Nguyễn Văn Tuấn - An toàn?

Một trong những lí do mà các quan chức VN cấm không cho ông
Trần Quốc Hải thử nghiệm chiếc trực thăng do ông ấy chế
tạo là an toàn. Họ nói nếu máy bay cháy thì ai chịu trách
nhiệm. Người ta còn so sánh các nguyên tắc an toàn ở nước
ngoài như Mĩ và Âu châu! Lí do an toàn không phải là không có
lí của nó, nhưng nó có cái gì đó ngụy biện, và thiếu tính
thuyết phục.

Ở nước ngoài, tiêu chuẩn an toàn rất quan trọng, vì Nhà
nước có trách nhiệm với công dân, và Nhà nước sẽ "lãnh
đủ" nếu tai nạn xảy ra. Chẳng hạn như một chiếc tàu đi
biển thì phải đăng kí với nhà chức trách và họ kiểm tra
các thiết bị an toàn trước khi cho phép ra khơi, vì nếu chẳng
may tai nạn (như thất lạc trên biển) xảy ra thì Nhà nước
phải huy động các phương tiện cứu chữa rất tốn kém. Đó
là chưa kể các công ti bảo hiểm phải đền bù, và các công
ti này rất chặt chẽ trong việc điều tra sự việc dẫn đến
tai nạn. Do đó, các nhà chức trách ở các nước phương Tây
đòi hỏi tiêu chuẩn an toàn rất cao.

Còn ở VN thì Nhà nước đâu có lo gì cho sự an toàn của
người dân. Thậm chí Nhà nước còn không có khả năng chữa
cháy ngay trong các đô thị lớn. Khi tàu du khách bị chìm trên
sông Sài Gòn mà lực lượng cứu hộ có làm được gì đáng
kể đâu; tất cả đều do người dân tự xoay xở và tương
trợ với nhau. Ở VN, khi tai nạn xảy ra thì người dân lãnh
đủ, chứ cũng chẳng có hãng bảo hiểm nào lo, hay có hãng
bảo hiểm lo thì cũng chẳng thấm vào đâu. Thành ra, khi Nhà
nước viện dẫn lí do an toàn để cấm người khác thử
nghiệm sản phẩm của họ thì nghe hơi … trái tai. Họ (nhà
chức trách) có thể làm đúng trên nguyên tắc, nhưng họ không
có tư cách để cấm.

Thật ra, nếu viện dẫn lí do an toàn đúng chuẩn mực quốc
tế thì có nhiều máy bay quân sự ở VN sẽ không được cất
cánh. Dựa vào tiêu chuẩn an toàn đường thuỷ mà người
phương Tây dùng thì rất nhiều tàu bè ở VN sẽ không có mặt
trên sông hay ra biển lớn. Tương tự, rất nhiều xe sẽ không
được xuống đường, vì thiếu an toàn. Rất nhiều lab sinh
học ở VN sẽ phải đóng cửa. Rất nhiều phương pháp phẫu
thuật phải bị cấm. Rất nhiều hàng hoá đang bày bán phải
bị tịch thu vì thiếu vệ sinh. Vân vân và vân vân. Thế nhưng
trong thực tế máy bay vẫn cất cánh, tàu bè vẫn ra khơi, xe
cộ vẫn chạy trên đường phố, những lab vẫn hoạt động
bình thường, phẫu thuật mới vẫn được thử nghiệm, hàng
hoá và thực phẩm vẫn được bày bán thoải mái. Vấn đề,
dĩ nhiên, không phải là an toàn tuyệt đối, bởi vì không có
cái gì là tuyệt đối cả. Vấn đề là cái nguyên lí phòng
ngừa (precautionary principle) được hiểu và ứng dụng ra sao.

Ở các nước như Úc, dù tiêu chuẩn an toàn rất cao, nhưng
người dân vẫn có quyền chế tạo trực thăng và bay thử, mà
họ có cần đến Bộ Quốc phòng hay các chuyên gia nào đến
kiểm tra đâu. Họ có thể dùng trực thăng để rải phân hay
thuốc trừ sâu. Họ thích làm thế là vì họ là dân tài tử.
Cũng chẳng có quan chức quốc phòng nào lại rổi hơi đi cấm
người dân sáng chế. Thật ra, ở bên Tàu, bên Phi châu, và
nhiều nơi khác [mà tôi chưa biết hết] người dân cũng chế
tạo trực thăng như ông Trần Quốc Hải và họ cũng thử
nghiệm bay, nhưng chẳng ai lại lấy những tiêu chuẩn an toàn ra
để cấm họ bay. Chắc chắn họ (chính quyền) không điên rồ
đến độ cấm người dân đừng sáng chế.

Tiêu chuẩn dành cho dân tài tử phải khác với tiêu chuẩn dành
cho hàng hoá thương mại. Một chiếc trực thăng do dân tài tử
làm ra chỉ dùng cho anh ta trước hết, và cũng chỉ là một
sản phẩm rất cá nhân, vì anh ta chẳng bán cho ai, chẳng dùng
nó để chở ai. Nhưng một chiếc máy bay do hãng Boeing làm ra
thì khác vì nó sẽ được bán ra cho nhiều nơi trên thế giới,
và phải chuyên chở hàng triệu khách, nên tiêu chuẩn an toàn
phải rất rất cao. Tôi nghĩ chẳng ai dùng tiêu chuẩn an toàn
dành cho Boeing để áp dụng cho dân tài tử như cha con ông Trần
Quốc Hải.

Do đó, tôi nghĩ lấy lí do an toàn để cấm người ta thử
nghiệm sản phẩm mang tính cá nhân là thiếu tính thuyết phục.
Điều quan trọng nhất là cần phải khuyến khích những người
tài tử như cha con ông Trần Quốc Hải. Khuyến khích họ sáng
chế. Khi sản phẩm của họ được kiểm định và đánh giá
đâu đó, thì nên hỗ trợ họ đăng kí bằng sáng chế. Nên
nhớ rằng sáng kiến làm ra cái nấp hộp thuốc cũng có thể
đăng kí bằng sáng chế. Một đất nước 90 triệu người
chẳng có bằng sáng chế nào lại đi cấm người dân sáng chế
thì thật là trái khuấy. Không dám mạo hiểm và chỉ thu mình
trong cái ao tù an toàn thì sẽ suốt đời chẳng làm được gì,
chẳng đóng góp gì cho nhân loại. Tôi nghĩ nếu lấy lí do an
toàn thì chắc kĩ thuật nội soi chẳng bao giờ ra đời. Lấy
lí do an toàn để cấm người ta mạo hiểm là một hành động
rất phản tiến bộ.

TB: Có người nói những sản phẩm của cha con ông TQH "có gì
đâu". Họ nói các cơ xưởng của quân đội làm được hết,
và các thợ bình thường của VN cũng làm được như cha con ông
TQH làm. Đọc lí luận kiểu này tôi chỉ biết phì cười.
Chợt nhớ đến câu chuyện mà các thầy tôi lúc trước hay kể
về việc xin tiền làm nghiên cứu. Họ nói rằng các cơ quan
tài trợ RẤT GHÉT kiểu nói "Cho tôi tiền đi, rồi tôi làm cho
các ông xem". Họ sẽ nói đó là thái độ "trust me", rất có
hại cho khoa học. Họ sẽ nói: "Anh về làm cho tôi xem đi, rồi
hãy lại đây xin tiền. Đừng bao giờ nói rằng anh SẼ làm
được, trong khi anh chưa có gì để chứng minh rằng anh ĐÃ làm
được".

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141113/nguyen-van-tuan-an-toan), một
số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời độc
giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân Luận
có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc hướng
dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét