"dẹp tiệm," ai xui xẻo bị bắt (dù chưa ra Tòa) cũng coi
như "xong phim," chắc chắn là "có tội" vì trong phiên tòa
chỉ có phía buộc tội (Viện Kiểm Sát, Hội Ðồng Xét Xử)
mà không có phía gỡ tội.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Ở Việt Nam chưa có một
cán bộ nào bị kỷ luật, bị khởi tố và xét xử vì đã
cản trở quyền của luật sư, nên "cán bộ ta" an tâm cứ
thế mà "vô tư" làm tới.<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» Tạ Phong Tần</div></div>
Khi nhà nước Việt Nam đặt bút ký vào Công ước quốc tế
về các quyền dân sự và chính trị năm 1966, "Tuyên ngôn
quốc tế nhân quyền" (ngày 24 tháng 9, 1982), tất nhiên luật
pháp Việt Nam cũng phải điều chỉnh (trên văn bản) theo
hướng phù hợp với Công ước (Việt Nam gia nhập ngày 24 tháng
9, 1982). BLTTHS được sửa đổi nhiều lần để "hội nhập"
thì Luật Luật Sư (2006) mới ra đời để "trang trí" cho
nền tư pháp Việt Nam thêm phần "rậm đám."
Nói luật sư Việt Nam là để "trang trí" bởi lẽ, như các
luật sư tham gia hội thảo đã phát biểu họ bị cơ quan tố
tụng cản trở tiếp xúc với thân chủ như: chậm chạp trong
cấp giấy chứng nhận bào chữa, từ chối cấp giấy chứng
nhận bào chữa với những lý do rất... trên trời, giới hạn
thời gian gặp thân chủ, kè kè một bên hoặc không cho phép
gặp.
Ở Việt Nam chưa có một cán bộ nào bị kỷ luật, bị khởi
tố và xét xử vì đã cản trở quyền của luật sư, nên
"cán bộ ta" an tâm cứ thế mà "vô tư" làm tới.
Ðấy là những kiểu cản trở công khai, thực tế còn có kiểu
cản trở "ngầm" mà các luật sư tham gia hội thảo chưa
đề cập. Ví dụ: Có "ai đó" gặp chính luật sư đặt ra
"lời đề nghị khiếm nhã" không được bào chữa vụ A, B,
C... (như trường hợp Luật Sư Trần Ðình Triển trong vụ án
môi giới mại dâm ở Hà Giang) hoặc gặp chính bị cáo, thân
nhân bị cáo đe dọa "mời luật sư sẽ bị xử án nặng
hơn" (vụ án các giáo dân Cồn Dầu).
Vào Google gõ cụm từ "luật sư"+ "chạy án" sẽ cho kết
quả 173,000 với nhiều dẫn chứng "người thật việc thật"
cụ thể, còn cụm từ "luật sư" + "minh oan" kết quả là
83,500 nhưng chủ yếu là quảng cáo cho các văn phòng luật sư,
họa hoằn mới có một số vụ luật sư minh oan được cho thân
chủ ở những vụ án phạm tội hình sự bình thường, và
không có vụ án chính trị nào luật sư minh oan được cho bị
cáo. Như vậy, có thể hiểu luật sư ở Việt Nam làm cái việc
"chạy án" nhiều hơn là bảo vệ công lý và sự thật.
Vai trò của luật sư không được coi trọng cũng như quyền
được bình đẳng, quyền được hưởng sự công bằng và công
lý của người dân bị xem nhẹ, chính ông PGS-TS Nguyễn Thái
Phúc (là đại diện Bộ Tư Pháp tại Sài Gòn) còn cho rằng
"<em>không thể đòi hỏi LS có được quyền như điều tra
viên</em>."
Tại sao luật sư không được quyền dùng tất cả những biện
pháp mà điều tra viên làm để minh oan cho thân chủ mình, trong
khi Hiến Pháp Việt Nam và BLTTHS khẳng định: "<em>Không ai bị
coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án
kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật</em>"? Luật
sư không được bình đẳng với điều tra viên, nghĩa là ngay
từ đầu, cán cân công lý đã giành ưu thế nghiêng về phía
buộc tội rồi dù chưa biết công dân đó có thật sự phạm
pháp hay không.
Luật Luật Sư (LLS) đặt ra nhiều điều kiện vô lý để hạn
chế công dân trở thành luật sư. Ðiều 35 LLS quy định luật
sư hoạt động và đóng thuế như một doanh nghiệp tư nhân. Mà
đã là doanh nghiệp tư nhân thì văn phòng luật sư (hay công ty
luật) tồn tại, phát triển hay "sập tiệm" hoàn toàn phụ
thuộc vào năng lực, uy tín của luật sư đối với khách hàng
theo quy luật cung cầu, cạnh tranh và đào thải tự nhiên của
thị trường.
<div class="boxright300"><img
src="http://danluan.org/files/u1/124177-VN_NguyenXuanNghia_RaToa_HaiPhong_AFP.100809-400.jpg"
width="400" height="269"
alt="124177-VN_NguyenXuanNghia_RaToa_HaiPhong_AFP.100809-400.jpg" /><div
class="textholder">Ông Nguyễn Xuân Nghĩa (thứ hai, bên phải) và 5
người khác tham gia đấu tranh dân chủ hóa Việt Nam bị lôi ra
tòa ở Hải Phòng ngày 8 tháng 10, 2010 để nhận các bản án
nặng nề. (Hình: AFP/Getty Images)</div></div>
Ví dụ: Không ai dại gì bỏ tiền ra thuê một người bốc vác
hàng hóa cho mình khi người đó không đủ sức để vác, không
cần ai "dạy dỗ" hay "quy định" người thuê cũng biết
rằng phải tìm người làm thuê nào có sức khỏe để làm
việc đó. Tuy nhiên, Ðiểm g Khoản 1 Ðiều 17 LLS lại quy định
điều kiện để được cấp chứng chỉ hành nghề luật sư là
phải có "Giấy chứng nhận sức khỏe," tức là "đương
sự" phải phụ thuộc vào một cơ quan y tế nào đó, mặc kệ
trình độ nghiệp vụ của "đương sự" như thế nào.
Trước khi đủ tư cách hành nghề, "đương sự" còn phải
trải qua thời gian tập sự và kiểm tra tay nghề của Bộ Tư
Pháp (Ðiều 14, Ðiều 15 LLS), mà kết quả kiểm tra "đạt"
hay "không đạt" căn cứ theo tiêu chuẩn nào thì chưa thấy
văn bản pháp luật nào quy định, đồng nghĩa với việc
"đương sự" phải phụ thuộc vào "nơi chịu nhận thực
tập" và cái "tùy hứng" của Bộ Tư Pháp.
Nếu "đương sự" có giỏi đến mấy mà không có văn phòng
nào "dám chứa" (hoặc không thích cho) "y ta" thực tập
thì coi như cả đời "y ta" không có cách gì trở thành luật
sư. Vì vậy, có không ít trường hợp các văn phòng, công ty
luật lợi dụng quy định này để "bóc lột" sức lao động
của luật sư tập sự bằng cách không trả lương khi thực
tập.
Ðiều kiện kế tiếp là "đương sự" phải cố gắng xin
vào làm thành viên một đoàn luật sư tỉnh, thành phố nào đó
thì mới được công nhận là luật sư và đủ tư cách hành
nghề, dù "đương sự" biết rất rõ rằng với khả năng
của mình thì không cần là thành viên đoàn nào cả vẫn hoạt
động tốt.
Chưa hết, trong khi hành nghề, nếu "đương sự" tranh tụng
hăng quá, cơ quan tố tụng không đủ lý lẽ bác bỏ lập luận
của luật sư nên "quê độ" bèn tròng vào cổ luật sư cái
thòng lọng: "Lợi dụng việc hành nghề luật sư, danh nghĩa
luật sư để gây ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia, trật
tự, an toàn xã hội, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi
ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ
chức, cá nhân." (Ðiểm g Khoản 1 Ðiều 9 LLS) để "đuổi
cổ" ra khỏi đoàn luật sư, dù không ai chứng minh được
"gây ảnh hưởng xấu đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn
xã hội, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, lợi ích công
cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá
nhân" cụ thể nó ra làm sao cả. Vì vậy, không ít luật sư
biết rõ cơ quan tố tụng xâm phạm quyền của mình nhưng vẫn
"rét" và chấp nhận im lặng để được tiếp tục hành
nghề.
Dù sao thì bị can, bị cáo mời được luật sư tham gia vẫn
còn may mắn (chút ít), khi mà cả nước Việt Nam hiện nay có
hơn 85 triệu người nhưng đến năm 2010 chỉ có 6,223 luật sư,
tức 13,659 người dân mới có 1 luật sư, chưa kể những
người nghèo không có tiền thuê luật sư.
Thân phận luật sư Việt Nam đã đáng thương, mà thân phận
những công dân Việt Nam nào xui xẻo rơi vào vòng lao lý càng
đáng thương hơn.
<em>Tạ Phong Tần</em>
<em>Bài đã đăng báo Người Việt</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/7239), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét