Trần Huy Liệu – Cuộc đấu tố thí điểm địa chủ Nguyễn Văn Bính, tức Tổng Bính tại xã Dân Chủ ngày 18-5-1953

<center><img
src="http://vietcongonline.files.wordpress.com/2014/09/1235.jpg?w=700"
></center>

Nhưng mình không dự hội nghị, mà đi dự cuộc đấu địa
chủ Nguyễn Văn Bính tức Tổng Bính tại xã Dân Chủ… Theo
lối rẽ vào xã Trung Thần, đã thấy từng tốp người từ các
ngả đường kéo đến…, trong đó có cả những bà bồng bế
con thơ… đôi người đàn bà mặc quần mới. Lũ trẻ con giành
nhau chạy trước. Một thanh niên leo lên cây me vệ đường rung
cây cho quả rơi xuống để mọi người nhặt… Mình có ấn
tượng như đi xem hội ở vùng quê. Họ không nói chuyện gì
về đối tượng sắp đem tranh đấu cả.


Vào một nhà tập hợp. Những ủy viên chấp hành nông hội xã
và cán bộ đội công tác đương tíu tít về những công việc
tổ chức. Ban tiếp tế nấu từng chảo cơm, bày từng dãy mâm
cơm cho những "tân khách", ai muốn ăn thì ghi tên vào với
giá tiền 3.000 đồng một bữa. Mình mặc dầu đã mang cơm nếp
đi theo cũng ngồi vào ăn. Dọc đường đi đến trường sở ở
trong rừng, có dân quân du kích và công an xã vác súng đi lại
canh gác. Từng chòm người ngồi xúm xít dưới gốc cây hay
trong một chiếc nhà trống. Một chị phụ nữ bán xôi và bánh
khúc tha hồ đắt hàng. Nhưng cho mãi đến gần 11 giờ, cuộc
đấu mới bắt đầu. Vì thôn nọ phải chờ thôn kia, xóm nọ
phải chờ xóm kia. Có người đi từ sáng sớm, chưa kịp ăn
cơm. Có người gần trưa mới tới. Ban tổ chức đã không giao
trách nhiệm chặt chẽ những người phụ trách các khu vực
hướng dẫn quần chúng đến cho được đúng giờ hay ít nhất
là không chậm trễ quá. Mình cố ý ngồi lẫn vào từng đám
quần chúng để nghe ngóng dư luận, nhưng không thấy gì. Một
anh bạn hỏi người ngồi bên thì y nói: "Tôi đối với ông
ấy (chỉ địa chủ Tổng Bính) cũng không có chuyện gì". Ban
tổ chức đi gọi người nào có "vấn đề" với địa chủ
thì vào trước. Một số lững thững đi vào. Có người không
chịu vào trước, nói: "Tôi có ít thôi, để nói vào cuối
cùng". Nhưng có ai biết được người tố cuối cùng sẽ là
ai? Trường sở tranh đấu tại một khu rừng thưa, gần cánh
đồng, bên một cái đình. Không có hầm hố tránh máy bay gì
cả. Cũng may trời nắng ráo. Mưa thì sẽ ra sao? Ngoài lá quốc
kỳ và ảnh Hồ Chủ tịch, những khẩu hiệu "Hồ Chủ tịch
muôn năm", "Đảng Lao động Việt Nam muôn năm", "Triệt
để giảm tô, kể cả thoái tô. Thực hiện giảm tức, phát
triển sản xuất. Thực hành tiết kiệm" và một chiếc băng
dài đề "Đả đảo và trừng trị xứng đáng tên địa chủ
cường hào gian ác Nguyễn Văn Bính". Mình nhận thấy không có
một khẩu hiệu phản đế nào. Một thói quen trong lúc này là
người ta mải nhìn vào địa chủ phong kiến mà quên kẻ thù
đương phải tranh đấu bằng vũ trang là đế quốc Pháp và can
thiệp Mỹ. Trước mấy chiếc bàn để dành cho chủ tịch đoàn
và ban thư ký, một chiếc bục kê lên cho địa chủ quỳ và
đằng sau có những biển quy định chỗ ngồi: "địa chủ
ngoan cố", "địa chủ đã thanh toán", "phú nông nói
láo", "phú nông chưa thành khẩn" và "những người phú
nông". Số quần chúng đến dự độ 700 trở lại. Có cả
một số bộ đội và nhân viên cơ quan ở gần. Ban điện ảnh
Nha Thông tin có đến quay phim. Theo lời căn dặn của chủ tịch
đoàn, thì, khi máy quay phim kêu sè sè, mọi người không nên
nhìn vào, mà phải "căm thù địa chủ". Lễ khai mạc bắt
đầu. Trên ghế chủ tịch đoàn là ban chấp hành nông hội,
nghĩa là bần, cố, trung nông. Có cả một phụ nữ và một
thương binh. Phát ngôn nhân của chủ tịch đoàn cũng dõng dạc
mạnh bạo, không kể vô số những sai lầm về danh từ cũng
như về văn phạm. Nhưng những lời tuyên bố đầu tiên đã
lộn xộn giữa phú nông và địa chủ. Người ta không nói ngay
đến địa chủ thủ phạm, mà đã kể đến từng "tên" phú
nông thuộc các loại, do du kích áp giải "mời" đến hội
trường. Chủ tịch truyền lệnh cho cử tọa hễ thấy địa
chủ vào thì hô đả đảo. Một việc làm không cần đến
mệnh lệnh. Đến lượt địa chủ vào. Hai tay bị trói quặt ra
sau, nhưng vẫn phải bò từ ngoài vào, đeo bên mình những gói
quần áo. Ngoài tiếng hô đả đảo, những người ngồi gần
lối y vào cũng với tay ra đánh tát tơi bời. Không đợi để
quỳ lên bục, một người đã túm lấy tóc mà "tố". Trận
vũ bão bắt đầu.

Mình đã đọc hồ sơ của B., biết rõ tội ác của B. B.
trước làm lý trưởng rồi phó tổng hồi Pháp thuộc. Sau Cách
mạng tháng Tám, B. làm chủ tịch Uỷ ban Hành chính Kháng chiến
xã rồi UBHCKC huyện. B. cũng là đảng viên cộng sản đầu
tiên ở đây. Một số người vào tố đầu tiên buộc tội B.
đã làm tay sai cho Cung Đình Vận, tuần phủ Thái Nguyên ngày
trước, để lùng bắt Việt Minh và đồng chí Chu Văn Tấn.

<center><img
src="http://vietcongonline.files.wordpress.com/2014/09/2127.jpg?w=700&h=492"
width="700"></center>

Tuy vậy, ngoài một người ra, hầu hết những người khác
đều không đem được ra những bằng chứng cụ thể. Có
người không nói được rõ cả việc xảy ra ở đâu ngày tháng
nào. Kết quả là B. chỉ nhận sau cuộc Nhật đảo chính Pháp,
có nhiều trộm cướp xảy ra, mình làm tổng lý phải đem lính
dõng và tuần phiên đi canh gác, thế thôi. Đến lượt tố các
vấn đề kinh tế. Một điểm đáng chú ý là trong khi đấu tố
địa chủ mà không nổi bật lên cái gì là chiếm đoạt ruộng
đất hay tô tức. Người ta chỉ len vào những việc phụ khác
như ăn hối lộ, quỵt tiền công, tham ô, đánh người… Có
một số người mà phần nhiều là phụ nữ tố tên B. bằng
một giọng kể lể tự nhiên thì được công chúng nghe rõ ràng
và thấm thía. Một bà đau xót vì chồng bị B. đánh 3 cái ba
toong và khi B. vào nhà bà sục bắt cán bộ thời bí mật, cán
bộ chạy làm vỡ một rổ bát để nhà bà không có cái bát mà
ăn. Một chị ở giơ cái chân khấp khểnh vì bị sâu quảng
để truy nguyên vì B. mà què chân. Một anh ở khác tố cáo vì
B. không cấp thẻ thuế thân trong thời Pháp thuộc nên không đi
đâu được. Tuy vậy, có bà kể lể vì bị quỵt 3 nồi thóc,
đi tới kết quả là con ốm bị chết để kết luận bằng
câu: "Vậy mày có trả tao 3 nồi thóc không?". Cũng một bà
khác có anh ở cho B. ốm chết, rồi cũng suy luận theo kiểu
trên để đi tới đòi mấy nồi thóc tiền công. Một chị
chấp hành nông hội, ngồi ghế chủ tịch đoàn là chị Bân
đã tố B. cướp một con trâu với tinh thần căm tức dào dạt,
nhưng chị vừa nói vừa vỗ tay xỉa xói vào mặt B. khiến mình
có cảm tưởng như nghe cuộc cãi nhau của một mụ bán hàng
chua ngoa ở chợ Đồng Xuân.

Ngoài ra, không thiếu những điều vô lý đến phì cười Có
người tố B. đã quyên tiền của mình để đóng cho Việt Minh
trước cuộc Cách mạng tháng Tám mà không nói rõ B. đe dọa
nếu không quyên thì sẽ bị giết. Có người tố B. đã làm
chết hai du kích chỉ vì B. đã phái đi bố trí trong khi quân
Pháp tiến lên Thái Nguyên năm 1947. Có người còn tố B. đã
làm thịt lợn đãi du kích mà con lợn đó là lợn nhà của B.
Một anh tự xưng là bộ đội Anh Bắc trước cuộc cách mạng
trong khi tố B. đã không quên "quảng cáo" cho B. là B. đã
đốt bằng sắc của thời Pháp thuộc. Một anh phu phà nhắc
lại chuyện năm xưa đã bị B. đánh một cái tát vì té nước
vào quần B. rồi cứ sừng sộ mãi: "Mày có phải là cán bộ
không?". Nhiều người tố giác B. đã thừa cơ ăn cắp vải,
đồng hồ, súng lục… khi quân ta đánh chiếm Thái Nguyên tháng
8-1945. Rồi sau khi nghe B. phân trần, người ta vẫn cứ truy mãi:
"Thế còn đạn mày lấy ở đâu?". Cuộc tranh đấu càng kéo
dài, những vấn đề đem ra tố càng trở nên lung tung, tản
mạn. Một chị phụ nữ là y tá của một cơ quan cũng lăng
xăng chạy vào hỏi chiếc bút Pắc-ke bị mất năm trước khi
cơ quan còn đóng ở nhà B. Một người khác kể tội B. khi dạy
học đã dùng thước đánh mình. Nói tóm lại, người ta không
còn thấy gì là tính chất giai cấp đấu tranh của nông dân
chống địa chủ nữa.

Nếu mình hôm ấy chỉ là một người xa lạ đến dự thì sẽ
không biết B. có phải là địa chủ cường hào gian ác không
và vì sao phải đem ra đấu tố? Khuyết điểm là chủ tịch
đoàn, trước khi đem tố, không giới thiệu tóm tắt những
tội trạng của y rồi mọi người đem bằng cớ ra để chứng
thực. Những phần tử cốt cán đem ra tố, đã bị bồi dưỡng
theo một kiểu cách sai lệch đến lố bịch. Đại đế anh nào
chạy ra cũng đầu tiên vỗ ngực bằng một câu hỏi: "Mày có
biết tao là ai không?" và "Mày đã dựa vào thế lực
nào?", "Đéo mẹ tiên sư mày, không nhận tao đánh bỏ mẹ
bây giờ"… bằng những cử chỉ hùng hổ và quát tháo om
sòm, lại không có lý lẽ gì cũng như không đem được ra
chứng cứ. Ngu ngốc đến nỗi khi nhắc đến những việc làm
thời Pháp thuộc của B, rồi hỏi: "Mày đã dựa vào thế
lực nào?", là có ý chỉ vào thế lực đế quốc cái đó đã
đành. Tới khi hỏi những việc làm của B. bằng danh nghĩa
chính quyền của ta, cũng cứ gạn hỏi: "Mày đã dựa vào
thế lực nào?". Và nếu quên hỏi câu này thì lại có người
nhắc hỏi. Đã thế, không cho "phạm nhân" được trả lời,
vì trả lời tức là "ngoan cố". Những tiếng quát tháo:
"Mày còn chối tao đánh bỏ mẹ bây giờ" và những tiếng
hò hét của công chúng ở ngoài: "Không cho nó nói", "Không
cho nó phân trần" chỉ tỏ ra những hèn kém, yếu ớt không
tin được vào lý lẽ của mình. Sau khi chủ tịch đoàn đọc
bản cáo trạng, mình phải lấy làm ngạc nhiên là cuộc tố
đã không nêu ra được tội trạng của B. Chẳng những thế,
người ta bắt tội nhân phải quỳ trên sàn gỗ tính ra từ 11
giờ đến 4 giở rưỡi chiều. Mỗi khi tội nhân run rẩy gục
xuống thì những tiếng thét từ xung quanh lại vang lên: "Quỳ
cao lên!". Anh du kích đứng sau lưng thỉnh thoảng lại dọi
một báng súng mỗi khi thấy phạm nhân quỳ thấp xuống, nghĩa
là đặt đít vào hai gót chân. Có lúc chủ tịch đoàn ra lệnh
cho B. được ngồi xuống một tí thì người tố và quần chúng
lại bắt quỳ cao lên. Ngoài hình phạt bắt quỳ thường xuyên,
người ta đã đánh đập tội nhân rất tàn nhẫn. Mỗi người
ra tố, theo thói quen và bắt chước lẫn nhau, đều nắm tóc
tội nhân để giật hỏi. Sau mấy câu hỏi không đi đến đâu,
người tố thấy mình trơ trẽn nên phải kết thúc bằng một
cái tát để xuống đài. Có người đã thoi vào mang tai tội
nhân. Có người đã đá phốc lên bụng. Trong khi ấy, chủ
tịch đoàn hay một vài người ở ngoài chỉ khuyên bằng một
câu nhè nhẹ "Không cần đánh nó!" hay "Đánh nó thêm bẩn
tay!". Trước mắt mình đã có một ấn tượng rất xấu: một
anh, cứ cách năm, mười phút lại lên nắm tóc tội nhân hay xen
vào cuộc đấu tố của người khác để hỏi một vài câu
trống rỗng, rồi theo đó một cái tát. Mình không thể thấy
được ở y một căm thù giai cấp mà chỉ thấy ở y một hèn
nhát của một kẻ đánh hôi trong trận đòn hội chợ. Mình còn
thấy ở y, cũng như một số khác trong khi đánh đập tội nhân
còn có ý biểu dương tinh thần trước mặt cán bộ. Cũng hôm
nay, mình còn thấy hai đứa trẻ con trong đám quần chúng cốt
cán cũng luôn chạy ra bắt địa chủ phải quỳ cao và túm tóc
đánh tát theo kiểu này. Họ hiểu lầm hai chữ "đấu lực"
bằng cách dùng nhục hình vô nhân đạo. Họ không biết sức
mạnh của giai cấp không phải đánh hôi một cách hèn nhát, có
tính chất báo thù cá nhân. Hiện tượng xấu xa này còn do ở
những cán bộ của chúng ta, trong khi huấn luyện trong lớp cũng
như nói ngoài quần chúng, là: "Kỷ luật thì cấm đánh ẩu,
giết ẩu, nhưng nếu nông dân người ta căm thù quá độ mà
đánh tát một vài cái thì cũng không sao". Câu nói này đã
trở nên như một châm ngôn. Nó gợi bảo quần chúng là có
thể đánh một vài cái được, miễn là đừng đánh chết.
Rồi đó, những kẻ lưu manh đã thừa cơ đánh để trả thù
hay đánh để chơi, đánh cho thích. Mình thật không muốn thấy
nhục hình khôn nạn còn diễn ra dưới chính quyền dân chủ
nhân dân này!

Hôm ấy, còn diễn ra một cảnh tượng nữa là người trong gia
đình tên B. cũng được áp giải ra hội trường. Trong đó có
một bà cụ già khọm, mẹ của B, và một đứa trẻ độ 3, 4
tháng nằm trên bàn tay vợ của B. Chủ tịch đoàn gọi vợ B.
lên khuyên chồng thú nhận tội lỗi. Cảnh này chỉ gây cho
công chúng rủ lòng thương những kẻ mặc dầu đã sống vào
bóc lột và áp bức đương bị trả thù!

Sau trận đấu, chủ tịch đọc bản cáo trạng và cho phép B.
được ngồi nghe. Đến lượt cho nói, B. phân trần là trước
kia làm tổng lý thì sự áp bức bóc lột nông dân là điều
không tránh khỏi. Nhưng sau khi giác ngộ thì B. đã thấy rõ
cuộc cách mạng của ta là đánh đổ phong kiến và đế quốc,
làm cách mạng ruộng đất. Trên con đường tiến của Liên Xô
vĩ đại, B. không dại gì đi vào con đường chết. Từ sau Cách
mạng tháng Tám, B. đã tích cực phục vụ cách mạng, phục vụ
nhân dân. Nếu có những việc lặt vặt xảy ra, thì nó chỉ là
bột phát, không chủ ý. Nếu nhân dân giết y thì y chịu, chớ
y không chịu nhận là phản cách mạng, mưu bắt cán bộ. B. nói
có thực không, đó là một chuyện. Điều đáng ghi ở đây là
cuộc đấu hôm nay đã không đạt được mục đích yêu cầu
và không làm cho B. khuất phục. Tuy vậy B. vẫn phải ký vào
bản cáo trạng kể trên.

*

Đến lượt Phùng Thái Ký, một Hoa kiều địa chủ kiêm công
thương nghiệp. Từ sáng, Phùng vẫn ngồi dưới tấm biển đề
"địa chủ ngoan cố". Thực ra Phùng không phải mục tiêu
định đem đấu hôm nay. Nhưng chủ tịch đoàn vừa gọi ra
chất vấn, Phùng nói líu tíu khó hiểu, thì mấy nông dân Hoa
kiều đã ồ lại thoi đánh túi bụi con của Phùng. Đến đây
thì trật tự bị mất hẳn. Chủ tịch đoàn bị động.

Cuộc chất vấn trở thành cuộc đấu. Những việc đem ra tố
đều thuộc về hiềm thù cá nhân, xích mích xóm giềng giữa
một số Hoa kiều, không có gì là tính chất của nông dân
đấu địa chủ. Hầu hết mọi người lại chỉ nhằm vào
thằng con của Phùng, một thanh niên ngỗ ngược. Khác với
Nguyễn Văn Bính, thằng con của Phùng không thể quỳ cho người
ta đánh, mà lăn ra khóc hu hu. Cuối cùng, hai bố con Phùng cũng
phải ký vào bản cáo trạng, nhận bồi thường cho nông dân.

*

Ngoài hai địa chủ, đến lượt một số phú nông. Từ sáng,
một số phú nông đã phải ngồi theo từng loại.

Khi mà cuộc đấu tố B. đến lúc quyết liệt nhất thì chủ
tịch đoàn truyền lệnh cho đem những "phú nông" chưa chịu
thanh toán ra một chỗ bắt phải nhận bồi thường cho nông
dân. Mà ai cũng thấy rõ là một hình thức uy hiếp phú nông rõ
rệt, vượt quá phạm vi "trung lập phú nông" theo sách lược
của Đảng.

*

Sau cùng là những lời tuyên bố không phải của chủ tịch
đoàn, mà của anh NQC, trưởng đội công tác xã Dân Chủ. Anh
hoan hô cuộc thắng lợi của nông dân và nhắc nhở về việc
củng cố nông hội.

Nhưng cái điệu lệch của cán bộ là chỉ nhắc đến Hồ
Chủ tịch, đến Đảng, mà không nói đến chính quyền dân
chủ nhân dân. Những khẩu hiệu hô trước khi mít tinh giải
tán cũng thiếu hẳn khẩu hiệu chống đế quốc.

*

4 giờ rưỡi, mít tinh giải tán, mình ra về trong đám quần
chúng, nhưng không nhặt được một dư luận nào thêm. Nhọc
mệt. Bực bội. Một vài ấn tượng xấu trong cuộc mít tinh
vẫn ám ảnh trong đầu mình.

<b>Cuộc đấu tố thí điểm địa chủ Nguyễn Thị Năm tức
Cát Hanh Long ở hai xã Đồng Bẩm và Dân Chủ ngày 22-5-1953</b>

Số người tới dự độ 1 vạn trở lại, ngồi chen chúc trong
một khu đất dưới lùm cây hai bên là núi. Hôm nay nắng
nhiều, ánh mặt trời rọi vào khiến nhiều người phải cầm
cành cây vừa che cho đỡ nắng, vừa để ngụy trang chống máy
bay. Nhưng làm thế thì hàng trước sẽ che lấp hàng sau, không
nhìn thấy gì, nên kết cục là phải bỏ cành lá đi và khi
nắng quá thì dồn người sang hai bên…

Hôm nay cũng như hôm trước, chủ tịch đoàn lại phạm một
khuyết điểm là ra lệnh cho quần chúng hễ thấy địa chủ
vào là đả đảo kịch liệt. Một việc làm thừa! Nguyễn Thị
Năm và hai con Hanh, Công cùng đầy tớ là đội Hàm, Chính,
Chiêu vào. Quần chúng hô đả đảo vang dậy và đòi phải
đứng lên cao quay mặt tứ phía cho ai nấy đều trông thấy
mặt để đả đảo. Chủ tịch đoàn giới thiệu từng tên
với một tràng lý lịch tư pháp mà không nêu tội ác. Tuy vậy
quần chúng cũng chấm dứt từng đứa bằng một làn sóng đả
đảo. Quần chúng ghét nhất là đội Hàm, vì tội ác đã
đành, mà còn vì đôi mắt đầy khiêu khích. Nhiều người hô
bắt nó phải cúi mặt xuống.

Rút kinh nghiệm lần trước, chủ tịch đoàn tuyên bố đề
nghị quần chúng phải giữ vững trật tự và không cần đánh
đập tội nhân hay bắt quỳ, bò. Bọn mẹ con và tay sai địa
chủ được ngồi trên một cái bục dưới gốc cây. Quần
chúng lần lượt vào tố, từ loại vấn đề kinh tế đến
chính trị và sau hết là chống chính sách chính phủ và nói
xấu cán bộ. Những người đấu tố hôm nay cũng có một phong
độ và một nghệ thuật khác hôm đấu Tổng Bính. Những
tiếng hò hét "Mày có biết tao là ai không?", "Mày dựa vào
thế lực nào?" kèm theo cái tát để xuống đài không còn
nữa. Những người tố được quần chúng cảm động và tán
thưởng nhiều nhất là bà Sâm, chị Đăng và anh Cò. Bà Sâm,
với một giọng gợi cảm, kể lể vì Thị Năm mà mình phải
suốt đời cô độc, có người rơi nước mắt. Nhưng sự
thực, nội dung câu chuyện không có gì. Chị Đăng, một người
ở với Thị Năm lâu ngày, tố lên rất nhiều sự việc bí
mật và chi tiết. Nhưng, với một giọng lưu loát quen thuộc,
chị trở nên một tay "tố nghề" và ít làm cho ai cảm
động.

Còn anh Cò, một người thiểu số đã bị Hoàng Công, con Thị
Năm, bắt vì có tài liệu Việt Minh, trước cuộc Cách mạng
tháng Tám, bị tra tấn rất dã man, rồi trốn thoát trước giờ
Công định lấy đầu nộp cho Cung Đình Vận. Bằng một giọng
chân thành đến ngây ngô, anh đã làm cho Công không chối cãi
được nửa lời.



Cũng có không ít những người nói không đạt ý, không rõ
việc. Bà Minh nói việc chẩn bần tại đồn điền Đồng Bẩm
năm 1945 đã làm bao nhiêu người chết đói, rồi kết luận
bằng những câu: "Mày đừng nhận là chủ đồn điền có
được không?", "Mày chỉ có hình thức thôi" và "Mày nói
nhân nghĩa mà mày không nhân nghĩa gì cả" khiến người nghe
không hiểu tội Thị Năm ở đâu? Sự thực thì hồi ấy dân
chết đói nhiều quá, bọn thống trị Pháp, Nhật muốn che lấp
tội ác của chúng, bắt các chủ đồn điền phải hàng ngày
xuất ra một số gạo phát chẩn cho dân. Thị Năm đã bớt và
khai man số gạo này, nghĩa là ăn cắp số gạo mà dân đói
đáng được hưởng để chết đói thêm. Ông Giồng tố cáo
Thị Năm đã cướp gánh cỏ của ông cho ngựa nó ăn và giỏ
củ mài làm cho cả nhà nhịn đói. Câu chuyện của ông đã
được một văn nghệ sĩ làm thành một bài thơ tràng thiên
rất cảm động Nhưng hôm nay, ông đã thuật lại một cách
nhạt nhẽo. Con gái ông Giồng, hơn mười tuổi, đáng nhẽ cứ
kể rành rọt cảnh đói rét của nhà mình phải chịu vì sự
bóc lột của Thị Năm, nhưng nó lại nói bằng một giọng
"bà cự" nên nhiều người không cảm động, mà lại phát
ghét. Chị Lý, con nuôi của Thị Năm, được Thị Năm trang
điểm cho để định gả cho một võ quan Nhật. Nhưng sau khi
biết chị chỉ là thân phận tôi đòi, không có tiền của gì
thì tên Nhật lại không lấy và chị lại bị Thị Năm bắt
lột trả lại quần áo, trở lại thân tàn ma dại như trước.
Chị vừa nói vừa khóc. Nhưng không ai rõ chị nói gì.



Tuy vậy, trong đám người tố, vẫn còn sót lại một ít
những phong thái cũ. Câu hỏi "Mày có biết tao là ai không?"
đã được chủ tịch đoàn ngắt đi bằng câu: "Cứ việc tố
không cần bắt nó trả lời". Một vài cái tát vẫn còn diễn
ra. Trong khi tố tên Công, nhiều người hỏi những câu vô ý
thức: "Mày có xứng đáng là cách mạng không?", "Mày nói
mày là cách mạng mà như thế à?". Một người ở Phúc Trừu
tố cáo Thị Năm về tội chiếm đoạt ruộng đất khẩn hoang
của nông dân và cơi thùng thóc lên để thu thóc, rồi kết
luận "Như thế mày có xứng đáng là địa chủ không?".
Một người khác tố Thị Năm, đội Hàm và Lý Nguyên Lập bảo
an đoàn ở Phúc Trừu bắt nông dân gác và đánh đập tàn
nhẫn, cũng để đi tới kết luận: "Mày là con chó! Chứ
không phải địa chủ?".

Một tá điền tố Thị Năm lấy ruộng của mình đương làm
bán cho người khác vì mình không có tiền mua, bằng câu:
"Lấy tiền ở mả bố mày mà mua à?". Nhiều người vẫn
gắn vào hai chữ "tiến bộ": "Mày nói mày tiến bộ mà
như thế à?" Đi xa hơn nữa, có người nói Thị Năm lập quán
Bông Lau ở thị xã Thái Nguyên để đón gián điệp trong khi ai
cũng biết đó là cơ quan sinh lợi của hội Phụ nữ liên hiệp
tỉnh Thái Nguyên.

Về phía quần chúng, thì, khi nghe người tố không chịu bình
tĩnh lắng nghe cho rõ sự việc cũng như luận điệu tố cáo,
cứ việc "đả đảo" bừa đi. Nhiều lúc ầm ĩ quá làm
không nghe gì được. Một người trong chủ tịch đoàn cũng
phạm một lỗi quá nặng. Trong khi quần chúng đòi đem bày ổ
thủ phạm ra ngồi ngoài nắng, lại trả lời: "Đem ra ngoài
nắng ngộ nó lăn ra chết thì lấy gì mà tố?". Đây là lời
dặn của cán bộ với những phần tử cốt cán là không nên
đánh đập địa chủ. Nếu lỡ tay đánh chết nó thì lấy gì
mà tố. Hôm nay, vị chủ tịch ngốc nghếch kia đã theo ý đó
nói toạc ra một cách công khai cho địa chủ biết.

Đến lúc đọc bản cáo trạng kết thúc, hội trường im lặng
để lắng nghe trong một bầu không khí trầm nghiêm. Nhưng một
vị chủ tịch đã đọc chữ nọ thành chữ kia. Có câu đọc
đi đọc lại. Có lúc phải ngừng lại để lẩm nhẩm. Rồi
mỗi lúc mỗi ngập ngọng thêm. Kết cục là nửa chừng phải
thay người khác. Về việc này, mình hỏi một cán bộ phụ
trách thì được biết là trước khi đọc, bản chữ viết đã
chú ý viết rõ ràng và vị chủ tịch nọ đã đọc đi đọc
lại, đảm bảo là đọc được.

… Tính ra suốt ngày hôm nay không được uống nước dưới
trời nắng. Trời tối, nhiều lúc lạc đường, về đến cơ
quan một cách mệt mỏi.

<b>Nhật ký ngày 31-5-1953</b>

<i>31-5-1953</i>

Sáng sớm, mình xuống xã Dân Chủ cùng hai người trong tổ
kiểm tra để kiểm tra việc thoái tô, thoái tiền công và chia
quả thực. Nằm ở nhà một bần nông, sáng và chiều vùi đầu
vào trong đám giấy tờ của đội công tác để tìm ra vấn
đề. Một điều nhận thấy là giấy tờ lộn xộn quá, vì kém
văn hóa và thiếu khoa học. Thiếu đến cả những hình thức
thông thường. Nhiều tài liệu phải vừa đọc vừa hỏi mới
biết rõ sự việc. Trong khoản nông dân bắt địa chủ và phú
nông bồi thường có cả khoản trâu bò phá hoại hoa màu từ
mấy năm trước. Đến cả bần, cô nông với trung nông cũng
thanh toán cả món nợ từ năm nảo năm nào. Có anh cố nông năm
nay 39 tuổi khai bị một địa chủ quỵt công ở 25 năm, sau đem
bình nghị phải giảm xuống 15 năm. Sau cùng là 9 năm. Có
người đòi công ở 2 năm tới 86 nồi thóc (mỗi nồi 22 cân)
trong khi công ở mỗi người nhiều nhất trong một năm chỉ có
20 nồi. Hơn nữa có anh bần nông bắt đến địa chủ bắn
chết một con lợn 15 cân từ năm 1935 là 8 nồi thóc. Nếu tính
theo giá hiện thời: 300 đồng bạc ngân hàng một cân thóc thì
con lợn 15 cân ấy (kể cả lòng lẫn cứt), giá bồi thường
mỗi cân tới 3.520 đồng, trong khi thời giá chỉ có 2.700
đồng. Ấy là chưa kể con lợn hồi ấy, địa chủ, người
bắn chết, có ăn thịt không hay con lợn vẫn về nhà có lợn.
Đại để những việc như thế đã nói rõ sự lạm quyền thế
mới lên và sự tham lam trắng trợn của một số bần, cố
nông chưa được giáo dục.

Buổi tối, mình dự một tổ nông hội bàn về mấy nguyên
tắc chia ruộng công. Trong gian nhà bức, nóng, người đến dự
vừa đau mắt, vừa buồn ngủ, mỏi mệt, uể oải sau một ngày
làm việc dưới nắng hè để sáng mai lại phải dậy sớm đi
làm. Trong khi ấy, chủ tọa buổi họp là một cố nông không
biết điều khiển gọn ghẽ, cứ hỏi đi hỏi lại, bắt mọi
người đều phải phát biểu ý kiến. Có nhiều vấn đề trở
đi trở lại mãi. Thêm vào đấy, mấy phần tử cốt cán cứ
nói theo giọng cán bộ, tuôn một tràng dài những lý luận và
danh từ không cần thiết. Rồi, sau đó, cũng làm đủ mọi
phương thức: phê bình hội nghị, duyệt y biên bản, kéo tới
11 giờ khuya.




***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140916/tran-huy-lieu-cuoc-dau-to-thi-diem-dia-chu-nguyen-van-binh-tuc-tong-binh-tai-xa-dan),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét