Việc phát hành trái phiếu để đảo nợ chỉ giải quyết
được vấn đề tạm thời. Nó bộc lộ sự yếu kém không
chỉ ở vấn đề năng lực phát triển kinh tế ở Việt Nam mà
còn yếu kém, thiếu minh bạch trong khâu quản lý của nhà
nước. Về lâu dài, Việt Nam cần phải có những biện pháp
thật sự có hiệu quả hơn để tránh tình trạng "vay chỗ này
đắp vào chỗ kia".
<center><img src="http://www.danluan.org/files/u5311/no_cong.jpg" width="400"
height="250" alt="no_cong.jpg" /></center>
<center><em>Biểu đồ nợ công ở Việt Nam từ năm
2003</em></center>
<strong>Chính phủ phải phát hành trái phiếu để đảo
nợ</strong>
Theo <a
href="http://kinhdoanh.vnexpress.net/tin-tuc/doanh-nghiep/viet-nam-khoi-dong-ke-hoach-ban-trai-phieu-quoc-te-3099982.html">VNExpress</a>
đưa tin ngày hôm qua 29/10, Bộ Tài Chính công bố đã chọn 3
ngân hàng là Deutsche Bank, HSBC và Standard Chartered để tổ chức
các buổi roadshow giới thiệu tới nhà đầu tư quốc tế về
phiên bán trái phiếu sắp tới.
Roadshow đầu tiên diễn ra trong ngày 29/10 tại Singapore. Các
buổi sau đó sẽ được tổ chức tại Hong Kong (30/10), London
(31/10), Boston (3/11), New York (4/11) và San Francisco (5/11).
Lượng vốn thu về sẽ được Chính phủ sử dụng để chuyển
đổi cho số trái phiếu phải chịu lãi suất cao từng phát
hành trong những năm trước.
Bộ trưởng – Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - Nguyễn Văn
Nên chia sẻ thông tin tại buổi họp báo thường kỳ chiều
28/8: "Đây là số tiền Chính phủ vay trong thời gian lãi suất
cao. Nay có điều kiện vay lãi suất thấp hơn nên Chính phủ
nhận thấy đây là cơ hội để giảm tiền lãi phải trả. Còn
số nợ thì không thay đổi".
Đây là lần thứ 3 Việt Nam tiến hành phát hành trái phiếu
kêu gọi nguồn vốn từ thị trường quốc tế. Hai lần phát
hành trước là vào năm 2005 và 2010, tất cả số vốn trên
được các doanh nghiệp nhà nước vay lại toàn bộ.
<strong>Sự yếu kém trong việc quản lý nguồn vốn và giải
ngân</strong>
Việc chính phủ vay đảo nợ trên thị trường quốc tế khi
lãi suất đang ở mức thấp để giảm gánh nặng lãi suất là
điều hợp lí. Nhưng ngay cả việc đảo nợ này, giả sử nếu
thành công, cũng chỉ giảm bớt được phần nào áp lực của
vấn đề nợ công, bởi lẽ những khoản tiền từ việc phát
hành trái phiếu lần trước đã được chính phủ sử dụng
một cách bừa bãi, không minh bạch dẫn đến thất thoát và
khó có khả năng thu hồi.
Năm 2005, toàn bộ số tiền 750 triệu đô la phát hành trái
phiếu được dồn hết cho Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy
Việt Nam (Vinashin). Chưa hết, vào năm 2010, Chính phủ phát hành
tiếp 1 tỉ đô la Mỹ trái phiếu quốc tế và khoản vay này
cũng lại được chuyển cho các tập đoàn kinh tế nhà nước
như PVN, EVN, Vinalines sử dụng.
Đáng ra, chính phủ phải giữ toàn bộ số tiền đó, lên kế
hoạch giải ngân và chỉ xem xét giải ngân cho các công ty có
những dự án khả quan, minh bạch thì lại dồn hết tiền cho
một vài doanh nghiệp nhà nước mà chính các doanh nghiệp đó
cũng chưa có dự án nào cụ thể.
Sau khi nhận được nguồn vốn, đến lượt các doanh nghiệp
nhà nước bắt đầu bộc lộ những yếu kém trong quản lý,
tổ chức và điều hành. Bên cạnh tham nhũng và lãng phí tràn
lan, việc đầu tư ngoài ngành, đầu tư dàn trải, không tính
đến hiệu quả là những mấu chốt khiến các doanh nghiệp nhà
nước tụt dốc thê thảm.
Lấy ví dụ như Vinashin, chỉ trong vòng 5 năm hoạt động đã
thành lập gần 200 công ty con, công ty liên kết, mở sang một
số lĩnh vực không phải là những chuyên ngành phục vụ cho
nhiệm vụ chính của mình. Những công ty này đã quen với môi
trường độc quyền, sức cạch tranh yếu trong thị trường
cộng với khủng hoảng kinh tế đã dẫn đến sự tàn lụi
của tập đoàn này.
Theo <a
href="http://vneconomy.vn/thoi-su/pho-thu-tuong-vinashin-co-the-co-lai-tu-2013-20101123073956392.htm">lời
hứa của Phó chủ tịch nước Nguyễn Sinh Hùng</a> vào cuối
năm 2010, Vinashin sau khi tái cơ cấu sẽ có hi vọng có lãi trở
lại vào năm 2014. Nhưng cho đến thời điểm này thì Vinashin
đã "không chính thức" phá sản: Tập đoàn này chính thức
dừng hoạt động, Bộ Giao thông Vận tải thành lập Tổng công
ty Công nghiệp Tàu thủy với tên giao dịch quốc tế là
Shipbuilding Industry Corporation (SBIC) để thay vào đó. Toàn bộ
số nợ vay nhà nước từ 2005 đến nay nhà nước phải chịu.
<strong>Người dân phải gánh hậu quả</strong>
Theo <a
href="http://vneconomy.vn/thoi-su/no-cong-cua-viet-nam-da-vuot-tran-20141029014034746.htm">Economy</a>,
nếu tính cả số nợ của doanh nghiệp nhà nước, nợ trái
phiếu Chính phủ, nợ đọng xây dựng cơ bản thì nợ công
của Việt Nam đã vượt trần là 65% GDP. Nợ công có xu hướng
tăng nhanh, rủi ro lớn, đang ở mức báo động, các khoản nợ
trái phiếu Chính phủ, nợ đọng xây dựng cơ bản, nợ ngân
hàng chính sách, nợ bảo hiểm xã hội cũng rất đáng lo ngại,
áp lực trả nợ rất lớn trong khi năng lực trả nợ của
Chính phủ không cao.
Doanh nghiệp nhà nước thua lỗ, không có khả năng trả nợ thì
nhà nước phải đứng ra gánh nợ thay. Về mặt nguyên tắc
Chính phủ vay thì Chính phủ phải trả, nợ công thì công trả.
Vấn đề là lấy tiền đâu ra để trả nợ?
Doanh nghiệp nhà nước không có khả năng trả thì phải lấy
tiền từ ngân sách trả nợ. Như vậy sức ép nợ công sẽ
chèn ép các khoản chi phát triển khác của đất nước. Ngoài
ra, nếu các khoản chi tăng thì phải các khoản thu cũng phải
tặng. Có thể đó là lý do thời gian gần đây nhà nước liên
tục cho ra đời các chính sách phạt hành chính "vớ vẩn" như:
phạt xe chính chủ, phạt ngoại tình, và sắp tới là thu phí
đường bộ đối với xe máy.
Suy cho cùng, người phải è cổ chịu gánh nặng nợ công và
trả nợ thực sự chính là mỗi người dân Việt Nam.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141030/phat-hanh-trai-phieu-de-dao-no-hau-qua-cua-dau-tu-cong),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét