height="393" alt="KhanhLy.jpg" /><div class="textholder">Ca sĩ Khánh
Ly</div></div>Tôi không bao giờ nghĩ rằng có một lúc nào đó
như lúc này, cuộc sống của ca sĩ Hải Ngoại và Việt Nam lại
được mang ra mổ xẻ rạch ròi, tới tấp như thế. Có lẽ,
trong đầu óc đơn giản của tôi, ca sĩ ở đâu cũng là ca
sĩ… Âm nhạc là một thứ ngôn ngữ đặc biệt chung cho mọi
người, ở mọi nơi, mọi phía. Không có biên giới…. Nhạc
đã được khẳng định như vậy, lẽ nào người hát lại bị
loại ra ngoài.
Tôi không hề phân biệt ca sĩ trong hay ngoài nước. Có chăng,
điều bị chỉ trích là cách sống của những người cùng chung
một nghiệp dĩ ở hai bờ đại dương. Những ca sĩ lớn lên hay
thành danh ở trong nước dường như không có một khái niệm
nào về nghệ thuật và quá trình của lớp người đi trước
họ cả một phần tư thế kỷ. Và cũng không ai nói cho họ nghe
về một thời bình an, đẹp đẽ của sân khấu Miền Nam,
trước mùa Xuân 75.
Chúng tôi, lớp người đã được quần chúng chấp nhận
trước 75, thật sự đã trải qua bao nhiêu khó khăn, bằng chính
năng khiếu của mình. Chỉ có một ít may mắn đủ trình độ
văn hoá Đại học và tốt nghiệp Quốc Gia Âm Nhạc như Hoàng
Oanh, Thanh Lan, Đức Huy, Quỳnh Giao, Mai Hương…. Còn lại, đa
số chỉ đến Trung học, chưa bao giờ bước chân vào Quốc Gia
Âm Nhạc. Lên sân khấu, với năng khiếu Trời cho và may mắn
được chấp nhận.
Thời đó, ca sĩ rất ít và không phải bất cứ ai bước lên
sân khấu, là đều được coi là ca sĩ…. Quần chúng phải
chấp nhận. Các ca sĩ phải chấp nhận. Các trung tâm thâu băng,
đĩa phải chấp nhận. Các đài phát thanh phải chấp nhận,
chúng tôi mới có được… tạm coi như là ca sĩ và vẫn nằm
trong sự kiểm soát, nghe ngóng, chăm sóc của các Trung Tâm mà
trung gian là nhạc sĩ.
Chỉ một bài "Nỗi Buồn Hoa Phượng", Thanh Tuyền lúc đó
mới 15 tuổi đã trở nên mỏ vàng của Hãng đĩa. Chỉ với
"Chuyện Một Chiếc Cầu Gảy" Hoàng Oanh, cô sinh viên văn
khoa không hề thua kém Thanh Tuyền của trường Bùi Thị Xuân
Đà Lạt. Không ai có thể hát lại chị Bạch Yến bài Đêm
Đông. Không ai có thể làm xao xuyến người nghe như chị Lệ
Thanh với Tà Áo Xanh của Đoàn Chuẩn. Chị Trúc Mai bài "Hàn
Mặc Tử". Chị Lệ Thu với Ngậm Ngùi và cô Thái Thanh gần
như "độc quyền" nhạc Phạm Duy.
Không ai có thể thay thế ai. Vì sao thế, vì thời đó, các
nhạc sĩ… đo ni may áo cho ca sĩ. Không thể trật đi đâu
được và vì thế, bài hát làm nên ca sĩ. Trúng một cái, cả
nhạc sĩ lẫn ca sĩ đều như sóng dội. Thời đó nhạc sĩ
nhiều hơn ca sĩ. Ngoài công việc chính, họ chỉ chú tâm sáng
tác và chọn những giọng hát hợp với bài hát. Phần chúng
tôi, mỗi người có một chất giọng riêng. Nghe là biết ai
ngay. Chúng tôi đủ thông minh để không giẫm chân người khác.
Năm 69, ông Thiêng, ông Quân có 2 bài… hai bài này chỉ có
Khánh Ly, đó là "Kinh Khổ" và "Trên Hoang Tàn Đổ
Nát"…. Ông Minh Bằng giao cho tôi… "Người Thợ Săn Và
Đàn Chim Nhỏ". Kim Loan với "Căn Nhà Ngoại Ô". Giao Linh
với "Những Đóm Mắt Hoả Châu". Phương Hồng Quế có bài
"Giờ Này Anh Ở Đâu". Mai Lệ Huyền và Hùng Cường có một
loại nhạc riêng, quen gọi là nhạc kích động.
Chỉ hát một nơi với bài "Mùa Thu Cho Em", Xuân Sơn đã làm
bao người điêu đứng, chưa kể đến bài "Trăng Sáng Vườn
Chè"- dẫu sau này Ái Vân dựng lại bằng nhạc cảnh – cũng
không làm người nghe quên nổi Xuân Sơn. Carol Kim hát "Hãy
Khóc Đi Em". Ông Sơn bảo… chỉ có Carol Kim hát bài đó trội
nhất… Duy Quang trình làng "Thà Như Giọt Mưa". Elvis Phương
bài "Vết Thù Trên Lưng Ngựa Hoang"… Còn ông Chế Linh thì
bài nào vào tay ông là lập tức trở thành của ông.
10 năm đầu, tôi chỉ nhận được 2 bài hát của ông Sơn "Em
Còn Nhớ Hay Em Đã Quên", "Một Ngày Tôi Chọn Một Niềm
Vui". Cả hai đều bị giam, cấm phổ biến. Dĩ nhiên tác giả
cũng không thể ngồi yên. Lý do đơn giản thôi… viết cho KL.
Mấy năm sau đó, một bài hát nữa cũng của T.C.S bị dập, bài
"Nhớ Mùa Thu Hà Nội"… cũng lại vì KL. Tôi nhận được
bài hát từ những người vượt biển. Cũng khoảng thời gian
đó, từ Pháp gởi qua cho tôi một số bài hát ký tên Hồng
Ngọc, trong số đó có bài "Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên".
Thực tế bài hát đó có tựa nguyên thuỷ là "Nước Mắt Cho
Sài Gòn". Ông Võ Văn Ái đã đổi tựa và viết thêm lời hai,
Hồng Ngọc là bút hiệu của Nguyễn Đình Toàn, và trong bài
viết có câu "đâu rộn ràng giọng hát Khánh Ly".
Nhưng phải nói rõ, ngay từ những ngày mới tới Mỹ, khi mà
mọi người còn bị chia ra, sống riêng lẻ mỗi người một
nơi, khó có thể tìm ra nhau từ những trang trại rộng lớn,
nằm khuất sau những dãy núi cao mà ngay khi chạy qua trên các xa
lộ, chúng ta không thể nhìn thấy được, "Sàigòn Ơi Vĩnh
Biệt" của Nam Lộc đã được viết trong thời gian đó. Một
ca khúc đơn giản xuất phát từ nỗi lòng của một người
vừa rời xa quê hương. Không cầu kỳ văn hoa chải chuốt
nhưng rất thật thà nói lên sự tiếc thương, nỗi đau xót và
mơ ước ngày trở về, cho dẫu đã nói lên lời vĩnh biệt.
Đức Huy trình làng "Đường Xa Ướt Mưa" năm 1979 cùng lúc
với Tùng Giang "Tôi Với Trời Bơ Vơ" và Nam Lộc "Người
Di Tản Buồn". Linh Giang "Tôi Muốn". Phạm Duy "Nguyên Vẹn
Hình Hài", Hoàng Quốc Bảo "Mưa Trên Thành Phố Cũ",
Nguyễn Đức Nam với "Buồn Tháng Mưa"… trong khi đó nhạc
Vàng ở Việt Nam bị xoá sổ. "Rơi Lệ Ru Người" viết từ
năm 75 (khi nghe tin tôi chết trên biển) phải chờ đến năm 1992
khi gặp ở Canada, ông Sơn mới chép in cho tôi bài đó.
Giữa thập niên 80, một số ca sĩ ở Việt Nam mới được phép
hát lại, nhưng vẫn chỉ loanh quanh ở những tỉnh nhỏ. Nhạc
sĩ Trịnh Lâm Ngân từ Nhật Ngân lập đoàn gồm Duy Khánh,
Nhật Trường, Thanh Lan… bữa đói, bữa no, ngủ đình, ngủ
chợ, mong được hát cho nhiều hơn là kiếm miếng ăn dẫu
rằng ai cũng đói. Nhã Phương và Bảo Yến nổi lên, rồi Ngọc
Bích, Thanh Lan ở tù liên miên vì tội vượt biên. Nhưng một
số ca sĩ may mắn hơn Thanh Lan là Lệ Thu, Ngọc Minh, Hoàng Thi
Thao, Lê Uyên và Phương đã đi được. Thanh Tuyền, Giao Linh,
Chế Linh cũng thoát. Vài năm sau đó có Thái Thanh đến Mỹ. Như
thế, lớp ca sĩ cũ của chúng tôi còn ở Việt Nam là Hồng
Vân, Lan Ngọc, Nhật Thiên Lan, Mộng Xuân Lan, Ngân Hà, Giang Tử,
Anh Khoa… và rất nhiều nhạc sĩ.
Sau thời Việt Nam tưng bừng "mở cửa" rồi tưng bừng
"khép lại". Bài tình ca đầu tiên được viết ở trong
nước, ra Hải Ngoại và lọt vào lỗ tai tôi là bài "Giọt
Nắng Bên Thềm" rồi bài "Em Ơi Hà Nội Phố", bài này,
trong nước coi như… rửa mặt cho Hà Nội sau mấy chục năm.
Và từ đó trở đi, nhạc tình được viết với tốc độ khá
nhanh bởi những tác giả trẻ và xa lạ - ngoại trừ Quốc
Dũng, Bảo Chấn và Bảo Phúc tung ra Hải Ngoại những khuôn
mặt lạ, trẻ và một kiểu hát như nhau, chất giọng như nhau,
đến nỗi có đôi khi chợt nghe, tôi không thể phân biệt ai là
ai.
Tôi không nghĩ những bài hát được sáng tác ở trong nước là
dở - có lẽ tại tôi bảo thủ quá chăng – nhưng với một
thành phần nhạc sĩ đông đảo, sáng tác liên tục không ngưng
nghỉ trong một môi trường thuận tiện, rộng lớn – 70 triệu
người nghe. Nói thật lòng, tôi chỉ nghe được "Giọt Nắng
Bên Thềm", "Em Ơi Hà Nội Phố", "Thuyền Và Biển",
"Phượng Hồng", "Hà Nội Mùa Vắng Những Cơn Mưa",
"Tháng Tám Mùa Thu", "Quê Hương". Và chỉ có như thế
(tôi không nói về nhạc T.C.S). Những bài hát khác không hề ở
lại trong đầu tôi. Nó có một chút gì của Mỹ. Một chút gì
của Nhật. Một chút gì của Tầu. Một chút gì của Đại Hàn.
Một chút gì của Thái.Tất cả có chung một lối hoà âm.
Khoảng trong 2 năm đầu khi những bài hát ở Việt Nam tràn ra
Hải Ngoại, nhiều người điên cuồng tìm mua nghe, tưởng như
nhạc trong nước đã đè bẹp, giết chết nhạc Hải Ngoại phá
nát thị trường băng nhạc ở đây. Bạn bè xôn xao hỏi. Tôi
nói không bi quan cũng không chủ quan… rồi cũng qua nhanh như
lửa rơm… Chỉ đơn thuần là ý nghĩ của tôi với những bài
hát viết từ trong nước tôi đã nghe không phải một lần. Vả
lại trong số những tác giả trẻ, có người tôi biết trước
năm 75.
Các trung tâm cũng xôn xao. Tại sao thế nhỉ… Có nhiều trung
tâm ở đây phát hành băng đĩa Việt Nam cơ mà. Họ bán 10
đồng 3 cuốn CD rồi 10 đồng 4 cuốn. Nếu CD của chúng tôi
bị in giả tại Việt Nam lan tràn từ Nam ra Bắc, từ hàng thịt
chó tới hàng bún chả, đến phòng tắm hơi, đến những quán
karaoke. Từ taxi đến xe đò thì tại sao ở đây không? Một
cuốn master thực hiện ở Việt Nam giá thành không bao nhiêu và
khi được tung ra thị trường thì lại không chỉ dành cho một
trung tâm nào mà là cho cả chục người, rồi ai muốn bán kiểu
nào, giá nào thì bán.
Bà con mình vốn tính luôn thích của lạ. Lạ mà rẻ, ai lại
bỏ qua nhất là nó lại mới lại lạ (như mấy ông chồng bị
ăn mãi cơm nhà, quà vợ, nay bỗng thấy người lạ, dẫu không
đẹp, cũng vẫn thèm). Bèn mua về nhà ngay - giống phong trào
phim bộ năm nào – và mê ngay. Có lạ gì đâu, 27 năm nằm gai
nếm mật xứ người, nghe chừng đó ca sĩ, thuộc mặt từng
người, coi bộ cũng… mệt mỏi rồi. Thích là phải. Đương
nhiên thôi. Bao lâu thì chưa biết nhưng cứ thích, cứ mua cái
đã. Thị hiếu của quần chúng đối với một thị trường
lạ, tưởng không cần phải bàn ra tán vào, dài dòng, mất thì
giờ.
Hai năm trôi qua – như tình yêu vậy, không còn gì mới lạ
nữa. Những bài hát theo gió cuốn đi.
Sau mùa Xuân năm 75, đồn rằng tất cả nhạc vàng đều bị
thiêu huỷ, ai giữ trong nhà như giữ đồ quốc cấm. Sách,
truyện cũng cùng chung số phận. Phim ảnh dù bị hủy hoại
cũng còn những bản phụ ở nước ngoài. Mọi người bị lùa
đi học tập cải tạo không hứa hẹn ngày trở về. Ca nhạc
sĩ bắt buộc phải trình diện gọi là bồi dưỡng chính trị.
Những tà áo xanh, đỏ rực rỡ bỗng nhiên biến mất, chỉ còn
quần đen áo cánh trắng hoặc nâu cho đúng với tôn chỉ cách
mạng. Bao nhiêu khuôn mặt xinh đẹp, nổi tiếng của Sài Gòn
nay e dè nhìn nhau như thăm hỏi… Họ nói cái gì thế nhỉ…
Người nói cứ nói, người ngồi nghe như vịt nghe sấm, lòng
thì cứ như đi đẩu, đi đâu. Nghĩ đến bạn bè ai đi thoát,
ai kẹt lại… cái gì đã xảy ra cho SàiGòn… cái người đang
giảng giải cái gọi là Chủ Nghĩa Xã Hội kia là ai, ở đâu ra
thế… tất cả bàng hoàng hoặc lo âu. Lo cho mình thì ít, cho
gia đình thì nhiều bởi đa số ca nhạc sĩ đều có con em cha
chồng là quân nhân, là có… nợ máu với nhân dân. Đã gọi
là nợ thì phải trả nhưng trả thế nào đây?
Thật ra thì các ca nhạc sĩ không bị đày ải quá lâu với
những chương trình bồi dưỡng chính trị. Họ khổ vì bị
cấm hát. Suốt mấy năm trời cả miền Nam đều phải nghe một
loại nhạc, một kiểu hát cùng một giọng giống nhau.
Những bài hát của miền Bắc mà dân Sàigòn phải nghe đã
được sáng tác lâu rồi, giờ mới có dịp tung ra. Chỉ một
loạt bài đó thôi sau năm 75, hầu như nhạc sĩ miền Bắc không
viết loại nhạc ấy nữa vì người Sàigòn không muốn nghe.
Nghe không vô cũng như họ phải chịu đựng những bảng hiệu
tên đường ngô nghê, buồn cười, chẳng ra làm sao…đường
Nguyễn Văn Bánh, đường Võ Thị Sáu… những người là ai…
Khai quốc công thần của nhà Nguyễn chăng… Những bài hát cứ
ồm ồm tra tấn lỗ tai người Sàigòn. Những con đường cũ
làm cho người ta… khi hẹn nhau, ta lạc lối tìm… chắc cũng
họp hành dữ lắm. Nghị quyết này, nghị quyết kia… tôi
thấy thế này, tôi thấy thế nọ vân vân. Thanh Lan thành tích
vượt biên nhiều quá. Cấm. Hồng Vân, Lan Ngọc tàn tích cũ.
Cấm. Thế nhưng các tiếng hát miền Bắc lại không được
Sàigòn chấp nhận. Bảo Yến và Nhã Phương lên tiếng đánh
bạt các giọng ca… có dấm càng thêm chanh… Ngọc Bích cũng
lên tiếng mạnh mẽ lẫy lừng một thời, cô là con gái của
nghệ sĩ Ngọc Hùng, Ngọc Nuôi. Cô đã từng là giọng ca chính
của ban nhạc The Crazy Dogs thì đương nhiên cô phải nổi bật.
Nhà nước cũng cho mời các nghệ sĩ nổi danh cũ, cho phép thành
lập đoàn hát. Cho tập dượt tại nhà hàng Queen Bee. Có ban
nhạc Shortguns, ông Lê Uyên Phương có Thái Thanh… Tập cho đã
đến chừng phúc khảo ra mắt các quan to sừng dài thì… không
đủ tiêu chuẩn (ông Lê Uyên Phương kể lại) thật cay đắng
cho những tên mối lớn ở Saigòn. Ông Trịnh Công Sơn đi thực
tập, học trồng sắn, trồng lúa, nuôi heo, ông đi theo con trâu
ông chủ nhà tốt bụng cho mượn… tôi thấy chú tội nghiệp
tôi thương, nơi đó là cả một bãi mìn, ngày mô cũng có
người chết, chừ tôi cho chú mượn con trâu, chú cưỡi theo
chân nó mà đi… Thời gian này, ông sáng tác bài "Mỗi Ngày
Tôi Chọn Một Niềm Vui"… Mình cứ vừa cày ruộng, trồng
khoai vừa hát cho mình nghe – có thế mới sống nổi chứ. Ấy
thế mà bài hát bị cấm… Đất nước thống nhất rồi, anh
không đủ vui hay sau mà phải tự chọn cho mình một niềm vui?
Sau khi đã giữ chân mấy trăm ngàn người trong trại cải tạo.
Làm bà con ta điêu đứng sau mấy đợt đổi tiền. Nhạc tình
bắt đầu ngoi ngóp bằng những bài hát. Nửa mùa, quốc không
quốc, cộng không ra cộng. Loại nhạc thăm dò dư luận cấp
lãnh đạo. Cửa đã hé mở đón Việt kiều hồi hộp về thăm
dân cho biết sự tình. Thanh Lan vượt biển hoài mà đường đi
không đến bèn leo lên sân khấu hát lại. Cẩm Vân hừng sáng
với giọng trầm, ấm áp, rõ ràng. Hồng Hạnh giọng mỏng hơn
nhưng xinh đẹp, song nghiệp hát không lâu dài. Các ca sĩ được
chú ý vẫn là Nhã Phương, Bảo Yến, Cẩm Vân, thỉnh thoảng
mới có đề cập đến Lan Ngọc, Hồng Vân, Anh Khoa. Nhạc sĩ
Duy Hải qua đời, nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang qua đời trong tù.
Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 gần như đóng cửa ở ẩn, không cộng
tác với đoàn hát nào. Cô Thái Thanh, nhạc sĩ Hoài Trung bị
cấm hát vĩnh viễn sau cái buổi phúc khảo tại nhà hàng Queen
Bee. Một thời gian ngắn sau đó, nhạc sĩ Hoài Bắc vượt biên,
nhạc sĩ Văn Phụng, cô Châu Hà cũng đi thoát….
Bài "Quê Hương" là bài tôi thích, bài "Thuyền Và Biển"
do Cao Minh hát. Đùng một cái tôi thấy bà con trong và ngoài
nước đua nhau hát… bằng lòng đi em… về với quê anh… nghe
cũng có vẻ mời gọi lắm nhưng với tôi, nó có vẻ quê quê
thế nào ấy. Bài "Ở Hai Đầu Nỗi Nhớ" ấy thế mà tôi
lại nghe được. Thì ra "Thuyền Và Biển" thơ Xuân Quỳnh,
nhạc Phan Huỳnh Điểu. "Ở Hai Đầu Nỗi Nhớ" của nhạc
sĩ Nguyễn Văn Tý, tác giả bài "Dư Âm" ngày xưa…. Rồi sau
đó là bông điên điển, là rau đắng, rau ngọt, rau mồng tơi.
Lá sầu riêng, chôm chôm… thì thề… đi mô cũng nhớ về Hà
Tĩnh… Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành
người. Tôi nghe mà còn khóc thì bảo sao bà con không đổ xô
đi mua, không đè xấp, đè ngữa nhau giành chỗ trên những
chuyến bay đi tìm những chùm khế ngọt. Đi để… thành
người.
Sau đợt Cẩm Vân, Hồng Hạnh, Ngọc Bích, Nhã Phương, Bảo
Yến là những Mỹ Linh, Thanh Lam, Hồng Nhung, Phương Thanh, Thu
Hà, Trần Thu Hà là những ca sĩ, nghe nói có được đào tạo
trường lớp hẳn hòi và những ca sĩ này sáng tạo ra một lối
hát giống nhau nhưng không giống ai. Không giống ai là điều
tốt bởi mỗi người phải có cái riêng của mình như các lớp
ca sĩ trước. Thanh Tuyền cất tiếng hát là biết ngay Thanh
Tuyền. Lệ Thu vừa… nắng chia nửa bãi…. thì đó là Lệ
Thu… Em tan trường về, anh theo Ngọ về…. là cô Thái Thanh.
Bang bang, em bắn ngay anh… là Thanh Lan. Những ca sĩ không qua
một trường đào tạo nào, họ qua… trường đời và họ có
cá tính, có cái chất giọng riêng để phù hợp với các bài
hát các nhạc sĩ viết riêng cho họ.
Tôi thường hay bị… đố nhạc… Đố chị biết ai hát
đấy… và bao giờ tôi cũng thua vì cùng trường, cùng thầy,
cùng một cách đào luyện ca sĩ trẻ ở Việt Nam hát giống
nhau. Bốn năm người hát mà nghe như chỉ một người. Trường
lớp có cái hay mà cũng có cái dở và cái sai lại quá lớn.
Chẳng còn biết ai là ai mặc dù họ hát vững, kỹ thuật cao,
chất giọng tốt và khoẻ nhưng mà ai mới được chứ. Cái…
là ai… mới quan trọng. Theo trường lớp để biết kỹ thuật
trình diễn, học hát để biết cách hát, biết cách ngân, biết
cách lấy hơi chỗ nào, biết cách nhưng sao cho đúng đó là
chưa nói đến vấn đề thầm âm. Người ca sĩ phải có cái
lỗ tai tốt, nghe nhạc mới chính xác, bát cũng bị chênh. Một
người ca sĩ, ngoài tiếng hát nếu biết rõ về nhạc lý thì
càng tốt, tốt lắm lắm (nếu không, trường nhạc mở ra để
làm gì) như các chị Kim Tước, Mai Hương, Quỳnh Giao và bác sĩ
Bích Liên.
Âm nhạc và nhất là các ca sĩ trình diễn không thể bị đóng
khung bởi những điều trường lớp dạy. Khi đã có căn bản,
phải tự mình tìm cho mình lối trình diễn riêng và sử dụng
tiếng hát của mình theo lối riêng lợi điểm của các anh chị
không giỏi nhạc… như tôi chẳng hạn. Ngoài các thầy cô ở
trường, khi ra tranh đua với đời, ta cũng nên tìm một người
thầy hướng dẫn cho mình con đường nào tốt nhất. Đôi khi
người thầy đó không giỏi nhạc nhưng họ có cái lỗ tai của
người nghe, cái nhìn xa trông rộng giúp cho ca sĩ chọn đúng
bài, cách trình diễn và cách hát. Người thông minh có thể
không cần ai giúp vẫn tìm được cho mình một đường riêng,
tuy nhiên điều này hơi hiếm. Phần lớn, các ca sĩ sau khi tốt
nghiệp thường tự cho mình là giỏi, không cần ai nữa. Điều
này thì nhiều.
Tôi viết những cảm nghĩ của một người nghe nhạc chứ không
phải của một ca sĩ có 40 năm trên sân khấu. Tôi cảm thấy
một nỗi thất vọng mênh mang khi cứ tình cờ phải nghe…
nghèo 1 rồi nghèo 2 (đến nghèo 3 là sạt nghiệp)… Chim sáo
ngày xưa 1, rồi chắc chim còn bay nên lại… chim sáo ngày xưa
2, (nếu không có chim 3 thì có nghĩa con chim này đã nằm trên
đĩa). Chim này bắt chước chim đa đa, chim đa đa... đi mất thì
đừng trách chim. Tôi nghe ông Song Ngọc hát… ngày chị sinh
ứ…ư trời cho tôi làm thơ…ứ ư nhưng chữ ứ… ư này tôi
không dám viết ra sợ bà con mắng. Tôi nghe bạn bè bảo bài…
Nếu anh nói yêu em là thật ra anh đang dối lòng… là lời của
một bản nhạc Mỹ nhưng tôi chưa nghe, không dám bàn tới, tuy
nhiên, đó là một bài hát thành công của Bảo Chấn. Trần
Tiến tướng tá bậm trợn, to như một đô vật nhưng lại
thương cho một lá Diêu Bông, lại thương cho tóc gió thôi bay,
lại làm riêng một bài hát về ông Trịnh Công Sơn. Nhìn ông
Trịnh Công Sơn ngồi cạnh Trần Tiến, tôi nghĩ, đúng là…ở
hai đầu nỗi nhớ…. Thì cứ cho là vì sống xa quê hương vì
sự sống, các nhạc sĩ ở Hải Ngoại cạn hứng không có sáng
tác nào đáng kể. Điều đó lầm. Ông Lê Minh Hằng đó chi.
Ông Tuấn Khanh đó chi. Nghe "Nỗi Niềm", "Nhạt Nhoà" mà
không ngây ngất sao, nghe "Dĩ Vãng" của TNS mà không ngẩn
ngơ sao. Nghe "Người Di Tản Buồn" của Nam Lộc mà không
chảy nước mắt sao. Nghe "Có Những Niềm Riêng" của Lê Tín
Hương mà không ngậm ngùi sao. Nghe "Tôi Muốn Hỏi Vì Sao"
của Diệu Hương mà không thương cảm sao. Nghe "Anh Đã Ngủ
Yên Trên Quê Hương" của Trần Duy Đức mà không thấy lòng
??? ??? sao. Nghe "Đêm Nhớ Về Sài Gòn", "Một Ngày Việt Nam
- Những Bước Chân Việt Nam", "Cám Ơn Anh", "Cờ Bay Trên
Phố Bolsa" của TrầmTử Thiêng mà không thấy xót xa sao. Nghe
đi. Nghe "Ta Hát Tình Thương Về Biển Đông" của Trúc Hồ -
Trầm Tử Thiêng để thấy tấm lòng Việt Nam ở Hải Ngoại
lớn lao, bao dung và nhân hậu biết bao nhiêu. Nhạc hay là nhạc
đến rồi ở lại trong lòng chúng ta. Ở đây, mọi người cần
phẩm, không cần lượng. Đối với người nghe nhạc như tôi,
nhạc thế mới xứng đáng gọi là nhạc phẩm.
Việt Nam trên 70 triệu người, có bao nhiêu nhạc sĩ sáng tác
và những bài hát của họ giờ đi về đâu. Nhà nước vốn
kỵ nhạc vàng, đốt sạch hết nhạc vàng năm 75 sao giờ đây
lại cho… chim bay tùm lum, lại than nghèo chí chạp, lại khuyến
khích nhạc sĩ lấy nhạc Thái Lan, Hồng Kông, Đại Hàn, Nhật
Bản… viết lời Việt làm thành của mình, toàn những lời
thương mây khóc gió, yêu thương vung vít.Tuổi trẻ Việt Nam
bây giờ được quyền… bỏ học đi hát karaoke, không cần thi
vẫn đậu. Cả nước được quyền xem phim bộ và nghe nhạc
vàng… Là tại sao?
Nếu bây giờ có ai hỏi tôi rằng tuổi trẻ Việt Nam ở Hải
Ngoại làm gì. Xin thưa… chúng nó đang ngồi trong thư viện.
Tuổi trẻ ở trong nước đang làm gì. Xin thưa… chúng đang hát
karaoke. Dĩ nhiên không phải các em nhỏ ở đây đều ở trong
thư viện còn các em ở Việt Nam đi hát, hoặc đi chích hoặc ra
trường rồi nhưng đang đi lang thang xin việc làm. Cái gì cũng
có mặt trái của nó. Vì các anh chê chúng tôi nên nói…chơi
cho vui. Nhạc các anh làm ra, bên này bán tự do 10 đô 4 cuốn,
đổ đống ra, tha hồ mà lựa. Rồi 10 đồng 5 cuốn, mua về
nghe không hay, không thích. Dụt. Coi như mất 2 tô phở.
Nhạc của chúng tôi lọt được về Việt Nam thật là thiên nan
vạn nan, bài nào không có lợi, chủ tiệm băng bèn cắt, bỏ
vào đó một bài khác. Bìa băng và tựa băng đổi luôn và như
thế, làm sao người nghe có thể nghe được bài hát có giá
trị. Các anh chơi như thế là không công bằng, không fair, hoặc
là các anh… rét, không muốn phổ biến những bài hát đó. Ở
Hải Ngoại chúng tôi có một dúm người, các anh có hơn 70
triệu dân. Chúng tôi không sợ nhạc của các anh làm ảnh
hưởng đến đời sống của chúng tôi, sao các anh sợ.
Các bạn của tôi giờ không ngại gì nữa. Nhạc Việt bây giờ
là nhạc… lai căng (chính báo của Đảng CSVN đã than vãn việc
này).
Tôi mơ ước được nghe lại những sáng tác đầy sáng tạo và
đẹp đẽ của các nhạc sĩ ở trong nước cũng như chúng tôi
ưu ái tiếng hát của các ca sĩ ở Việt Nam.
<em>Khánh Ly</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(http://danluan.org/node/4295), một số đường liên kết và hình
ảnh có thể sai lệch. Mời độc giả ghé thăm Dân Luận để
xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận có thể bị chặn tường
lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng dẫn cách vượt tường lửa
tại đây (http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét