<center><img
src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwh4Uuutmp2f0nR9BgQvC0h0Z0-LtCbIVfCVrY75UEGbJJrAf_-BK2ZDgEUmguKkNvkMI1H8ZwVs_01wBzW350HSbSKGheehfKODwh_n4s5qlp6ijXFJnFqW8k_d2fcT9jns4B68QeIXzM/s1600/China.jpg"
/></center>
Ngân hàng Thế giới vừa mới công bố gần đây là kinh tế
của Trung Quốc sẽ vượt qua kinh tế của Hoa Kỳ trong năm nay,
nếu tính theo sức mua tương đương (PPP). Nhưng tiên đoán này
là không đúng hẳn trong việc mô tả toàn diện về vị thế
kinh tế của Trung Quốc trong toàn cầu.
Dù chỉ số sức mua tương đương có thể dùng cho một số
mục đích nhằm so sánh mức phúc lợi giữa các quốc gia, chỉ
số này bị ảnh hưởng nặng nề do quy mô dân số. Ấn Độ,
nếu tính theo tỷ giá của đồng đô la Mỹ và đồng rupee Ấn
Độ trên thị trưòng hối đoái, là nền kinh tế lớn đứng
hàng thứ mười trên thế giới, nhưng nếu tính theo chỉ số
sức mua tương đương, lại là chiếm vào hạng thứ ba. Hơn
nữa, những nguồn lực năng lượng, thí dụ như phí tổn của
dầu nhập khẩu hoặc động cơ máy bay chiến đấu tiên tiến,
được đánh giá là tốt hơn, nếu tính theo theo tỷ giá hối
đoái của các tiền tệ này, nó phải được dùng để mua các
nguồn lực này.
Để tính cho chắc, quy mô toàn diện là một khía cạnh quan
trọng của sức mạnh kinh tế. Trung Quốc có một thị trường
hấp dẫn và là bạn đối tác thương mại lớn nhất cho nhiều
quốc gia - là những nguồn quan trọng làm đòn bẩy mà các nhà
lãnh đạo Trung Quốc không ngại vận dụng.
Nhưng, ngay cả khi TSLQG của Trung Quốc vượt qua TSLQG của Hoa
Kỳ (cho dù theo bất cứ cách tính toán nào đi nữa), hai nền
kinh tế sẽ duy trì mức độ hoàn toàn khác nhau về cấu trúc
và trình độ phát triển phức tạp. Và thu nhập tính theo bình
quân cho đầu người của Trung Quốc - một thước đo chính
xác hơn về trình độ phát triển phức tạp của kinh tế -
chỉ đạt đến 20% của Hoa Kỳ, và ít nhất, Trung Quốc sẽ
mất nhiều thập niên để bắt kịp Hoa Kỳ, (nếu Trung Quốc
còn bắt kịp được).
Hơn nữa, như các quan chức và các nhà nghiên cứu Trung Quốc
đã thừa nhận, dù Trung Quốc đã vượt qua Đức trong năm 2009
như là nước xuất khẩu lớn nhất thế giới tính theo khối
lượng, Trung Quốc vẫn chưa phát triển thành một cường quốc
mậu dịch "có thế mạnh" đích thực, vì kinh doanh trong các
lĩnh vực cung ứng dịch vụ và sản xuất có giá trị gia tăng
còn yếu kém. Và Trung Quốc thiếu một loại của các thương
hiệu quốc tế có thế mạnh mà các cường quốc thương mại
như Hoa Kỳ và Đức tự hào; trên thực tế, Hoa Kỳ chiếm hàng
đầu 17 trong số 25 các thương hiệu đằng cấp nhất trên toàn
cầu
Trình độ kém phát triển kinh tế của Trung Quốc cũng được
phản ánh trong các thị trường tài chính, Trung Quốc chỉ có
một phần tám quy mô so với thị trường của Hoa Kỳ, chỉ có
một phần nhỏ người nước ngoài là được phép làm chủ nợ
của Trung Quốc. Dù Trung Quốc đã cố gắng để tăng sức
mạnh tài chính của mình bằng cách khuyến khích việc sử
dụng tiền Trung Quốc trên toàn thế giới, nhưng việc mua bán
tính bằng đồng Nhân dân tệ vẫn chỉ chiếm đúng 9 % trong
tổng số toàn cầu, so với đồng đô la chiếm 81 %.
Ngay cả với khối lượng dự trữ ngoại tệ khổng lồ của
Trung Quốc - lớn nhất thế giới với khoảng gần 4 nghìn tỷ
đô la - sẽ không phải là điều kiện thích hợp để nâng
đòn bẩy tài chính của mình, trừ khi nào chính quyền tạo ra
một thị trường trái phiếu sâu rộng và thông thoáng với
quyền được tự do định đoạt về mức lãi suất và tiền
tệ được chuyển đổi một cách dễ dàng. Các quỹ dự trữ
này không cho Trung Quốc nhiều khả năng thương lượng trực
tiếp nhiều hơn Hoa Kỳ, dù đứng trước một thực tế là các
mối quan hệ tương thuộc tùy vào những tình trạng bất cân
xứng.
Trung Quốc nắm giữ đồng đô la mà Trung Quốc thu được do
bán hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ, trong khi Hoa Kỳ, bằng cách mở
cửa thị trường cho các sản phẩm Trung Quốc, giúp tạo cho
Trung Quốc tạo ra tăng trưởng, có việc làm và đạt đến
tình trạng ổn định. Đúng vậy, Trung Quốc có thể buộc nền
kinh tế Hoa Kỳ đầu hàng bằng cách tung bán phá giá đồng đô
la Mỹ, nhưng Trung Quốc không phải chịu một hậu quả nghiêm
trọng nào cho mình.
Nếu xét về trình độ phức tạp trong kinh tế, thì sự dị
biệt giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ cũng còn mở rộng đến lĩnh
vực công nghệ. Dù có một số thành tựu quan trọng, nhưng
để cho công nghệ của mình tiến bộ, Trung Quốc còn dựa vào
việc sao chép các phát minh của nước ngoài nhiều hơn là canh
tân trong nước. Dù Trung Quốc đang cấp nhiều bằng sáng chế
hơn bao giờ, có ít bằng là biểu hiện cho những phát minh mang
tính đột phá. Trung Quốc thường phàn nàn là họ tạo việc
làm để sản xuất iPhone cho Steve Jobs, nhưng chưa tạo được
một người như Steve Jobs.
Trong những thập niên tới, mức tăng trưởng của Trung Quốc
tính theo TSLQG sẽ chậm lại, đó là vấn đề từng xảy ra
trong tất cả các nền kinh tế, một khi đạt đến một trình
độ nhất định của sự phát triển - thường là mức thu
nhập bình quân tính theo đầu người, tính theo sức mua tương
đương, thì Trung Quốc đang đến gần mức này. Rút cục, Trung
Quốc không thể dựa vào công nghệ nhập khẩu và lao động
giá rẻ để hỗ trợ muôn đời cho tình trạng tăng trưởng.
Hai nhà kinh tế học của Đại học Harvard là Lant Pritchett và
Lawrence Summers đã kết luận là tình trạng thoái bộ buộc Trung
Quốc nằm ở mức tăng trưởng trung bình khoảng 3,9% trong hai
thập niên sắp tới.
Nhưng ước tính thuần theo thống kê này không kể đến những
vấn đề nghiêm trọng mà Trung Quốc phải giải quyết trong
những năm tới, thí dụ như tình trạng bất bình đẳng ngày
càng gia tăng giữa khu vực nông thôn và thành thị, giữa các
vùng ven biển và nội địa. Những thách thức lớn khác gồm
có một khu vực nhà nước cồng kềnh và không hiệu quả, suy
thoái môi trường, luồng di dân ào ạt trong nước, một mạng
lưới an ninh cho xã hội không đầy đủ, tham nhũng, và thiếu
tinh thần trọng pháp.
Hơn nữa, Trung Quốc sẽ phải đối phó với một tình trạng
dân số ngày càng bất lợi. Sau khi đẩy mạnh chính sách một
con trong hơn ba thập niên, lực lượng lao động của Trung Quốc
đạt đến cao điểm vào năm 2016, sẽ có nhiều người già neo
đơn lệ thuộc hơn là số lượng giới trẻ vào năm 2030. Tình
trạng này đã dấy lên nhiều mối quan ngại cho là dân số sẽ
già trước khi giàu.
Hệ thống chính trị độc tài của Trung Quốc đã chứng tỏ
một khả năng đầy ấn tượng để đáp ứng các mục tiêu
cụ thể, từ việc xây dựng đường sắt cao tốc cho đến
việc tạo ra nhiều thành phố hoàn toàn mới. Những gì mà
chính phủ Trung Quốc chưa chuẩn bị làm, đó là đáp ứng một
cách có hiệu quả trước những đòi hỏi ngày càng ầm ĩ hơn
cho việc tham gia trong sinh hoạt chính trị - nếu không phải là
dân chủ - mà thay đổi này có xu hướng cùng song hành làm tăng
thu nhập tính theo đầu người của TSLQG. Nếu thay đổi chính
trị sẽ xảy ra khi mức thu nhập bình quân tính theo đầu
người, dù trên danh nghĩa, mà hiện may đang ước khoảng $
7,000, liệu nó sẽ đạt đến ngưỡng $ 10,000, như đã xảy ra
ở hai nước láng giềng là Hàn Quốc và Đài Loan chăng?
Vấn đề còn tồn động là liệu xem Trung Quốc có thể triển
khai một phương sách để quản lý một tầng lớp trung lưu
tại đô thị đang mở rộng, bất bình đẳng trong các khu vực,
và ở nhiều nơi, có nhiều dân tộc thiểu số không thuần
phục. Tinh trạng kinh tế kém phát triển có thể làm phức tạp
vấn đề hơn nữa. Trong mọi trường hợp, tình trạng này có
nghĩa là việc tăng gộp TSLQG, tuy là được tính ra, nhưng khó
mà phù hợp để xác định được khi nào - và có liệu có nên
cho rằng - Trung Quốc sẽ vượt qua Hoa Kỳ về sức mạnh kinh
tế.
<center>* * *</center>
<em>Joseph S. Nye, cựu Phụ tá Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ,
Chủ tịch Cơ quan US National Intelligence Council, Giáo sư Đại
học Harvard và là thành viên của The World Economic Forum Global
Agenda Council on the Future of Government. Tác phẩm mới nhất của
ông là Presidential Leadership and the Creation of the
American Era.</em>
<em><strong>Nguyên tác:</strong> <a
href="http://www.project-syndicate.org/commentary/china-questionable-economic-power-by-joseph-s--nye-2014-11">China´s
Questionable Economic Power</a>, Project Syndicate. Tựa đề bản dịch
là của người dịch.</em>
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141111/joseph-s-nye-lieu-kinh-te-trung-quoc-co-the-vuot-qua-hoa-ky-duoc-chang),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét