mời quý vị theo dõi lập luận của Tiến Sĩ Vũ Quang Việt xung
quanh vấn đề này.
Mới đây những người có quan tâm đến chứng cứ lịch sử
về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã tỏ ra rất ngạc
nhiên trước quan điểm của Tiến Sĩ Vũ Quang Việt trả lời
bài phỏng vấn trên BBC cho rằng tất cả các nước đang tranh
chấp tại quần đảo Spratlys Island mà Việt Nam gọi là Trường
Sa đều không có đầy đủ chứng cứ chủ quyền, kể cả
Việt Nam và Trung Quốc.
Mặc Lâm phỏng vấn TS Vũ Quang Việt để tìm hiểu thêm chi
tiết về lập luận của ông chung quanh quan điểm này.
<h2>Không đồng thuận</h2>
<em>Mặc Lâm: Thưa TS, trong một bài trả lời phỏng vấn, ông
cho rằng "không thể nói chắc chắn rằng Hoàng Sa và
Trường Sa là của Việt Nam. Cho tới bây giờ vẫn chưa
tìm thấy chứng cứ tài liệu nào trong lịch sử Việt
Nam rõ ràng để nói rằng Trường Sa là của Việt Nam.
Theo Đại Nam Nhất Thống Toàn Đồ do vua Minh Mạng ra lệnh vẽ
vào năm 1838 và in ra sau đó một năm, thì hai quần đảo
Trường Sa và Hoàng Sa được gộp chung lại gọi là Vạn Lý
Trường Sa. Liệu tài liệu này sẽ được mang ra để chống
lại ý kiến của ông hay không?</em>
TS Vũ Quang Việt: Trong bài phỏng vấn BBC tôi đã không nói
được hết ý nên xin cám ơn anh cho tôi có cơ hội làm vấn
đề rõ ràng hơn.
Mục đích <a href="http://hoithao.viet-studies.info/2010_VQViet.pdf">bài
viết của tôi ở Hội thảo</a> (Ghi chú của Trần Hữu Dũng:
Bài này sẽ được tu chỉnh và đăng trên <a
href="http://www.tapchithoidai.org/">tạp chí Thời Đại Mới số
19</a>) là xem xét chiến lược cần có của Việt Nam để bảo
vệ an ninh quốc gia, đối phó với chiến lược mới của Trung
Quốc coi gần như toàn bộ biển Đông Nam Á là thuộc chủ
quyền của Trung Quốc, là "lợi ích cốt lõi" của Trung Quốc do
đó Trung Quốc cần bảo vệ như bảo vệ Đài Loan và Tây
Tạng. Nếu chấp nhận điều này thì mọi nước đi qua biển
Đông Nam Á đều phải xin phép Trung Quốc, như trước đây Trung
Quốc đã đòi hỏi Mỹ phải xin phép khi đi qua vùng đặc
quyền kinh tế của Trung Quốc ở gần Đảo Hải Nam. Trung Quốc
nói "bảo đảm tự do đi lại" trên Biển Đông Nam Á.
Không hiểu Trung Quốc hiểu như thế nào nhưng phải xin phép
thì không thể gọi là "tự do đi lại". Trung Quốc nói sẵn
sàng cùng các nước hợp tác khai thác biển, nhưng nếu biển
thuộc chủ quyền Trung Quốc thì việc hợp tác này chỉ mang
tính ban ơn của thiên triều cho chư hầu như ngày xưa. Mục
đích của Trung Quốc là gạt ảnh hưởng của Mỹ ra khỏi khu
vực. Gạt bằng việc mua chuộc rẻ tiền như vậy thì không ai
nghe nổi. Trung Quốc từ lâu đã nhân danh là cùng xã hội chủ
nghĩa anh em với Việt Nam để mua chuộc Việt Nam.
Nhưng cho đến nay, Việt Nam không dại như vậy. Tất nhiên
Việt Nam gần ngay nách Trung Quốc, lại không là đồng minh của
phương tây, nên Trung Quốc đã tăng cường áp lực và hù dọa
Việt Nam bằng cách cấm ngư dân Việt Nam đánh bắt cá, bắt
tàu đòi chuộc, đe dọa các công ty thăm dầu mỏ trong vùng
đặc quyền kinh tế Việt Nam. Họ cũng biểu dương sức mạnh
hải quân để đe Mỹ, hù dọa Việt Nam và các nước khác.
Vấn đề tranh chấp biển đảo như vậy phải đặt trong toàn
cảnh chiến lược của Trung Quốc ở cả Thái Bình Dương trong
đó có biển Đông Nam Á. Việt Nam trong một thời gian dài, cả
chính quyền lẫn người dân đều chỉ tập trung vào tranh chấp
đảo không những với Trung Quốc mà với cả các nước Đông
Nam Á khác. Chính vì thế mà không thể có sự đồng thuận
trong khu vực nhằm đối phó với Trung Quốc.
Tôi hoàn toàn không chống Trung Quốc, tôi nghĩ rằng Việt Nam
cần làm bạn với mọi người. Tôi cho rằng phản ứng của
các nước chung quanh trong đó có Việt Nam chỉ nhằm bảo đảm
an ninh cho quốc gia mình và mong muốn Trung Quốc cùng với các
nước chung quanh và kể cả Mỹ thảo luận đa phương để mang
lại hòa bình cho khu vực.
Do đó mà mọi nước kể cả Trung Quốc cần nhìn nhận lại
vấn đề tranh chấp này về mặt chứng cứ lịch sử và luật
pháp quốc tế. Cần minh bạch chúng, mở rộng bàn thảo đa
phương để giải quyết vấn đề, kể cả yêu cầu Tòa án
Quốc tế tài phán tranh chấp.
Nghiên cứu của chúng tôi (dựa vào sự đóng góp mới đây
của các nhà Hán học như Hồ Bạch Thảo) cho thấy là Trung
Quốc trong chính sử như Minh Sử và Thanh sử không có đoạn
nào nói đến Hoàng Sa và Trường Sa thuộc Trung Quốc. Bản đồ
chính thức của Trung Quốc cũng thế. Bằng chứng của Trung
Quốc đưa ra là các sách của tác giả Trung Quốc có những
đoạn viết về cái gì đó mơ hồ như là Hoàng Sa, thậm chí
là Trường Sa. Nhưng đây là ghi chép của những người du
lịch, thám hiểm.
Về mặt công pháp quốc tế, chứng cứ lịch sử phải là từ
chính sử hoặc những tài liệu tin cậy ghi hành động của nhà
nước trung ương, nói lên được ý chí và hành động làm chủ
và sự hiện diện liên tục của quốc gia đối với mảnh
đất nào đó thì nước đó mới có chủ quyền chính đáng ở
đó. Trung Quốc đã không làm được như vậy.
Việt Nam và các nước khác cũng cần làm thế. Nhà nước Việt
Nam có chứng cứ lịch sử trong chính sử về làm chủ Hoàng Sa
từ thời Gia Long và sau đó trên vùng Lưỡi Liềm cho đến năm
1974 khi bị Trung Quốc dùng võ lực chiếm mất. Về Trường Sa
thì phía Việt Nam cần nghiên cứu để làm cho rõ hồ sơ. Riêng
Đại Nam Nhất Thống Toàn Đồ có một điểm mạnh là vẽ rõ
Hoàng Sa và Trường Sa dù bị hạn chế bởi khả năng khoa học
vẽ bản đồ chính xác của thời đó. Tuy nhiên một nhà nghiên
cứu Việt Nam là ông Võ Long Tê trong Tạp chí Sử Địa số
27-28, xuất bản ở Sài Gòn năm 1974 cho rằng nguồn gốc bản
đồ này không rõ, nên cần tìm hiểu thêm.
Chấp nhận đàm phán đa phương là chấp nhận xem xét trên cơ
sở chứng cứ lịch sử, và những thực tế khác liên quan,
nếu có vùng nào đó không rõ ràng thì các nước liên hệ có
thể dùng Luật Biển và các tiền lệ của Tòa án Quốc tế
để bàn việc chia sẻ lợi ích một cách hợp lý và công bằng
nhất.
<h2>Cần chứng cứ lịch sử chính thống</h2>
<em>Mặc Lâm: Đó là nói về bản đồ, riêng vấn đề người
Việt Nam đã có mặt tại đây thì Phủ Biên Tạp Lục có
ghi:</em>
<em>"Nhà Nguyễn cũng xây dựng biệt đội Bắc Hải, với các
nhân sự đa dạng, được tuyển từ làng Tứ Chính, huyện Bình
Thuận, hoặc từ làng Cảnh Dương. Những tình nguyện viên
được chấp nhận sẽ được miễn các loại thuế và các phí
cầu cảng.</em>
<em>Họ đã sử dụng tàu thuyền đánh cá tư nhân nhỏ để đi
du lịch đến Bắc Hải, Côn Lôn để bắt đồi mồi, cá heo,
bào ngư, hải sâm. Biệt đội Bắc Hải được đặt dưới sự
giám sát của biệt đội Hoàng Sa vì họ chỉ thu thập hải
sản, và rất hiếm khi có được các nguyên liệu quý khác như
vàng và bạc. Ông nghĩ sao về bằng chứng này?</em>
TS Vũ Quang Việt: Nếu ta dùng nguyên tắc là chứng cứ lịch
sử phải mang tính chính thống của nhà nước trung ương và áp
dụng nguyên tắc này để xem xét yêu sách của Trung Quốc thì
ta cũng phải áp dụng nguyên tắc này cho Việt Nam và các nước
khác.
Chính sử Trung Quốc không nói gì đến Hoàng Sa và Trường Sa
là đất Trung Quốc và luôn luôn ghi cương vực Trung Quốc chấm
dứt ở Đảo Hải Nam. Vậy thì yêu sách của Trung Quốc là
không có cơ sở lịch sử.
Còn phía Việt Nam, Phủ Biên Tạp Lục là ghi chép của Lê Quí
Đôn, không phải chính sử, nhưng là tài liệu cổ được đánh
giá là đáng tin cậy, không thể bỏ qua. Phủ Biên Tạp Lục
nói về Bắc Hải. Bắc Hải có phải là Trường Sa không thì
phải chứng minh.
Về Trường Sa, Trung Quốc không có chứng cứ lịch sử. Việt
Nam cần làm rõ chứng cứ về ý chí và hành động làm chủ nó
thời Nguyễn.
Nhưng vấn đề Trường Sa không thể chỉ dựa trên chứng cứ
lịch sử để xem xét. Nó phức tạp hơn nhiều. Pháp tuyên bố
chủ quyền năm 1933 trên cơ sở nó là đất vô chủ, nhưng
không gửi quân ngay ra đó để thực hiện chủ quyền. Sau này
Pháp và Việt Nam cũng chỉ kiểm soát được một số đảo.
Rồi Philippine, Malaysia chiếm đóng những đảo không có người.
Đài Loan (Trung Quốc) cũng chiếm đóng 1 hòn đảo khi tước võ
khí Nhật ở Itu Aba.
Trung Quốc là nước duy nhất dùng dùng võ lực chiếm đóng
lại các đảo mà Việt Nam chiếm trước đó. Trong khu vực
Trường Sa, có thể nói là yêu sách của Trung Quốc là yếu
nhất, vì chỉ phản ánh qua bản đồ có đường chữ U năm 1947
và chính thức yêu sách từ năm 1951.
<em>Mặc Lâm: Riêng trường hợp Philippine, mãi đến năm 1971
mới tuyên bố chủ quyền trên quần đảo Trường Sa tuy người
dân của họ đã đánh bắt cá hay ghé đảo này từ năm 1956.
Trong khi trước đó, Việt Nam đã có hẳn quân đội và thường
dân trú đóng trên đảo. Hai sự kiện này được giải thích
như thế nào?</em>
TS Vũ Quang Việt: Phi tuyên bố chủ quyền một số hòn đảo
trên cơ sở là vùng đất vô chủ, đặc biệt là ở những
đảo gần Phi mà trước đây Pháp không có mặt, chưa thực
hiện việc kiểm soát hữu hiệu dù đã tuyên bố chủ quyền.
Trước khi chính phủ Phi tuyên bố chính thức một số đảo
thì Tomas Cloma người Phi yêu sách Itu Aba, đảo lớn nhất ở
Trường Sa vào năm 1956. Gọi là lớn nhất nhưng diện tích rất
nhỏ, dưới 0.5km2. Như vậy Pháp và Phi đều yêu sách trên cơ
sở trước đó là đất vô chủ.
Chỉ có Trung Quốc và Việt Nam sau này mới đưa ra yếu tố
lịch sử. Sau yêu sách, không ai đồng ý với ai, các nước tự
chiếm những nơi còn vô chủ. Chỉ riêng Trung Quốc là dùng võ
lực chiếm lại của nước khác.
<em>Mặc Lâm: Mặc dù ông đưa ra nhiều chứng cứ bảo vệ sự
tuyên bố chủ quyền Hoàng Sa là của Việt Nam, nhưng về vấn
đề Trường Sa, những đề nghị của ông có thể sẽ bị
chống đối từ dư luận Việt Nam, và để giải thích ông sẽ
nói gì với họ?</em>
TS Vũ Quang Việt: Xin nói cho rõ là những ý kiến phát biểu
của tôi là ý kiến riêng, dựa vào các tài liệu có được.
Tôi chưa được tiếp cận với chứng cứ lịch sử mà nhà
nước Việt Nam hiện có nên những ý kiến phát biểu ở đây
có thể thay đổi nếu như chứng cứ lịch sử đó đòi hỏi
cách nhìn khác. Lịch sử thường được viết lại khi đối
mặt với chứng cứ mới. Đó là phương pháp mà các nhà khoa
học sử dụng.
Tôi có vài ý kiến riêng dựa vào chứng cứ hiện có và có
thể có người không đồng ý. Điều đó không quan trọng
bằng việc người Việt cần giúp chính phủ Việt Nam xây dựng
hồ sơ chứng cứ lịch sử và lập luận dựa trên công pháp
quốc tế để đàm phán với nước khác và tạo công luận.
Tôi nghe nói vẫn còn Châu Bản Triều Nguyễn là các thư từ
tài liệu cơ sở có đóng dấu của Vua, đây là tài liệu gốc
dùng để viết lịch sử chính thống. Hình như chúng vẫn chưa
được dịch ra tiếng Việt và cũng chưa được sử gia khai
thác.
<em>Mặc Lâm: Xin cám ơn Tiến Sĩ.</em>
Nguồn: <a
href="http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Interview-Dr-Vu-Quang-Viet-regarding-his-opinions-about-Spratlys-Islands-MLam-08032010195750.html">Đài
RFA</a>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5951), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét