Phạm Đoan Trang - Viết blog cho một tương lai dân chủ: Câu chuyện Anh Ba Sàm

Vào một ngày cuối xuân ở Hà Nội, các cán bộ thuộc Bộ
Công an Việt Nam đã tiến hành một cuộc đột kích bất ngờ
vào nhà ở và cơ sở kinh doanh của Nguyễn Hữu Vinh, blogger
nổi tiếng, còn được biết qua bút danh Anh Ba Sàm (nghĩa là anh
chàng nói chuyện tầm phào). Vinh và cô Nguyễn Thị Minh Thúy,
người trợ lý của ông, đã bị bắt giữ ngay lập tức.

Một cuộc ập vào nhà và "bắt khẩn cấp", như cách nói
của công an, là một kỹ thuật được các lực lượng an ninh
Việt Nam thường xuyên thực hiện để trấn áp giới bất
đồng chính kiến. Đối với trường hợp ông Vinh, hiện họ
đã đạt được mục đích này. Hai trong số các trang web mà
ông quản lý vào thời điểm đó – Chép Sử Việt và Dân
Quyền – đã bị đóng cửa ngay sau khi ông bị bắt, cho thấy
công an đã có thể giành được sự kiểm soát và mật khẩu
của các trang web này. Tuy nhiên, các trang blog khác, đặc biệt
là trang Ba Sam News, đã ở ngoài tầm kiểm soát của công an và
vẫn tiếp tục được công việc hàng ngày của mình.
Ông Vinh hiện đang bị giam giữ, không được gặp luật sư và
bị từ chối không cho thăm gặp gia đình. Ông là người tù
mới nhất trong tối thiểu là 300 tù nhân lương tâm tại Việt
Nam 5 năm qua.

Báo chí Việt Nam là của nhà nước, và cả công an nhân dân
cũng như quân đội nhân dân đều có hàng chục cơ quan phát
thanh truyền hình và xuất bản riêng của mình. Họ đã miêu
tả Vinh như một blogger "chuyên viết về các vấn đề chính
trị xã hội Việt Nam với phong cách bình luận chống đối",
"luôn tìm cách làm cho mọi thứ của Việt Nam xấu xa, tồi
tệ giống với con người của y".

Vậy, Nguyễn Hữu Vinh là ai? Ông sinh năm 1956 trong gia đình của
một quan chức cộng sản cấp cao. Cha của Vinh, ông Nguyễn Hữu
Khiếu, từng hai lần là đại sứ tại Liên Xô trong thời gian
từ năm 1974 đến năm 1980. Vì Liên Xô là người "anh cả"
của Việt Nam trong thời chiến tranh lạnh, nên gốc gác này là
một đặc quyền cực lớn, và như Vinh tự thừa nhận trong
một hồi tưởng ngắn vào năm 2012: ông và gia đình từng có
một đời sống mà những người Việt khác chỉ có thể mơ
ước.

Là một "thái tử đảng" sáng chói, Vinh tốt nghiệp Học
viện An ninh, sau đó trở thành một sĩ quan an ninh trước khi
tham gia vào một chức vụ trong Ban Việt Kiều. Những kinh
nghiệm làm việc với các nhà trí thức Việt Nam ở nước
ngoài khiến ông bị ám ảnh với ý nghĩ "vốn xã hội đã
bị lãng phí quá nhiều, hậu quả của các chính sách sai
hỏng".
Là một người giỏi suy tính, có lẽ ông Vinh là một trong
những người đầu tiên nhìn thấy sức mạnh tiềm năng của
Internet trong việc đến được tâm tư và mở mắt cho người
dân ở Việt Nam. Năm 2005, khi Yahoo! 360 ° đến với Việt Nam,
ông đã sớm thấy mình "viết blog" như bất kỳ thiếu niên
nào ở các thành phố lớn.

Ban đầu, trang blog Anh Ba Sam trên Yahoo! 360° của ông tạo ra
trong tháng 9 năm 2007 đăng tải các bài ông viết cho các phương
tiện truyền thông nhà nước. Tuy nhiên, Vinh sớm nhận ra nhu
cầu của người dân trong nước, cần biết thông tin về Việt
Nam nhìn từ góc độ nước ngoài. Dân chúng muốn biết "thế
giới đang nghĩ gì về mình". Sau đó ông tập trung vào việc
dịch các bài báo nước ngoài sang tiếng Việt cho người đọc
blog của mình.

Sau nữa, ông bắt đầu cung cấp không chỉ các bài viết về
Việt Nam mà còn cả những tài liệu về mối quan hệ
Việt-Trung, mà ngay cả hiện nay vẫn còn là một vấn đề rất
nhạy cảm về mặt chính trị.

Những quan hệ của Vinh với một số người trong bộ máy nhà
nước giúp cung cấp được các nguồn tin hữu ích. Tuy nhiên,
chính việc này đồng thời lại cũng khiến tạo nên những nghi
ngờ rằng ông là một công an chìm. Nhiều người từng hỏi
tại sao Nguyễn Hữu Vinh, người từng đăng tải các tài liệu
mà đảng cầm quyền không muốn cho công chúng đọc được,
lại không hề bị bắt giữ?

Đó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi.

Blog Ba Sàm đã bị cơ quan công an xác định là một điểm tập
hợp các lực lượng "chống nhà nước" ở trong và bên
ngoài Việt Nam. Trang web này đã phải hứng chịu nhiều cuộc
tấn công liên tục. Một nhà cựu ngoại giao Mỹ và là tác
giả có bài viết thường được dịch và được đăng bởi
trang Ba Sam đã viết:

"… vào ngày 13 tháng 3, tin tặc lại tấn công, tung lên một
đoạn kể lể mà chúng bảo là của biên tập viên điều hành
website, đoạn này ráp nối các email và các bức ảnh lại với
nhau. Cũng giống như tất cả các màn tuyên truyền hiệu quả
khác, đây là một sự pha trộn giữa sự thực và bịa đặt.
Một độc giả ngây thơ có thể kết luận rằng đội ngũ Anh
Ba Sàm là bọn phản đảng, phản động ở Mỹ, mưu toan lật
đổ chính quyền Hà Nội".

Năm ngày sau khi ông Vinh và cô Thúy bị bắt, hai trong số các
đồng sự của họ đã đưa ra một lời tuyên bố thách thức
"Nguyễn Hữu Vinh bị bắt, nhưng Ba Sàm thì không!". Lời
tuyên bố chứa hàm ý về sự nổi lên của một phong trào
viết blog mạnh mẽ hơn nữa, viết vì sự thay đổi ở Việt
Nam, với các blogger đi theo con đường khai sáng những giá trị
tự do dân chủ cho các công dân Việt Nam – con đường mà Ba
Sàm đã đi.

Có rất nhiều lý do để tin rằng chính quyền Việt Nam sẽ
không dễ buộc được các blogger im tiếng mãi mãi.


***********************************

Entry này được tự động gửi lên từ trang Dân Luận
(https://www.danluan.org/tin-tuc/20140715/pham-doan-trang-viet-blog-cho-mot-tuong-lai-dan-chu-cau-chuyen-anh-ba-sam),
một số đường liên kết và hình ảnh có thể sai lệch. Mời
độc giả ghé thăm Dân Luận để xem bài viết hoàn chỉnh. Dân
Luận có thể bị chặn tường lửa ở Việt Nam, xin đọc
hướng dẫn cách vượt tường lửa tại đây
(http://kom.aau.dk/~hcn/vuot_tuong_lua.htm) hoặc ở đây
(http://docs.google.com/fileview?id=0B_SKdt9lFNAxZGJhYThiZDEtNGI4NC00Njk3LTllN2EtNGI4MGZhYmRkYjIx&hl=en)
hoặc ở đây (http://danluan.org/node/244).

Dân Luận có các blog dự phòng trên WordPress
(http://danluan.wordpress.com) và Blogspot (http://danluanvn.blogspot.com),
mời độc giả truy cập trong trường hợp trang Danluan.org gặp
trục trặc... Xin liên lạc với banbientap(a-còng)danluan.org để
gửi bài viết cho Dân Luận!

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét