Nguyễn Thị Từ Huy - Nghịch lý nhân sự (II)

Xin nhắc lại câu hỏi ở cuối phần trước của bài này:

Trường hợp ông Nguyễn Sự rất hiếm hoi, vậy có nghĩa là
việc ông được lựa chọn không đại diện cho cách lựa chọn
người để kết nạp đảng viên và bổ nhiệm vào vị trí
lãnh đạo các cấp?

Câu trả lời có thể gây ngạc nhiên: kể cả trong bối cảnh
mua bán chức quyền hiện nay, đảng vẫn tìm đến những
người có năng lực và đạo đức để mời họ vào đảng,
với điều kiện là những người đó không biểu hiện các quan
điểm khác với quan điểm của đảng. Dĩ nhiên, với đối
tượng này đảng bị từ chối nhiều, nhưng cũng không ít
người nhận lời.

Trên thực tế, không thể phủ nhận rằng, dù không phải là
tất cả thì có một bộ phận đảng viên là những người có
năng lực, có trình độ, được đào tạo, hoặc nói theo cách
mà họ tự nhìn nhận về mình: họ là những người xuất
sắc. Điều này có thể gây ngạc nhiên cho những ai đang nhìn
thấy đảng viên như những người yếu kém về năng lực quản
lý; nhưng những điều tiếp theo đây sẽ có tác dụng làm
giảm sự ngạc nhiên. Những suy nghĩ trong bài này chỉ giới
hạn ở bộ phận đảng viên có năng lực.

Vấn đề sẽ là: vì sao những người được lựa chọn vốn
là những người xuất sắc mà kết quả công việc của họ
lại có thể khiến cho họ bị đánh giá là kém cỏi trong việc
điều hành, quản lý, và vì thế phải chịu trách nhiệm lịch
sử trước sự suy thoái của dân tộc? Tại sao họ lại cùng
nhau đưa cả đất nước vào tình trạng chung thảm hại hiện
tại?

Dưới đây là một lý giải, dĩ nhiên chỉ mang tính phiến
diện.

Đảng vẫn tìm đến những người có năng lực và đạo đức
để mời họ vào đảng, NHƯNG với các điều kiện của
đảng: phải tham gia một khóa học « cảm tình đảng », sau khi
kết thúc khóa học này phải viết một bài thu hoạch và chính
dựa trên bài thu hoạch này mà đảng sẽ quyết định có kết
nạp hay không. Ngay từ bước đầu tiên của lớp « cảm tình
đảng » này người đảng viên tương lai đã buộc phải lựa
chọn giữ lại « năng lực » nào cho mình và phải đánh mất
những năng lực nào của mình. Còn muốn làm lãnh đạo, phải
học một khóa ở trường đảng Nguyễn Ái Quốc. Và từ lúc
đó, mọi nguyên tắc đạo đức không còn quan trọng nữa
trước sự trung thành đối với đảng. Trước sự đồng hóa
của đảng, trước cám dỗ về lợi ích vật chất có được
nhờ đảng, bao nhiêu đảng viên giữ được bản lĩnh của
mình như ông Nguyễn Sự ? Đã có nhiều bài trên báo chính
thống nói thẳng rằng ông Nguyễn Sự là trường hợp hiếm hoi
trong hàng ngũ lãnh đạo hiện thời. Vả chăng, một mình ông
Nguyễn Sự cũng không thể cải thiện guồng máy chung của
đảng; tâm huyết của ông, bản lĩnh của ông, đạo đức của
ông cũng không ngăn cản được các cán bộ ngay trong thành phố
Hội An của ông tham nhũng, vi phạm pháp luật, nghĩa là tha hóa
và làm hại người khác, làm hại lợi ích chung để củng cố
lợi ích riêng : tại thời điểm này đang diễn ra vụ việc Chi
cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự TP.Hội An bị thụ án
vì lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản (tham
khảo thêm thông tin cụ thể: "<a
href="http://www.thanhnien.com.vn/pages/20141004/tam-giam-chi-cuc-truong-thi-hanh-an-dan-su-tphoi-an.aspx">Tạm
giam Chi cục trưởng Thi hành án dân sự TP.Hội An</a>").

Trở lại với thực tế của guồng máy đảng để thấy rằng:
không ít người có năng lực nhận lời vào đảng. Họ có lý
do để tự nhận rằng họ là những người xuất sắc, họ có
lý do để nói rằng đảng cũng muốn tập hợp những người
xuất sắc vào hàng ngũ của đảng. Nhưng điều mà có lẽ họ
không nhận thấy, đó là sự xuất sắc của họ đã mất đi
cùng với các lợi ích mà họ nhận được từ đảng.

Hoặc, cũng có thể nhìn theo cách khác: họ đã không dùng sự
xuất sắc để phát triển các năng lực của chính họ, và
phát triển cộng đồng chung. Trái lại sự xuất sắc của họ
chỉ dùng vào việc phát triển lợi ích vật chất cho cá nhân
họ và bảo vệ lợi ích của đảng và bảo vệ sự tồn tại
vững chắc cho đảng, bởi lợi ích của đảng cũng là lợi
ích của chính họ (cần xác định lại điều này: đảng chính
là các đảng viên).

Đáng nói hơn, họ dùng sự xuất sắc của họ để làm lụn
bại khả năng trí tuệ của những người khác, bằng cách tạo
ra những môi trường trong đó năng lực trí tuệ không thể
phát triển được, bởi đó là những môi trường nơi tự do
bị bóp nghẹt, nơi các điều kiện sống và điều kiện làm
việc bị bóp nghẹt. Không phải là họ không hiểu, trái lại
họ hiểu rất rõ nhưng chủ động tạo ra môi trường như vậy
nhằm hủy diệt các nguồn lực trí tuệ của quốc gia chỉ
với mục đích duy nhất là bảo vệ lợi ích vật chất của
họ, với cái giá là năng lực trí tuệ của chính họ cũng cùn
mòn đi, tiêu biến đi. Cần hiểu rằng giờ đây, ý thức hệ
thuở ban đầu hoàn toàn không còn nữa khi mà bản thân người
lãnh đạo cao nhất của đảng thừa nhận rằng chủ nghĩa xã
hội là một thứ ảo vọng mà đến « cuối thế kỷ » này
cũng chưa thể thấy mặt mũi nó ra sao. Lý tưởng đã hoàn toàn
biến mất, cái còn lại chỉ là sức mạnh quái đản của lợi
ích vật chất trong một xã hội tiêu thụ.

Điều này góp phần lý giải vì sao Việt Nam càng ngày càng sa
sút trên nhiều phương diện, nhưng sự tồn tại của đảng
không hề bị đe dọa. Các đảng viên xuất sắc đã dùng sự
xuất sắc của họ để làm cho đất nước suy vong, làm băng
hoại môi trường học thuật, làm cho trí tuệ của người dân
sa sút, và để củng cố sức mạnh của đảng.

Chúng ta thấy rằng các giải pháp được lựa chọn để giải
quyết các vấn đề của đất nước này hầu như luôn là
những giải pháp đảm bảo cho quyền lợi vật chất của
người có quyền quyết định, và quyền lợi của họ lại đi
ngược với quyền lợi chung. Do đó mới có chuyện hết công ty
này đến công ty kia thua lỗ đến trăm nghìn tỷ này đến trăm
nghìn tỉ khác, công ty thua lỗ nhưng các cá nhân lãnh đạo
công ty thì được lợi. Do đó mới có chuyện hàng bao nhiêu
đại học không đủ tiêu chuẩn vẫn cứ được thành lập,
đại học sa sút nhưng những người ký quyết định lập
trường thì có lợi. Rồi hàng bao nhiêu dự án thua lỗ trên
đất nước này, dự án thì lỗ nhưng người ký quyết định
dự án thì lãi. Logic là như vậy, ai cũng có thể tìm thấy vô
vàn dẫn chứng cho cái logic này.

Hãy xem xét một lĩnh vực cụ thể là giáo dục. Giám đốc
của các đại học quốc gia, hiệu trưởng của các trường
đại học, họ có kém không? Không, không thể nói rằng tất
cả họ đều kém cỏi. Trái lại, đa số họ đều là những
người có năng lực. Nhưng tại sao giáo dục lại thảm hại
đến như vậy, đến mức chính họ là những người đầu tiên
gửi con cái đi học nước ngoài ? Bởi lẽ họ đã không dùng
trí tuệ của họ, sự xuất sắc của họ để xây dựng một
nền giáo dục tiến bộ và hiệu quả, vì chính điều đó làm
tổn hại đến đảng của họ, tức là làm tổn hại đến
quyền lực và lợi ích vật chất của họ. Trường học càng
thối nát, càng trì trệ, giáo viên càng lạc hậu, càng phục
tùng, học sinh/ sinh viên càng kém hiệu biết, càng ngoan ngoãn
thụ động, thì lợi nhuận của họ càng lớn, quyền lực của
họ càng ổn định. Từ đó, phần nào có thể thấy động cơ
làm việc của họ là gì, và ý nghĩa của đời sống đối
với họ là gì...

Hoặc nhìn sang một lĩnh vực khác mà đại diện là Vinashin và
Vinalines. Không thể nói các lãnh đạo của Vinashin và Vinalines
là những người kém cỏi. Các công ty này thua lỗ không phải
vì năng lực quản lý của người lãnh đạo kém, mà là vì «
năng lực » quản lý được dùng cho việc phát triển túi tiền
cá nhân nhờ vào sự thua lỗ của công ty.

Câu hỏi là: tại sao các đảng viên « xuất sắc » của Việt
Nam không làm lợi cho mình dựa trên sự phát triển của đơn
vị, dựa trên sự lớn mạnh của công ty, mà lại làm lợi cho
mình dựa trên sự phá sản của công ty? Tại sao mối quan hệ
giữa lợi ích cá nhân và lợi ích chung lại được họ xây
dựng thành một mối quan hệ mâu thuẫn, lợi ích riêng hủy
hoại lợi ích chung? Tại sao họ không đặt hai loại lợi ích
này trong một mối quan hệ tương hỗ, cả hai cùng phát triển?

Mong muốn các đảng viên (đặc biệt là các đảng viên cao
cấp) biết đặt lợi ích quốc gia lên trên lợi ích của
đảng và lợi ích cá nhân phải chăng chỉ là một mong muốn
huyễn tưởng? Nó tạo ra một viễn cảnh cũng mang tính chất
ảo như cái viễn cảnh chủ nghĩa xã hội mà thôi. Không cần
đảng đặt quyền lợi của dân tộc cao hơn quyền lợi riêng
của đảng, chỉ cần các đảng viên đặt quyền lợi dân tộc
ngang bằng quyền lợi riêng của mình, thì có lẽ Việt Nam đã
có một hình ảnh khá hơn rất nhiều hình ảnh mà ngày nay
chúng ta đang có.

Liệu các đảng viên, nhất là các đảng viên ở cương vị
lãnh đạo cao cấp (cũng như mọi người nói chung trong xã hội
hiện thời) có thể xoay chuyển tí ti não bộ của mình để
điều chỉnh tí ti chiều hướng suy nghĩ : gắn lợi ích của
mình với lợi ích của dân tộc, và không để cho hai loại
lợi ích này trở thành đối nghịch, không để cho lợi ích cá
nhân đi ngược lại với lợi ích dân tộc. Chỉ cần một tí
ti xoay chuyển đó thôi, vận mệnh của xứ sở này sẽ khác
nhiều lắm.

Xin nhắc lại, câu hỏi của tôi là: giữa hai giải pháp, 1)
vừa làm lợi cho bản thân vừa làm lợi cho đất nước và dân
tộc, 2) làm lợi cho bản thân và làm hại đất nước và cộng
đồng, tại sao các đảng viên xuất sắc của Việt Nam lại
chọn giải pháp 2, nên khiến cho Việt Nam rơi vào tình trạng bi
đát hiện nay? Nghịch lý là các đảng viên càng « xuất sắc
» thì đất nước càng thê thảm.

Một câu hỏi khác, không phải là không liên quan đến câu hỏi
trên đây: tại sao cùng một mô hình chế độ chính trị độc
tài cộng sản, nhưng đảng cộng sản Trung Quốc, với những
vấn nạn mà nó tạo ra vẫn có thể đưa Trung Quốc trở thành
một sức mạnh kinh tế, quân sự và khoa học; trong khi đó
đảng cộng sản Việt Nam cùng các đảng viên của mình lại
đẩy Việt Nam vào tình trạng lạc hậu, nghèo đói, chậm
tiến, suy thoái gần như toàn diện, không có một thành tựu
nào đáng kể, và đang lệ thuộc càng ngày càng sâu sắc vào
Trung Quốc???

Paris, 30/10/2014

Nguyễn Thị Từ Huy

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141101/nguyen-thi-tu-huy-nghich-ly-nhan-su-ii),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!