Người Buôn Gió - Con đường ngắn nhất

Hôm qua đi lang thang cùng mấy ông anh, bà chị. Thấy một ông
già bán đồ linh tinh, trong đó lạc lõng một cái vỏ ốc to
bằng cát bát ăn phở. Bèn lân la xem rồi hỏi giá, ông già
phán 30euro, không bớt.

Mua xong, mấy bà chị hỏi mình hâm mà mua cái vỏ ốc đắt
thế. Mình bảo chị mà nói nữa, em đập luôn. Mấy bà lại
bảo mình hâm. Mình bảo, em đập ra thành miếng nhỏ em bán,
chứ em có mua con ốc này vể bày đâu. Trong nhóm có ông già
quê ở Chuôn nói, em xẻ ra chứ đừng đập, xẻ thành 3 miếng
dọc thế này này, ông chỉ con ốc và những đường xoắn của
nó.

Lúc ấy các chị mới biết mình không hâm mà cũng chả nói
đùa.

<center><img
src="https://fbcdn-sphotos-b-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xfp1/v/t1.0-9/s720x720/10703971_785754144816214_5778923919974242625_n.jpg?oh=87fff6d16ce765ba5d7775c412739a3c&oe=54AE43EA&__gda__=1420579546_3e0baeb12d949614f5c2be2571d96cd7"
/></center>

Các chị nói ông anh ở làng nghề khảm khai, biết. Nhưng cậu
làm sao mà biết được nhỉ?

Cách đây hơn 20 năm, mình ở bộ đội về. Chưa có việc, giao
du toàn với dân giang hồ. Ngày đó thì quân Khánh Trắng, Sơn
Lùn... đủ các loại giang hồ hảo hán ngang tầm thế hoạt
động suốt từ chợ Long Biên đến dốc Bác Cổ, vòng vèo cả
vào những ngõ nhỏ như Chợ Gạo, Hàng Muối... đấy là bến
bãi nơi làm ăn của họ. Còn trong Đào Duy Từ mệnh danh là
đảo Xi Xin, nơi ma tuý, cờ bạc, vay lãi quy mô lớn nhất Hà
Nội đều tập trung ở đó.

Bố mình ốm nặng, bệnh phổi kinh niên. Một hôm ông gọi mình
lại gần giường bảo:

- Đất này không phải là nơi con sống, bố muốn con về quê
ở với cô Hồng, học nghề làm đồ gỗ ở đấy. Nếu được
con lấy vợ ở đó, bố sẽ mua nhà ở quê cho con. Con đừng
sống ở HN này, không hợp với con đâu.

Mình ngớ người, nhà có đến 5 anh em trai, thế nào ông già
lại bảo mình về quê mà sống. Nhưng lúc đó bố ốm, mà mình
theo câu "quân xử thần tử, thần bất tử bất trung. Phụ xử
tử vong, tử bất vong bất hiếu" nên chuẩn bị quần áo. Hôm
sau bà cô mình ở ngõ Vũ Lợi áp giải mình sang Đồng Kỵ bàn
giao cho cô Hồng. Mà nói chuyện bà cô ở ngõ Vũ Lợi, lúc mình
4 tuổi bố đã mang mình cho bà cô nuôi. Bà cô nghiêm khắc,
từng cái ăn, cái ở, câu nói cũng bị nhắc nhở răn đe. Chả
hiểu sao mình nhớ được những ngày ở nhà cô mới tài. Rồi
lúc 5 tuổi thì mình bỏ về nhà, đi bộ từ ngõ Vũ Lợi về
ngõ Phất Lộc. Đến cửa nhà thấy bà cô đang mếu máo khóc hu
hu, mọi người vây quanh, bảo bổ nhau đi tìm mình. Mình mới
ngóc đầu lên nói - ở con đây mà.

Mình nhớ hôm đó nhà dọn cơm cho mình ăn, bắp cải luôc,
trứng luộc dầm nước mắm, Một mình được cả quả trứng.
Ăn xong cả nhà hỏi đi thế nào về, mình kể đi bộ ra hồ
Thuyền Quang, thấy cái cây ngả mặt hồ thì rẽ trái, đi đến
nhà thờ thì rẽ phải, ra đến chỗ bến tàu điện là xuyên
qua chợ Hàng Bè về. Sau qủa đấy thì bố lo mình lại bỏ
về, nên bảo thôi ở nhà vậy. Nhà cô làm nghề chụp ảnh,
nghề đó lúc đấy kiếm cũng dư dả, cuộc sống ở nhà cô
về vật chất sướng hơn. thế nhưng đúng là con không chê cha
mẹ khó.

Bà cô ở Vũ Lợi chở mình sang , dặn dò xong dúi cho 10 nghìn,
2 tờ 5 nghìn xanh. Mình ở quê, hàng tháng cô mang tiền sang
đóng tiền ăn của mình cho cô Hồng, mỗi lần thế laij dúi cho
một hai chục. Lần nào cũng mắng nhiếc sa sả. Tính cô ấy
cả nhà ai cũng sợ vì nóng như lửa, nhưng rất tốt với con
cháu. Lúc mình lấy vợ, lúc cần tiền làm ăn cô đều trợ
giúp. Mấy lần trốn an ninh, vào nhà cô ở, cô cũng đều chăm
sóc cẩn thận. Thậm chí cô còn phát hiện những kẻ nào
đứng theo dõi mình nữa. Từ khi mình thành phản động thì cô
chả bao giờ mắng nữa, thậm chí còn hào hứng, mỗi lần
đến nhà thấy trước cửa là cười tươi nói to:

- A ông Buôn Gió đây rồi, ăn gì chưa, uống gì nào.

Vì cô ủng hộ mình làm phản động, nên nhà mình cũng chả ai
nói chuyện ngăn cản mình nữa. Cả họ hàng ai cũng nể trọng
cô, giờ cô ra mặt thế thì ai mà ngăn. Cô là chỗ dựa tinh
thần lớn nhất của mình trong công cuộc làm phản đông. Nếu
không thì có khi bỏ cuộc từ lâu rồi. Ai cũng bảo mình dở
hơi, trừ hai vợ chồng cô ra. Sau lại có thêm bà dì vợ thấy
thằng cháu rể là phản động, lại khen giữa nhà là thằng
này giỏi. Thế là cả hai bên đều chả ai nói gì nữa.

Mình ở làng Đồng Kỵ, xóm Giếng. Cô Hồng sang nói với nhà
chú Mịch cho mình học nghề. Nhà chú Mịch là một tổ hợp gia
đình sản xuất khép kín, từ khâu mua gỗ về xẻ, bào, đóng
mộc gọi là thợ '' ngang'', do chú và thằng Công trạc tuổi
mình làm. Còn phần cắt tỉa trai do thằng Minh em dưới thằng
Công. Dưới nữa là cô em gái và cậu em trai là nghề lấy
"đất". Lấy đất là đục tỉa ra những cái hõm vừa miếng
hoạ tiết bằng trai, ốc, rồi phết sơn ta, gắn miếng ốc,
trai vào đó.

Bà mẹ thì nấu ăn và đánh bóng, công đoạn cuối cùng của
sản phẩm.

Cả gia đình làm miệt mài, trẻ con đi học về làm để cặp
bắt tay vào làm, đến tối cơm nước xong học bài. Hầu hết
mọi người trong làng đều chăm chỉ như vậy. Ở quê con gái
16 tuổi là bạn trại trong làng muốn tím hiểu có thể đến
nhà, 18 tuổi là cưới. Bạn trai đến nhà, con gái tiếp ở
giữa nhà, hoặc giữa sân. Pha trà tiếp khách, chuyện trò có
thể không ai nghe thấy. Nhưng mọi cử động đều trước tầm
mắt mọi người. Khi nào bỏ trầu thì có thể đưa nhau đi ra
thị trấn hay phố huyện chơi, xem phim. Còn không thì cứ ngồi
giữa nhà mà tâm sự tình cảm gì thì tâm sự.

Hàng ngày mình ở nhà chú Mịch, lúc thì làm cái này, lúc làm
cái kia, nhưng mình thích nhất là học theo thằng Minh, nghề
cắt tỉa mảnh trai. Mình làm đứt của nó bao nhiêu lưỡi cưa,
nó mất công thay cho mình mà lúc nào cũng vui vẻ. Cái nhà ấy
ai cũng vui vẻ, người nhà quê chân chất và hồn hậu, chả
mấy khi nào có tiếng cáu gắt hay cãi nhau. Cuộc sống êm
đềm, cần cù và vui vẻ, ăn uống đạm bạc, chắt chiu. Đến
ngày vụ cày cấy, gặt hái mọi người đều ra đồng. Mình đi
theo sau cô em gái để vác lúa ra xe cho thằng Công và chú Mịch
chở về. Rồi lại còn đi cắt lúa cho nhà cô Hồng nữa.

Lẽ ra có khi đời suôn sẻ, mình thành một ông chủ làm đồ
gỗ khảm trai ở làng Đồng Kỵ, bên cô vợ chịu khó cặm
cụi là em thằng Công.

Cả nhà họ và hàng xóm ai cũng khen mình thông minh, chịu khó,
hiền lành. Người HN gì mà chịu khó thế, lành thế, chỉ
thấy cười suốt, chả nề hà việc gì... cho đến một hôm
thằng Công đi tán gái,, gọi mình đi theo. Bọn kia đông hơn,
nó tự dưng cà khịa hai thằng. Mình xông vào giữa đám đá
hộc máu thằng gấu nhất, bọn nó vây quanh mình, gậy gộc,
gạch đá. Mình bị thương, máu chảy đẫm người những vẫn
hăng vớ gạch túm tóc đập vào đầu thằng gần nhất. Chắc
cái hình ảnh túm tóc đập gạch vào đầu man rợ hơn là cầm
gạch ném, cho nên mình về được nhà cô Hồng, để đi viện
khâu vết thương.

Hai hôm sau nhà bọn kia đến nhà cô Hồng, nói chuyện giảng
hoà. Mình bảo không, thằng nào nhanh thằng đó sống, không có
gì hoà giải. Bà cô ở Vũ Lợi về, bắt phải cam đoan không
báo thù, mọi việc hoà giải êm ấm.

Lúc tháo vết khâu, mình đi ra đường, làng xóm ai nhìn mình
cũng e ngại, thì ra nhà kia mò ra HN tìm nhà mình để nói
chuyện rồi lân la hỏi hàng xóm, nghe kể linh tinh thế nào, họ
về kể lại, cứ một đồn mười đi lại, mình thành một kẻ
côn đồ, hung hãn. Buồn nhất là lúc gặp em thằng Công, cô
ấy nói kiểu như vừa giận, vừa hờn:

- Trông cái mặt hiền thế kia hoá ra là tướng cướp.

Có đúng thằng Công còn nói chuyện với mình, còn cô chú Mịch
giữ khoảng cách, cô con gái nhìn mình như muốn nói gì nhiều
lắm. Nhưng ngại bố mẹ thì phải. Mình sang nhà thằng Quang
học nghề, bố thằng Quang cũng thuộc loại máu mặt, thời
trẻ cũng ngang tàng, ông ấy nhận mình ngay. Nhà thằng Quang
lại không làm nghề khảm, mà nhà đó nặng về trạm chổ, con
gái con trai suốt ngày đục chạm. Mình nhặt những mẫu gỗ
thừa học cham trổ, trong lòng vẫn nhớ hoạ tiết của những
mảnh trai vô tri, qua vài khâu gọt, tỉa, khảm đánh bóng bỗng
thành những bông hoa mảnh mai hay những con bướm nhỏ xíu xinh
xắn. Nhớ nhất nụ cười của em Nền, em gái thằng Quang mỗi
khi đang làm lại quay mặt liếc mình cười.

Mình về nhà , bố vẫn ốm năng, thấy mình ông gượng như
xua. Con về quê đi, đừng ở đây làm gì. Mình kể chuyện
đánh nhau, giờ ở quê ai cũng sợ. Bố bảo thế thì sang Đình
Bảng ở nhà ông Tài, theo nghề thịt lợn. Cố sao mà ở dó,
bố sẽ mua nhà ở Đình Bảng cho con. Xin bố ngủ ở nhà một
hôm, sáng sau lại theo bà cô Vũ Lợi về Đình Bảng, học nghề
mổ lợn.

Mùa đông năm ấy, giữa đêm lạnh nhất, có tiếng xôn xao. Anh
mình về báo tin bố mất. Mình về đến nhà, lại bên giường
sờ vào bố thấy cứng và lạnh như đá. Mình khóc. Lần cuối
bố đánh mình không khóc, ông đã vất roi đi ôm mặt khóc,
ông bảo, con là người không phải của thời này. Từ đấy
bố không đánh nữa, năm đó mình 13 tuổi.

Những năm sau mình đi làm đủ thứ, rồi đi tù, ra tù lại
làm đủ thứ chả ra gì. Anh mình bảo mày làm nghề gì tử tế
mà sống, những cái này có tiền nhưng cũng chả thành người
được. Rồi thế hệ này, thế hệ sau lại cứ thế. Chả
thoát ra được, làm cái gì cho con cái nó còn có tương lại,
học hành, đừng lại như mày.

Mình cũng chả nghe, việc làm cứ làm. Mãi sau này sinh Tí Hớn
ra, trở thành phản động. Tự nhiên những trò giang hồ đột
ngột chấm dứt, có lần gặp thằng nó mở trang cá độ, hỏi
đánh cửa dưới ở đâu, mình nhớ mãi mới ra. Hôm qua đi
trên xe cùng với vợ anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và hai người
khác, nhìn cái vỏ ốc mua, mình chợt nghĩ ra vì sao bố cứ
muốn gửi mình đi cho cô nuôi dạy từ bé, cả muốn mình về
quê ở, lấy vợ, sinh con rồi đừng về Hà Nội. Đó là bố
muốn mình sống cuộc đời bình thường như bao người khác.
Bố lo sợ mình sẽ bị bầm dập ở đời nếu như cứ ở
chốn đô thành.

Bây giờ đã 22 năm, em Nền có khi thành bà ngoại rồi, em lấy
chồng 2 năm sau ngày mình rời khỏi làng Đồng Kỵ. Con ốc óng
ánh xà cừ hôm nay làm mình nhớ lại những kỷ niệm thửo
trước, tiếng đục lấy đất dường như vẫn còn chan chát
trong tai. Em chắc cũng chả biết thằng tướng cướp của em
năm xưa giờ đã lưu lạc tận giữa trời Âu này để nhận
học bổng của Viện Gớt. Cũng như bố mình, ông không còn
để chứng kiến được đứa con mà ông đã gắng hết sức
tàn cuối đời để đưa nó vào cuộc sống yên bình giờ thế
nào.

Trên xe đang nói chuyện về những bước ngoặt trong đời anh Ba
Sàm Nguyễn Hữu Vinh, mình bật thốt:

- Anh chị ạ, em suy ra con đường ngắn nhất để trở thành
người tử tế, chính là con đường làm phản động.

***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20141013/nguoi-buon-gio-con-duong-ngan-nhat),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!