dạ dày"[*] ở đâu cả. Bởi vốn dĩ nó không tồn tại.
Nhưng tôi dùng nó, theo cách nói bỡn cợt của bác Trần Công
Sung, vì thực tế chẳng có cụm từ nào thích hợp hơn nữa.
<h2>Chủ nghĩa dạ dày</h2>
Tôi sẽ không áp đặt nó vào bất kỳ dân tộc hay đất nước
nào cả, vì bản thân tôi không cho phép chính mình gán ghép
bịa đặt khi không biết gì. Nhưng nó hiện hữu, nó tồn tại
trong xã hội Việt Nam ta, trong dân tộc ta, trong người dân VN
ta.
Chưa từng ai chính thức đặt cho nó 1 cái tên. Nên bây giờ
sẽ tạm gọi nó là chủ nghĩa dạ dày. Những người theo chủ
nghĩa này, đơn giản lắm, chỉ quan tâm đến cái dạ dày của
họ. Tức là quan tâm đến những cái họ đưa vào dạ dày.
Thế là hết. Cuộc sống chỉ có thế. Mỗi ngày ăn 3 bữa,
mỗi bữa ních đủ dạ dày, không chết đói, thế là đủ.
Chẳng cần gì hơn. Họ không quan tâm đến những việc diễn ra
cách quá 100 m cái dạ dày của họ. [Dĩ nhiên tôi không nói
nghĩa đen]
Thực sự tôi nghĩ, lẽ ra họ đã phải suy nghĩ sâu hơn. Thế
này nhé, họ yêu cái dạ dày của họ, thế thì họ tất phải
quan tâm đến những thứ họ tống vào dạ dày. Vậy đó là
cái gì? Là thức ăn. Nhưng thức ăn ấy, trước tiên tôi quan
tâm, có hợp vệ sinh không? Không hợp vệ sinh ư? Vì sao? Vì
thời nay cái gì cũng độc hại cả. Ăn bất kỳ cái gì, nếu
bạn nghi ngờ nghĩ đến những gì bạn đã đọc trên báo chí,
về sự độc hại của hóa chất, thuốc trừ sâu, mầm bệnh,
virus, chất lượng vệ sinh nơi nuôi trồng và nấu nướng,
chất lượng hàng hóa sản phẩm bày bán tại cửa hàng…, và
bạn sợ, bạn lo, bạn sẽ không còn gì để ăn nữa. Thế là
bạn đành tránh nghĩ đến cái công đoạn nó được chế biến
và sản xuất, và cứ thế nhắm mắt bỏ vào miệng. Rồi cũng
sống qua ngày cả mà, ai cũng thế.
Vậy đấy. Họ yêu cái dạ dày của họ, nhưng chính họ cũng
chẳng buồn quan tâm đến chuyện họ đưa cái gì vào dạ dày.
Liệu nó có sạch sẽ không, hay sẽ gây ra những căn bệnh
tiềm ẩn trong cơ thể họ, và 1 ngày kia giết chết họ.
Họ không quan tâm cũng chỉ bởi họ ý thức được họ không
thể làm gì được. Nếu ùa lên những cơn dịch, những trận
cúm, như cúm gia cầm, cúm heo… họ sẽ sợ. Nhưng những thực
phẩm độc hại thông thường, chẳng hạn như nước tương gây
ung thư đi, hoặc phở có hàn the đi, hoặc rau cỏ dư thừa
thuốc trừ sâu đi, mới đầu họ đều sợ cả, nhưng rồi qua
thời gian mọi việc lại đâu vào đấy. Họ vẫn ăn. Nhắm
mắt mà ăn, đừng nghĩ nữa, cứ nghĩ sẽ chẳng còn gì để
ăn nữa. Nếu ăn vào vài chục năm sau có nguy cơ bị ung thư
chết. Nhưng nếu không ăn sẽ lăn ra chết đói ngay bây giờ.
Chi bằng cứ ăn vào.
Họ không quan tâm.
<h2>Mất khả năng quan tâm</h2>
Tôi nghĩ có lẽ bây giờ quý vị bắt đầu hơi chán rồi, và
thầm nghĩ, nó muốn gì đây, lại 1 bài thuyết giảng về an
toàn thực phẩm à. Thưa không, đó chỉ là 1 lối mở đề (hơi
dài dòng) của tôi. Ở đây tôi đang muốn hướng đến 1 cái
phía sau nó, phía sau cụm từ "chủ nghĩa dạ dày".
Lâu dần, qua thời gian, trong người VN có hình thành 1
khả năng chịu đựng không phải dân tộc nào cũng có được.
Thử ngẫm xem, chịu đựng hàng tiếng đồng hồ mắc kẹt trong
dòng giao thông ùn tắc, mồ hôi bê bết áo, nhích lê từng
chút, từng chút 1 giữa khói bụi và tiếng ầm ĩ còi xe, đặc
biệt khi trưa nắng chang chang hoặc giờ cao điểm đi học hoặc
đi làm về sau 1 ngày kiệt sức ở trường học hoặc sở làm.
Chịu đựng việc chứng kiến hàng tá những phi lý và bất
công diễn ra hàng ngày xung quanh, như những vụ sập nhà do rút
ruột công trình, chuyện "lô cốt" xây đầy đường bít kín
lối đi kéo ròng rã từ năm này sang năm khác và không có vẻ
gì sẽ sớm hoàn thành, chuyện đủ thứ những ý định và
cải cách điên rồ của cấp cao… mỗi khi mở tờ báo ra đọc
mỗi ngày. Chịu đựng việc nai lưng ra làm việc mà vẫn không
giàu có, trong khi các cô chiêu cậu ấm, con cái quan to vung tiền
ra cửa sổ không tiếc, đồng hồ Gucci 600 đô mỗi tuần 1 cái,
hay nổi giận đập nát điện thoại rồi hôm sau mua cái xịn
hơn, hay tặng bạn bè mỗi đứa 1 cái @... như báo chí từng
đăng, về sự chênh lệch giàu nghèo khủng khiếp ở nước ta.
Chịu đựng việc các website yêu thích bị chặn với lời
huyễn hoặc đó là sự cố kỹ thuật không đáng có, chịu
đựng việc không được bầu, không được biểu tình, không
được phát biểu ý kiến…
Nói tóm lại, mỗi ngày chịu đựng, và cả đời chịu đựng.
Vì họ đã học cách miễn nhiễm. Như thể họ xây 1 bức thành
lũy kiên cố và vững chắc giữa họ và những điều xung quanh,
và họ không còn quan tâm đến những gì đang diễn ra quanh họ
nữa. Họ không quan tâm bản thân họ đang thực sự muốn gì,
và cũng chẳng quan tâm điều gì đang tiếp diễn. Nói ngắn
gọn, họ vô cảm.
Vô cảm.
Tôi kể 1 câu chuyện có thật như thế này. Khi mới qua Na Uy,
chưa đến 1 năm trước, tôi được dẫn đến 1 trung tâm là
Stiftelsen kontorsenter (nếu tôi nhớ không lầm cách viết), nơi
đó trước kia là nơi giam giữ tù nhân Do Thái cũng như người
Na Uy vào thời Đức quốc xã chiếm đóng ở thành phố này,
giai đoạn Thế chiến thứ 2. Tôi đến đó, và những người
làm việc ở đó giới thiệu cho tôi, và mẹ tôi 1 người đàn
ông, trước kia từng là 1 tù nhân bị giam giữ trong thời kỳ
này và sống sót. Sau này hàng năm vào lễ tưởng niệm, ông
ấy vẫn thường hay lên phát biểu đôi lời. Họ cũng đưa cho
tôi xem cả cuốn sách phỏng vấn nhiều người, trong đó có con
gái người đàn ông này, về những suy nghĩ của cô khi ông
ngồi tù. 1 cách đầy trang trọng và ngưỡng mộ, mẹ tôi hỏi,
xin phép được biết ông bị tù bao lâu (chắc hẳn là rất
dài). Câu trả lời khiến tôi gần như muốn bật ngửa khỏi
ghế và phải cố gắng tạo vẻ mặt bình thường khi nín
cười. 3 ngày.
Bản thân chuyện ấy đem kể với người Na Uy chẳng có gì
đáng cười cả. Tù là tù, 3 ngày cũng vẫn là ngồi tù. Đặc
biệt khi ấy là giai đoạn chiến tranh. Nếu tôi đem kể với
nhiều người VN, có lẽ họ cũng sẽ nói tôi so sánh khập
khiễng, Na Uy ít dân nên phải trân trọng từng con người trong
đất nước họ. Nên tôi đành thú thật thế này, tôi chẳng
có ý định so sánh gì giữa VN và Na Uy cả. Điều duy nhất tôi
muốn nói là, tôi đã muốn cười. Và tôi tin có nhiều người
cũng muốn cười, và có thể cũng không tin khi nghe tôi kể. Đó
là vì chúng ta đã nghe thấy quá nhiều người chết rồi. Hàng
ngày mở báo ra thấy hàng trăm hàng ngàn cái chết với đủ
hình thức khác nhau. Ta chai lỳ rồi. Trơ cứng rồi. Mất cảm
giác rồi. Ta vô cảm rồi.
<h2>Vô cảm</h2>
Vô cảm nên nhiều học sinh có thể ngồi đó nhìn 1 nữ sinh
bị đạp, bị tống, bị túm tóc, bị dộng đầu… mà vẫn
thản nhiên như không có chuyện gì xảy ra.
Vô cảm nên mới có thể đứng chung quanh quan sát và giơ máy
quay hơn 5ph hình ảnh người công an bị xe cán đứt đôi
người nhưng vẫn còn sống và nhúc nhích.
Vô cảm nên người quản lý mới có thể lạnh lùng bỏ đi khi
thấy 1 người đàn bà sắp bị đàn chó hung dữ cắn xé đến
chết.
Vô cảm nên lái xe cán lên chân 1 học sinh quay lại cán thêm 3
lần nữa cho chết hẳn….
Vô cảm nên mới thờ ơ với tình hình chính trị, an ninh lãnh
thổ và chủ quyền đất nước.
Vô cảm nên mới lãnh đạm với số phận dân tộc và đồng
bào mình.
Vô cảm nên mới tụ nhau than khóc Michael Jackson trong khi đồng
bào bị đánh cướp ngoài hải đảo.
Vô cảm nên mới bàng quan với những dự án nguy hiểm như dự
án bauxite, điện hạt nhân, cho thuê rừng… và tự huyễn hoặc
rằng nhà nước đã có cách xử lý và chính trị là việc lớn
lao to tát dân thường chẳng cần bận tâm.
Vô cảm nên mới cho mọi hành động vì tự do là dư thừa và
xuẩn ngốc, bảo đất nước ta đã độc lập, tự do, hạnh
phúc lắm rồi, còn chuyện dân nước người sống sướng hơn
là việc không thể đem ra so sánh khập khiễng được.
Vô cảm nên mới bằng lòng chấp nhận sống thiếu tự do còn
hơn tranh đấu cho tự do thực sự.
Vô cảm nên bảo rằng mình sẽ không làm được, nên từ bỏ
đi và không làm nữa.
Vô cảm nên chỉ lo cho cái dạ dày của mình, và sợ hãi, ngăn
cản những người trong gia đình làm bất kỳ cái gì nguy hại
cho nồi cơm của gia đình.
Vô cảm.
Ôi tôi sợ cái ngày ấy, khi tôi không còn chút cảm xúc nào,
nhìn người chết trước mặt mà thản nhiên bỏ đi, sợ cái
lúc tôi sẽ không còn là con người nữa, và tồn tại như 1
thây ma, tống thức ăn vào dạ dày như cái máy mà chẳng màng
đó là cái gì!
"Education makes machines which act like men, and men who act like
machines."- Erich Fromm.
© Joyce Anne Nguyen
29/3/2010
_______________________
[*] Xin lỗi 1 số người bạn vì đã nói về ý tưởng "Chủ
nghĩa dạ dày" từ cuối tháng 12 nhưng tới nay mới hoàn thành
được.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4556), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét