Lệ Chi - Phải chăng ở Việt Nam đã từng có chế độ đa đảng?

Trong một xã hội, sự tồn tại nhiều đảng và chế độ đa
đảng tuy có những điểm giống nhau song không phải là một.

Về mặt hình thức, sự tồn tại nhiều đảng và chế độ đa
đảng giống nhau ở chỗ đều là "số nhiều". Tuy nhiên đa
đảng chỉ với nội dung phân công, phối hợp nhằm phát huy
sức mạnh đoàn kết dân tộc do một đảng lãnh đạo, cầm
quyền thì đó không phải là chế độ đa đảng, mà đơn
giản chỉ là sự đa đạng của các tổ chức xã hội. Về
bản chất đó vẫn là chế độ một đảng lãnh đạo cầm
quyền.

Chế độ đa đảng là một hình thái chính trị nhà
nước trong đó lý do tồn tại của các đảng là sự cạnh
tranh về quyền lực. Mỗi đảng thường là đại diện cho các
lực lượng chính trị khác nhau, các nhóm lợ ích khác
nhau…theo đuổi những lý tưởng, mục tiêu khác nhau, thường
là đối lập với nhau về nhiều mặt, từ chính sách đối
nội, đối ngoại, đến quan điểm, hệ tư tưởng - chế độ
xã hội và ngày nay còn là thái độ, ứng xử đối với môi
trường (như các đảng xanh chẳng hạn).

Thực tế cho thấy trong một xã hội, chế độ đa đảng với
sự đối lập, cạnh tranh, đấu tranh giữa các đảng không
phải bao giờ cũng đem lại dân chủ, và phát triển cho xã
hội. Có nơi, có lúc sau sự thay đổi đảng cần quyền cái
gọi là dân chủ sau sự đảo lộn chính trị được mệnh danh
vì dân chủ đã trở thành cái độc quyền của những lực
lượng chính trị thắng thế. Ví dụ như, khi giành được
thắng lợi, người ta có thể chiếm giữ hoặc mua các đài
phát thanh, truyền hình, biến những phương tiện truyền thông
của xã hội thành tài sản của một người hoặc của một
đảng thắng thế, và đương nhiên nó sẽ phục vụ cho những
người sở hữu nó. Ở Liên Xô, Đông Âu những năm 1989 - 1991,
trong chế độ đa đảng mới được thiết lập, khi Đảng
cộng sản mất quyền lãnh đạo thì lập tức xã hội đã
chuyển sang con đường khác, hệ luỵ là vô cùng to lớn. Không
phủ nhận rằng trong chế độ đa đảng, sự thay đổi đảng
cầm quyền không phải bao giờ cũng dẫn đến bạo lực hoặc
đảo lộn xã hội, mà còn có nhiều kịch bản khác nhau. Ở khu
vực Bắc Âu, thường do các đảng Dân chủ xã hội cầm
quyền, sự chuyển giao quyền lực giữa cãc đảng diễn ra khá
êm ả. Ở Hoa Kỳ sự đổi vai giữa hai đảng: Đảng Cộng
hoà và Đảng Dân chủ có thể dẫn đến những thay đổi quan
trọng trong chính sách đối nội, đối ngoại, như vừa qua, khi
đảng Dân chủ thắng lợi, Barac Obama lên cầm quyền. Ở châu
Phi sự thay đổi đảng cầm quyền thường dẫn đến xung đột
dân tộc, sắc tộc, tôn giáo…

Trên đây là phác thảo chế độ đa đảng và sự vận hành
của chế độ đó trên thế giới.

Ở VN chế độ đa đảng được đặt ra từ bao giờ và trong
bối cảnh nào?

- Ai cũng biết, trước khi Liên Xô tan rã, chế độ XHCN ở
Đông Âu sụp đổ chưa có ai đặt ra vấn đề chế độ đa
đảng ở VN (với đúng ý nghĩa của khái niệm đó). Ngay sau khi
ra đời (1930) ĐCSVN đã trở thành lực lương chính trị tiến
hành cuộc vận động cách mạng giải phóng dân tộc. Trước
khi cách mạng giành được thắng lợi, trong các vùng giải
phóng, hệ thống chính trị VN (bao gồm các đoàn thể xã hội,
mặt trận, Chính phủ lâm thời…) đã hình thành do ĐCSVN lãnh
đạo. Sau cách mạng, vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng
càng được củng cố. Sự tham gia của một số đảng như VN
Quốc dân đảng - "Việt Quốc", VN cách mạng đồng minh hội
- "Việt Cách", trong những năm 1945, 1946 là do tình thế
"như ngàn cân treo sợi tóc" của cách mạng mà có.
Việc Chính phủ Hồ Chí Minh chấp nhận giành 72 ghế tại Quốc
hội (Khoá I) không qua bầu cử về thực chất là sách lược
nhân nhượng với kẻ thù của ĐCSVN, khi cách mạng còn đang
trong thời kỳ trứng nước. Vụ án bắt cóc, cướp của, giết
người ở phố Ôn - Như - Hầu, mà thủ phạm là VN quốc dân
đảng gây ra, cũng như sự tan rã của VN cách mạng đồng minh
hội, khi âm mưu "Hoa quân nhập Việt" (lực lượng Tưởng
Giới Thạch kéo vào chiếm giữ miền Bắc) bị thất bại đã
chứng minh rằng - Việt Quốc, Việt Cách ở vào thời kỳ lịch
sử 1945 - 1946 là những tổ chức khủng bố, bán nước hại
dân. Thế mà có người mệnh danh là tiến sỹ, luật sư viết
bài, post lên mạng rằng ở VN đã từng có chế độ đa đảng,
với minh chứng là sự tồn tại của hai đảng trên. Thử hỏi:

- Phải chăng Việt Quốc, Việt Cách là những người yêu
nước, đại diện cho đồng bào ta? Nếu không thì vì lý do gì
mà người ta lại nhiều lần dẫn ra sự kiện đó?

- Phải chăng chế độ đa đảng có thể dung nạp những đại
diện không cần phải thông qua bầu cử? Thử hỏi có nơi nào
trên trái đất này có chế độ đa đảng kiểu như vậy không?

Thực tế cho thấy không có một đảng cầm quyền nào, một
chính phủ nào lại dại dột tạo cơ hội cho các thế lực
chính trị đối lập trong nước câu kết với ngoại bang tìm
chỗ đứng trong chính trường quốc gia cả.
Còn sự ra đời và hoạt động của hai đảng Xã hội và
đảng Dân chủ trong những năm 60 – 80, thế kỷ XX cũng không
thể cho rằng đó là thời kỳ đa đảng, đơn giản vì hai
đảng này đều do ĐCSVN lãnh đạo. Hơn nữa trước sau đảng
Dân chủ và đảng Xã hội đều không hề có ý tưởng cạnh
tranh với vai trò lãnh đạo, cầm quyền của ĐCSVN.

Như vậy là ở VN chưa bao giờ có chế độ đa đảng theo đúng
nghĩa của nó. Vấn đề đa đảng mới chỉ đặt ra ở VN từ
khi xuất hiện "tư duy chính trị mới", mà nội dung cơ bản
của nó là "đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập" trong
thời kỳ cải tổ ở Liên Xô, Đông Âu.

Không phủ nhận rằng trong những người mong muốn thực hiện
"đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập" ở nước ta tất
cả đều mạng động cơ xấu. Tuy nhiên về khách quan, việc
tuyệt đối hóa, áp đặt chế độ đa đảng, bất chấp các
điều kiện lịch sử cụ thể là một sai lầm về khoa học,
nguy hại về chính trị.

Nếu như "tất cả đều có thể" - một châm ngôn được
nhiều người ngưỡng mộ , thì vì sao một đảng lãnh đạo,
cầm quyền lại không có thể mà nhất thiết phải là đa
đảng? Vấn đề là ở chỗ - chỉ những cái có thể mới có
thể. Còn những cái không thể thì không thể chuyển thành cái
có thể được. Đời sống đã chỉ ra như vậy. Ví dụ như
người ta "không thể" hy sinh thành quả của cách mạng mà
nhân dân ta đã giành được bằng bao nhiêu mồ hôi, xương máu
để đổi lấy cái gọi là dân chủ, nhân quyền mơ hồ, trìu
tượng, phi lịch sử cụ thể…

Trong lịch sử dân tộc, dân chủ, nhân quyền do người VN tự
đứng lên mà giành lấy, chẳng có "mẫu quốc" hoặc quốc
gia "đồng minh" nào chia sẻ cho chúng ta những giá trị đó
cả. Không phủ nhận rằng VN ngày nay vẫn còn nhiều vấn đề
xã hội nhức nhối, như tình trạng quan liêu, tham nhũng, vi
phạm dân chủ, nhân quyền, nhưng để giải quyết những vấn
đề trên, nhất thiết không thể trông cậy vào những lực
lượng chính trị đối lập dưới bất cứ hình thức nào.
Người VN phải tự giải quyết lấy công việc của mình, cho
dù đó là một công việc vô cùng khó khăn, phức tạp.


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5614), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét