height="170" alt="pham-khoi-nguyen.jpg" /><div class="textholder">Bộ
trưởng Bộ TN&MT Phạm Khôi Nguyên</div></div>
Thời công tác ở Hà Nội, tôi thường đi với các đoàn quốc
tế để đàm phán về dự án đầu tư. Các vị quan chức nhà
ta rất thích dùng mỹ từ "<em>tình nghĩa</em>". Họ không
hiểu rằng, người tìm đến ta cũng vì lợi nhuận trước,
tình nghĩa đến sau.
Xử lý vụ việc nào đó, dân Việt có thói quen duy tình,
phương Tây thường dựa vào duy lý. Duy lý hay duy tình, cái nào
lợi hơn, quả thật khó nói, nhưng trong vụ việc BP và Vedan
thì lý đã thắng tình.
Bàn chuyện giữa BP và Vedan thì không thể so hai công ty này
với nhau vì tầm ảnh hưởng khác nhau, mọi sự so sánh đều
là khập khiễng.
Một bên, do sự cố nổ giàn khoan của BP đã làm dầu tràn ra
vịnh Mexico kéo dài ba tháng nay. Đây không phải là sự ác ý
gây tác hại môi trường của BP mà chỉ thuần túy là sự cố
kỹ thuật.
Nhưng BP đã hành xử rất chuyên nghiệp, bán cả tài sản để
chi trả 20 tỷ đô la cho việc dọn dẹp môi trường tại vịnh
Mexico. Mới đây, ông Tổng Giám đốc điều hành BP đã từ
chức chỉ vì xử lý không kịp thời vụ tràn dầu.
Tổng thống Barack Obama bay đi bay lại giữa Nhà Trắng và Vịnh
Mexico tới ba lần chỉ vì ông muốn tận mắt nhìn thấy thảm
họa môi trường như thế nào. Tổng thống xắn quần lội bờ
biển để xem dầu loang. Ban lãnh đạo BP đã phải tường trình
trước Quốc hội Mỹ.
Sự xuất hiện của bản thân Tổng thống là thông điệp mạnh
mẽ nhất mà nước Mỹ gửi cho BP. Có lẽ vì thế mà tất cả
đều vắt chân lên cổ để xử lý bịt miệng giếng dầu. Cho
tới nay, sau gần ba tháng, sự cố đã giải quyết xong.
Đó là cách hành xử dựa trên duy lý. Có chứng cứ và lý lẽ
rồi thì đối phương phải qui phục.
Một bên là Vedan đã vi phạm luật về môi trường Việt Nam,
cố tình xây dựng hệ thống thoát thải bí mật dưới lòng
đất, xả hàng triệu mét khối nước thải chưa xử lý ra môi
trường trong suốt 14 năm.
Sản xuất bột ngọt, Vedan "thả" thêm thuốc độc vào
nguồn nước nấu canh cho dân ta. Họ đang tâm giết chết sông
Thị Vải và toàn bộ môi sinh hai bờ, hàng nghìn hộ dân điêu
đứng, sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Sự thiệt hại
không thể cân đong đo đếm.
<div class="boxright300"><img
src="/files/u1/obama-visited-lousiana-may-28-2010.jpg" width="300"
height="168" alt="obama-visited-lousiana-may-28-2010.jpg" /><div
class="textholder">Obama visited Lousiana ngày 28/05/2010</div></div>
Phía chính quyền ta đã hành xử ra sao sau hai năm tìm ra sự cố
chất độc "tràn" ở sông Thị Vải. Báo chí đưa tin, vài
lời phát biểu của cấp cao nhất trong Chính phủ là ông Bộ
trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cách đây hai năm, rồi
tất cả lặng lẽ đi vào quên lãng.
Mãi tới hôm nay, vị này mới nói một câu về lý mạnh hơn
"<em>Nếu đưa ra tòa, người thiệt hại nhất là Công ty Vedan.
Chúng ta có thừa chứng cứ để vạch tội Vedan, chỉ sợ không
sử dụng hết. Ra tòa là chắc thắng</em>".
Ông này còn nói "<em>Chúng ta đã hết tình, hết nghĩa với
Vedan. Công ty này không chấp nhận thì đành phải dùng đến
lý</em>". Đợi hai năm chán chê rồi mới dùng đến lý. Tình
người Việt Nam quá dài.
Quản lý môi trường quốc gia mà để cho Vedan thải bẩn vào
sông Thị Vải tới 14 năm thì chức năng điều hành của bộ
này đến đâu. Đưa được Vedan ra tòa thì tội ác với môi
trường đã được thực hiện hơn chục năm rồi. Thiệt hại
nhất không phải là Vedan mà chính là người Việt chúng ta.
Dựa vào luật mà nước Mỹ bắt BP phải chi tới 20 tỷ đô la
để xử lý dầu tràn dù chưa đưa ra tòa. Đơn giản, lãnh
đạo BP có chạy đằng trời với pháp luật Mỹ nếu không xử
lý vụ này đến nơi đến chốn.
Vụ Vedan dựa vào tình nghĩa đã đi tới đâu trong hai năm qua?
Nếu có một "Obama" bơi thuyền trên sông Thị Vải để thị
sát dòng sông này bị bức tử như thế nào, thì có các vàng
Vedan cũng không cù nhầy như hiện nay. Nếu Quốc hội lôi Tổng
Giám đốc Vedan ra chất vấn thì mọi việc đã khác.
Thời hội nhập, để hành xử chuyên nghiệp thì mọi quan hệ
đối tác phải dựa trên pháp luật quốc tế. Duy tình thường
hại cho bản thân. Duy lý mới giúp cho đất nước phát triển
bền vững.
Chìa khóa cho phát triển đó là pháp luật nghiêm minh. Người
mời đầu tư phải thượng tôn pháp luật sở tại thì mới có
được sự tôn trọng của khách đến đầu tư. Tay cầm phong
bì mà duyệt dự án thì những vụ như Vedan sẽ còn nhiều.
Vedan thừa hiểu những kẽ hở của pháp luật Việt Nam, vì ta
hay lẫn lộn "<em>lý và tình</em>" trong quản lý chồng chéo
và khó hiểu của các cấp chính quyền, nên họ cũng hành xử
rất… Việt Nam.
Kêu gọi đầu tư nước ngoài thì nên hiểu là hai bên cùng có
lợi. Không phải vì nghèo, vì cố tăng GDP bằng mọi cách, rồi
cố hiện đại hóa, công nghiệp hóa, mà lạm dụng từ
"<em>tình nghĩa</em>". Khách đến đầu tư cũng tìm cách kiếm
lời cho họ. Đó là win-win, tình nghĩa chỉ là một khía cạnh
nhỏ.
Trong hội nhập, duy lý và duy tình cần được hiểu ngọn ngành
nếu không muốn làm hại cho cộng đồng và xa hơn là cho cả
một quốc gia.
Hiệu Minh. 29-07-2010
<strong>PS.</strong> Bài đã gửi cho TPO nhưng Việt Hùng mải mê
chân dài thi hoa hậu TP nên chắc là quên. HM phải đi ngủ vì
đang jet lag nghiêm trọng. Sợ bạn đọc không có gi xem cuối
tuần nên xuất bản tạm lên. Sorry TPO vì cẩm đèn chạy
trước.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/5754), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét