<em>Việt Nam dứt khoát không để vỡ nợ.</em>
<a
href="http://vneconomy.vn/thoi-su/thu-tuong-viet-nam-dut-khoat-khong-de-vo-no-20140811085927119.htm">T.T.
Nguyễn Tấn Dũng </a>
Tôi đọc đi, đọc lại tập tuỳ bút mỏng (<a
href="https://www.danluan.org/thu-vien/20090212/nguyen-khai-di-tim-cai-toi-da-mat">Đi
Tìm Cái Tôi Đã Mất</a>) của nhà văn Nguyễn Khải vài ba
lần. Lý do, một phần, có lẽ vì ông viết hơi cô đọng
và (phần khác) vì ông có quan tâm ít nhiều đến tình
cảnh của đám thường dân vô danh và bé nhỏ – cỡ tôi:
<blockquote>
"Người dân ở đâu cũng thế, đều muốn có một cuộc
sống bình yên, được tính việc cá nhân và gia đình trong một
khoảng thời gian dài, một trăm năm chẳng hạn, không có những
thay đổi lớn trong lối sống, trong công ăn việc làm, trong các
giá trị, đặt biệt là giá trị của đồng tiền. Chứ cứ
phải sống mãi từ năm này qua năm khác trong các phong trào cách
mạng, lúc chống tả lúc chống hữu, những hội nghị toàn
quốc và địa phương nối nhau không dứt, những hô hào la hét
từ trong nhà ra ngoài đường như một lũ hoá rồ, các quan hệ
xã hội và các giá trị thay đổi soành soạch thì còn biết
đằng nào mà sống..."</blockquote>
Những dòng chữ thượng dẫn, thốt nhiên, lại khiến tôi
nhớ đến anh Bốn Thôi trong một tập tuỳ bút khác (<a
href="http://www.tienve.org/home/literature/viewLiterature.do?action=viewArtwork&artworkId=2834">Lại
Thư Nhà</a>) của nhà văn Võ Phiến:
<blockquote>Anh Bốn Thôi mồ côi cha mẹ, từ nhỏ sống với chú
thím. Chú thím anh ta không có con, nên thương mến cháu. Anh
chịu chăm chỉ tập làm công việc, nhưng tính thực thà ít
lời...
Anh chỉ có niềm tin ở cái quây quần ấm áp của một nhóm
vợ con. Trong đời anh đã trầy lên trật xuống, nhục nhã
nhiều phen vì vợ con, rốt cuộc là để gầy ra cái tập thể
nhỏ bé, trong đó anh cảm thấy yên tâm, không cần biết đến
cuộc sống mênh mông. Trong đó anh cũng cảm thấy đầy đủ;
dù sống dù chết, anh không muốn rời xa nó...
Thế mà rồi mãi anh ta vẫn không được yên. Lớn lên, gần
như hồi nào anh cũng phải cầm vũ khí trong tay: anh né viên
đạn của bên này, tránh viên đạn của bên kia, đỡ ngọn roi
của bên nọ... Và anh cũng lại đánh trả nữa. Và nét mặt anh
thì lúc nào tuồng như cũng rầu rầu, nguội lạnh như của
một người ngoại cuộc.
Vậy mà những hoạt động của anh đã làm ra tình hình của
xứ sở. Ở Hoa-thịnh-đốn, ở Mạc-tư-khoa, ở Bắc Kinh, Tân
Đề-li, Vọng-các, Ba-lê v.v... ở khắp các nơi trên thế giới
người ta theo dõi anh, bàn tán về anh. Người ta đem anh ra so
sánh với người dân Đức ở Bá-linh, người dân Lào ở Vạn
Tượng..., người ta dòm ngó, dò xét cử chỉ của anh, cân
nhắc, đánh giá sự can đảm của anh, tài nghệ của anh. Xung
quanh hành động anh chắc chắn có những cuộc mặc cả, những
trù hoạch bố trí, những mưu mô âm thầm giữa nước này
nước nọ. Và cũng có cả những lời hô hào, cổ võ, những
tuyên bố lớn tiếng về nhiều vấn đề quan trọng, lý tưởng
cao đẹp. </blockquote>
Là công dân của một đất nước đã từng <a
href="http://cpv.org.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=28340579&cn_id=344472">anh
dũng đánh thắng mấy đế quốc to</a>, và trở thành <a
href="https://www.facebook.com/PresidentTruongTanSang/posts/496835627010571">lương
tâm của thời đại</a> nên anh Bốn Thôi tất bật và vất
vả không ngừng ("hồi nào anh cũng phải cầm vũ khí trong
tay: anh né viên đạn của bên này, tránh viên đạn của bên
kia, đỡ ngọn roi của bên nọ...") thì cũng phải (giá)
thôi!
Nhân loại có biết bao kẻ đã ước ao, khao khát được
trở thành dân Việt cơ mà? Chỉ hiềm rằng trong số
những người này không ai biết được rằng cuộc sống
của Bốn Thôi hoàn toàn và tuyệt đối không có gì vui
– theo như nhận xét của <a
href="http://nguyenmonggiac.info/tap-chi-van-hoc/247-tim-hieu-the-gioi-nhan-vat-cua-vo-phien.html">nhà
văn Nguyễn Mộng Giác</a>:
<blockquote>"Đấy, cuộc đời của Bốn Thôi, nhân vật tiêu
biểu nhất của Võ Phiến. Người nông dân cục mịch có nét
mặt buồn hiu lạnh lẽo, thiếu hẳn sự vồ vập mãnh liệt
nhưng trong lòng, chất chứa không biết bao nhiêu khát vọng tội
nghiệp. Người nông dân ấy không có cái bề ngoài coi được.
Anh xấu trai, nghèo nàn, chậm chạp, vụng về. Thú vui độc
nhất cho cả một kiếp đời dài là trưa trưa, tìm một chỗ
dừng chân thật tịch mịch, nghếch mũi lên không mơ màng mằn
mò nhổ từng sợi lông mũi ... 'Tiểu thế giới' của Bốn
Thôi, sao mà buồn quá đỗi!"</blockquote>
Nguyễn Khải, Nguyễn Mộng Giác đều đã đi vào cõi
vĩnh hằng. Võ Phiến thì chả cần bận tâm gì đến
những chuyện phù thế nữa. Còn lớp người Việt kế
tiếp nông dân Bốn Thôi thì sống cũng không khác xưa là
mấy. Tuy không còn phải "né viên đạn của bên này, tránh
viên đạn của bên kia, đỡ ngọn roi của bên nọ" như trong
thời chiến nhưng cuộc sống của họ (xem ra) cũng không
được an lành hay yên ổn gì cho cho lắm – nếu chưa
muốn nói là vất vả, bầm dập, te tua, và tơi tả.
Chị Phạm Thị Lành có thể được coi như lớp con cháu
của Bộn Thôi thời hậu chiến – theo như tường thuật
của báo <a href="http://danviet.vn/Print.aspx?id=79978">Dân Việt</a>,
số ra ngày 29 tháng 12 năm 2011:
<blockquote>Vợ chồng chị Lành trước đây sống cùng mẹ ruột
là bà Phạm Thị Thèm trong một căn nhà cũ nát rộng chỉ 27m2,
dựng nhờ trên đất của một người thân ở xã Long Khánh A,
huyện Hồng Ngự, Đồng Tháp.
Hai người anh trai của chị Lành, một người bị tâm thần,
một chết sớm trong khi các chị dâu lại bỏ đi, để lại
đến 6 đứa bé côi cút cho bà Thèm và chị Lành nuôi dưỡng.
Do bà Thèm đau ốm liên miên lại không có đất sản xuất nên
vợ chồng chị Lành đang tính tới phương án đưa đại gia
đình lên Bến Lức hành nghề bán vé số...</blockquote>
Không có đất sản xuất, đã đành. Vợ chồng chị Lành
– tất nhiên – cũng không có học vấn, nghề nghiệp hay
vốn liếng gì ráo trọi. Họ cũng trơ trụi y như Bốn
Thôi ngày trước, dù đất nước không còn có nhu cầu
phải đánh thắng một đế quốc to nào nữa. Bởi vậy,
hai người mới phải "tính tới phương án đưa đại gia
đình lên Bến Lức hành nghề bán vé số" thay vì cầm
cố chạy chọt để có được những cách mưu sinh "qúi
phái" hơn: lao động xuất khẩu hoặc làm ô sin ở Đài
Loan hay đâu đó.
<center><img
src="http://danviet.vn/Uploaded/khanhlinh/281211_thoi-su_Nguoi_ban_ve_so.jpg"
/>
Chị Phạm Thị Lành. Ảnh: Dân Việt</center>
Tuy nhiên, trong cái rủi của chị Phạm Thị Lành lại có
cái may – vẫn theo tường thuật của phóng viên <a
href="http://danviet.vn/Print.aspx?id=79978">Hữu Danh</a>, báo Dân
Việt:
<blockquote>Dư luận Long An đang xôn xao với thông tin một người
bán vé số nghèo đưa cho khách 10 tờ vé số trúng thưởng 6,6
tỷ đồng để nhận lại 200 ngàn đồng tiền xổ số, dù
khách chỉ "mua thiếu qua điện thoại.
Khoảng 16 giờ ngày 15.11, còn hơn 20 vé bị ế nên chị gọi
điện thoại cho mối quen là anh Đỗ Ngọc Tuấn, 41 tuổi, ngụ
khu phố 2, đường Bà Chánh Thâu, thị trấn Bến Lức, huyện
Bến Lức - hành nghề chạy xe ba gác - nài nỉ mua dùm. Anh Tuấn
đồng ý mua 20 tờ, gồm ba số khác nhau. Gọi là "mua" nhưng
chỉ là nói qua điện thoại, anh Tuấn cũng chưa trả tiền.
Chiều cùng ngày, lốc vé 10 tờ của công ty XSKT tỉnh Bến Tre
mang dãy số đuôi X91207 trúng đặc biệt 4 tờ, trúng an ủi 6
tờ. Nhiều đồng nghiệp bán vé số bảo người mua chưa trả
tiền, coi như chưa mua và nói chị Lành toàn quyền định đoạt
"số phận" 10 tờ vé số với trúng thưởng với giá trị
lên đến gần 7 tỷ đồng này.
Tuy nhiên, chị Lành gạt phăng và cho rằng anh Tuấn là một
trong những khách hàng thường xuyên mua vé số ủng hộ chị.
Rất nhiều lần anh mua qua điện thoại và dù không trúng lần
nào nhưng anh vẫn trả tiền sòng phẳng. Do đó, không thể vì
tiền mà chị đánh mất chữ tín.
Ngay lập tức, chị bấm điện thoại gọi anh Tuấn đến quán
cà phê để bàn giao số trúng. Cảm kích trước lòng tốt của
người bán vé số, anh Tuấn đã tặng 1 tờ trúng giải đặc
biệt cho người bán vé số nghèo.
Hôm đó tôi để dành cho mình một tờ, lại được tặng thêm
một tờ nên đổi thưởng được gần 3 tỷ đồng. Số tiền
này, vợ chồng tôi đem về quê cất nhà mới cho mẹ, số còn
lại gửi ngân hàng lấy lãi nuôi các cháu...
</blockquote>
Định mệnh, rõ ràng, đã mỉm cười với gia đình Phạm
Thị Lành. Cũng như bao nhiêu người khác, tôi đã âm thầm
chia vui cùng chị và niềm vui này âm ỉ mãi cho đến sáng
nay – trước khi đọc qua nghiên khảo của Hurun Consulting Group
tại Thượng Hải, do tiến sĩ <a
href="http://www.gocnhinalan.com/blog-cua-alan-va-bca/dong-tien-chay-trontu-trung-quoc.html">Alan
Phan </a> sưu tập và phổ biến trên trang nhà của ông –
vào hôm 21 tháng 8 vừa qua:
<blockquote>"có 64% nhà giàu tại Trung Quốc đã và đang lên kế
hoạch để xin di cư ra nước ngoài. Nhà giàu được định
nghĩa là có tài sản hơn 12 triệu RMB (hay khoảng 1.8 triệu USD).
Điểm đến mong ước? Mỹ (52%), Canada (21%), Úc (9%) và châu Âu
(7%). Hai phần ba số người trên sẵn sàng bỏ quốc tịch Trung
Quốc.
Trong 5 năm vừa qua, nhà đầu tư Trung Quốc đã đổ 18 tỷ USD
vào địa ốc Mỹ và 8 tỷ chỉ trong 2013. Theo Wealth Insight qua
tin của CNBC, người Trung Quốc hiện đang nắm giữ 685 tỷ USD
trị giá tài sản tại nước ngoài (không tính đến những
đầu tư chính thức của công ty quốc doanh hay tư doanh của
Trung Quốc có giấy phép)."</blockquote>
<center> <img
src="http://www.gocnhinalan.com/wp-content/uploads/2014/08/capital-flight.jpg"
/>
Ảnh lấy từ: gocnhinalan.com</center>
Alan Phan cũng ghi lại đôi lời tâm tình của một người
bạn đang ở "đỉnh cao" của giới thượng lưu ở Trung
Hoa, khi Shangai đang vào lúc hôn hoàng:
<blockquote> "Tôi không biết là kinh tế Trung Quốc đến lúc
nào thì vỡ trận? Nhanh hay chậm, nhưng chắc nó sẽ đến. Có
quá nhiều bất cập và scandals đang được dấu kín bởi nhiều
phe quyền lực mà sẽ được phơi bày trong các cuộc tranh
chấp. Dù mang tiếng là tỷ phú, nhưng tôi biết mình chỉ là
con tốt thí, cá nằm trên thớt, và tai họa luôn đe dọa."
...
"Tôi đã cho gia đình qua Mỹ định cư rồi. Chỉ còn một
thân một mình và chỉ cần 30 phút thông báo là tôi biến khỏi
Shanghai. Chúng tôi bỏ đi nhưng vẫn yêu xứ sở này vô cùng.
Không khí, thực phẩm nhiễm độc, người dân ngu xuẩn và vô
văn hóa, quan chức tham lam và ăn cướp… nhưng đó chỉ là
chuyện nhỏ. Chuyện quan trọng là với những người giàu có,
quyền thế như chúng tôi mà còn cảm thấy bất an thường
trực… thì người dân nghèo túng ngoài kia sẽ thấy thế nào.
Một ngày gần đây, sức ép sẽ làm vỡ tung nắp đậy…và
như anh hay nói… God help."</blockquote>
Thượng Hải và Bến Lức cách nhau xa lắm. Tài sản và
địa vị của ông tỉ phú Shangai so với chị Phạm Thị Lành
cũng vậy. Dù vậy, họ có cùng chung một môi trường
sống bất minh và bất an cùng "với tai hoạ luôn luôn đe
doạ" như nhau – theo như ghi nhận của tác giả Nguyễn
Thiện Nhân, trên diễn đàn <a
href="http://www.ijavn.org/2014/08/vntb-khung-hoang-ngan-sach-tram-trong.html">Việt
Nam Thời Báo</a>:
<blockquote>"Báo cáo Kiểm toán Nhà nước vừa "bêu' tên
những doanh nghiệp nhà nước (DNNN) lỗ khủng tới mức báo
động đỏ, và danh sách các công ty kinh doanh tới mức âm vốn
chủ sở hữu. 5/50 công ty do Tập đoàn Điện lực Việt Nam
(EVN) đầu tư thua lỗ 3.702 tỷ đồng, 11/31 công ty do Tập đoàn
Dầu khí Việt Nam (PVN) đầu tư thua lỗ 6.342 tỷ đồng, 7/24
công ty do Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị
(UDIC) đầu tư lỗ lũy kế 339,6 tỷ đồng; 6/57 công ty thuộc
Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) lỗ 118,3
tỷ đồng…
Dự án boxite Tây Nguyên (Nhân Cơ và Tân Rai) vẫn tiếp tục lỗ
lã, dự kiến năm 2014 sẽ lỗ trên 500 tỷ đồng và còn tiếp
tục lỗ tương đương trong 2015.
Kinh tế ảm đạm, thất nghiệp gia tăng, vật giá leo thang, thâm
hụt ngân sách, nguy cơ vỡ nợ ngân sách…là bức tranh kinh tế
từ đây đến hết 2015 và có khả năng làm đổ vỡ nền kinh
tế trước thềm Đại hội XII của Đảng."
</blockquote>
Khi "kinh tế Trung Quốc đến lúc nào thì vỡ trận" thì
"chỉ cần 30 phút thông báo" là ông bạn của tiến sĩ
Alan Phan sẽ biến khỏi Shanghai, sau khi đã chuyển hết
tiền ra nhà băng ở nước ngoài còn chị Phạm Thị Lành
thì không thể làm như vậy. Chị không thể rời Bến
Lức, và e rồi cũng sẽ mất trắng số tiền nhỏ nhoi
đã mang "gửi ngân hàng lấy lãi nuôi các cháu!"
Tôi chỉ còn biết cầu mong rằng thời gian qua "các
cháu" đã tạm đủ lớn để cũng có thể bán vé số
tự nuôi thân thôi. Chứ ở Việt Nam, hiện nay, đám
thường dân như chúng tôi còn biết mưu sinh bằng cách
nào khác nữa?
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140831/sttd-tuong-nang-tien-chuyen-anh-bon-thoi-chi-pham-thi-lanh),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét