gòn Tiếp Thị và nhiều người khác; chúng tôi cũng sẽ nói
về ảo tưởng Hồ Thu Hồng, số phận Nguyễn Anh Tuấn, cuộc
cờ của Trần Đăng Tuấn, những nhà báo "giả cầy" Đà
Nẵng. Và tất nhiên, chúng tôi sẽ phân tích pha "xử lý kỹ
thuật" của Xuân Trung.
Loạt bài chào mừng Đại hội Đảng XI còn tiếp tục với
Phần 2 là những màn đấu đá thượng đỉnh, những cuộc
thương lượng, thỏa hiệp sau cánh gà: Chiến dịch đả Ba Dũng
của Tư Sang; Quả đắng và sự vớt vát cú chót của Năm Chi;
Nông Đức Mạnh bị rút phép thông công; Bá Thanh mạt vận;
đòn thù của Nguyễn Xuân Phúc…
© DCVOnline
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7515), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét