kinh tế để bảo đảm phát triển bền vững về lâu dài cho
đất nước? Đây là vấn đề mà biên tập viên Gia Minh của
Đài chúng tôi nêu ra với tiến sĩ Vũ Quang Việt, một cựu
chuyên viên thuộc Cục Thống kê Liên hiệp quốc, và là người
luôn theo dõi sát tình hình Việt Nam.
<h2>Chỉ thấy lượng mà không thấy chất</h2>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Theo tôi nghĩ phải đánh giá lại toàn
bộ hệ thống; phải thấy rằng nền kinh tế của Việt Nam
đến nay không có chất lượng. Suốt một thời gian dài, sản
xuất kinh tế chỉ nhắm về lượng mà không có chất lượng.
Mục đích chính chỉ tập trung tăng GDP, càng thấy GDP càng lớn
càng tốt, dù vay nợ, phá hoại môi trường, và nhiều vấn
đề xã hội khác … Người ta không nhìn thấy, hoặc thấy mà
cũng lờ đi.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Suốt một thời gian dài,
sản xuất kinh tế chỉ nhắm về lượng mà không có chất
lượng. Mục đích chính chỉ tập trung tăng GDP, càng thấy GDP
càng lớn càng tốt, dù vay nợ, phá hoại môi trường, và
nhiều vấn đề xã hội khác<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div></div>
Vấn đề là phải nhìn lại. Nếu không nhìn lại, thiếu hụt
cán cân thanh toán đã lớn sẽ còn tiếp tục lớn, lên đến
18-20 tỷ đô la, khi đó lấy gì bù vào. Áp lực lạm phát sẽ
rất lớn trong năm nay. Thế rồi, việc phải trả nợ nước
ngoài mà trước đây đã hơn 30% một tí rồi, và sẽ tiếp
tục lên 50%. Nếu cứ đà này sẽ lên đến 70% và 100% trong
vòng một vài năm. Lúc đó áp lực trả nợ sẽ khó khăn, áp
lực giải quyết các vấn đề của nền kinh tế sẽ khó khăn
hơn bây giờ.
Gia Minh: Tiến sĩ nói phải đánh giá lại toàn bộ nền kinh
tế, nhưng như thế có quá rộng không? Nút thắt đầu tiên nào
cần gỡ?
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Theo tôi phải giải quyết vấn đề
tập đoàn kinh tế quốc doanh, không thể để họ 'tự tung,
tự tác'. Muốn tăng chất lượng phát triển kinh tế, cần
yêu cầu họ tập trung vào những ngành nghề mà họ có khả
năng nhất, chứ không chạy sang mở sang các nghề khác như Tập
đoàn Điện, Vinashin ra mở ngân hàng, cung cấp dịch vụ buôn
bán chứng khoán, địa ốc…
<em>Gia Minh: Những tập đoàn quốc doanh nói họ cũng có đóng
góp cho thu nhập đất nước?</em>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Suốt mấy năm nay, khu vực kinh tế
quốc doanh không tạo ra công ăn việc làm, thậm chí lao động
trong khu vực quốc doanh còn giảm. Họ lấy vốn của Nhà Nước
nhiều mà làm ăn không hiệu quả. Công ăn việc làm được
tạo ra từ những công ty tư nhân nhỏ, và những công ty đầu
tư, chứ không phải các công ty quốc doanh.
<em>Gia Minh: Theo tiến sĩ thì điều gì cản trợ hoạt động
cải tạo hệ thống quốc doanh?</em>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Rõ ràng là vì lợi ích cá nhân đặt
trên lợi ích quốc gia. Tình trạng tập đoàn thành lập công ty
con, rồi xin cấp đất rẻ. Sau đó họ kêu gọi bà con, anh em
góp vốn vào. Họ chuyển đổi mục đích sử dụng đất sang
xây nhà bán, từ đó trở nên giàu có ( thành tỷ phú) một
cách dễ dàng. Vấn đề lợi ích của họ rất rõ.
Gia Minh: Việt Nam thường so sánh với những quốc gia lân cận,
và cho rằng hướng đi kinh tế của họ đạt được hiệu quả
và được đánh giá cao?
<h2>Thị trường mới không có chiều sâu</h2>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Những nước khác như Thái Lan đã phát
triển cao nhưng vừa qua gặp khó khăn phải chậm lại. Việt Nam
là thị trường mới phát triển dễ làm tiền hơn cho một số
nhà đầu tư nước ngoài, và những người có vốn bỏ vào.
Lúc đầu sẽ vọt lên như thế. Hãy so sánh tỷ lệ tăng
trưởng 7-8% với số vốn bỏ ra đến 40% hay hơn 40% GDP để
đầu tư của Việt Nam; trong khi đó nước khác cũng đạt mức
tăng trưởng tương tự mà vốn bỏ ra chỉ chừng 20%, 30% hay ít
hơn thì như vậy sẽ thấy không hiệu quả.
<em>Gia Minh: Những định chế như WB, IMF năm nào tổng kết cũng
có khen ngợi thành quả của Việt Nam; rồi các nước cấp
viện vẫn đổ vốn vào Việt Nam, năm sau cao hơn năm trước?
Ông giải thích thế nào về điều đó?</em>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Trong thời gian trước mắt khả năng
làm tiền còn nhiều. Khả năng làm tiền còn có thể dễ hơn
cả bên Thái Lan…; nhưng sau đó không còn nữa họ sẽ rút đi.
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Ngân hàng Thế giới cho
vay mà thấy thành công hơn thì phải khen ngợi chứ sao. Dù
thấy sai trái cũng thấy ít, vỗ tay nhiều hơn. Ngân hàng Thế
giới từng vỗ tay hoan nghênh Á Châu hôm trước, hôm sau xảy ra
khủng hoảng. Điều mà họ vỗ tay cũng có giá trị giới hạn
thôi.<img class="quoright" src="/misc/quoright.png"/> <br
class="quoteclear"></div></div>
Còn Ngân hàng Thế giới cho vay mà thấy thành công hơn thì
phải khen ngợi chứ sao. Dù thấy sai trái cũng thấy ít, vỗ tay
nhiều hơn. Ngân hàng Thế giới từng vỗ tay hoan nghênh Á Châu
hôm trước, hôm sau xảy ra khủng hoảng. Điều mà họ vỗ tay
cũng có giá trị giới hạn thôi.
Điều quan trọng nhất đối với một nhà điều hành kinh tế
phải thấy điểm dở của mình; chứ không phải luôn nghe ngóng
tìm cách cho người ta vỗ tay khen mình.
<em>Gia Minh: Vừa qua Viện trưởng Kinh tế của Việt Nam, ông
Trần Đình Thiên chỉ ra 5 điểm yếu cơ bản của Việt Nam –
cấu trúc thị trường chưa đồng bộ, nguồn nhân lực yếu
cản trở tăng trưởng kinh tế lâu dài, khu vực doanh nghiệp
thiếu và yếu, năng lực quản trị ở tầm vĩ mô thấp, nhiếu
nút thắt tăng trưởng chưa được giải quyết-. Theo Tiến sĩ
ngoài 5 điểm đó còn có những điểm gì nữa?</em>
Tiến sĩ Vũ Quang Việt: Những điểm đó một phần phù hợp
Việt Nam, phần khác cũng phù hợp với mọi nền kinh tế. Cần
phải nhận rõ, thẳng thắn những vấn đề của Việt Nam. Thứ
nhất là vấn đề đầu tư quá lớn- hơn 40% GDP mà không đạt
kết quả tốt; tức đầu tư không đúng chỗ, không có kiểm
soát- đó là đầu tư cho các tập đoàn quốc doanh.
Vấn đề thứ hai gần chục năm nay, vấn đề xuất khẩu quá
ít mà nhập khẩu nhiều dẫn đến thâm thủng cán cân thương
mại càng ngày càng lớn. Nếu cứ tiếp tục như thế nền kinh
tế không thể tồn tại được. Nền kinh tế Việt Nam chủ
yếu là gia công, chủ yếu nhập máy móc về mà lại là những
loại máy tồi và rẻ nhưng lại khai giá cao hơn để trục lợi
cá nhân.
Máy móc như thế khiến chi phí sản xuất cao lên, hao hụt
nguyên vật liệu rất lớn. Từ đó giá thành cao hơn, khó cạnh
tranh. Sau một thời gian phải thay máy mới.
<em>Gia Minh: Việt Nam vẫn gượng được, qua nguồn kiều hối,
và ngành nông nghiệp.</em>
TS Vũ Quang Việt: Phải tiếp tục như thế chứ không đa số
dân Việt Nam sẽ chết đói. Nếu có khu vực sản xuất tốt
nhất ở Việt Nam, đó là khu vực nông nghiệp. Khu vực này
tạo ra công ăn việc làm, giữ người nông dân lại; nhưng họ
vẫn tiếp tục nghèo vì cả nền kinh tế không phục vụ gì cho
nông nghiệp cả. Họ tự làm, tự sản xuất.
<em>Gia Minh: Cám ơn Tiến sĩ.</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4395), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét