dictatorship) như ở Việt Nam, Trung Quốc và Bắc Triều Tiên
hiện nay, thì đảng cộng sản vẫn còn giữ độc quyền ngay
cả trong khu vực Xã hội Dân sự (XHDS), thông qua các tổ chức
ngoại vi của đảng, điển hình như các Hội Liên hiệp Phụ
nữ, Liên hiệp Thanh niên, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí
Minh, Hội Nhà văn, Mặt trận Tổ quốc v.v… Do đó, các tổ
chức thiện nguyện của tư nhân hoạt động trong lãnh vực
nhân đạo, hay văn hóa xã hội khác, và nhất là các tổ chức
từ thiện phát xuất từ các tôn giáo, thì luôn luôn bị kiềm
chế, cản trở không làm sao mà phát triển rộng rãi trong
quảng đại quần chúng nhân dân, như ta thường thấy trong các
xã hội tự do dân chủ khác trên thế giới ngày nay được.
Nhưng từ 10-15 năm nay, nhờ có internet người dân ở Việt nam,
đặc biệt là thế hệ trẻ, đã bắt đầu có những sinh họat
trao đổi tin tức và hành động rất ngọan mục khởi sắc, mà
chế đô cộng sản cũng không thể nào ngăn chặn hết được.
Bài viết này nhằm trình bày chi tiết hơn về tình trạng đáng
phấn khởi đó.
Như ta đã biết, XHDS đóng cả hai vai trò đối với Nhà nước:
đó là vai trò vừa làm "Đối tác" và vừa vai trò làm
"Đối trọng" (Counterpart / Counterbalance), để cùng hợp tác
với Nhà nước trong lãnh vực cải tiến dân sinh, cụ thể như
việc "xóa đói giảm nghèo", "cứu trợ các nạn nhân thiên
tai bão lụt" v.v... Mặt khác, XHDS cũng tham gia vào công cuộc
xây dựng công bằng xã hội, bênh đỡ các nạn nhân của tệ
nạn bóc lột áp bức do giới có quyền hành, có thế lực gây
ra. Nhờ có vai trò "làm đối trọng" đối với nhà nước
như vậy, mà trong nền nếp sinh hoạt của quốc gia mới bảo
đảm được sự "kiểm soát và cân bằng" (checks and balance),
như ta thường thấy nơi các xã hội dân chủ tiến bộ tại Âu
Mỹ.
Vai trò làm đối trọng này thường được thực hiện qua việc
phát biểu "tiếng nói lương tâm" (the voice of conscience) của
giới sĩ phu, giới lãnh đạo tinh thần nơi các tôn giáo, và
nhất là qua sự "phản biện xã hội" (social critique) của
giới trí thức hàn lâm đại học, của giới văn nghệ sĩ,
của giới lãnh đạo nghiệp đoàn công nhân v.v.. Dưới đây, ta
sẽ phân tích chi tiết hơn về khía cạnh "làm Đối trọng"
của XHDS tại Việt Nam hiện nay.
<h2>A – Một số trường hợp điển hình</h2>
* Sự kiện nổi bật nhất hiện nay là blog "Bauxite Việt nam"
do một nhóm các nhà trí thức chủ trương kêu gọi chánh quyền
Việt Nam phải ngưng lại dự án khai thác quặng bauxite tại
vùng cao nguyên miền Trung. Cho tới cuối tháng 10/2010, thì thông
qua internet đã có tới gần 3000 chữ ký của mọi tầng lớp
đồng bào ở trong cũng như ở ngoài nước tham gia kiến nghị
với nhà nước phải xét lại việc tiến hành công cuộc khai
thác này. Nhất là sau tai họa kinh hoàng "ngập lụt bùn
đỏ" ở Hungary vào đầu tháng 10 vừa đây, thì quần chúng
nhân dân Việt Nam lại càng quan tâm đến cái nguy cơ trầm
trọng đối với môi trường thiên nhiên và sự sống còn của
hàng triệu con người ở phía hạ lưu đồng bằng sông Đồng
nai thuộc miền Đông Nam bộ, kể cả thành phố Sài Gòn.
* Mặt khác, với sự giam giữ kéo dài thêm nữa đối với nhà
báo Điếu Cày Nguyễn Văn Hải và sự bắt giữ hai nhà báo
blogger Phan Thanh Hải với "anhbasaigon" và Hương Trà với
"cogaidolong", thì rõ ràng là chánh quyền Hà Nội đã rất
hốt hoảng trước sự hưởng ứng của số đông quần chúng
đối với loại mạng lưới thông tin hiện đại mà lại rất
đi sát với những vấn đề thời sự này. Đó là chưa kể
những sự quấy phá đánh sập rất nhiều blog khác, mà nhà
nước coi là mối đe dọa đối với chế độ độc quyền về
bưng bít thông tin của họ, hay là không đi theo "lề phải"
do cơ quan quản lý về thông tin đưa ra.
* Năm 2009 vừa qua, thì nhà nước đã làm áp lực rất nặng
nề khiến đưa đến sự đóng cửa cái "think tank" hàng
đầu của Việt nam, đó là "Viện Nghiên cứu Phát triển
IDS" do Tiến sĩ Nguyễn Quang A và các thân hữu khởi xướng
(Institute of Development Studies). Sự việc đáng buồn này rõ rệt
là kéo lùi sự tiến bộ về mặt trí tuệ và nhận thức của
toàn thể xã hội Việt nam chúng ta trong thế giới văn minh khoa
học kỹ thuật vào đầu thế kỷ XXI ngày nay.
* Đó là chưa kể đến phong trào tranh đấu của hàng vạn
những "Dân Oan" từ khắp các địa phương kéo về Hanoi,
Saigon để khiếu nại về chuyện bị mất nhà, mất đất do
cán bộ nhà nước đã nhẫn tâm tịch thu của họ. Và nhất là
cao trào tranh đấu đòi Tự do Tôn giáo của giới tín đồ và
tu sĩ của các Tôn giáo lớn như Phật giáo, Công giáo, Tin lành,
Cao Đài, Hòa Hảo.
Các thông tin về hai khối quần chúng Dân Oan và Tôn giáo này
đã được phổ biến rộng rãi khắp thế giới thông qua mạng
lưới Internet, mà nhà cầm quyền cộng sản dù mưu lược thủ
đoạn thâm hiểm đến mức nào đi nữa, thì họ cũng không
thể làm sao mà bưng bít cho hết được.
<h2>B – Không gian Xã hội mỗi ngày một mở rộng mãi ra</h2>
Mỗi khi một tập thể quần chúng nhân dân sinh sống hợp quần
với nhau trong một khu vực địa lý nào, thì họ tạo thành ra
được một cái khoảng không gian xã hội (Social Space). Khỏang
không gian xã hội này bao gồm ba khu vực, đó là: khu vực Nhà
nước, khu vực Thị trường kinh tế và khu vực Xã hội Dân
sự.
Với sự tiến bộ của lãnh vực truyền thông ngày nay, đặc
biệt là của Internet, khu vực XHDS không những mỗi ngày một
phát triển mở rộng trong mỗi một quốc gia, mà còn phát
triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn thế giới nữa. Vì thế, mà
ngày nay ta đã có một thứ Xã hội Dân sự Tòan cầu (The Global
Civil Society) mỗi ngày một phát triển thêm mạnh mẽ, y hệt
như ta có một nền Kinh tế Tòan cầu mỗi ngày thêm khởi sắc
vậy.( Xin độc giả coi lại bài "<em>Sơ lược về Xã hội
Dân sự Tòan cầu</em>" tôi đã viết vào năm 2009, và đã
được phổ biến trên nhiều báo điện tử, cũng như báo
giấy).
Như ta đã biết, từ lâu nay vào mỗi tháng Giêng hàng năm, thì
có một Diễn đàn Kinh tế Thế giới (World Economic Forum = WEF)
được tổ chức tại thành phố Davos nước Thụy sĩ. Và gần
đây, thì lại có thêm một Diễn đàn khác nữa được gọi là
"Diễn đàn Xã hội Thế giới" (World Social Forum =WSF) cũng
được tổ chức hàng năm luân phiên tại các quốc gia thuộc
Châu Mỹ La tinh, Á châu và Phi châu. Tổ chức WSF đó đã thu
hút được rất đông các nhân vật và đại diện của các tổ
chức phi chánh phủ (NGO = Non-Government Organisations) từ khắp các
nơi trên thế giới cùng đến tham dự để trao đổi về nhiều
khía cạnh sinh họat văn hóa xã hội của thế giới hiện
đại, đặc biệt là của các nước đang phát triển. Đó là
biểu hiện của một tinh thần liên đới, chia sẻ huynh đệ
rộng khắp thế giới, mà còn được gọi là "Phong trào Xã
hội Mới" (The New Social Movement).
Trong bối cảnh của cả một thế giới năng động và nhiều
tính chất sáng tạo, đầy tình nhân ái gắn bó huynh đệ ruột
rà như thế đó, các nhà tranh đấu cho dân chủ, tự do và nhân
quyền ở bất cứ nước nào mà bị nhà cầm quyền sở tại
đàn áp, giam hãm tù đày, thì đều được sự cảm thông và
yểm trợ hết mình của những anh chị em cùng chung một lý
tưởng, cùng chia sẻ cái ngọn lửa nhiệt thành, dấn thân hy
sinh để bảo vệ cho phẩm giá và quyền con người của lớp
người đồng lọai với mình.
Việc cấp phát giải thưởng Nobel Hòa bình năm 2010 cho người
chiến sĩ yêu nước Lưu Hiểu Ba ở Trung quốc là một biểu
tượng sáng ngời của phong trào liên đới tòan cầu với cuộc
đấu tranh bất bạo động, nhằm xây dựng một xã hội tiến
bộ và nhân ái hiện đang diễn ra sôi nổi khắp nơi trên hành
tinh trái đất chúng ta lúc này.
Các sinh họat gặp gỡ trao đổi và chia sẻ có tầm vóc quốc
tế như vậy rõ ràng là đang góp phần mở rộng cái khỏang
không gian xã hội nói chung, và khu vực XHDS nói riêng trên phạm
vi tòan cầu nữa. Và cao trào tranh đấu cho Tự do, Dân chủ và
Nhân quyền tại Việt Nam hiện nay cũng đã và đang đi theo
đúng với xu thế thời đại của tòan thế giới vào thế kỷ
XXI ngày nay vậy.
<h2>C – Quá trình không thể nào mà có thể đảo ngược lại
được nữa</h2>
Tập thể các bloggers ở nước ta hiện nay đã lên đến con số
hàng ngàn người, mà được hàng triệu người theo dõi truy
cập mỗi ngày, mỗi tuần quanh năm, suốt tháng. Như vậy, thì
việc nhà nước sử dụng bọn tin tặc để quấy phá, hoặc
dùng công an để đe dọa, bắt giữ một số người, điều này
thật ra cũng chẳng thể nào làm suy yếu, hoặc tiêu diệt
được cái ý thức phản biện, đối kháng của hàng hàng lớp
lớp những người trẻ, là con em của đất nước chúng ta ngày
nay. Quả thật, đây là lớp "hậu sinh khả úy", là "niềm
hy vọng chứa chan" của dân tộc Việt Nam chúng ta. Họ tiêu
biểu cho "trí tuệ thông tiệp và lương tâm trong sáng của
thời đại" ngày nay.
Chúng ta thật vui mừng và cảm phục trước sự dũng cảm của
những nữ nhi chân yếu tay mềm như Lê Thị Công Nhân, Phạm
Thanh Nghiên, Trần Khải Thanh Thủy, Tạ Phong Tần, Đỗ Thị Minh
Hạnh, Mai Thị Dung… Và chúng ta cũng ngưỡng mộ thái độ
kiên cường bất khuất của những bạn nam nhi như Đíếu Cày,
Trương Minh Đức, Hà Sĩ Phu, Đỗ Nam Hải, Lê Trần Luật, Đòan
Huy Chương, Trương Văn Sương …
Rõ ràng họ là lọai người thật xứng đáng với danh hiệu mà
dân gian xưa nay vẫn thường nói: đó là " Con hơn cha, Nhà có
phúc". Họ đã vượt ra khỏi được cái não trạng của loại
người "ếch ngồi đáy giếng", của thứ "gà què ăn quẩn
cối xay". Họ kiên quyết chối bỏ cái lối "tư duy nhiệm
kỳ" của loại người ngoan cố chỉ biết bám víu vào quyền
lực, bằng cách áp đặt lên đầu lên cổ dân tộc cái thứ
giáo điều ngọai lai hủ lậu, mù quáng mệnh danh là "Vô sản
chuyên chính, Hận thù giai cấp, Dân chủ tập trung" vay mượn
từ Liên Xô, Trung quốc đã trên nửa thế kỷ nay.
Giới trẻ của chúng ta ngày nay đang có được "cái tầm nhìn
vũ trụ" (cosmic vision) cởi mở thông thóang, theo kịp với đà
văn minh tiến bộ của thế giới hiện đại. Và họ cũng đã
tìm cách tự giải thóat mình ra khỏi nỗi sợ hãi trước bạo
quyền chuyên chế của thế hệ trước đây, để mà ra tay hành
động, tìm cách giúp dân, cứu nước.
Và rồi bằng kỹ thuật vượt được "bức tường lửa",
họ đã tiếp cận thường xuyên với thế giới bên ngòai, để
liên kết với phong trào tranh đấu tòan thế giới cho nhân
phẩm và quyền con người, theo tinh thần đã được ghi rõ trong
các văn kiện về Nhân quyền của Liên hiệp quốc ban hành vào
giữa thế kỷ XX. Dù bị ngăn cản, vây hãm, bị cấm đoán
mọi bề, họ vẫn tìm cách phát huy tính sáng tạo và lòng can
đảm, để mà tiếp tục được cái sứ mệnh làm phản biện,
phê phán, phơi bày tố cáo những lệch lạc sai trái trong việc
nhượng đất nhượng biển cho Trung quốc, những sự nhũng lạm
phung phí tài nguyên quốc gia, chiếm đoạt tài sản của nhân
dân, do bất kể giới chức nào trong guồng máy chánh quyền,
kể cả giới lãnh đạo chóp bu của đảng cộng sản gây ra.
Rốt cuộc, việc tranh đấu kiên cường này đang rõ rệt có
dấu hiệu trở thành một quá trình hành động quyết liệt, mà
đảng cộng sản dù có ngoan cố thâm độc đến đâu, thì cũng
không còn có thể nào làm đảo ngược lại được nữa rồi.
Đó là niềm hy vọng đày phấn khởi cho tương lai tươi sáng
của toàn thể dân tộc chúng ta vậy.
California Tháng Mười Một năm 2010.
© Đoàn Thanh Liêm
© Đàn Chim Việt
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/6883), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét