Bùi Tín - Bài học Thủ Thiêm, Thăng Long, Pháp Văn, Dung Quất: Lên đỉnh núi vẫn phải leo từng bậc

<div class="boxright400"><img
src="http://img245.imageshack.us/img245/4057/72829256.jpg" /><div
class="textholder">Nhà máy lọc dầu Dung Quất ở Quảng Ngãi,
Việt Nam Hình: ASSOCIATED PRESS </div></div>


Người Việt Nam nào chẳng muốn nước Việt Nam ta mau trở
thành một nước công nghiệp hiện đại. Từ một nước nông
nghiệp lạc hậu tiến lên công nghiệp hiện đại là cả một
quá trình gian khổ lâu dài, cần có những bước đi thích hợp,
có tính toán chu đáo. Vội vã, giản đơn, duy ý chí là thất
bại.

Có một lời khuyên đã 17 năm nay của một anh bạn kỹ sư
Pháp, Philippe Dubois, làm cho hãng xây dựng Bouygues, sau khi anh đi
thăm Việt Nam về, anh thổ lộ cho tôi, tôi tâm đắc và chiêm
nghiệm.

Anh kể rằng anh đã thăm khu kinh tế Vũng Tầu (Cap Saint Jacques
hồi trước) rồi ra xem vùng Dung Quất, Núi Thành miền Trung, khi
chính quyền có ý định xây dựng thành một trung tâm lọc dầu
lớn.

Anh kể rằng công ty dầu khí Pháp Total đã nghiên cứu kỹ và
từ chối tham gia công trình này, vì nhiều điều không hợp lý.
Sau đó hãng dầu khí lớn nhất của Nga cũng đến nghiên cứu,
rồi lắc đầu bỏ đi.

Lý do là túi dầu lớn nằm dưới vùng biển ngoài khơi Vũng
Tàu, sao lại buộc phải đưa qua đường ống để bơm từng
chặng ra tận gần Đà Nẵng, một ngàn kilômét chứ ít ỏi gì
đâu.

Sau đó lọc xong lại đưa trở lại vào phía Nam để tiêu thụ
và xuống trở lại Vũng Tàu để xuất khẩu, vì cảng miền
Trung quá nhỏ. Không có nhà kinh tế, nhà kinh doanh, nhà chính
trị am hiểu kinh tế - tài chính nào có thể yên lòng với ý
định ngông cuồng, dại dột như thế. Sẽ lãng phí thiết bị,
tiền của, nhân lực, thời gian không sao tính hết, sẽ lỗ to,
to lắm, rồi đến khi hối hận, muốn phá đi cũng không phá
nổi! Sẽ như cục bướu trên lưng!

Quả nhiên, Dung Quất khởi công từ 1997, 13 năm ỳ ạch, ngày
khánh thành bị đẩy lùi mãi, tiêu hết hơn chục tỷ đôla vay
mượn, vẫn chưa thấy ánh sáng ở cuối đường hầm. Có lúc
kiểm tra toàn bộ, phát hiện 2 ngàn, rồi 700 chỗ trục trặc,
hỏng hóc. Cả khu Dung Quất đang nheo nhóc kêu cứu, vì thiếu
tiền để phát triển, đang ăn đong từng quý một, mọi chuyện
đều dở dang, không đồng bộ, chưa nói đến khu kinh tế Núi
Thành, «kế hoạch thì to bằng con bò mộng mà thực hiện mới
chỉ bằng con chuột nhắt», theo lời một kỹ sư tại chỗ.

Cựu thủ tướng Võ Văn Kiệt trước khi nhắm mắt thốt lên:
«Tôi đã sai lớn khi phê duyệt đề án Dung Quất, vì cảng
vùng này, từ Chu Lai, qua Sa Kỳ vào Quảng Ngãi chỉ có độ sâu
trung bình hơn 10 mét, đón được tầu 10 ngàn tấn, vậy mà họ
dám báo cáo trước Quốc hội là đón được cả tầu chở
dầu 50 ngàn tấn, 100 ngàn tấn!».

Nhưng còn một vấn nạn lớn hơn, anh P. Dubois nhìn ra, báo
động, kiến nghị liên tiếp 17 năm nay, nhưng không một ai trong
nước hiểu ra.

Anh đã có 8 năm sang châu Phi giúp các nước Tây Phi làm công
nghiệp hóa để dạn dày kinh nghiệm sống. Anh có kinh nghiệm
quý muốn chia sẻ với bà con ta. Anh chỉ kiến nghị tha thiết
một điều. Hãy dùng một cẩm nang công nghiệp hóa. Một cuốn
sách nhỏ vỡ lòng về công nghiệp hóa. Từ những điều nhỏ
nhất. Mở dần tầm nhìn cho một xã hội nông dân. Nội dung,
theo anh, đại thể là:

Thế nào là chiều dài đo bằng mét, đềcamét, héctomét,
kilômét, thế nào là centimét, milimét, là micrông, phần mười
micrông…Thế nào là gam...đến kilôgam, tạ, tấn, và ngược
lại thế nào là một centigam, miligam …Thế nào là giây, phút,
giờ … và một phần 10 giây, một phần trăm giây …Thế nào
là một công thức hỗn hợp, trình tự hỗn hợp, các chất
hỗn hợp, thời gian hỗn hợp, biến thể khi hỗn hợp 1, 2, 3, 4
chất với nhau…

Những kim loại, hóa chất, chất kết dính thường dùng? đặc
tính, bảo quản ra sao?

Có bao nhiêu loại đinh, bề dải? bề rộng? cân nặng? có
những loại đinh ốc, đinh xoáy trôn ốc gì, cỡ, dải, tên
gọi, bí danh, bí số. Có bao nhiêu loại ốc, cỡ số, công
dụng…

Thế nào là đóng đinh đủ chắc, là vặn bù loong đủ chặt?

Có những công cụ thường dùng gì, dao, kéo, búa, kìm, ê ke,
thước, công cụ đo điện năng, điện áp, điện trở…Các
loại giây điện bằng đồng, sắt, thiếc, chì…, các cỡ khác
nhau, công dụng…

Giới thiệu các loại máy gia đình cho đến máy công trường:
máy nổ, máy điện, máy may, máy cắt gọt, máy bào, máy ép,
máy đào, máy ủi…Cách vẽ sơ đồ, đọc sơ đồ máy móc,
phân xưởng, nhà máy.

Anh nói thêm: toàn là những điều thường thức nhỏ nhặt,
nhưng rất bình thường trong xã hội công nghiệp. Nhưng lạ
lẫm với mọi nông dân. Cái gì nông dân cũng đại khái. Một
lát, một buổi, một hồi, một chặp. Bề dài thì một đoạn,
một khúc, một khoảng. Rồi một nắm, một nhúm, một bát,
một thau …Tác phong nông dân rất tai hại khi vào công nghiệp
hóa.

Có người lãnh đạo bàn đủ thứ về công nghiệp hóa, về
hiện đại hóa mà cầm búa đóng một cái đinh vào tường cũng
lóng ngóng không xong, thay chiếc bóng đèn bị cháy cũng không
biết mua bóng nào, lắp làm sao! Nói, khác nhiều với làm là
thế. Hãy dành ra một tháng để cả xã hội nông nghiệp làm
quen, nhập tâm thành nếp sống quy củ của công nhân.

Những nông dân không được chuẩn bị học làm công nghiệp
từ những điều cơ bản, từ vỡ lòng, thì tất nhiên khi làm,
cầu chưa thông xe đã lún, gãy, mặt cầu Thăng Long vỡ từng
mảng vá, cầu Pháp Văn dầm bị gãy ngang, hầm Thủ Thiêm nứt
toang hoác, cầu Cẩn Thơ gặp sự cố kéo dài, khu Dung Quất ốm
yếu triền miên. Có 1 đêm, cả khu mất 2.000 con ốc thép to, do
nông dân từ Nghệ Tĩnh vào chờ làm công nhân, «thành thạo
việc phá đường tầu», coi đó là nguồn kiếm tiền dễ dãi
khi bán bù loong cho các bà đồng nát ở quanh. Anh nông dân thấy
dây điện vàng, xanh, đỏ, hứng lên nhớ con nhỏ, thế là cắt
luôn tửng cuộn mang về quê làm quà, khi anh ta chưa hiểu rõ
tác hại đến mức nào.

Cả nước, có khu kinh tế mới, khu công nghiệp mới nào ra trò
đâu. Vá víu, què quặt, xộc xệch, hỏng hóc, có nơi đắp
chăn, thiếu phụ tùng, bỏ thì thương, vương thì tội, khóc
dở mếu dở … Lại còn tính chuyện làm điện nguyên tử, làm
đường cao tốc, khi cơ giới hóa nông nghiệp mức thấp nhất
vẫn còn ở trình độ sơ khai!

Tôi nhắc lại ý kiến anh bạn kỹ sư Pháp từ Tây Phi làm
chuyên gia công nghiệp hóa trở về: Các vị ở Bộ Công
thương, ở Bộ Đại học Đào tạo, kỹ sư, giáo viên, nhà kỹ
thuật …hãy để tâm soạn thảo tài liệu dễ hiểu, có nhiều
tranh vẽ, dùng không chỉ cho các lớp dạy nghề mà cho mọi
học sinh sơ cấp, trung học, cán bộ xã thôn, lãnh đạo các
cấp, cho đến các vị ở trung ương, cả Bộ chính trị nữa,
tạo dần cho toàn xã hội có những kiến thức công nghiệp
ngày càng rộng, càng cao, từ đó tạo nên tác phong công
nghiệp, có kỷ luật cao, độ chuẩn xác chắc, không thể đại
khái, phỏng chừng, qua loa, nhân nhượng, cá nhân vị kỷ, tầm
nhìn cạn hẹp, như kiểu sống trong làng xã nghèo khổ xa xưa.

Trong một công trình lớn, chỉ cần vài sơ xuất nhõ: trộn
xi-măng sai công thức, nhiều mối hàn bị «khê», một loạt
ốc vặn không chặt, nghiệm thu cẩu thả, cân hỏng, cân đong
đo đếm đại khái…là dẫn đến hậu quả khôn lường, cả
về sinh mạng, tài sản, thời gian toàn xã hội.

Một lời khuyên đã lâu, rất đơn giản, đến lúc cần nhận
ra giá trị, nếu không sự nghiệp công nghiệp hóa cứ nằm
trên giấy, thành hàng loạt «hàng dỏm», «hàng mã», hiện
đại hóa cứ xa vời không sao với tới.

Cũng là góp ý ngay thẳng, thiết thực với các đại biểu
Đại hội đảng CS các cấp đang diễn ra trong thời gian tới
ở trong nước.

Hãy nhớ một chân lý đơn giản: lên tới đỉnh núi vẫn phải
từng bước một.

Ông Mao từng ra lệnh cho cả nước Tàu: «Nhảy Vọt»…xuống
hố sâu nghèo đói đấy! ./.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4883), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét