Nhìn lại Cải cách Ruộng đất

Đầu tháng 9 vừa qua, Bảo tàng lịch sử quốc gia ở Hà Nội
mở cuộc triển lãm "Cải cách Ruộng đất 1946-1957".
Cuộc triển lãm đã gây ra nhiều tranh cãi và đã đóng cửa
chỉ sau 4 ngày.

Triển lãm này đã khơi dậy một giai đoạn lịch sử kinh
hoàng ở nông thôn miền Bắc 60 năm trước tưởng như đã bị
quên lãng.

Xuất bản phẩm của ĐCSVN luôn ca ngợi CCRĐ là đã đạt
thắng lợi "<i>to lớn, căn bản, có tính chất chiến
lược</i>" với những kết quả: "<i>đánh đổ toàn bộ giai
cấp địa chủ phong kiến,... hoàn toàn giải phóng nông dân
khỏi ách phong kiến có từ hàng nghìn năm ở nước ta, đưa
giai cấp nông dân ở miền Bắc lên địa vị thật sự làm
chủ nông thôn</i>". [<b>Ban nghiên cứu lịch sử Đảng trung
ương: 50 năm hoạt động của ĐCSVN.</b> HN, Nxb Sự Thật, 1979;
tt 131-132].

Trang mạng của ĐCSVN viết:

"<i>Việc thực hiện từng bước chính sách ruộng đất của
Đảng từ sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến đầu nǎm 1953 đã
tạo ra những chuyển biến sâu sắc về sở hữu ruộng đất
và quan hệ giai cấp ở nông thôn. Tuy vậy, chế độ chiếm
hữu và bóc lột phong kiến chưa bị thủ tiêu, khẩu hiệu
</i>" <i>Người cày có ruộng </i>" <i>chưa được giải quyết
cǎn bản, giai cấp địa chủ vẫn tồn tại. Trên cơ sở những
thành tựu đã đạt được, Đảng ta tiếp tục tiến hành cải
cách ruộng đất, hoàn thành nhiệm vụ chống phong kiến...
Tháng 11-1953, Hội nghị Ban chấp hành trung ương Đảng lần
thứ 5 quyết định cải cách ruộng đất, đề ra chủ trương,
biện pháp tiến hành cải cách ruộng đất... <b>Cải cách
ruộng đất được thực hiện ngay trong lúc cuộc kháng chiến
đang trên thế đi tới thắng lợi. Đó là một chủ trương
đúng đắn của Đảng</b>, đã kết hợp đúng đắn hai nhiệm
vụ cơ bản của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. <b>Thành
quả của nó đã góp phần quan trọng vào thắng lợi của
chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và chiến dịch Điện Biên
Phủ</b>. Hoà bình lập lại, miền Bắc bước vào giai đoạn
mới, Đảng tiếp tục đẩy mạnh cải cách ruộng đất, hoàn
thành nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, tạo
điều kiện cho việc khôi phục và phát triển kinh tế để
củng cố miền Bắc làm cơ sở cho cuộc đấu tranh thống nhất
nước nhà. Kết quả đã phát động quần chúng giảm tô trong
tám đợt bao gồm 1875 xã với 1.106.955 hécta ruộng đất, tiến
hành cải cách ruộng đất trong 5 đợt bao gồm 3653 xã (toàn
bộ vùng đồng bằng và trung du miền Bắc), đã chia 810.000
hécta ruộng đất cho hơn 2 triệu hộ nông dân, tức 72,8% tổng
số hộ nông dân ở miền Bắc... Như vậy, <b>thực hiện cải
cách ruộng đất, đã xoá bỏ chế độ chiếm hữu ruộng đất
và bóc lột của giai cấp địa chủ phong kiến, xác lập quyền
sở hữu ruộng đất của nông dân,</b> bước đầu thực hiện
dân chủ hoá về mặt kinh tế đối với nông dân – cơ sở
của dân chủ về mặt chính trị ở nông thôn.</i>" [<b><a
href="http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=30061&cn_id=210413">Kinh
nghiệm giải quyết vấn đề ruộng đất trong cách mạng Việt
Nam.</a></b>]

Tài liệu này cũng công nhận:

"<i>Trong khi tiến hành cải cách ruộng đất, bên cạnh những
thắng lợi cǎn bản, Đảng ta đã phạm một số <b>sai lầm
nghiêm trọng</b> trong chỉ đạo thực hiện mà sau một thời
gian mới phát hiện được. Do chủ quan, giáo điều, không xuất
phát đầy đủ từ thực tiễn nước ta, nên không thấy rõ
được những thay đổi quan trọng về sở hữu ruộng đất ở
nông thôn Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám, nhất là trong 9
nǎm kháng chiến. Từ đó, trong chỉ đạo tiến hành cải cách
ruộng đất đã cường điệu tính chất đấu tranh giai cấp ở
nông thôn, dẫn đến mở rộng quá mức đối tượng đấu
tranh, gây ra tình trạng đánh nhầm vào nội bộ nông dân, nhất
là trung nông lớp trên. Trong chỉnh đốn tổ chức, đã nhận
định sai về tổ chức cơ sở đảng ở nông thôn, cho là bị
địch lũng đoạn. Từ đó, trong chỉnh đốn Đảng đã dẫn
đến việc xử lý oan những cán bộ, đảng viên tốt. Sai lầm
này đã gây ra một số tổn thất cho Đảng. Việc tổ chức ra
một hệ thống tổ chức chỉ đạo cải cách ruộng đất từ
Trung ương đến cơ sở tách rời sự chỉ đạo và kiểm soát
của các cấp uỷ đảng ở khu, tỉnh, huyện; hệ thống này
được giao quyền hạn quá rộng, dẫn đến mệnh lệnh, độc
đoán, hạ thấp vai trò lãnh đạo của các cấp bộ đảng,
nhiều cán bộ theo đuôi quần chúng, theo lập trường tư
tưởng của giai cấp nông dân để giải quyết những vấn đề
kinh tế - xã hội nông thôn. Hội nghị lần thứ 10 (khoá II)
của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã <b>nghiêm khắc kiểm
điểm những sai lầm trong thực hiện cải cách ruộng đất và
chỉnh đốn tổ chức</b>. <b>Đảng ta, đứng đầu là Chủ
tịch Hồ Chí Minh đã công khai tự phê bình và kiên quyết sửa
chữa sai lầm</b>. Thái độ chân thành của Đảng được nhân
dân đồng tình ủng hộ, mặc dù có khó khǎn nhưng <b>chỉ sau
hai nǎm việc sửa sai đã hoàn thành, uy tín của Đảng được
nâng cao.</b></i>"

Tuy nhiên, những tài liệu này không viết gì về những biện
pháp tàn bạo gây kinh hoàng trong nông thôn, những giết chóc,
nhục hình, những oan khốc mà cuộc CCRĐ gây ra và hậu quả
của nó trong xã hội.

Bài này tìm hiểu nguyên nhân cuộc CCRĐ, trình tự của nó và
nhận xét của một số chứng nhân đương thời.

<h2> <b>Vai trò của Stalin</b></h2>

Trong 3 năm đầu kháng chiến chống Pháp, chính phủ Hồ Chí
Minh ở Việt Bắc bị bao vây và cô lập với thế giới đến
khi Cộng hòa nhân dân Trung Hoa thành lập (1/10/1949). Lần đầu
tiên lãnh thổ kháng chiến tiếp giáp một biên giới bạn. Tìm
được sự ủng hộ ngoại giao và chi viện quân sự cũng như
kinh tế cho VNDCCH là tối cần thiết.

Đầu 1950 HCM lên đường đi Bắc Kinh gặp Lưu Thiếu Kì, rồi
đến Moscow gặp Stalin và Mao Trạch Đông (Mao lúc đó đang thăm
Liên Xô).

Lúc đó Stalin là lãnh tụ đầy quyền uy, khét tiếng tàn ác
trong gần 30 nắm quyền, đứng đầu phe cộng sản, được
người CS tôn sùng, còn HCM, tuy là chủ tịch một nước và
lãnh đạo chiến tranh chống đế quốc Pháp, nhưng lãnh thổ
bị chiếm đóng một phần và chính phủ phải lánh trong rừng.
Thêm nữa, trong thập kỉ 1930 Nguyễn Ái Quốc bị Quốc tế CS
(Comintern) coi là hữu khuynh, bị thất thế phải " nằm co "
ở Moscow nhiều năm trong khi QTCS đưa " con cưng " của họ
như Trần Phú, Lê Hồng Phong về VN lãnh đạo ĐCSĐD. Với
Stalin, HCM còn một " tội " nặng nữa là đã " giải tán
" ĐCSĐD năm 1945, tuy thật ra ĐCS vẫn nắm mọi địa vị chỉ
huy trong mặt trận Việt Minh, chính phủ và quân đội. Điều
kiện để được Stalin (và cả Mao nữa) ủng hộ và chi viện
là HCM phải chứng minh mình là cộng sản " thứ thiệt ",
tức là phải phát động đấu tranh giai cấp. Trong một nước
mà nông dân là đại đa số thì nghĩa là phải làm " cách
mạng thổ địa ".

Tháng 4/1950, HCM về Việt Bắc làm việc với Ban thường vụ
trung ương ĐCS. Võ Nguyên Giáp kể lại:

"<i>Bác nói với chúng tôi: </i>

"<i>Liên Xô phê bình ta chậm làm cách mạng thổ địa. Đồng
chí Xtalin trỏ hai chiếc ghế rồi hỏi mình: </i>" <i>Ghế này
là ghế của nông dân, ghế này là ghế của địa chủ, người
cách mạng Việt Nam ngồi ghế nào? </i> "<i>. Tới đây chúng ta
phải làm cách mạng ruộng đất. Trung Quốc hứa sẽ giúp ta
kinh nghiệm về phát động quần chúng tiến hành cải cách
ruộng đất</i> ". [<b>Võ Nguyên Giáp: </b><i><b>Chiến đấu trong
vòng vây</b></i><b>.</b> HN, Nxb Quân đội nhân dân, 1995; tr. 412]

Trong cuộc hội đàm tay ba giữa Stalin, Mao và HCM, Stalin cũng
khoán cho TQ nhiệm vụ chi viện cho VN và LX chỉ tiếp tế cho VN
những gì Tàu không có. Hàng tiếp tế của LX vận chuyển qua
TQ. Mao cũng nói là sẽ giúp VN những gì VN cần mà TQ có.
[<b>William J Duiker: </b><i><b>Ho Chi Minh</b></i>. New York: Hyperion,
2000; tr. 422]

Để chứng tỏ VNDCCH thật sự là do một đảng CS lãnh đạo,
ĐCSĐD chính thức ra mặt công khai năm 1951 dưới tên mới là
Đảng Lao Động.

Tháng 10/1952 HCM qua Bắc Kinh đến Moscow dự Đại hội 19 ĐCSLX.
Trong thư gửi Stalin ngày 31/10/1952 HCM viết:

" <i>Tôi xin gửi tới đồng chí bản dự thảo Cương lĩnh
Cải cách ruộng đất của Đảng Lao Động Việt Nam. Bản dự
thảo Cương lĩnh này do tôi soạn với sự giúp đỡ của các
đồng chí Lưu Thiếu Kỳ và Vương Giá Tường. Xin đồng chí
xem xét và cho chỉ thị về vấn đề này</i>."
[<b>xuandienhannom</b>.blogspot.co.uk/2014/09/lan-au-cong-bo-2-buc-thu-cua-ong-ho-chi.html]

Năm tháng sau (3/1953), Stalin chết. Trong buổi truy điệu Stalin
ở Việt Bắc, HCM tỏ ra đau xót cực độ. Có mặt trong buổi
lễ, Trần Đĩnh kể:

" <i>Trước mặt tôi, Cụ Hồ nức nở. Không ngừng đưa khăn
tay mầu trắng lên lau nước mắt và nuớc mắt thì cứ chảy
trên hai má Cụ đỏ bóng vì khóc, vì xúc động. Xong truy
điệu, Cụ lập cập đứng lên về gian phòng dành riêng cho Cụ
ở đằng sau hội trường… Quên hộp thuốc lá Trung Hoa Bài
hình tròn ở trên ghế bên cạnh. Tôi cầm lấy nó đi men hiên
đất cao hẹp rẽ vào phòng Cụ.</i>"<i> Dạ, thưa Bác, Bác
để quên ạ! </i>".<i> Cụ ngửng lên nhìn và tôi bỗng thấy
mình lạc lõng quá, vô duyên quá, tọc mạch quá. Mặt Cụ xưng
lên, đầm đìa nước mắt, hai mắt húp lại, những nét tôi
chợt thấy chỉ cốt để cho mình Cụ được biết, một cái
gì hết sức bí mật, riêng tư. Cụ ngơ ngẩn nhìn tôi, nhìn
hộp thuốc lá như không hiểu tôi vào làm gì, cái hộp kia là
gì và của ai...</i>" [<b>Trần Đĩnh: </b><i><b>Đèn cù</b></i>.
e-book, 2014; tr. 72]

Thấy mức độ HCM sùng bái Stalin như thế, ta có thể chắc
chắn rằng chỉ thị của họ Xít về "cách mạng thổ
địa" được HCM và đảng Lao Động tuân theo như một mệnh
lệnh.

<h2> <b>Vai trò của Trung Hoa CS</b></h2>

Trong thư gửi Stalin, HCM cho biết bản dự thảo Cương lĩnh
Cải cách ruộng đất của Đảng Lao Động " <i>do tôi soạn
với sự giúp đỡ của các đồng chí Lưu Thiếu Kỳ và Vương
Giá Tường </i>". Lúc đó Lưu Thiếu Kỳ là Phó chủ tịch TQ
còn Vương Giá Tường là Đại sứ TQ ở LX.

Sau hội đàm tay ba Stalin-Mao-HCM năm 1950 mà Stalin khoán cho Tàu
trách nhiệm chính chi viện cho VN, Tàu đã đổ vào Việt Bắc
võ khí, lương thực và cố vấn quân sự và chính trị. Tố
Hữu kể:

"<i>Các đồng chí Trung Quốc đã kịp thời tiếp tế cho ta
lương thực, thực phẩm, vũ khí đạn dược và cử sang ta khá
nhiều cán bộ quân sự và chính trị… Núi rừng Việt Bắc
chứng kiến một quang cảnh tấp nập chưa từng có của những
đoàn ngựa, la thồ lúc lắc gạo mì, lương khô, cả cá, muối,
đường và những đoàn xe vận tải chở đầy vũ khí. Các cán
bộ quân sự và chính trị TQ trong bộ quân phục kaki vàng nhạt
và mũ lưỡi trai có ngôi sao đỏ. Người thì cưỡi ngựa,
người thì ngồi trên xe vận tải, có người đi bộ mang cả
quang gánh, nồi niêu… Chúng ta coi các đồng chí cũng như anh em
một nhà. Trong hoàn cảnh gian khổ của kháng chiến, các bạn
chia sẻ khó khăn với ta, thật là quí báu</i>." [<b>Tố Hữu:
</b><i><b>Nhớ lại một thời</b></i>. HN: Nxb Hội nhà văn, 2000; tt
263-264]


Cán bộ chính trị Tàu làm cố vấn cho Trung ương đảng Lao
Động về công tác tuyên truyền và tổ chức. Làm việc với
Tổng bí thư Trường Chinh, cố vấn Tàu phát biểu:

"<i>Chúng tôi căn cứ vào kinh nghiệm TQ và kết hợp phần
nào với thực tiễn ở VN... Có lẽ trong Đảng của các đồng
chí còn bị tư tưởng địa chủ phong kiến thống trị. Ở TQ
cũng đã từng diễn ra tình hình này... nhất là ở nông thôn
và các cấp lãnh đạo, mà cán bộ phần lớn xuất thân từ
giai cấp địa chủ hoặc con em của họ. Tuy họ đã vào Đảng
và làm công chức của Nhà nước, danh nghĩa là đảng viên
cộng sản, nhưng tình cảm thường nghiêng về địa chủ, không
hiểu thấu nỗi khổ của bần cố nông, thậm chí còn coi địa
chủ là tốt, là có công vì đã nuôi nông dân và thậm chí có
đóng góp cho kháng chiến.</i> <i>Cho nên chúng tôi đặt vấn
đề: ai nuôi ai? ai thống trị ai? ai bóc lột ai? </i> <i>Tư
tưởng này nếu nằm ở trong đầu óc của cán bộ lãnh đạo
thì rất nguy hiểm. Cho nên theo chúng tôi, ý kiến sơ bộ là:
phải kiên quyết chống tư tưởng địa chủ, bóc trần bộ
mặt thật của địa chủ, phát động đảng viên và quần
chúng đấu tranh, đánh gục chúng về mặt tư tưởng, tịch thu
ruộng đất của chúng mà chia cho bần cố nông.</i> <i>Có như
vậy mới tăng thêm tinh thần và lực lượng để đánh bọn
xâm lược Pháp.</i>" [<b>Tố Hữu: sđd; </b>tt 267-268]

Tuân theo chỉ giáo của các cố vấn Tàu, năm 1952 ĐLĐ mở
cuộc chỉnh huấn để giáo dục và uốn nắn tư tướng cán
bộ đảng viên qua học tập, phê bình và tự phê bình. Tố
Hữu, Trưởng ban tuyên truyền và thành viên ban lãnh đạo
chỉnh huấn, kể lại:

" <i>Lúc bấy giờ các lớp chỉnh huấn đều cùng một cách
trang trí rất lạ...: ở phòng nào trên tường cũng căng vải
đen với chữ nền trắng: </i>" <i>Nâng cao lập trường giai
cấp vô sản, quét sạch tư tưởng địa chủ, đẩy mạnh kháng
chiến đến thắng lợi hoàn toàn </i>"<i>…</i>

<i>Trong các lớp chỉnh huấn có một không khí không bình
thường</i> <i>là mặt ai cũng có vẻ đăm chiêu, thậm chí lo
sợ khi nghe nói phải kiểm điểm </i>"<i> thành khẩn </i>"<i>,
không được giấu diếm ý nghĩ và hành vi của mình. Không như
thế thì không xứng đáng là đảng viên.</i>

<i>Tóm lại, ai cũng phải nhận ít nhiều mình có tư tưởng
địa chủ hoặc ảnh hưởng tư tưởng tư sản thì cuộc kiểm
điểm mới gọi là </i>"<i> thành khẩn </i>"<i> và mới
được thông qua.</i>" [<b>Tố Hữu: sđd; </b>tr. 272]

Trần Đĩnh nhận xét về chỉnh huấn:

"<i>Mục đích sâu xa là xây dựng lập trường giai cấp, đề
cao công nhân, bần cố nông, hạ uy thế chính trị và tư
tưởng của trí thức và các giai tầng không lao động chân tay
khác. Sau đó, bắt đầu triệt để chỉnh đốn tổ chức, theo
phương châm mạnh mẽ đề bạt công nông, gạt bỏ các thành
phần </i>"<i> không trong sạch</i>."<i>… </i>

<i>Tố Hữu yêu cầu học viên rất ngặt. Hễ là con em hay liên
quan với địa chủ, học viên đều phải thành khẩn tự khai
báo với đảng mọi sai lầm tội lỗi của bản thân, chẳng
hạn đồng tình, về hùa với gia đình, thậm chí cùng với gia
đình trực tiếp đàn áp, bóc lột nông dân... Thứ hai, phải
vạch ra mọi thủ đoạn đàn áp, bóc lột nông dân cùng tộí
ác của bố mẹ, gia đình, họ hàng địa chủ, cường hào gian
ác. Thứ ba trên cơ sở</i> <i>thành khẩn khai báo kia mà tuyên
bố là căm thù bố mẹ, tỏ ra đã dứt khoát lập trường vô
sản, đoạn tuyệt với kẻ thù giai cấp. Không đạt yêu cầu
căm thù bố mẹ, đoạn tuyệt với bố mẹ thì bản tổng kiểm
thảo bị </i>" <i>phá sản </i>",<i> học viên đó phải ngồi
học lại cho tới khi nào lập trường vô sản, lập trường
nông dân thắng, anh ta công khai tuyên bố căm thù bố mẹ,
đoạn tuyệt với bố mẹ mình.</i>" [<b>Trần Đĩnh: sđd;
</b>tr. 70, 73-74]

<h2> <b>Thực hiện cải cách ruộng đất</b></h2>

Cuộc chỉnh huấn đã "tẩy uế" hàng ngũ ĐLĐ để chuẩn
bị cho việc thực hiện chương trình cải cách ruộng đất.

Ban chỉ đạo CCRĐ được chỉ định:

Trưởng ban chỉ đạo: Trường Chinh (Tổng Bí thư đảng)

Trưởng ban chỉ đạo thí điểm Thái Nguyên: Hoàng Quốc Việt
(Uỷ viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương đảng)

Trưởng ban chỉ đạo thí điểm Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh:
Lê Văn Lương (Uỷ viên dự khuyết Bộ Chính trị Ban Chấp hành
Trung ương đảng)

Giám đốc trực tiếp điều hành chiến dịch: Hồ Viết Thắng
(Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương đảng)

Ngày 4/5/1953 Bộ Chính trị ĐLĐ ra chỉ thị về mấy vấn đề
đặc biệt trong phát động quần chúng, trong đó có nói rõ là
" <i>sẽ <b>phải xử tử một số địa chủ </b>phản động
hoặc gian ác...<b>Tỉ số những tên bị xử tử, </b>về nguyên
tắc định<b> là một phần nghìn so với toàn nhân số vùng tự
do</b></i>." Chỉ thị cũng nói thêm là " <i>không phải bất
cứ xã nào phát động cũng sẽ xử bọn phản động và gian ác
theo tỉ số đó...Có xã xử ba, bốn người, có xã chỉ xử
một người hoặc không xử người nào... Không phải ta tiếc
rẻ không xử những phần tử đáng tội. Nhưng số người bị
xử không nên quá nhiều; nếu quá nhiều thì khó giành được
sự đồng tình của công chúng.</i>" Thêm nữa: " <i><b>Việc
xử phải nhằm trừng trị những tên phản động đầu sỏ
nhất, có nhiều tội ác nhất, </b>đã can phạm giết hại nhân
dân, phá hoại cách mạng và nhân dân oán ghét nhất</i>."

[http://123.30.190.43:8080/<b>tiengviet/tulieuvankien/vankiendang</b>/details.asp?topic=191&subtopic=7&leader_topic=81&id=BT245033033]

Tháng 5/1953 cuộc đấu tố đầu tiên đã thực hiện ở thí
điểm Thái Nguyên. Bà Nguyễn Thị Năm là địa chủ đầu tiên
bị đem ra<b> " xử tội ". Bà đã hoạt động tích cực và
đóng góp tài sản đáng kể cho kháng chiến, có con là chính
Uỷ (hay trung đoàn trưởng) trung đoàn pháo binh. " </b><i>Sau
những cuộc đấu tố với đủ các thứ tội ác được gán
ghép, người phụ nữ mới 47 tuổi (1906-1953) này đã bị đem ra
xử bắn và được báo chí đương thời coi là phát súng hiệu
cho một cuộc vận động </i>"<i> long trời lở đất
</i>"<i>...</i>" [Dương Trung Quốc: <i>Viết nhân Ngày Thương
binh Liệt sĩ</i>. <b>Lao Động cuối tuần</b>, 22/07/2012] Nếu căn
cứ vào chỉ thị trên thì bà Năm không thể là đối tượng
phải bị xử bắn. Nhưng, theo Wikipedia, những hành động yêu
nước của Nguyễn Thị Năm bị cố vấn Trung Quốc cho là <b>"
</b><i>giả dối nhằm chui sâu, leo cao vào hàng ngũ cách mạng
để phá hoại </i>". Hồ Chí Minh <b>và</b> ban chỉ đạo CCRĐ
đã im lặng vì sợ gây mâu thuẫn với cố vấn Trung Quốc.
[Wikipedia: Nguyễn Thị Năm]

Nếu HCM và Ban chỉ đạo CCRĐ có do dự nhưng vẫn tuân theo ý
kiến của cố vấn Tàu thì quả thật là các cố vấn này đã
có vai trò quyết định ngay trong lãnh đạo cao nhất của
ĐLĐVN.

Có những ý kiến khác nhau về sự dính líu của HCM vào vụ
xử bà Năm. Theo Trần Đĩnh thì "<i>Cụ Hồ bịt râu đến dự
một buổi và Trường Chinh thì đeo kính râm suốt </i>". Và
Trần Đĩnh cũng viết là bài báo "Địa chủ ác ghê" kí tên
C.B. là của HCM. [Trần Đĩnh: sđd; tr. 82, 83]. Bài này đăng trên
báo <i>Nhân Dân</i> 21/7/1953 là để bào chữa cho hành động
bất nhân và tàn ác đối với một người có công với kháng
chiến nhưng không phải là để kích động nông dân đấu tố
bà Năm vì bà đã bị đấu tố trước đó 2 tháng và đã bị
bắn ngày 9/7/1953.

Sáu tháng sau đợt thí điểm ở Thái Nguyên, đường lối,
chính sách CCRĐ mới được chính thức công bố trong báo cáo
của Tổng bí thư Trường Chinh tại Hội nghị toàn quốc ĐLĐ
tháng 11/1953. Văn bản dài và chi tiết này giải thích tại sao
phải thực hiện CCRĐ trong thời kì kháng chiến, phải xóa bỏ
quyền đế quốc và phong kiến chiếm hữu ruộng đất, chia
ruộng đất cho nông dân, và phải phóng tay phát động quần
chúng đế thực hiện CCRĐ. CCRĐ cũng có mục đích củng cố
và tăng cường sự lãnh đạo của ĐLĐ ở nông thôn.

Báo cáo khẳng định là vì kháng chiến chủ yếu phải dựa
vào quần chúng mà tuyệt đại đa số là nông dân nên phải
CCRĐ, chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân và xây dựng
ưu thế chính trị ở nông thôn cho nông dân. Cuộc chiến tranh
chống Pháp càng ác liệt thì giai cấp địa chủ phong kiến
càng phản động, câu kết với đế quốc chống lại kháng
chiến. Vì địa chủ phong kiến phản động là tay sai của
thực dân đế quốc nên phải CCRĐ, đánh đổ giai cấp địa
chủ phong kiến, trấn áp bọn phản cách mạng.

Báo cáo nói rõ là phải chỉnh đốn chi bộ ĐLĐ ở nông thôn
vì chính quyền cấp dưới, nhất là cấp xã, nhiều nơi bị
địa chủ cường hào lợi dụng, quan hệ giữa đảng và quần
chúng chưa được chặt chẽ. Vì vậy phải thanh trừ những
phần tử thuộc giai cấp bóc lột ra khỏi chi bộ. Sau CCRĐ,
không kết nạp người thuộc giai cấp bóc lột vào đảng nữa
mà cần kết nạp một số bần cố nông tích cực, đưa vào chi
Uỷ một số người tích cực nhất thuộc thành phần bần cố
nông. [Trường Chinh: <i >Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
VN</i>. HN: Sự thật, 1975; tr. 307-402]

Chỉ nửa tháng sau báo cáo của Trường Chinh, Luật Cải cách
ruộng đất được Quốc hội thông qua ngày 4/12/1953, chủ yếu
lập lại những điểm chính của bản báo cáo.

<b>Các đợt cải cách từ 1954 đến 1956 ở miền Bắc vĩ
tuyến 17 bao gồm gần 3000 xã trong 18 tỉnh từ Thái Nguyên đến
Vĩnh Linh.</b>

Những đội cải cách đã tác oai tác quái ở nông thôn, phóng
tay phát động bần cố nông. Phóng tay có nghĩa là không kiềm
chế, không hạn chế. Ngay Tố Hữu cũng phải thừa nhận:

"<i>Không thể kể hết những cảnh tượng bi thảm mà những
người bị qui oan là địa chủ, ác bá (thực tế là trung nông)
phải chịu đựng ở những nơi được </i>" <i>phát động
</i>". " [<b>Tố Hữu: sđd </b>; tr. 277-278]

Trần Huy Liệu, phụ trách kiểm tra trong đoàn chỉ đạo công
tác ruộng đất tại Việt Bắc năm 1953, đã viết sau khi dự
một buổi đấu tố ở thí điểm Thái Nguyên:

"<i>Đến lượt địa chủ vào. Hai tay bị trói quặt ra sau,
nhưng vẫn phải bò từ ngoài vào, đeo bên mình những gói quần
áo. Ngoài tiếng hô đả đảo, những người ngồi gần lối y
vào cũng với tay ra đánh tát tơi bời. Không đợi để quỳ
lên bục, một người đã túm lấy tóc mà "tố". Trận vũ
bão bắt đầu</i>…

<i>Sau khi chủ tịch đoàn đọc bản cáo trạng, mình phải lấy
làm ngạc nhiên là cuộc tố đã không nêu ra được tội trạng
của B. Chẳng những thế, người ta bắt tội nhân phải quỳ
trên sàn gỗ tính ra từ 11 giờ đến 4 giở rưỡi chiều. Mỗi
khi tội nhân run rẩy gục xuống thì những tiếng thét từ xung
quanh lại vang lên: </i>" <i>Quỳ cao lên! </i>"<i>. Anh du kích
đứng sau lưng thỉnh thoảng lại dọi một báng súng mỗi khi
thấy phạm nhân quỳ thấp xuống, nghĩa là đặt đít vào hai
gót chân…</i> <i>Ngoài hình phạt bắt quỳ thường xuyên,
người ta đã đánh đập tội nhân rất tàn nhẫn. Mỗi người
ra tố, theo thói quen và bắt chước lẫn nhau, đều nắm tóc
tội nhân để giật hỏi. Sau mấy câu hỏi không đi đến đâu,
người tố thấy mình trơ trẽn nên phải kết thúc bằng một
cái tát để xuống đài…</i> <i>Trước mắt mình đã có một
ấn tượng rất xấu: một anh, cứ cách năm, mười phút lại
lên nắm tóc tội nhân hay xen vào cuộc đấu tố của người
khác để hỏi một vài câu trống rỗng, rồi theo đó một cái
tát. Mình không thể thấy được ở y một căm thù giai cấp mà
chỉ thấy ở y một hèn nhát của một kẻ đánh hôi trong trận
đòn hội chợ. Mình còn thấy ở y, cũng như một số khác trong
khi đánh đập tội nhân còn có ý biểu dương tinh thần trước
mặt cán bộ. Cũng hôm nay, mình còn thấy hai đứa trẻ con trong
đám quần chúng cốt cán cũng luôn chạy ra bắt địa chủ
phải quỳ cao và túm tóc đánh tát theo kiểu này. Họ hiểu
lầm hai chữ </i>" <i>đấu lực</i> " <i>bằng cách dùng nhục
hình vô nhân đạo. Họ không biết sức mạnh của giai cấp
không phải đánh hôi một cách hèn nhát, có tính chất báo thù
cá nhân.</i>" [<b>Trần Chiến: Trần Huy Liệu - </b><i><b>Cõi
người</b></i><b>.</b> HN: Nxb Kim Đồng, 2009; chương 20]

Nguyễn Đăng Mạnh, thành viên một đội cải cách năm 1955,
viết trong hồi ký:

"<i>Cải cách ruộng đất đúng là một sai lầm nghiêm trọng.
Bắt oan, giết oan hàng vạn người. Mà thật ngu xuẩn. Làm sao
địa chủ lại nhiều thế: 5 %! Làm sao mà Quốc dân đảng lại
có ở khắp mọi nơi. Đúng là rập khuôn theo Trung Quốc một
cách cực kỳ ngu xuẩn. Quốc dân đảng là đảng chính thống,
đảng cầm quyền ở Trung Quốc hàng bao nhiêu năm mới có lắm
quốc dân đảng như thế chứ. Thực ra trước khi sửa sai,
chúng tôi cũng có ngờ ngợ thế nào ấy. Bởi vì thấy nhiều
địa chủ chẳng giầu có gì lắm. Và họ cũng lao động ra
trò, cũng biết đi cày đi cấy. Con cái hiền lành, ngoan ngoãn.
Tôi từng được giao triệu tập con cái địa chủ lại để
giáo dục, tôi thấy như thế. Bây giờ sửa sai, thấy sai lầm
của cải cách ruộng đất là chuyện dĩ nhiên và rất dễ
hiểu. Nhưng chỉ không hiểu sao thời ấy cả nước từ trên
xuống dưới lại ngu xuẩn đến thế, sai từ đường lối
chính sách đến các biện pháp cụ thể. Phát động quần
chúng, mà quần chúng sợ đội quá sợ cọp, làm sao dám nói
trái ý đội. Tôi lúc đó chỉ là một thằng thanh niên ngoài
hai mươi tuổi, vậy mà đi lại trong làng, có những cụ già
râu dài, chắp tay vái </i>" <i>lạy đội ạ! </i>"<i>. Một
chính sách lớn như thế, liên quan đến sinh mạng hàng vạn dân
mà giao phó cho những cốt cán dốt nát thực hiện. Cán bộ
đội cũng thế, trong đội tôi có một anh tên là Khả mù chữ.
Mù chữ mà giảng chính sách và vận dụng chính sách – một
chính sách rất lớn và rất phức tạp – vào việc bắt
người, bắn người, tịch&lt; thu tài sản của người! Cải
cách ruộng đất đúng là một trường hợp điển hình thô bỉ
nhất của vụ cưỡng hiếp của Tầu đối với Việt Nam về
chính trị và văn hoá</i>." [<b>Nguyễn Đăng Mạnh:
</b><i><b>Hồi ký</b></i>. HN, 2008; tr. 41-42]

<h2><b>Sửa sai</b></h2>

Cuộc cải cách ruộng đất đã gây chấn động lớn trong xã
hội miền Bắc, ảnh hưởng tới uy tín của chính phủ HCM,
rất bất lợi trong những năm đầu đất nước VN chia đôi.
Cấp lãnh đạo ĐLĐ buộc phải chấp nhận sai lầm và phải
tiến hành sửa sai.

Báo cáo của Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương ĐLĐ
lần thứ 10, tháng 10-1956 đã xác nhận: "<i>Tư tưởng thành
phần chủ nghĩa trong cải cách ruộng đất có tư tưởng nông
dân, đặt bần cố nông lên trên tất cả, thậm chí đặt bần
cố nông lên trên Đảng… Tư tưởng tả khuynh trong cải cách
ruộng đất đã chớm nở lúc đầu; nó đã đưa đến chỗ
học tập kinh nghiệm nước bạn một cách máy móc và không
chịu điều tra nghiên cứu đầy đủ tình hình xã hội ta để
định chủ trương chính sách cụ thể cho thích hợp… Trong lúc
thi hành thì một mực nhấn mạnh chống hữu khuynh trong khi
những hiện tượng tả khuynh đã trở nên trầm trọng… từ
khu trở xuống thì hệ thống cải cách ruộng đất trở nên
một hệ thống ở trên cả Đảng và chính quyền. Tác phong
độc đoán chuyên quyền, do đó mà trở nên phổ biến, không
đi theo đường lối quần chúng, mà thực tế đã trấn áp
quần chúng, nhẹ tuyên truyền giáo dục, buộc quần chúng làm
những điều trái với ý muốn, với lương tâm của họ, có khi
trái với chân lý và chính nghĩa</i>." [Wikipedia: Cải cách
ruộng đất tại miền Bắc Việt Nam]

Đây là lần đầu tiên ĐLĐ thú nhận về ảnh hưởng tai hại
của cố vấn Tàu. Đúng là <b>" </b><i>nghe bợm mất bò / nghe
bạn mất vợ nằm co một mình </i>"!

Các bước sửa sai được tiến hành:

Ngày 18 tháng 8 năm 1956, HCM gửi thư cho đồng bào và cán bộ
nhìn nhận sai lầm và cho biết Trung ương đảng và chính phủ
đã nghiêm khắc kiểm điểm các sai lầm.

Tháng 9 năm 1956, Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung
ương đảng (họp từ 25/8 đến 24/9/1956) nhận định các nguyên
nhân đưa đến sai lầm, và thi hành biện pháp kỷ luật đối
với Ban lãnh đạo chương trình Cải cách Ruộng đất như sau:
ông Trường Chinh phải từ chức Tổng Bí thư đảng, nhưng vẫn
là Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, ông Hoàng
Quốc Việt ra khỏi Bộ Chính trị, xuống Uỷ viên Trung ương
và Lê Văn Lương ra khỏi Uỷ viên dự khuyết Bộ Chính trị và
Bí thư Trung ương Đảng xuống Uỷ viên dự khuyết TW, và ông
Hồ Viết Thắng bị loại ra khỏi Ban Chấp hành Trung ương
Đảng.

Ngày 29 tháng 10 năm 1956, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người
không tham gia trực tiếp vào sai lầm chương trình Cải cách
Ruộng đất, thay mặt chủ tịch nước đọc bản báo cáo của
Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương đảng tại nhà
hát lớn Hà Nội, kê khai sai lầm và phát động chiến dịch
sửa sai, phục hồi các chức vụ tài sản cho cán bộ, bộ
đội bị đấu tố. [<b>Wikipedia</b>: Cải cách ruộng đất tại
miền Bắc Việt Nam]

Võ Nguyên Giáp được cử ra trước công chúng thay mặt ĐLĐ
và chính phủ vì ông mang hào quang chiến thắng Điện Biên và
không trực tiếp liên can đến cuộc CCRĐ.

Ngày 30 tháng 10 năm 1956, GS Nguyễn Mạnh Tường đọc một bài
diễn văn nẩy lửa tại Hội nghị Mặt trận Tổ Quốc, phê
phán và truy nguyên các sai lầm trong CCRĐ, từ đó chỉ ra những
thiếu sót của ĐLĐ và góp ý kiến xây dựng quan điểm lãnh
đạo của đảng:

" <i>Khi trong Cải cách Ruộng đất của ta, ta thấy bao nhiêu
người bị tù tội, bị giết oan, trong đó bao nhiêu người dân
ưu tú đã từng góp phần không nhỏ vào sự nghiệp cách mạng,
khi hiện thời ở nông thôn vẫn có người bị đánh đập,
ngược đãi, khi ta không xây dựng được đoàn kết giữa các
đồng bào, thì ta phải nhận định rằng các sai lầm ta đã
mắc trong cuộc Cải cách Ruộng đất này chỉ là những biểu
hiệu cực độ của các sai lầm ta đã phạm, và các sai lầm
ấy nêu lên… một vấn đề cực kỳ quan trọng là vấn đề
lãnh đạo của Đảng Lao Động</i>…

<i>Về nguyên tắc, ta tán thành chủ trương Cải cách Ruộng
đất.</i>

… <i>Nông dân ta trong bao nghìn năm đã khổ cực dưới chế
độ bóc lột phong kiến và một trăm năm nay dưới chế độ
bóc lột thực dân. Đồng bào nông thôn ta lầm than như vậy,
đã mất hết khí thế con người. Ta cần khôi phục khí thế
của người nông dân, xây dựng cho họ tinh thần chủ nhân ông
trên đất nước. Do đó ta thấy cần thiết phải phát động
tư tưởng của họ để họ nhận được phân minh kẻ thù của
họ, để họ vùng dậy nắm lấy quyền thế ở nông thôn.</i>

<i>Nhưng từ đây trở đi, ta thấy khởi phát các sai lầm. Sai
lầm này, ông Trường Chinh đã nhận thấy là ở chỗ: ta quên
hẳn ta hiện thời nắm chính quyền và chính quyền ấy, nếu ta
biết sử dụng nó, khai thác nó một cách sáng suốt, nhất
định ta vẫn thành công nhưng ta tránh được bao tai hoạ làm ta
đau khổ hiện thời.</i>

… <i>Ta muốn gì? Tìm kẻ thù của nông dân, của cách mạng
để tiêu diệt nó. Nhưng đồng thời nếu ta biết lo xa, nhìn
xa, ta cũng không quên rằng công lý của cách mạng, muốn bảo
toàn được uy tín và thắng lợi của cách mạng, phải biết
đánh đúng địch. Khi đưa ra khẩu hiệu </i>"<em><b> thà chết
10 người oan còn hơn để sót một địch </b></em>"<i> thì
khẩu hiệu này không những quá tả một cách vô lý mà phản
lại cách mạng là đằng khác nữa. Muốn chứng minh điều này
ta chỉ cần nhìn thực tế: kết quả sai lầm ta đã phạm khi
thực hiện khẩu hiệu này rất tổn thiệt cho uy tín của cách
mạng và cho bản thân bao nhiêu chiến sĩ cách mạng. Nếu không
phải đó là phản lại cách mạng thì là gì? </i>

<i>Khẩu hiệu của pháp lý thì khác hẳn: </i> "<em><b> Thà 10
địch sót còn hơn một người bị kết án oan </b></em>"<i>.
Thế ta có lo ngại rằng 10 địch sót không? Không, vì ta nắm
chính quyền, vì cách mạng ta đã thành công. Như vậy kẻ thù
của cách mạng chẳng sớm thì chậm, nhất định hoặc cải
thiện, giác ngộ, hoặc lọt vào lưới của ta. Khẩu hiệu này
lợi ở chỗ: không một người oan nào bị kết án. Do đó,
không có các kết quả cực kỳ tai hại diễn ra hiện thời.</i>

<i>Làm thế nào thực hiện được khẩu hiệu ấy? Kinh nghiệm
pháp lý của hàng nghìn năm lịch sử thế giới cho ta biết
rằng ta có phương pháp để tìm đúng địch mà đánh, không
đánh tràn lan, không đánh người vô tội.</i>"

[www.danluan.org/tin-tuc/20090908/nguyen-manh-tuong-qua-nhung-sai-lam-trong-cai-cach-ruong-dat-xay-dung-quan-diem
]

Nguyễn Mạnh Tường chỉ ra các nguyên nhân sai lầm chính của
lãnh đạo:

Quan điểm ta-địch, thù-bạn mơ hồ: " <i>Còn gì đau đớn
hơn là câu ta được nghe </i>"<i> ta đánh cả ta nữa </i>"<i>.
Nếu như vậy thì ta cần phải nhận rằng ta không phân biệt
được bạn và thù. Ta đọc lại các bài gần đây đăng trong
báo Nhân Dân của các đồng chí bị xử trí oan, hoặc các
đồng chí ấy nói, hoặc không nói, nhưng ta đều hiểu các
đồng chí ấy nghi ngờ những người kết án các đồng chí,
không phân biệt được bạn và thù. Vì vậy nên đánh cả
bạn, giết cả bạn.</i>

<i>Tôi thấy đây là một điều cực kỳ quan trọng. Nguyên do
ở đâu? Phải chăng ở một tinh thần cảnh giác quá cao đến
nỗi mù quáng, ở một tả khuynh mà ta thường mắc trong giai
đoạn ấu trĩ của cách mạng? Đây không phải là nơi và lúc
mà ta cần phân tích sâu sắc điều ấy. Chủ yếu là ta nhận
thấy rằng một nguyên nhân sai lầm là ở trong quan điểm thù
bạn rất mơ hồ.</i>"

Bất chấp pháp luật, lấy chính trị lấn át pháp lý: "
<i>Lúc nhà chính trị bao biện, bất chấp hoàn cảnh khách quan
kinh nghiệm xương máu của lịch sử, thì chẳng sớm thì muộn
ta thấy diễn ra những tai hại hiện thời làm chúng ta đau xót.
Trên con đường bao biện và tự mãn ấy, các nhà chính trị
đã bị thúc đẩy bởi những thành kiến đối với pháp lý và
tin rằng pháp lý là cái gậy chỉ dùng để chọc bánh xe, không
hiểu rằng, trái lại, chính pháp lý giúp xe khỏi lật, khỏi
gây tai nạn. Nguy hại hơn là chính trị tự đặt mình lên trên
pháp luật</i>… <i>Pháp luật chủ yếu đề ra những cái gì có
thể làm được, cái gì không được phép làm, do đó nhân dân
vững tâm biết rõ đường mà đi. Nhưng tâm hồn quần chúng
chỉ được ổn định khi nào quần chúng biết rõ rằng cái gì
bó buộc mình cũng đồng thời bó buộc nhà cầm quyền. Trái
lại, khi pháp luật chỉ gò bó quần chúng mà không gò bó nhà
cầm quyền thì nhà cầm quyền mỗi lúc có thể vẽ ra các
đường mới mà quần chúng chưa từng biết. Vì vậy quần
chúng hoang mang: cái gì hôm qua làm được, ngày mai với sự
độc đoán của nhà cầm quyền có thể bị coi là phi pháp.
Hoang mang ấy lên tới cực độ khi tác dụng của sự thay đổi
thái độ này của nhà cầm quyền không những ảnh hưởng
đến tương lai, mà là ảnh hưởng cả về quá khứ nữa</i>."

Bất chấp chuyên môn: " <i>Các nhà chính trị bất chấp pháp
luật. Nhưng nếu các vị ấy tranh thủ ý kiến của các nhà
chuyên môn và cho phép các nhà chuyên môn đề đạt ý kiến thì
các nhà chuyên môn cũng sẽ yêu cầu các nhà chính trị nên chú
ý đến pháp luật, và dùng pháp luật phục vụ cách mạng.</i>

<i>Nhưng tiếc thay, trong 10 năm vừa qua, ta thấy một tình
trạng quái gở. Chính trị ám ảnh đầu óc chúng ta đến nỗi
hai chữ </i>"<i> lập trường </i>"<i> làm ta mất ăn mất
ngủ. Nếu được dùng một hình ảnh </i>"<i> duy tâm </i>"<i>,
tôi ví lập trường như cái oan hồn ngày đêm theo đuổi kẻ
nào đã hãm hại người chủ của nó. Có một điều lạ, là
các anh em công nông, các vị lãnh tụ không bao giờ nói đến
lập trường trong sinh hoạt hàng ngày. Trái lại, các cán bộ
và đảng viên tiểu tư sản không lo ngại gì bằng sự mất
lập trường. Vì vậy, để nhớ đến nó, mở miệng ra là nêu
lập trường rồi. Đó là tinh thần tự ti của một giai cấp
mất khí thế, quên rằng mình đứng trong hàng ngũ cách mạng.
Dù sao, ở Việt Nam chúng ta cũng đã xẩy ra những sự việc
như sau đây, ta cần ghi nhớ để con cháu ta cười muôn thuở:
khi chọn một người vặn lái ô tô, ta không hỏi người ấy
có bằng vặn lái và đã vặn lái bao năm, ta chỉ hỏi:
</i>"<i> Có lập trường không? </i>"<i> Kết quả là từ hai
năm nay, riêng trong thủ đô Hà Nội, hàng trăm tai nạn xảy ra
do các người vặn lái ô tô có lập trường mà không nắm
chuyên môn. Khi đưa tới bệnh viện một bệnh nhân cấp cứu,
vấn đề mang ra thảo luận trước tiên là: Bệnh nhân thuộc
thành phần giai cấp nào? Chữa cho địa chủ thì </i>"<i> mất
lập trường </i>"<i>. Để nó chết mới chứng minh mình có
</i>"<i> lập trường giai cấp </i>"<i> (hiện tượng do B.S.
Nguyễn Xuân Nguyên đưa ra).</i>

<i>Tại sao có những hiện tượng quái gở như vậy? Là vì
chính trị chiếm đóng tất cả các khu vực trong nhận thức
của chúng ta làm chúng ta mất cả cái nhân đạo tối thiểu
của con người, làm chúng ta khước từ các chân lý.</i>"
[<b>nguyen-manh-tuong: sđd</b>]

Sau cùng ông đề nghị phương hướng sửa chữa các sai lầm,
chủ yếu là phải xây dựng một chế độ pháp trị chân chính
và một chế độ dân chủ thật sự:

" <i>Đảng Lao Động và chính phủ có nhận thấy cần thiết,
trong chính sách sửa chữa các sai lầm trong Cải cách, phải
</i>"<i> tăng cường chế độ pháp trị </i>"<i> của ta. Tôi e
rằng trong tư tưởng lãnh đạo, sự nhận thức về vấn đề
pháp trị chưa được rõ và đầy đủ. Chính trị vẫn coi pháp
luật như một </i>"<i> bà con nghèo </i>"<i>. Chữ </i>"<i>
tăng cường </i>"<i> là một chứng minh. Tuy rằng trong nước ta
có một Bộ Tư pháp, có các toà án, có luật lệ, nhưng chế
độ pháp trị hầu như không có. Đó là một điều tôi sẽ
nghiên cứu sâu sắc hơn khi nào tôi trình bày ý kiến về chế
độ pháp trị, một chế độ pháp trị chân chính. Theo ý tôi,
thì vấn đề không phải là tăng cường mà là xây dựng.</i>"

" <i>Thế nào là một chế độ thực sự dân chủ? Đó là
một chế độ trong đó người dân được làm chủ trên đất
nước không những trong hiến pháp, mà cả trong thực tế
nữa… trong giai đoạn hiện thời, quần chúng có đòi hỏi cái
gì quá đáng đâu, chỉ yêu cầu có một điều thôi, là được
đàm thoại với cấp lãnh đạo, được đề đạt lên cấp
lãnh đạo, ý kiến về các chính sách do cấp lãnh đạo xây
dựng…yêu cầu thiết tha nhất hiện thời của quần chúng là
được phản ảnh lên ý nguyện của mình. Theo ý tôi, để
thực hiện và đảm bảo yêu cầu vô cùng chính đáng ấy, chỉ
cần ba giải pháp.</i>

<i>Một chế độ báo cáo của cán bộ... Phải đặt các cán
bộ có nhiệm vụ báo cáo trước trách nhiệm của họ. Một
báo cáo không phản ảnh trung thành sự thực với các khía
cạnh của nó, với các ưu và khuyết điểm của nó, rất tai
hại. Cấp lãnh đạo cần đề cao cảnh giác với các con số
thống kê, các động cơ bất chính của cán bộ muốn thi đua
thành tích, vừa mị dưới, vừa lừa trên, do đó đưa ra một
hình ảnh quá hẹp của thực tế. </i>

<i>Một chế độ cho các đoàn thể nhân dân được quyền
mạnh dạn nói lên ý kiến của quần chúng mà họ tập hợp.
Từ trước tới nay, ta có thể ví Đảng Lao Động như một cây
rất to, lá ruờm rà che hết ánh sáng của mặt trời, khiến
ngay một ngọn cỏ cũng không mọc dưới chân nó được. Vì
vậy, Quốc hội cũng như Mặt trận không thể đóng được vai
trò của mình… Từ khi thành lập Mặt trận Liên Việt cho
đến Mặt trận Tổ quốc, chúng ta chỉ có nhiệm vụ động
viên quần chúng thi hành chính sách mà thôi. Đó là một nhiệm
vụ. Nhưng dù sao chỉ có một chiều. Ta là dây liên lạc giữa
các cấp lãnh đạo và quần chúng. Nếu ngược lại, ta có
quyền liên lạc giữa quần chúng và cấp lãnh đạo, nghĩa là
phản ảnh lên Đảng và Chính phủ ý kiến thắc mắc, nguyện
vọng của quần chúng, công tác của ta thế nào cũng tốt đẹp
hơn, hoàn hảo hơn. Ta gắn liền lãnh đạo và quần chúng, do
đó lãnh đạo sát hợp với thực tế hơn. </i>

<i>Một chế độ tự do ngôn luận, xuất bản báo chí — Ta
phải đề phòng trường hợp các cán bộ không báo cáo, các
Uỷ viên Mặt trận không phản ảnh ý kiến của quần chúng. Do
đó, ta thấy cần thiết phải cho phép quần chúng nói lên
tiếng nói của mình qua báo chí. Có người lo ngại rằng tự do
ngôn luận này mà ai cũng thấy cần thiết có thể bị sử
dụng một cách bừa bãi. Về điều này ta phải suy nghĩ. Mối
lo ngại trên đây xuất phát từ động cơ nào? Nếu là động
cơ tốt — nghĩa là do một nhiệt tình đối với cách mạng
gây ra — ta hoan nghênh. Nhưng ta cũng sẽ trả lời rằng trong
một chính thể dân chủ muốn sử dụng tự do nào, dĩ nhiên
phải nêu trách nhiệm của người sử dụng tự do ấy trước
pháp luật. Nếu sử dụng với tinh thần trách nhiệm hợp pháp,
ta không có quyền kêu ca gì, trái lại, ta hoan nghênh. Nếu lạm
dụng một cách vô trách nhiệm, ta đã có tòa án để nghiêm
trị. Vậy ta không lo ngại. Nhưng nếu mối lo ngại xuất phát
từ một động cơ bất chính, nhắm mục đích thủ tiêu các
tự do dân chủ, thì tôi chỉ cần khuyên nhủ người lo ngại
như vậy nên đọc lại lịch sử các phong trào cách mạng trong
hơn một thế kỷ nay. Họ sẽ nhận thấy rằng chưa bao giờ,
chưa ai có thể ngăn cản được một phong trào quần chúng tranh
đấu đòi các tự do dân chủ.</i>" [<b>nguyen-manh-tuong: sđd</b>]

Vì bài này, ông bị sa thải khỏi đại học và không được
hành nghề luật sư nữa.

<h2>Kết luận</h2>

Tuy mục đích của CCRĐ được rêu rao là "<i>người cày có
ruộng</i>", chỉ 2 năm sau ĐLĐ chủ trương cải tạo xã hội
chủ nghĩa đối với nông nghiệp bằng hình thức hợp tác xã.
Ruộng đất tập thể hoá được đặt dưới sự quản lý và
sử dụng của ban quản trị hợp tác xã, chủ yếu được
chọn từ những thành phần bần cố nông. Nông dân đã mất
quyền làm chủ sử dụng ruộng đất. Tập thể hoá biến nông
dân từ người làm chủ ruộng đất trở thành người làm công
cho ban quản trị hợp tác xã. Kể từ Hiến pháp 1980 đất đai
thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước làm đại diện chủ sở
hữu. Người dân có thể được cấp quyền sử dụng đất.
Những năm gần đây phong trào dân oan đã nổi lên ở nhiều
nơi phản đối những vụ cưỡng chế thu hồi đất.

Gần 60 năm sau, những ý kiến và đề xuất của GS Nguyễn
Mạnh Tường vẫn còn nguyên giá trị. Đảng CSVN vẫn thấy xung
quanh là những thế lực thù địch, là sự đe doạ của diễn
biến hòa bình, vẫn bất chấp pháp luật, lấy chính trị lấn
át pháp lý. Nước VN vẫn chưa có một chế độ pháp trị chân
chính và một chế độ dân chủ thật sự.

<strong> Nguyễn Điền</strong>

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141113/nhin-lai-cai-cach-ruong-dat), một
số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét