<div class="boxleft300"><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/bitterness-of-dependence-nn-08222014081027.html/nha-thau-tq-305.jpg/image"
width="305"><div class="textholder">Thủy điện Sông Bung 4 ở huyện
Nam Giang, Quảng Nam đang được nhà thầu của Trung Quốc thi
công. Courtesy photo</div></div>
Vụ nhà thầu Trung Quốc bỏ ngang dự án thủy điện đang thi
công ở Kontum hồi cuối tháng 7 đã làm nóng lại cảnh báo về
mối nguy lệ thuộc Trung Quốc trên nhiều lĩnh vực.
<h3><b>Phần nổi của tảng băng chìm</b></h3> TS Phạm Sỹ Thành,
Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) được báo Lao
Động điện tử trích lời nói rằng, sự phụ thuộc vào hàng
hóa nhập khẩu Trung Quốc mới chỉ là phần nổi của tảng
băng chìm. Mối nguy từ việc doanh nghiệp Trung Quốc trúng thầu
phần lớn các dự án 'chìa khóa trao tay' tổng thầu EPC tại
những công trình trọng điểm mới là điều đáng lo ngại.
Trả lời Nam Nguyên, TS Phạm Sỹ Liêm, nguyên thứ trưởng Bộ
Xây dựng, phó Chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam từ Hà
Nội phân tích thể thức đấu thầu hiện hành. Theo lời ông,
hiện vẫn là thể thức hai phong bì, một phong bì là kỹ
thuật, sau khi thông qua phong bì dự thầu về kỹ thuật thì xem
đến phong bì về tài chính xem mức giá nào đó thì chọn. Về
nguyên tắc là có thể không chọn giá thấp nhất, nhưng khuynh
hướng hiện nay nói chung vẫn là chọn giá thấp nhất. Để
nhà thầu Trung Quốc hay ai khác trúng thầu là tùy thuộc cách
tổ chức chọn thầu. TS Phạm Sỹ Liêm nhấn mạnh:
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Nhà thầu Trung Quốc thì
họ bỏ thầu để trúng cái đã. Còn sau đó khi ký kết hợp
đồng họ sẽ thương lượng chứng minh thế nọ thế kia để
bổ sung giá cao hơn.<img class="quoright" src="/misc/quoright.png"/> <br
class="quoteclear"></div><div class="quoteauthor">» TS Phạm Sỹ
Liêm</div></div>
<i>"Nhưng ở đây tự nhiên không hiểu cách chọn thế nào
đó mà các dự án ngành năng lượng các nhà thầu Trung Quốc
đều trúng thầu. Tại sao lại như vậy, là vì các chủ dự án
cứ muốn chọn những nhà thầu đưa ra giá rẻ nhất còn bên
nhà thầu Trung Quốc thì họ bỏ thầu để trúng cái đã. Còn
sau đó khi ký kết hợp đồng họ sẽ thương lượng chứng minh
thế nọ thế kia để bổ sung giá cao hơn. Nhưng Luật Đấu
thầu bây giờ thì lại cấm giá hợp đồng không được cao
hơn giá đấu thầu. Thế nhưng những dự án trước đây là
như vậy. Chẳng hạn dự án đường sắt trên cao thì họ cũng
như thế và bây giờ họ cũng đòi thêm, không được thì họ
cũng bỏ dở nửa chừng họ đi về. Tôi chưa rõ là các chủ
dự án của chúng ta sẽ xử lý vấn đề như thế nào. Nhưng
tôi nghĩ chắc là phải xử lý đúng theo luật pháp về hợp
đồng kinh tế."</i>
Thông tin ghi nhận trong số 24 dự án nhà máy xi măng thì Trung
Quốc làm tổng thầu EPC 23 dự án. Nắm tổng thầu Trung Quốc
dành hết thầu phụ cho người của họ; đem luôn lao động
phổ thông từ Hoa lục sang. Hiện nay trong 20 dự án nhiệt
điện, Trung Quốc trúng tổng thầu EPC 15 dự án tỷ lệ nội
địa hoá 0%. Phần lớn các dự án của Tập đoàn Than và
khoáng sản phía Trung Quốc đều trúng tổng thầu, kể cả hai
dự án bauxite Tây nguyên đầy tranh cãi.
<div class="boxleft300"><img
src="http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/bitterness-of-dependence-nn-08222014081027.html/Vungang-400.jpg/@@images/de9cc48f-63c2-4764-bf7e-1509beb65900.jpeg"
width="400"><div class="textholder">Một công trình xây dựng tại KCN
Vũng Áng do nhà thầu Trung Quốc thi công. Courtesy photo.</div></div>
Các chuyên gia đã cảnh báo an ninh năng lượng của Việt Nam
nằm trong tay Trung Quốc. Giả sử nhà thầu Trung Quốc vòi vĩnh
không được bỏ ngang thì gây thiệt hại rất lớn. Với thiết
bị máy móc và công nghệ Trung Quốc thì các nhà thầu khác khó
lòng vào làm thay được.
Báo điện tử Đất Việt ngày 21/8/2014 trích lời bà Bùi Thị
An, đại biểu quốc hội đơn vị Hà Nội cảnh báo tình trạng
nhà thầu Trung Quốc ngừng thi công đòi thêm tiền ngày càng
phổ biến. Bà An nêu ví dụ dự án nhiệt điện Nông Sơn
Quảng Nam năm 2008, nhà thầu Trung Quốc bỏ thầu giá rẻ thi
công ì ạch đến năm 2012 thì bỏ hẳn trong khi công trình mới
xây dựng được một nửa khối lượng. Chưa hết, gần đây
nhất chủ đầu tư dự án thủy điện Vĩnh sơn-Sông Hinh cũng
đã phải chấm dứt hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc nửa
chừng vì họ ngừng thi công đòi tăng giá.
Theo lời Đại biểu Bùi Thị An, cần phải truy trách nhiệm
đến cùng người đứng đầu các công trình, cũng như những
người đã duyệt thầu. Tất cả mọi thứ cần phải được
công khai minh bạch.
<h3><b>Người TQ trúng thầu ở mọi nơi</b></h3> Về câu chuyện
Việt Nam đã có quá nhiều kinh nghiệm về công nghệ Trung Quốc
và nhà thầu Trung Quốc, nhưng tại sao người Trung Quốc lại
trúng thầu ở mọi nơi mọi chỗ. TS Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ
tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam nhận định:
<i>"Rõ ràng việc lựa chọn bên trúng thầu không đúng và
thực tế đã chỉ ra. Còn tại sao tình trạng tiếp tục thì
cũng chưa ai nói rõ lý do. Nhưng chúng ta đều biết người Trung
Quốc trong kinh tế rất coi trọng các mối quan hệ họ gọi là
'Guan Xi" và ở Việt Nam cái 'Guan Xi' này đã phát huy tác
dụng và do đó họ trúng thầu nhiều dự án. Trước khi thầu
thì họ đã mời các bên có liên quan sang nước họ tham quan
để chứng tỏ năng lực của họ. Trong quá trình tham quan thì
họ đã 'thế nào đó' và rõ ràng cái đó tác động kết
quả lựa chọn thầu."</i>
<div class="boxright200"><div class="quotebody"><div class="quoteopen"><img
class="quoleft" src="/misc/quoleft.png"/></div>Người Trung Quốc trong
kinh tế rất coi trọng các mối quan hệ họ gọi là 'Guan Xi"
và ở Việt Nam cái 'Guan Xi' này đã phát huy tác dụng và do
đó họ trúng thầu nhiều dự án.<img class="quoright"
src="/misc/quoright.png"/> <br class="quoteclear"></div><div
class="quoteauthor">» TS Phạm Sỹ Liêm</div></div>
- Đề cao Luật Đấu thầu 2013 và hy vọng nó sẽ sớm có tác
dụng giúp cải thiện tình trạng khuất tất trong vấn đề
đấu thầu. Tuy nhiên TS Phạm Sĩ Liêm có thêm đề xuất ông
nói:
<i>"Những dự án này phần lớn đều là dự án của nhà
nước mà những dự án người Trung Quốc tham gia phần lớn
lại là những dự án vay tiền của Trung Quốc mà vay tiền của
Trung Quốc, vay vốn ODA thì người ta yêu cầu phải sử dụng
nhà thầu Trung Quốc, tư vấn Trung Quốc, các nước khác thì
cũng tương tự thôi. Các chủ đầu tư dự án nói chúng tôi
phải chọn nhà thầu Trung Quốc vì chúng tôi vay tiền vốn ODA
của Trung Quốc, phải theo điều kiện đặt ra. Nhưng theo tôi,
chúng ta lúc cần cũng phải biết nói không với vốn ODA. Chứ
không có nghĩa cứ vốn ODA là phải chấp nhận."</i>
Về mặt chính thức Trung Quốc không phải là nước cung cấp
viện trợ phát triển (ODA) lớn cho Việt Nam. Trong số 92 quốc
gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp tại Việt Nam,
Trung Quốc xếp thứ 14 với gần 900 dự án FDI tổng vốn đăng
ký 4,68 tỷ USD.
Tuy vậy theo trang mạng Diễn đàn Kinh tế Việt Nam VEF, dòng
vốn Trung Quốc chảy vào Việt Nam rất lớn và chưa được
thống kê đầy đủ. Thực tế Trung Quốc cung cấp vốn vay ưu
đãi lãi suất thấp cho hầu hết các dự án ngành công nghiệp,
năng lượng của nhà nước Việt Nam, thông qua đầu mối Ngân
hàng xuất nhập khẩu Trung Quốc (China Eximbank).
Rõ ràng bất kỳ sự lệ thuộc nào cũng kèm theo trái đắng,
kể cả lệ thuộc vốn vay của Trung Quốc.
***********************************
Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140823/nam-nguyen-trai-dang-cua-su-le-thuoc),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).
Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét