<blockquote><strong>Dân Luận:</strong> Việc cho Thủ tướng quyết
định bổ nhiệm những người làm việc dưới quyền mình là
nên làm, chỉ có thế thì bộ máy cơ quan chính phủ mới hoạt
động thông suốt. Tuy nhiên thêm quyền cũng phải thêm trách
nhiệm: Thủ tướng phải chịu trách nhiệm của người đứng
đầu bộ máy vận hành theo ý thủ tướng. Quốc hội phải có
chất vấn các quyết định bổ nhiệm và hiệu quả của chính
phủ, thậm chí bỏ phiếu tín nhiệm đối với thủ
tướng.</blockquote>
Ngay sau khi dẫn đầu phái đoàn của đảng trở về từ Hàn
Quốc - nơi đưa ra hứa hẹn cho Việt Nam về "đối tác hợp
tác chiến lược." Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng lập tức
thực hiện loạt tiếp xúc cử tri. Ðịa chỉ đầu tiên ông
đến là quận Ba Ðình ở Hà Nội.
Kỳ họp Quốc Hội cuối năm 2014 đang rất cận. Dự kiến,
Quốc Hội sẽ khai mạc vào ngày 20 tháng 10 và họp kéo dài
trong khoảng 40 ngày. Nhiều nội dung "nặng" được nguyên
chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Phú Trọng và cũng là người mà
vào cuối năm 2013 tuyên ngôn "Cương lĩnh đảng quan trọng hơn
hiến pháp." tiết lộ cho kỳ họp tới.
Theo đánh giá chung của giới quan sát, một trong những nội dung
quan trọng nhất có thể là việc Quốc Hội thảo luận và xem
xét có nên thông qua hay không một văn bản được ông Trọng
xem là "khó": Luật Tổ Chức Chính Phủ.
<h2>Dự luật "tăng quyền cho thủ tướng"</h2>
"Thủ tướng có quyền quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm,
cách chức người đứng đầu và cấp phó của người đứng
đầu cơ quan thuộc chính phủ. Trường hợp khuyết bộ trưởng
hoặc thủ trưởng cơ quan ngang bộ, thủ tướng được giao
quyền bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong khi chờ
Quốc Hội phê chuẩn và chủ tịch nước bổ nhiệm.
Tương tự, thủ tướng được quyền tạm thời giao quyền chủ
tịch UBND tỉnh trong trường hợp địa phương chưa bầu được
chức danh này.
Thủ tướng cũng có quyền yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh đình
chỉ, cách chức chủ tịch, phó chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân cấp
dưới, khi không hoàn thành nhiệm vụ được cấp có thẩm
quyền giao hoặc vi phạm pháp luật..."
Những nội dung trên là tinh thần cốt lõi của bản dự thảo
sửa đổi Luật Tổ Chức Chính Phủ - một văn bản được
phía chính phủ "bất ngờ" đặt lên bàn thảo luận của
Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội vào ngày cuối cùng của quý 3
năm 2014.
Báo chí trong ngoài nước lập tức ồn ào và đặt cho dự
thảo trên một cái tên khác: dự luật "tăng quyền cho thủ
tướng."
Nói không ngoa, "tăng quyền cho thủ tướng" là bước triển
khai đầu tiên cho "đổi mới thể chế" từ thông điệp
đầu năm 2014 của ông Nguyễn Tấn Dũng, trong khi những hứa
hẹn khác về "xóa độc quyền." "nắm chắc ngọn cờ dân
chủ" và đặc biệt là khái niệm "nhà nước kiến tạo
phát triển" cho tới giờ vẫn im hơi lặng tiếng.
<h2>Quân đội trực thuộc chính phủ?</h2>
Ông Nguyễn Kim Khoa - chủ nhiệm Ủy Ban Quốc Phòng An Ninh của
Quốc Hội dẫn ra Ðiều 17 trong dự thảo Luật Tổ Chức Chính
Phủ (sửa đổi) quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của
chính phủ trong quản lý về quốc phòng và cho rằng phải thận
trọng với quy định này, vì hiến pháp không nói chính phủ
xây dựng quân đội nhân dân.
"Tôi cho là phải xác định rõ vai trò của chính phủ trong
vấn đề quốc phòng an ninh và xây dựng lực lượng vũ trang
theo đúng hiến pháp. Hiến pháp quy định nhà nước củng cố
xây dựng quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, nòng cốt là
lực lượng vũ trang nhân dân. Hiến pháp quy định nhà nước
xây dựng quân đội nhân dân, từng bước chính quy, hiện
đại. Ghi thế này là chính phủ xây dựng quân đội nhân dân
thì không phải."
Nội dung "tranh tụng" trên là rất đáng lưu tâm. Theo hiến
pháp, "Thống lĩnh quân đội" vẫn là quyền của chủ tịch
nước - tức ông Trương Tấn Sang vào lúc này. Ðiều gì sẽ
xảy ra nếu cả ông Sang và thủ tướng đương nhiệm cùng có
quyền hành chỉ đạo quân đội? Khi đó, quyền lực sẽ theo
thế "song kiếm hợp bích" hay thực chất rơi vào tay ai?
"Cơ chế quản lý lực lượng vũ trang xác định rất rõ
đảng lãnh đạo tuyệt đối về mọi mặt, chính phủ chỉ
thống nhất quản lý nhà nước về mặt này thôi, cụ thể là
gì thì sẽ nói trong quy định, chứ nếu chính phủ làm tất
cả thì không đúng với tinh thần của hiến pháp" - chủ
nhiệm Ủy Ban Quốc Phòng An Ninh Quốc Hội tỏ ra rất "kiên
định" trước dự thảo Luật Tổ Chức Chính Phủ.
<h2>Thủ tướng độc lập với ai?</h2>
Cùng lúc, một nội dung khác đáng bận tâm không kém đã
được Phó Chủ Tịch Quốc Hội Tòng Thị Phóng khai phóng: dự
thảo Luật Tổ Chức Chính Phủ sử dụng từ ngữ khá mới và
khó hiểu như "hành pháp chính trị," "chính trị hành
chính," "kiến tạo xây dựng đất nước"... mà trong hiến
pháp không đề cập.
Bà Phóng truy vấn, "Tờ trình nêu rằng xây dựng thiết chế
thủ tướng độc lập. Vậy thủ tướng độc lập với ai?
Ðộc lập với chính phủ hay độc lập tương đối trong mối
quan hệ với chức trách của thủ tướng?"
Cần ghi nhận, đây là lần đầu tiên Phó Chủ tịch Tòng Thị
Phóng phát ra một ý kiến quan ngại sắc sảo và lộ thiên
đến vậy về vai trò của thủ tướng Việt Nam.
Ngay trước đó, Chủ Tịch Quốc Hội Nguyễn Sinh Hùng nói
trỏng như một hàm ý nửa kín nửa hở: "Có thẩm quyền thì
bao giờ cũng đi với nó là trách nhiệm, quyền thì nói nhưng
trách nhiệm thì không hỏi."
Ðồng quan điểm với chủ tịch Quốc Hội, Phó Chủ Tịch
Quốc Hội Huỳnh Ngọc Sơn lại tiếp thêm câu hỏi, "Có cơ
chế từ chức không? Cơ chế từ chức thì báo chí nói nhiều
rồi, bây giờ đổi mới có dám đưa cái đó không? Tôi đồng
ý với chủ tịch Quốc Hội là nêu quyền hạn thì khá rõ,
nhưng trách nhiệm kể cả chính phủ, thủ tướng, các phó thủ
tướng và các bộ trưởng thì không rõ."
Còn với ông Phan Trung Lý - chủ nhiệm Ủy Ban Pháp Luật, điểm
đặc biệt là dự thảo chưa cụ thể hóa được trách nhiệm
của thủ tướng chính phu:Ư "Thực hiện chế độ báo cáo
trước nhân dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng
về những vấn đề quan trọng thuộc thẩm quyền giải quyết
của chính phủ và thủ tướng chính phủ" đã được quy
định tại Khoản 6 Ðiều 98 hiến pháp. Ðồng thời, các quy
định này phải khắc phục được tình trạng dồn trách nhiệm
lên thủ tướng chính phủ.
"Ủy ban pháp luật nhận thấy, dự thảo luật chưa thể chế
hóa quy định tại Khoản 2 Ðiều 88 của hiến pháp về thẩm
quyền của chủ tịch nước trong việc đề nghị Quốc Hội
bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm thủ tướng chính phủ; căn cứ
vào nghị quyết của Quốc Hội, bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách
chức phó thủ tướng chính phủ, bộ trưởng và thành viên
khác của chính phủ." ông Phan Trung Lý phát biểu như thể
kết luận.
<h2>Ðặc khu trưởng Phú Quốc là ai?</h2>
Xin nhắc lại, cuộc "tranh tụng" tại Ủy Ban Thường Vụ
Quốc Hội như trên diễn ra trong không khí nóng dần và khá
cập rập chuẩn bị cho hai kỳ họp trung ương và Quốc Hội
(hoặc Quốc Hội trước và trung ương sau) vào cuối năm 2014 -
được dư luận xem là "đặc biệt quan trọng về công tác
nhân sự" cho Ðại Hội Ðảng 12 vào năm 2016.
Nếu dự thảo "tăng quyền cho thủ tướng" được Quốc
Hội "gật." vai trò thủ tướng sẽ được "nâng lên một
tầm cao mới" về quyền lực và quyền hành.
Về thực chất, quyền hành nếu được luật hóa trên sẽ rất
có ý nghĩa cho cương vị của thủ tướng trong giai đoạn
nước rút từ nay đến Ðại Hội Ðảng 12 vào năm 2016, mà ngay
trước mắt là "vượt rào" tại Hội Nghị Trung Ương 10
cuối năm 2014.
Ðộng thái "tăng quyền cho thủ tướng" đột ngột như thế
cũng có thể phản ánh tâm thế gia tăng sốt ruột từ những
người bên chính phủ, khi thời gian cứ hoài trôi mà chưa có
một kết quả cụ thể nào được định hình.
Trùng thời điểm phía chính phủ bất ngờ đưa ra dự thảo
Luật Tổ Chức Chính Phủ, ngày 5 tháng 10, 2004, thủ tướng
chính phủ đã ban hành quyết định Số 178 phê duyệt đề án
phát triển Phú Quốc thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng, giao
thương quốc tế lớn, hiện đại của vùng Ðồng Bằng Sông
Cửu Long.
Gắn bó với quyết định trên, Chủ Tịch UBND tỉnh Kiên Giang
Lê Văn Thi thông tin, "Bộ Chính Trị đã đồng ý cho mở casino
ở Phú Quốc và đang xem xét đề án thành lập đặc khu kinh
tế Phú Quốc thuộc tỉnh Kiên Giang."
Ông Thi cũng thuyết minh, "Ðề án đang trình Bộ Chính Trị xem
xét. Ðặc khu trưởng hoạt động theo cơ chế ủy quyền, vẫn
trực thuộc sự lãnh đạo của UBND tỉnh. Một số chức năng,
quyền hạn lẽ ra thuộc thẩm quyền của chủ tịch UBND tỉnh,
Bộ trưởng, thậm chí thuộc thẩm quyền của thủ tướng...
thì mình đề xuất chính phủ, Bộ Chính Trị ủy quyền cho
đặc khu trưởng."
Một tờ báo trong nước lập tức đặt câu hỏi: Tại sao đặc
khu trưởng Phú Quốc lại có thể "quyết" ngang... thủ
tướng?
Nhân vật đặc khu trưởng thân thế đầy tiềm năng quyền
lực này là ai?
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141013/pham-chi-dung-du-luat-tang-quyen-cho-thu-tuong-co-nuoc-rut-trot-lot),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét